Þjóðviljinn - 20.12.1950, Qupperneq 6

‘6
ÞJÖÐVlL'JÍkN
Miðvikudagur 20. des. 1950.
Neyðin í Reykjavík
Framhald af 5. síðu.
Þessi, f jölskylda • hefpr búiö
í bragga 1 sex ár, og lengi
gluggaJaasum með öllu. Nú
sofa mæóginin f jögur i skonsu
sem er tveir metrar á hvorn
veg, rétt undir hallandi vegg,
giuggaiausri og ljóslausri. Kuld
inn er svo mikill í þessari „i-
búð“ þegar frost er að hús-
móðirin verður að fara á fæt-
ur tvisvar á nóttu til þess að
halda við eldi í ofni í ,,svefn-
herberginu“ ef ekki á að stofna
•lífi barnanna í voða. En nú í
haust hefur hún ekki átt kol
nema stundum. Þegar ekki er
hægt áð kynda er slagi svo
mikill ;að sá sem liallar sér upp
að þili gegnblotnar ef hann
er ekki sjóklæddur. Þakið á kof
anum er ems og pappahimna
sem ekki á annað eftir en detta
i sundtir.
AÐKJNS ÖRFA DÆMI
AF MÖRGUM.
Þessí dæmi sem hér hafa ver
ið nefnd eru aðeins örfá af
rnjög mörgum. I Braggnhvirf-
um Reykjavíkur og kofahverf-
ingum úti um holt og hæðir
búa mörg hundruð manna við
Ömurlégri lifskjör en þorri bæj
arbúa hefur nokkurn grun um,
fullkoKUia eymd og nirðurlæg-
ingu.“
Þanrúg voru lýsingar Tímans
fyrir réftu ári, og þær lýsing-
ar erga við þann dag í dag
í margfaldaðri mynd. Tíminn
■sýndi síðan fram á hver áhrif
þetta hefði á sálarlíf fólksins
og sérstaklega hver voöi þeim
börnum væri búinn sem alast
upp rið sltk skilyrði. Og Tím-
inn heldur áfram:
.,ER ÞETA EKKI YFIR-
DKEPSSK.YPUR ’
Við íslendingar þykjumst
fyilast ógn cg hryllingi, þegar
við heyrum að fólk hafi verið
dæmt til dauða úti í löndum
— kanr.ski í hópum. En er
ekki eifthvað af liræsni og yfir
drepsskap I þeim hrolli meðan
svo er ástatt í höfuðstað lands
ins seni hér liefur verið lýst.
Með |«)irri eymd sem hér er
látin viðgangast er nefniléga
wrið ,aA dæma til dáuða, bæði
andlega og' líkarnlega, hópa
barna á ýnisum aldri, og jafn-
vei fultoriWð 'fólk iíka. Það er
holIa->it íyrir alla að gera sér
afdráttariaust grein fyrir á-
standtau, og síðan getur hver
ng eiarn -timgið bendinni í eig-
iti bann ©g hugleitt livað af á-
in rgðinni hann ber. ....
FATÆKRAHVERFIN f
REYMAVÍK.
Þes3i ömurlegu híbýli sem
hér hefu - verið lýst og líklega
eru veiTÍ og ömurlegri en
verstu greni Reykjavíkur á dög
_tm Jöriuidar hundadagakon-
nngs eru svo að segja allt í
kringuni bæinn. í öllum áttum
't'u þessi fátækrahverfi sprott-
in upp — þyrpingar af kofa-
skriflum, yfirfullum af fólki á
uóismunandi stigum öjrbfrgðar
og vonleýsis. Slíks_eru ekki að-
•uns dæmi í Skólavörðuholti
»>g Þóroddsstaðahverfinu, heid-
ur einnig í Höfðabórg, Pólun-
nm, Mútakamp, Herskólakamp,
inni á Seiási og miklu víðar.“
Og iokaáJyktun Tímans er
þcssi: •
„Það eru eidd ölmusur sem
geta rétt lilut þcssa bágstadda
t'ólks, lieidur róttækar aðgerðir
sem geri það Ideift að það fái
eitthvað sem hægt er að kalla
íbúð, þar sem andlegri og lík-
amlegri heilsu er ekki búin bráð
hætta. Það sem þegar cr orðið
sjúkt þarf sjúkrahúss eða hæl-
isvistar við en hitt atvinnu og
aðdöðu tíl þess að lifa og sjá
sðr farborða."
