Þjóðviljinn - 21.11.1950, Qupperneq 5

ͻri8ju<3agur 21. n5v. 1950.
1» J Ö Ð VI LIINN
5
Albýðusambarsdsþingið
Að þessum ávörpum lokaum
var þjóðsöngurinn leikinn.
Framhald af 1. síðu-
ar geri sér ljóst að þeim ber
að taka á málunum með fullri
ábyrgð, sagði hann.
1 .,Siði'erðissiguriim“ —
l>ökk sé Jíöi'undi gengis-
] :ekk tma r 1 aganna.
Störf sambandsstjórnar
kvaðst Helgi myndi ræða síð-
ar, þó kvaðst liann vilja nefna
samræmingu kaupgjalds, nú
væru 29 félög mcð kr. 9,24 á
tímann, 1 með 9,12, 33 með
9,00, 1 með 8,85, 3 með 8,40,
2 með 8,10 og 1 með 7,80. Þá
lcvast hann telja sambands-
stjórn hafa barizt vel gegn
dýrtíðinni og sérstaklega væri
„siðfcrðissigurinn“ í vísitölu-
málinu mikilvægur. Þá bauð
hann velkomna fulltrúa þá cr
mættir voru sem gestir, „per-
sónulcga þakka ég Ólafi
Björnssyni fyrir ágætt sam-
starf sagði hann. -— Að
ræðu forseta lokinni var leik-
ið: Isiand ögrum skorið.
„t»að þarf að setja botninn
i keraldið“
Ólafur Björnsson forseti
B.S.RJ3. ávarpaðj þingið.
Minntist átakanna um vísitölu-
málið og kvað kaupgjaldsbar-
áttuna ekki einhlíta' um launa-
kjör fólks. „Þrátt fyrir aukna
krónutölu hefur ikaupmáttur
launanna minnkað“, sagði hann
og líkti kauphækikunum við
vatnsburð í botnlaust ílát.
„Það þarf að setja botninn i
keraldið", sagði hann. (Mikið
rétt, hr. Ólafur Björnsson.
Á síðustu árum hefur ríkis-
valdið tekið allar kjarabætur
jafn harðan af launþegum,
Setjið botninn í keraldið: fáið
vinnandi ' fólki, ríkisvaldið í
hendur!).
„Vinnið störfin í friði og
ciningu"
Guðbjartur Ölafsson flutti
þinginu kveðjur Farmanna- og
fiskimannasambands íslands.
„Vinnið þingstörfin í friði og
einingu“,; sagði hann.
J Væntir iiðsinnis
Tryggvi Sveinbjörnsson, for-
seti Iðnnemasambands íslands
flutti þinginu kveðjur og heilla-
óskir INSl. Kvað hann iðn-
nema eiga erfiðast allra stétta
með að bæta kjör sín og kvað
iðnnema.. vænta frá-A.S.I. þess
lið&tyrkg er með þarf.
} Segir þá hafa lært
Sæmundur Friðriksson flutti
kveðjur frá Stéttarsambandi
bænda. Kvað hann bændur vera
orðna þeirrar skoðunar að til
þess að þeir hefðu öruggan
markað fyrir framleiðslu sína
þyrftu verkamenn að hafa góð
kjör og atvinnu. Hinsvegai-
vænti hann þess að verkamenn
sæju að bændur væru nauðsyn-
legir í. þjóðfélaginu. Áminnti
hann siðan þingfulltrúu um að
sýna þegnskap og ábyrgðar-
. tilfínningu gagnvart. þjóöar-
i beiidínni.
Helnda rráðstöf un
Sæmnndar
í ikjörbréfanefnd hafði for-
seti slcipað Sæmimd Ólafsson,
Böðvar Steinþórsson og Jón
Rafnsson. Sæmundur Ólafssön
hafði framsögu fyrir meiri-
hlutann, sig og Böðvar. Kvað
hann nefndina sammála um
kjörbréf 262 fulltrúa frá 124
félögum. Kvað hann þá Böðvar
leggja til að fulitrúi Verzlun-
annannafélags Vestmannaeyja
yrði ekki tekinn gildur, þar
sem félagið hefði óhlýðnast úr-
skm'ði sambandsstjómar um
að láta kjósa aftur. Jón Rafnss.
hefði fyrirvara með fulltrúa
þriggja félaga.
