Þjóðviljinn - 13.12.1950, Síða 8

V
íi sœmMti dmwum mð teomim í ijós
"! að sjomenn þræli 16 st.
'ðum fvrir innlendan markað
FÍÖGURBA STUKÐA EFTíBVIKHUÞRÆLDÖM
SIÖMAHNANNA META SÆMUN0ARNIR Á 30 KR.
Þegar síðasta sáttatilboð kom fram í togaradeil'unni var á
það bent hér í Þjóðviljanum að í því fælust ýmsir vankantar
sem sjómönnum bæri að varast og að í sumum atriðum væru
samningarnir engan veginn viðunandi fyrir sjómenn. Margt af
þessu er nú þegar komið á daginn eða er að koma fram.
Það hefur komið á daginn að samningn’um fylgdu yfirlýs-
ingar — sem sjómenn fengu ekki að sjá fyrr en eftir að samn-
ingarnir voru gerðir!
Einn togarasjómanna hefur sent Þjóðviljanum eftirfarandi
um þetta mál:
Þann 3. desember s.l. fór tog
arinn Fylkir á ísfiskveiðar og
va.r honum ætlað að sigla með
aflann. Þann 10. þ.m. kom tog-
arinn inn með 80 tonn af fiski
og var honum landað hér í
Reykjavík. Samkvæmt þessum
íjmánarsamningum sem Sæmund
arnir gerðu í haust áttu sjó-
menn að fara í þessa veiðiferð
upp á 16 tíma vinnu á sólar-
hring eða gömlu þrælalögin. Nú
er hins vegar aflanum landað
hér innan lands og áttu sjó-
menn því að hafa 12 stunda
hvild á sólarhring þessa veiði-
ferð. Svo varð þó ekki. 1 samn
ingnum var ekki gert ráð fyr-
ir því að hlutur sjómanna yrði
á neinn hátt réttur í þessu til-
felli, en hins vegar er í nýút-
kcmnum prentuðum samning-
um að finna yfirlýsingu eins af
mörgum sem Sæmundarnir og
útgerðarauðvaldið hafa gert
með sér í sumar hverjar til hins
mesta skaða fyrir sjómenn.
Enga þessara yfirlýsinga
fengn sjómenn þó að sjá þeg
ar sáttatilboðið var borið upp
til atkvæða^ og eru það víta-
verð vinnubrögð en ekki ó-
kunn af hálfu þessara Sæm-
unda.
Yfirlýsing þessi hljóðar svo:
„,Nú hefur skip verið á veiðum
og hásetar unnið samkvæmt
reglum um hvíldartíma á ís-
liskveiðum fyrir erlendan mark
að, en landar þó afla sínum í
inhlendri höfn og skal það þá
vera vítalaust (leturbreyting
mín), ef það er gert vegna bil-
unar í vél eða á skipi, slysa,
markaðshruns, aflabrests eða
af öðrum sainbærilegum ástæð-
um! Komi hinsvegar í Ijós við
ah. félagsstjórnanna að slíkar
ástæður hafi ekki verið fyrir
hendi, skal útgerðarmaður
greiða hverjum einstökum há-
seta kr. 30.00 án verðlagsupp-
bótar (!) fyrir hvern fullan sól
arhring, sem unnið var eftir regl
um um vinnutíma á ísfiskveið-
um fyrir erlendan markað“.
1 sambandi við þetta vildi
ég mega leggja fram nokkr-
ar fyrirspurnir til stjórnar
Sjómannafélags Reykjavík-
ur: Telur stjórn S.R. að til-
felli þctta á Fylki, sem hér
er nefnt að framan sé hægt
að heimfæra undir þessa yfir
lýsingu og þá á hvern hátt?
Sé það liins vegar ekki,
hvaða ráðstafanir hefur
stjórnin gert til þess að sjó-
menn á skipi þessu fái
greidda uppbót sína? Telur
stjórn S.R. að kr. 30.00 án
verðlagsuppbótar sé viðun-
andi kaup fyrir fjögurra
tíma eftirvinnu á skipum á
meðan Dagsbrúnarmenn
hafa kr. 16.04 með verð-
lagsuppbót fyrir Iivern unn-
inn eftirvinnutíma ? Er það
þetta sein Sæmuudarnir
kalla að semja um bætt kjör
fyrir sjómenn eða er það
þetta sem þeir kalla að verja
það fengizt hefur?
Eg vona að stjórn S.R. verði
við því að svara þessum fyrir-
spurnum því eflaust leikur sjó-
mönnum mikil forvitni á því
að fylgjast með því hvernig
stjórn S.R. framfylgir þessum
smánarsamningum því ekki
mun af veita að eftirlit sé haft
með því hvernig þeim er fram-
fyigt.