Þetta var 22. des. 1949, og
næstu daga er haldið áfram
að minna á þessar ömurlegu
stacreyndir, og ævinlega lögð
ríkust áherzla á iokaályktun-
ina: 23. des segir Tíminn:
„Því miður koma h.jálpsemi
og gjafir ekki nema fáu þessu
fólki að öðru haldi en gleðja
]mð í bili og lina um stundar
sakir sárustu ueyðina. Ekkert
getur bjargað því og börnum
þess frá tortímingu nema betri
húsakynni og viðunanieg at-
vinna, cn sjúkrahús- og hælis-
vist þehn er þess þurfa. Allar
gjaíir eru virðingarverðar og
þalíksamlega þegnar, en stóru
átökin ein geta bjargað þ\ú
sem enn verður bjargað.“
28. des. segir Jón Helgason,
fréttaritstjóri blaðsins í per-
sónulegri áskorun til Reykvík-
inga:
„Skora ég á Reykvilúnga
hvern og einn að kynna sér á-
standið í braggahverfimum, og
taka þetta mál til umræðu í
félögum og á mannfundum og
að vinna að því á allan liátt
að skapa það almenning.sálit
sem knýi fram róttækar aðgerð
ir og viðunandi lausn. Það á-
stand sem nú ríkir er 'blettur
á þjóðánni, ranglæti gagnvart
nauðstöddu fólki, sóun á and-
legum og líkamlegum þroska
borgaranna og þjóðféiagslegt
afbrot sem mun hefna sín á
lcomandi tímum.“
Þannig hélt Tíminn áfram
þar til kosningarnar voru af-
staðnar. Síðan hefur ekki
heyrzt orð um þessi alvarlegu
mál í því blaði. Og það sem er
miklu vérra: Eftir að búið var
að svíkja hluta af fátækasta
fólkinu í Reykjavík til þess að
kjósa Framsóknarflokkirm hef-
ur sá stuðningur verið notaöur
vitandi vits til þess að auka
eymdina, magna atvinnuleysið
fella algerlega niður allar hús-
byggingar. Það er stjórn Fram
sóknarflokksins sem fram-
kvæmt hefur gengislækkunina,
þá ráðstöfun sem lagst hefur
þyngst á fátækustu íbúa
Reyltjavíkur. Það er Framsókn
arflokkurinn sem hefur fellt
einliuga allar tillögur sósíalista
á þingi um aðstoð handa þeim
sem búa við erfiðust kjör, at-
vinnuaukningu og útrýmingu
heilsuspillandi húsnæðis. Fram
sóknarflokkurinn ber beina á-
byrgð á neýðinni í Reykjavík,
þeirri neyð sem er miklum mun
almennari en í fyrra.
Skrif Tímans í fyrra eru sið
lausasta hræsni sem sögur fara
af _hér á landi Reykvíkingar
mega aldrei gleyma þeim. Og
þeir eiga að svara þeim með
þvi að ýta hræsnurunum út
úr öllum trúnaðarstörfum í
þessum bæ strax og tækifæri
gefast.*
Húsbruni
UWWWWtfWWiWAW
í fyrradag kviknáði í húsi
Þórðar Guðbjörnssonar á Pat-
reksfirði. Gömuí kona, Ingi-
björg Árnadóttir, brenndist
töluvert áður en henni var
bjargað úr eldinum.
Talið er að kviknað hafi í út
frá oliulampa eða kerti. —
Skemmdir á húsinu voru það
miklar að talið er að vart verði
gert við það. —
Þjóðleikhúsið
Frámhald af 8. síðu.
ir og Valur Gústafsson, sem
menn kannast við úr kvikmynd
inni Síðasti bærinn í dalnum.
Aðgöngumiðar að leiknum
lcosta 10 og 7 kr. Leikstjóri
verður Hildur Kalman. Músik
eftir Rússa.
Næstu Ieikir.
