Þjóðviljinn - 25.11.1950, Blaðsíða 8

Alaska-öspin verður gióðursett á
Markaríijótsaurum eæsta sumar
Mikill innflutniiigor á grenifræi og
aspar-græðlingum frá Alaska
Einar E. Sæmundsen, skógarvörður, er nýkominn heim í'rá
Alaska, en þar dvaldi hann í 3 mánuði oj; safnaði trjáfræi,
aðallega af sitkagreni og hvítgreni, og græclingum af Alaska-
ösp, fyrir skógrækt ríkisins. Skýrði Einar blaðamönnum frá
VILJIN
æsilegasta myndlistarsýningin
Hátt á aimað hundrað llstaverka eítii áslenzka
máiara og myndhöggvara sýnd i Þjóðminjanaín-
inu- Úrval sem seni verður á sýningu í Noregi
i
Þess hei'ur áður verið getið í fréttum, að Samband norskra
myndiistarmanna hefur boðið íslenzkum listamönnum að senda
sem haldin verður í Osló í jan-
þessari för siuni í gær.
Það voru nokkrir áhugamenn
um skógræktarmál, búsettir á
Akureyri og Svalbarðsströnd,
sem kostuðu fcr Einars til
Alaska, Lánuðu þeir skógrækt
rúkisins 70—80 þús. kr. í þessu
-skvni, en slík fræöflun og hér
-átti sér stað er ekki fram-
.kvæmanleg nema. með því móti
að senda mann héðan til að
-annast haija.
200 kg. af grenifræi.
Einar fór- vestur seint í ágúst
'Og byrjaði fræsöfnunina 13.
•isept. Alls var safnað 153 pok-
•um af könglum ýmissa tegunda,
«en úr þeim fást að minnsta
■ikosti 200 kg. af fræi. I hverju
kg. eru'ca. 200 þús. fræ, og
ættu að fást 50—60 þús upp-
komnar plöntur úr hverju kíló-
igrammi. Reynt var að safna
fræinu þar sem veðurskilyrði
eru sem líkust því er við eig-
uln að venjast hér heima. Aðal-
isöfnunin fór fram á Montague-
•eyju í Princ William-flóa, en
þar náðust um 100 pokar af
greni- og marþallarkönglum, og
k Kinaiskaganum. Alls var
safnað fræi af um 30 barrtrjá-
tegundum og runnum, m.a. 7
barrtrjám, 6 lauftrjám og 10
runnum.
1380 græðlingar.
Auk þess safnaði Einar 1380
græðlingum, aðallega af ösp.
Eru þeir nú komnir til lands-
ins eftir að hafa farið kringum
hálfan hnöttinn og virðast- ekki
hafa skemmzt neitt á því ferða
lagi. Græðingar þéssir verða
geymdir í sandi og sági í vetur,
en síðan gróðursettir í skóg-
ræktarstöðvunum í Fossvog'i og
Mulakoti.
Nytjaskógur eftir 30 ár.
Gat Einar þess að nú væri
farið að nytja aspir til, sögun-
ar eins og bezta nytjavið, Ekk-
ert tré vex með slíkum hraða
sem öspin, jafnvel á aurum
nær hún góðum vexti og íkemur
Tíbet ekki tekið á
dagskrá SÞ
Dagskrárnefnd þings SÞ sam
þykkti í gær einróma að fresta
um óákveðinn tíma að taka
ákvörðun um hvorf tekin, skuli
á dagskrá för kínversks hers
in.ní Tíbet. Brezki fulltrúínn
sagði, r.ð upplýsingar væru af
skornum skammti og réttar-
istaða Tíbet óljós, Indverski
fulltrúinn sagðist hafa frétt, að
liorfur væru á að Kínastjórn og
yfirvöldin í Tíbet myndu kom-
ast að íriðsamlegu samkomu-
íiagi.
þá í veg fyrir landspjöll er ár
hlaupa úr farvegum slnum.