Togarasjómaður.
Drengur slasast
í sleðaferð
DrengVir að nafni Guðmund-
ur YVilhelm Pétursson, til heim
ilis að Eskihlíð 16 A, varð fyr
ir jeppabifreið í fyrradag.
Meiðsli lians munu ekki full-
rannsökuð enn og ekki vitaf
hvort þau eru alvarleg, cn
drengurinn var flutt'ur í lækna
varðstofuna og síðan heim til
sín.
Að sögn bifreiðarstjórans
mætti hann drengnum á skíða-
sleða við Eskihlið, hemlaði þá
og beygði frá, en drengurinn
lenti samt á vinstri hlið bif-
reiðarinnar. Þegar bílstjórinn
hafði stöðvað bifreið sína ut-
an við veginn og steig út úr
henni lá drengurinn á götunni.
Rannsóknarlögreglan óskar
eindregið eftir því, að þeir sem
kynnu að hafa verið sjónar-
vottar að slysi þessu gefi sig
fram við hana hið fyrsta.
Ríkisstjórnm utvegi Fiskiðjusamlagi
Húsavíkur 800 þus. kr. til hraðfrysti-
húsbyggingarimiar
Þingsályktunartilaga Kristins Andréssonar og
Hannibals Valdimarssonar
Togararnir
Togarinn Fylkir fór á ísfisk
veiðar í fyrrakvöld. Við skip-
sst.iórn hefur tekið nýr skip-
stjóri, Auðunn Auðunsson, áð-
■ur stýrimaður á Kaldbak, og.
fór hann nú í sína fyrstu veiði
ferð sem skipstjóri.
Skemmdir í
Qlafsfirði
I ofviðrinu skolaði nokkrum
EÍldartunnum út af söltunar-
stöð við höfnina í Ólafsvík og
nokkrar rkemmdir urðu á höfn
jnni. Flóðbylgja skemmdi einn
ig hitaveitu bæjarins, en við-
gerð var lokið um miðjan dag
daginn eftir.
Kristinn Andrésson flytur, á samt Hannibal Valdi-
marssyni, svohljóðandi þingsályktunartillögu: — .,A1-
þingi ályktar aö fela ríkisstjórnin'ni að útvega Fiskiðju-
samlagi Húsavíkur á þessu ári lán, að upphæð 800 þús.
krónur, til hraöfrystihúsbyggingar meö sömu kjörum og
stcfnlánadeild sjávárútvegsins veitir J. þessu skyni.“
I greinargerð segir:
„Tillaga bessi er flutt verrna
þess, að brugðizt hefu” fiár-
veiting úr stofnlánadþíld •váv-
arútvegsino að upphæð 800 bús
kr., sem Fiskiðjusamlagi Húsa-
víkur var lofað, þegar það
réðst i smíði hraðfrystihúss á
staðnum. Eftir að framlag
stofnlánadeildarinnar brást.
gaf fiármá.Iaráðherra loforð
um, að ríkið útvegaði jafnháa
lánsupphæð með sömu kjörum.
og skyldi lánið veitt 8. apríl
1950. Þetta loforð hefur einnig
brugðizt, eða dregizt á langinn,
svo að Fiskiðjusamlagið er
' omið i þrot mcð bráðabirgða-
lán sín, og frystihúsið, sem er
næstum fullgert, hefur ekki
getað tekið til starfa.
Eins og atvinnuástandið er á
Húsavík, er það brýnasta nauð
•syn fyrir bæjarfélagið, að
hraðfrystihúsið, sem veitt ge<-
ur 40—50 manns atvinnu. taki
hið bráðasta til starfa. og er
ríkisstjórninni mcð tillögu þess
ari falið að sjá um, að svo geti
orðið.“
þlÓÐVIUINW
Eitt dæmi um aírek þríílokkanna:
Biíreiðar hafa liækkað í verði
uíí! %% á tveimiir árum!
Atvinnubifreiöastjórafélögin Hreyfill og Þróttur, Fé-
lag sérleyfishafa og Félag íslenzkra bifreiöaeigenda hafa
sent Alþingi bréf þar sem þau krefjast þess aö 20%
söluskatturinn af bifrsiðasölu innanlands verði felldur
niöur. — í bréfi sínu btnda félögin á mjög athyglisvert
dæmi um þá óhemjulegu'dýrtíö sem valdhafarnir hafa
skipulagt á undanförnum árurn.