Næstu leikir verða Flekkaðar
hendur eftir Sartre, væntanleg-
ur seint í jan. Dóri, gamanleik-
ur eftir Tómas Hallgi-ímsson,
væntanl. í febr. Söngleikur er
í undirbúningi, en ekki það
langt komið að hægt sé að
skýra frá því til hlýtar. ís»
landsklukkan hefur verið sýnd
41 sinni og er það metaðsókn,
verður sýnd áfram. Pabbi þeg-
ar sýndur 26 sinnum, verður
sýndur áfram eftir áramót, og
einnig að sjálfsögðu leikurinn
Konu ofaukið, sem sýningar
hófust á fyrir skömmu.
Leikskrárnar.
Ýmsir hafa kvartað yfir .því
að þeir keyptu alltaf sömu ieik-
skrána og þóttust að vonum
illa leiknir. Þessu er þannig
farið að Þjóðleikhúsið gefur út
stórar skrár þrisvar á ári. Þess
á milli aðeins litla skrá yfir
leikendur livers leiks. Þeir sem
hafa þegar keypt hina stóru
skrá yfirstandandi leiktímabils
þurfa vitanlega ekki að kaupa
hana aftur, heldur aðeins litla
skrá í hvert sinn.
Frumsýningargestir.
Ákveðið var að frumsýning-
argestir er ekki sæktu miða sína
misstu rétt til þeirra. Þótt
menn hafi ekki sótt miða sína
að síðasta leik verða þeir látnir
njóta forréttindanna áfram til
áramóta, en þá þurfa allir að
sækja um frumsýningarmiða
að nýju.
Vígsla Þjóðleikhússiris.
Lárus Sigurbjörnsson, l>óka-:
vörður Þjóðleikhússins skýrði
ennfremur frá að um jólin
kæmj væntanlega út lítil bók,
cr nefndist Vígsla Þjóðleilchúss-
ins. Orð og myndir. Verður þar
frásögn af vígslu Þjpðleikhúss-
ins, mj’ndir af starfi að tjalda-
baki, atriðum úr vígsluleiktim
og leikurum og ennfremur all-
ar ræður er fluttar voru við
það tækifæri. Lárus Sigur-
björnsson sér um útgáfuna. !
AÖ gefnu tilefnl skal athygli vakin á því aö
innflytjendum og þeim öörum, sem útlendar vör-
ur selja, er óheimill að krefja kaupendur varanrta
um gjaldeyris- og innflutningsleyfi fyrir þeim,
að svo miklu leyti sem þær eru fluttar inn á eigin
léyfi.
Reykjavík, 19. desember 1950.
t* s 1 r;
FÁST 1
K R 0 N Bankashræti 2
Bókabúð K R 0 N
Vefnaðarvönibúð K R 0 N
Listmunabúð K R 0 N
r~
Lesið smáauglýsingar
Þjóoviljans
á 7. síðu
Ég vil innilega þakka öllum þeim mörgu vinum
mínum og kunningjum, er sýndu mér hlýhug og
samúð vió andlát og jarðarför minnar hjartkæi'u
eiginkonu. Ragnheiöar Nikulásdóttur á Sámsstööum.
Klemenz Kr. Krisijánsson.
• A-bandaiagiS
Framhald af 1. síðu.
ið að skipa yfirstjórnanda yf-:,
ir einbeitingu iónaðar Vestur-|
Evrópu að hervæðingunni.
Acheson utanrikisráðh. Banda-J
ríkjanna lýsti yfir, að hannj
vonaðist til að þessi yfirstjóm-
andi, sem vitað er að verðurl
Bandarikjamaður, fengi ekkil
minni völd yfir atvinnulífinv
en Eisenhower á hernaðarsvió-J
inu.
Af alhug j>ökkum við' öllum vinúm og vanda-
mönnum aúðsýnda samúö og aðstoö viö andlát og
jarð'arför
Peder Jakobsen.
Sérstaklega þökkum við vinnufélögum hans rausnar-
legar gjafir og hlýhug í hvívetna.
Ingibjörg Jakobsen,
Jakob Jakobsen,
Krístjana Jakobsen,
Ingibjörg Jóliannsdóttir.
Þökkum áuðsýnda samúð yið andlát og
jarðai’för móðúr ökkar,
Vilborgar Sigurðardóttur
frá Brelckum.
Böm og tengdaböm.