Hej'ur verið ákveðið að gróður-
setja ösp á Markarfljótsaurum
næsta sumar. Verður fróðlegt
að sjá hvernig það gefst, því
eftir 20—30 ár fer cspin að
hreiðast út af sjálfsdáðum og
er talið að him nái full'um
þroska á 80 árurn. Eftir 30
ár ættu aspargræðliugar þeir,
sem Einar hefur nú látið flj’tja
til landsins að vera orðnir að |
nytjaskógi. Þá tók Einai' það
fram, að aspirnar í Múlakoti í
Fljótshlíð virtust hafa þrosk-
azt betur en jafnöldrur þeirra
í Alaska.
Að lokum sagði Einar að allt
það fólk er hann leitaði að-
stoðar hjá fyrir vestan hefði
reynzt sér einstaklega velvilj-
að og greiðvikið.
Schuman varar
við þýzknm her
Scliuman utanríkisráðherra
Frakklands, sagði á fundi
Evrópúráðsins í Strassborg í
gær, að það
væri brot á al-
þjóðasamning-
um er myndi
hafa í för me£
sér afdrifarík-
ar gagnráð-
stafanir af
hálfu ríkjanna
í Austur-Evr-
ópu að stofna
her í Vestur-
Þýzkalandi. —
Hins vegar vildi Schuman, að
vesturþýzkar sveitir yrðu tekn-
ar í Vestur-Evrópuher. Sam-
þykkt var gerð i Strassborg í
gær um stofnun slíks hers og
greiddu 83 fulltrúar atkvæði
með því, 7 á móti en 19 sátu
hjá. ■
Bandarísk sókn í
Kireu
MacArthur lét her sinn á
vesturströnd Kóreu hefja nýja
sókn í gærmorgun og tilkynnti,
að níarkmið hennar væri ger-
eyðing kóreska og klnverska
hersins. Bandaríska herstjórn-
!in segir, að sótt hafi veríð fram
allt að 12 km á 40 km víglínu.
úrval \-erka sinna á sýningii,
úar—febrúar 1951.
Af hálfu islenzkra listamanna
liafa tvær nefndir imnið að
því að velja listaverk til þess
að senda á sýninguna. 1 nefnd
til að velja málverk eiga sæti:
Jón Stefánsson, Jón Þorleifs-
son, Sigurður Sigurðsson og
Þorvaldur Skúlason, en til að
velja höggmyndir þeir Ásmund
ur Sveinsson, Magnús Á. Áma-
son og Sigurjón Ólafsson.
Nefndimar hafa nú lokið
störfum, og fyrir milligöngu
Menntamálaráðs verða listaverk
þau, sem valin hafa verið, sýnd
almenningi áður en þau verða
send utan.
. 1 dag kl. 2 verður sýning
þessi opnuð i Þjóðminjasafns-
húsinu nýja, Þetta er vafalaust
merkasta mc’ndlista.rsýning, sem
hér hefur verið. Þarna er sam-
ankomið úrval verka eftir
flesta okkar beztu listamenn,
og má segja að þama geti að
líta yfirlit yfir þróun íslenzkr-
ar mvndlistar. Þarna eru verk
brautiyðjendanna og hinna
vngstu, auk þeirra sem þar
eru á milli. Á sýningunni eru
samtals hátt á annað liundrað
listaverk eftir um 30—40 lista-
menn. Þama eru mai’gar teg-
undir af stefnum og isma, svo
að flestir geta séð eitthvað af
því, sc-m þeir dá mest. Þá er
ekki fjarri að láta sér detta
í hug, að þeir sem haldnir eru
hleypidómum gegn sumum lista-
stefnum, sjái einmitt á svona
fjölbreyttri sýningu, að flestar
muni stefmirnar eiga tilveru-
rétt.