Árið 1948 kostaði bifreið
sem inn var flutt kr. 28.409,00,
og af þeirri upphæð var ríkis-
skattur kr. 9.872,15. Sams-
konar bifreið sem flutt var inn
í ár kostaði nú kr. 85.686,36,
og skattar ríkisins námu nú
kr. 39.063,57, eða mun hærri
upphæð en bifreiðin kostaði
fyrir tveimur árum! Hefði
þessi bifreið verið seld þegar
hún kom til landsins hefði enn
bætzt við ríkisskattur að upp-
hæð 17.000 kr., þannig að verð
JólWótTð4
Afmælismót handknatt-
leiksfl. kada í Ármartni
Handknattleiksfl. karla í
Glímufél. Ármann er 10 ára,
var stofnað í október 1940.
Nú á 10 ára afmælinu stofnar
fc.lagið til nýs móts „Jólamót-
ið“, sem að þessu sinni verður
afmælismót flokksins, en síð-
ar má. færa í fast form, ef vel I
reynist. Mótið er með nýju
sniði, t.d. er fækkað um einn
mann í liði, en það gefur leik-
mönnum meira rými til sam-
leiks. Ekki verða leikirnir
nema þrjár umferðir, en verði
félög jöfn að stigum, ræður
markatalan. Félögin verffa því
að kappkosta að ná góðri
markatölu, því líklegt er að
fleiri en eitt félag vinni alla
sína leiki.
Mótið hefst kl. 2 e.h. á 2.
jóladag og lýkur sama eftirmið
dag, án þess að nokkurt hlé
verði.
Rafmagnskömmtun
Framhald af 1. síðu.
Framh. af 1. siðu
teknum dögum um suðutím-
ann. Veitukerfið er tengt við
aflstöðvarnar allt sem ein
heild og nær yfir Reykjavík og
nágrenni, Hafnarfiörð með ná-
grenni, veiturnar á Revkjanesi
og í Árnes- og Rangárvalla-
sýslum. Unnið hefur verið að
greiningu á kerfinu og nokkr-
ar tilraunir hafa verið gerffar
að nndanförnu. Þaff verður
ekki hjá því i'rernizt a.ð taka úr
sambandi einn hlutann á morg
un 13. des. og hefur komið
upp hlutinn úthverfi bæiarins.
Það er 'veitan ausfan við Elliffa'
ár og vestnn við þær að rræFca
l:nu. sem linsnir frá Flugskála-
veai í Viðeyiarsundi, vestur að
Hlíffarfæti til s.iávar í Foss-
vngi. Með þesc'úm hlúta er einn
ig Uaugarnesið að Sundlausm-
vegi. Skifting á kerfinu auglýst
í blcðunum."
bifreiðarinnar hefði komizt yf-
ir 102.000 kr„ án nokkurrar á-
lagningar. Nemur þessi hækkun
vegna gengislækkana og AI-
þýðuflokksskatta 264%.
Félcgin benda á að kjör at-
vinnubílstjóra sóu nú orðin rýr
og svartur markaður á bifreið-
um varla fyrir hendi lengur.
Þegar bílar eru seldir er einn-
ig farið kringum lögin þannig
að bílarnir eru ekki umskráð-
ir á nöfn hinna nýju eigenda,
en það getur verið stórhættu-
legt t.d. í sambandi við slys.
Eins og Þjóðviljinn skýrði
frá í gær liefur Einar Olgeirs-
son þegar lagt til að söluskatt
ur þessi verði afnuminn.
Kolakraninn
óstarfhæfur
í ofviðrinu s.l. laugardag var
um tímn ótta.st. að kolakraninn
viff höfnina fyki af grunninum
og var vörður settur um hann.
Nú hefur komið í ljós að hann
hefur skekkzt svo að hann er
ónothæfur þar til viðgerð hef-
ur farið fram,
Stálbitar í krananum skekkt
ust og getur viðgerð dregizt
um ófyrirsjáanlegan tíma þar
sem viðgerð getur ekki farið
fram nema í sæmilega kyrru
veðri.
Fyrir hátíðir er von á tveim
kolaskipum með samtals 8 þús
lestir af kolum og mun af-
greiðslu þeirra og annarra
skipa seinka mikið við að taka
verður upp gamla lagiff í leola-
vinnu.
Slysahætfa af
sleðaferóum
barna
Bifreiðarstjórar hcr í bæn-
um hafa komið til rannsóknar-
lögreglunnar undanfarna daga
og skýrt frá því að þeir værn
í miklum vanda vegna barna,
sem leika sér á sleðum á göt-
unum. Vill rannsóknarlögregl-
an því enn á ný brýna fyrir
foreldrum að áminna börn sín
nm að gæta varúðar í sleða-
fferffum, og ennfremur að
leggja niður þann stórhættu-
lesæ leik að honga aftan á bif-
reiðum, sem eka um göturnar.
Þá þyrfti að vekja athygli
hpvnq.nno á hví, að snjókast í
hifre’ðar o.r síður en svo hættu-
iaus leikur og hefur þegar vald
ið slysum.