Vildu ekki afhenda
kjörskrá
Jón Rafnsson lýsti fýrir-
vörum sínum. Fyrst við fulí-
trúa Sjómannaféags HafnaT-
fjarðar. Þar hefði kjörstjóm
þverskallazt við áð láta .B-list-
ann fá kjörskrá fyrr en það
hefði verið orðið of seint.
Auglýsing í
hádegisútvarpi
Þá kvað Jón þann hátt hafa
verið hafðan á við fulltrúalkjör
í Félagi íslenzkra rafvirkja,
að það hefði verið auglýst
EINU SINNI I hádegisútvarpi
og hafði þessi auglýsingarað-
ferð það í för með sér að mikill
hluti félagsmanna vissi ekki
um fulltrúakjörið fyrr en það
hafði farið fram.
Hafði enga stuðningsmenn
Þá kvað hann fulltrúa
Verkal. og sjómannafélags
Ólafsfjarðar vera kosna af
lista sem löguni samkvæmt
væri ólöglegur. Hefði listinn
verið lagður fram án stuðn-
ingsmanna og forsvarsmaður
hans verið ófáanlegur til að
segja hverjir væru stuðnings-
menn. Daginn eftir hafði hann
lagt fram nöfn 25 manna er
skrifuðu undir það að þeir
styddu „þá menn er hann
stillti“, en þess hvergi getið
hverjir það væru.
Samt kvaðst Jón. ekki leggja
til að fulltrúar þessara félaga
yrðu efeki teknir gildir, heldur
benda alvarlega á að slík
vinnubrögð yrðu ekki endur-
tekin.
Sjömenningarnir frægu
í Vesimannaeyjum
Þá vék Jón að Verzlunar-
mannafélagi Vestmannaeyja,
en hann lagði til að fulltrúi
þess yrði tekinn gildur. Kjör-
fundur var haldinn 18. sept.
og boðaður með löglegum fyr-
irvara. Fulltrúa.kjör sem 1.
mál fundarins. Fyrir þenna
fund voru iagðar inntökubeiðn-
ir 33ja manna, en farið var
eftir áður auglýstri dagskrá og
fulltrúar kosnir áður cn inn-
tökubeiðnir voru afgreiddai’.
Ðaginn eftir kærðu 7 menn
kosninguna á þeim forsendu
a6 þeir hefðu eklki verið teknir
inn í félagið til að kjósa full
trúa. Sjömenningar þessir voru
ekki verzlunarmenn — einn
þeirra hafði ekki sótt um’upp-
töku í félagið.
Mennirnir sem hún haíði
velþóknun á
Það voru einmitt sjömenn-
ingarnir sem Alþýðusambands-
stjórn hafði velþóknun á, því
cr henni hafði borizt kæran
skipaði hún félaginu að kjósa
upp aftur, þar sem fundurimi
hefði verið ólöglegur og láta
þá sem inn voru teknir á þeim
fundi cr hún taldi ólöglegan,
greiða atkvæði. .
Stjórn félágsins taldi fund-
inn hafa verið lögmætan sam-
kvæmt lögum félagsins, þar
sem þeim hefði verið breytt
þannig 1945 að fundur væri
lögmætur ef löglcga er til hans
boðað, og lét þvi tíkki kjósa
aftur.