Það er ótrúlegt annað en þeir
F inltrúar alþýðust jórnar
Kína. níu taisins, komu í gær
til New York til að sitja fundi
öryggisráðsins lun kæru Kína
á hendur Bandaríkjunum fyrir
hernám Taivan. Stjómmála-
nefnd þings SÞ hóf í gær umr.
um sair.a mál. Samþykkt var
með 30 atkv. gegn 8 tillaga
Maliks fulltrúa Sovétríkjanna
að bjóða sendinefnd alþýðu-
stjórnarinnar að taka þátt í
umræðunum. Fuiltrúar Bret-
lands og Frakklaiids greiddu
tihögunni atkvæði en banda-
ríski fulltrúirih sat hjá ásamt
22 öðrum. Felld var með 17
atkv. gegn 9 viðbótartillaga frá
fulltrúa Chile um að samþykkt
sovéttillögumiar skuii engu
breyta um aðstöðu Kuomintang-
seiidincfsidarimtar, sem haft
1 hel'ur sæíi Kína hjá SÞ.
sem sækja sýningu þessa, sann-
færist um nauðsyn þess, að
, sem allra fyrst verði komið
upp listaverkasafni ríkisins; —
Það væri ánægjulegt að geta.
á sunnudögum, eða í öðrum
Framhald á 4. síðu.
Truman vill Japan
fyrir hersiiið
Moskvaútvarpið birti í gær
orðsendingu frá Bandaríkja-
stjórn um friðarsamning við
Japan og svar sovétstjórnar-
innar. Bandaríkjastjórn leggur
tií að eftir að friður hefur ver-
ið saminn við Japan skuli banda
rískt herlið hafa þar setu áfram
„til að gæta öryggis lands-
inns“. Bandaríkjastjórn krefst
þess að fá til umráða Rjú Kjú
eyjar suður af Japan og Bon-
in eyjar austur af Japan sern
umboðsstjómarsvæði. Framtíð
Taivan, Kúril eyja norður af
Japan og Suður-Shakalin skuli
Kína, Sovétríkin, Bretland og
Bandaríkin ákveða eða þing SÞ
ef þau verða ekki sammála. í
svari sovétstjórnarinnar er mót-
mælt hersetu í Japan eftir að
friðarsamningur hefur verið
gerður og lýst yfir, að á ráð-
stefnumun í Jalta og Potsdam
hafi verið endanlega ákveðið.
að Taivan tilheyri Kína og
Kúril eyjar og Suður-Shakalin
Sovétríkjunum.
Lúðvík Jósepsson liefur flutt
þingsályktunai’tillögu þess efn-
is að ríkisstjóminni verði falið
að greiða niður verð á hráolíu
til rafstöðva sem reknar eru
af opinberum rafveitum til. al-
menningsþarfa, þannig að hrá-
oiiuverð til þeirra lækki sem
nemur gengisbreytingunni. í
greinargerð bendir flutnings-
inaður á að ríkissjóður leggi
fram miklar fjárfúlgur til raf-
virkjana, en þeir staðir sem
fái rafmagn frá dieselvélum
séu að mestu fyrir utan þær
miklu áætlanir. Gengisbreyting-
mríiefur stóiliæklcað rafmagns-
verð til almennings á þessurn
stöðum o.g auk þess liefur mik-
ill kostnaður lagzt á fiskiðnað-
inn af þessum ástæðum.
Þá flytur Lúðvík ásamt fleiri
alþingismcnnum þingsálylctun-
artillögu um að fela fikisstjórn
inni að sjá um að útsöluverð
á olíu verði hið sama á öll-
um þeim stöðum á landinu, þar
sein oiíuflutningaskip géta los-
að Dlíu í birgðageyma olíufé-
laganna.
Jóhann Pétursson í Hollywood
Jóhann Péíursson Svarfdælingur leikur eina karlhlutierkið í
flollyivoodkvikmyndi: ni „Forrögulíonan** (Prcwistoric Woma.i).
Kænir liann þar uimvörpum fríðustu hlómarósmn kvikmyiida-
borgarinnai', sem leika létíklæddar skjaldmeyjar. Danska blaðið
„Bl“, sem biríir þessa mynd, vili enJilega eigsia Ðönuni Jóhann,
kallar liann „fulltrúa Káupmamiahafnar í HoP.jnvood'* og
„danska risann**!