Glonvpa í Iagasbýringunum
Jón kvað það ekki sök fé-
lagsins, heldur þá verandi sam-
bandsstjórnar að hvergi væri
bókað að sambandsstjóm hefði
samþykkt fyméfnda lagabreýt-
ingu félagsins. Hinsvegar gæti
það ckki staðizt hjá núverandi
sambandsstjórn ,að úrskurða
fundinn ólögmætan og sCcipa
Tilcfni þess, að ég hþf að
skrifa þennan greinaflokk, var
sú staðrcynd, að Málfundafé-
lagið Óðinn, sem er félag Sjálf
stæðismanna innan. verkalýðs-
félaganna í Reykjavík, hcfur á-
kveðið að beita sér fyrir því,
að Óðinsfélagar hefðu forgang
að vinnu. scm Sjálfstæðismenn
ráða yfir. Það ér l jóst að fram-
koma Öðins er aðeins einn þátt
ur í kúgunarherferð Sjálfstæð-
isflokksins gegn hinum vinn-
andi fjölda, en markmið þeirr-
ar herferðar er að tryggja
þremur auðklíkum völdin í
Reykjavi'icurbæ og i þjóðfélag-
inu- Hvað Reykjavik snertir er
kerfi skoðanakúgunarinnar
býsna fullkomið. Hlutverk Óð-
ins er að karin.a skoðanir verka
raanna, hlutverk - Ráðningarstof
unnar cr að velja menn til upp-
sagna og ráðninga eftir bend-
tngum Óðins, og hlutverk fram
færslunnar að taka við . þeim
útskúfuou, og veita þá auðmýk-
ingu, sem íhaldið. teiur, nauð-
synlega. Með aðstoð þessara
þriggja .stofnana hyggst íhaldið
draga hring ófrelsis og skoðana
kúgunar um alla alþýðu þessa
bæjar.
En því hef ég gerzt svo
margorður um þetta efni, að i
atvinnuofsóknarherferð íhalds-
iH8 í Reykjarik birtist samcig-
inlegt einkennv allra auðvalds-
jafnframt að láta þá greiða at-
kvæði sem teknir hefðu verið
ifin á fundinum, því væri full-
trúakjörið ólögmætt, })á væru
allar gcrði tundarins ólögmæt-
ar, líka inntaka hinna nýju le-
laga er sanvbaudsst.jórn skipaði
að sky-Idu- greiða atkvæði.
SæmunJur hefnir fyrir
„ótvíræðan mót.þróa“
I næstu ræðú sinni lagði Sæ-
mundur mcgínþiinga á að „það
væri ótvíræður mótþrói móti
sambandsst,jórn“. að láta ekki
kjósa aftur — og fyrir það
skýldi hegna fclaginu með
réttindasviptíngu.
Síðan fór fram atkvæða-
grciða og kom í ljós að jafn-
vel fylgismenn sambands-
stjórnar voru mjög tregir til
að ljá . hcfndarráðstöfumim
Sæmundr.r lið-.sitt, því s»r->-
þykkt var með aðeins tveggja
atikvæða meirihluta að svipca
félagið . fulltrúaréttindum, 106:
104.
, Síðah yar samþyklct tillaga
allrar kjörbréfanefndarinnar
uin að fulltrúi félagsinsi fengi
rétt til f-undarset.u með mál-
frelsi og tillögui’étti.
Að þessu loknu fór fram
kjör forseta. ,og hefur áður
verið sagt frá því. Ritarar voru
kjömir: Gunnar Steindói’sson.
Ólafur Jónssön, Ottó Árnason
óg Ingólfur GUftnlaugsson.
Nýju félögin 13
Frá því á rnmbandsþinginu
þjóðfélaga. sem eru á síðasta
þróunaretigi kapítaliemans, en
á því stigi þolir valdaaðstaða
auðstéttarinnar ekki það lýð-
ræði, sem hún mest hefur stát-
að af, og því ^ ér reynt mcð
hvei’skonar hótunum og ofsókn
urn að gera sérhverja kosningu
að gen’ikosningu, en takist
ekki að hindra. að fyrírkomu-
lag þjóðfélagsins byggist a
þjóðarvilja, með þessu móti, þá
er auðstéttin þess albúin ■ áð
þurrka hiö borgaralega lýðræði
út með öllu. þt e. að koma
á fasistískú einræði, og fyrir-
byggja þ.ir með, að formi þjóð
félagsins .ve.röi breytt á friðsam
legan hátc, en slíkt athgefi hlýt-
ur fyrr éða siðar að framkalla
það sem allir heiðarlegir mena
vilja að aldrci þyrfti .til að
koma, scm sé valdbeiting hinna
kúguðu, til þess að ná þeim
rétti sem þeim ber að fá á
friðsamlegan hátt. Hvar og hve
nær sem : slíka atburði ber að
höjidum, skrifast þeir á .reikn-
ing þeirra.-sem gengu brautina
frá atvinmiofsóknum og skoð-
anakúgunum til fasistísks ein-
ræðis.
gnæfandi meirihluti Islendinga
vill friðsumlega- þróun á vett-
vangi stjórnmálanfta, og cg er,
þess einríig fuílviss, að mcgin-1
þorri þeitra er andvígur valdi I
1948 hafa þessi félög gengið-
í sambandið: Félag íslenzkra
kjötiðnaðarmanna, Bílstjórafé-
lagið Neisti, Halnarfirði;
Verkalýðsféjagið Hörður Hval-
firði; Bílstjórafélag Strandá-
sýslu; Verkalýðsfélag Lýtings-
staðáhrepps, Skagafirði; Verica
lýðsfélag Seyluhrepps, Skaga-
firði; Verkamannafélag Akra-
hrepps, Skagafirði; Bílstjóra-
félag Húsavíkur, Húsavík; Bíl--
stjórafélag Suðurþingeyjar- ■
sýslu; Verzlunarmannafélag ■
Iiangárvallasýslu; Bílstjórafc-
lagið Ökuþór, Selfossi og Iðn-
sveinafélag Keflavíkur.
Þessi 12 félög hafa samta! s
296 meðlimi, eða 24J/> að\mcð-
altali.
Á fyrsta þingfundi var s\-o
auk þess samþykktur fulltrúi
f\TÍr 13. félagið: Verkamannafé
lagið Rangæing, en þess ekki
getið hve margra fulltrúi hann
væri.
Af þessari skrá sést að þetta -
eru að meirihluta til félög
nokkurra búandmanna og mun.
slík félagastofnun á tveim ái-
um einsdæmi í allri sqgu Al-
þýðusambandsins.
„Crræðin“ síðbúir.
Alþýðusambandsstjórnin virð-
ist hafa haft önnur störf að
ras'cja i haust en finna úrrætii
í vandamálum samtakanna, því
ekki hafði hnn aðrar tillö^nr-
tilbúnar fyrir þingið cn tillög-
ui’ í öryggis- og sjávarútvcgs-
málum.
þeirra auðmanna, scm raunvem.
lega stjórna landinu. eins og"
nú standa sakir. En ég tel hins-
vegar mjög mikla hættu á, að-
venilegur hluti þjóðarinnar -
skilji ékki hvert þessar auð-
klíkur eru að leiða hana.
Með þessum greinum hef cg" ,
viljað benda á þau - óhcillavæn-
legu áhrif, sem atvinnu rekenda,-
valdið. þ. e, auðklíkuruar sjálf-
ar, hafa náð innan verltalýðs-
félaganna.
Ég teldi eina hina mestu
gæfu, ef allir þeir sem sjá og
skilja þá hættu, sem í þcssú
felst, sýndu nú það vit og þann
manndóm, að samcinast. gegn
þessari herferð auðklíknanna.
Verkalýðurinn þarf að þurrka.
út, innan- sinna vébanda, áhrif ~
þess flokks, Sjálfstæðisflokks-
ins, sem klíkumar beita fyrir
sig, en.eitt veigamikið atriði í
þyí sambandi er- að veita hon-
um ekki forystuaðstöðu, hvorki .
að rneira ne minna leyti. í verka
lýðsfélögum eða sambandi
þcirra, jiir sem hann ræður -
ckki yfir meirihluta atkvæða,
I en sennilega á flokkur þessi ekki
mcirihluta í einci einasta verka -
lm. ’ - .
’Uga hvort risin væri upp-
dc:la þeirra í rnilli um atvinn- -
X-’ramhald á. 6. síðu.
^ Hringiirinn
'X. \
Það verður að þurrka út áhrif íhalds-
ms 1 v

'eyfingunm
Ég er þess fuHviss, að yfir-
lýðsfélagi, og fulltrúatala hans
■ Alþýðusambandsþingi er ekki