Þjóðviljinn - 21.12.1950, Síða 4

9 ..ÞJÓÐVILJINN 'T--- 'J'JÍTJSl Fimmtudagur . 21. • de3. 1950.
Þióðviliinn
Útgefandi: Sameiningarflokkur alþýðu — Sósíalistaflokkurinn.
‘ Ritstjórar: Magnús Kjartansson (áb.) Sigurður Guðmundsson.
Fréttaritstjóri: Jón Bjarnason.
Blaðam.: Ari Kárason, Magnús Torfi Ólafsson, Jónas Árnason.
1 Auglýsingastjóri: Jónstelnn Haraldsson.
Rltstjórn, afgreiðsla auglýsingar, prentsmiðja: Skólavörðustíg
! 19. — Sími 7500 (þrjár línur).
! Áskriftarverð: kr. 14.00 á mánuði. — Lausasöluverð 75 aur. eint.
Prentsmiðja Þjóðviljans h. f,
Vísitalan
Gengislækkunin átti sem kunnugt er að vera allra
meina bót, og sérstaklega var því lofaS í sambandi við
bana að látið yrði af hinum óvinsælu ráðstöfunum
„fyrstu stjórnar Alþýðuflokksins“, sífelldum skatta og
tollahækkunum, fölsun og binding vísitölunnar. Reynslan
hefur hins vegar orðið sú að ofan á sligándi álögur
gengislækkunarinnar hefur verið þrædd nákvæmlega
sama brautin og hin alræmda Alþyðuflokksstjórn fetaði.
Tollar og skattar hafa verið hækkaðir um tugi milljóna
króna siöan gengislækkunin var samþykkt og nú hefur
gengislækkunarstjórnin bundið vísitöluna á sama hátt
og Alþýöufloktosstjórnin fyrr.
Því er haldið fram í áróðursskyni í blöðum aftur-
haldsflokkanna að vísitöluuppbætur á kaup séu orsök
að verðbólgu og dýrtíð og því hæpnar kjarabætur. Þetta
er argvítug blekking. Fullkomið vísitölukerfi merkir það
eitt að íaunþegum er tryggt óbreytt raunverulegt kaup,
óbreytt kaup miðað við verðlag. Ríkisvaldið tekur á sig
þá ábyrgð að tryggja eftir megni óbreytt lífskjör laun-
þega í landinu. Slíkt kerfi getur á engan hátt ýtt und-
ir verðbólgu. Haldi ríkisstjórnin verðlaginu í skefjum,
lielzt kaupið einnig óbreytt. Takist ríkisstjórninni að
lækka verðlagiö, lækkar kaupið einnig í samræmi við
það. Hækki hins vegar verðlagið, hækkar kaupið einnigr
en þá er verðhækkunin orsökin en kauphækkunin af-
leiðing. Kenningin um verðbólguáhrif vísitölukerfisins
er hreinn þvættingur, fyllilega samboðinn heiðarleika og
vitsmunum Ólafs Björnssonar.
Hér á íslandi hefur ekki verið fullkomið vísitölu-
kerfi, því fer f jarri að uppbæturnar á kaup hafi samsvar-
að aukinni dýrtíð, og þetta misræmi hefur ágerzt mjög
á undanförnum árum fyrir tilverknað stjórnarvaldanna.
„Fyrsta stjórn Alþýðuflokksins“ gerði það bókstaflega
að sérgrein sinni að falsa víisitöluna og þegar gengis-
lækkunin var samþykkt voru enn frekari falsanir hrein-
lega lögfestar. Þetta vaxandi misræmi hefur síðan yerið
hagnýtt vitandi vits til að skerða lífskjör almennings,
lækka raunverulegt kaup. Stjómarvöldin hafa sjálf auk-
ið verðbólgu og dýrtíð til þess að lækka kaupið, en sú
leið hefði að sjálfsögðu ekki verið fær ef vísitölukerfið
hefði verið fullkomið.
En þrátt fyrir ófullkomleik vísitölukerfisins hefur þó
falizt í því mjög veigamikið öryggi fyrir launafólk, það
'ró ævinlega úr sárasta sviða veröhækkana og dýrtíöar.
)g það gerði það að verkum að verðbólguleiðin var
næsta seinfær, enda greip hin óþolinmóða Alþýðuflokks-
stjórn til þess ráðs á sínum tíma að binda vísitöluna eins
og áður er sagt og nú hefur gengislækkunarstjórnin sem
sagt vegið í jsama knérunn.
Þegar „fyrsta stjórn Alþýðuflokksins“ batt vísitöl-
una hófu verkalýðsfélögin gagnsókn og knúðu fram
grunnkaupshækkanir þrátt fyrir svik Alþýðusambands-
stjómar. Þessi nýja kúgunaraögerð hlýtur að hafa sömu
afleiðingar. Þingmenn sósíalista bentu stjórnarflokkun-
um á þetta á þingi, en þeir létu sér fátt um finnanst.
Þeir treysta á að vaxanþi atvinnuleysi og aukin völd at-
vinnurekendaagentanna innan verkalýðshreyfingarinn-
ar hafi dregið úr alþýðusamtökunum þrótt og þrek. ÞaÖ
traust mun vissulega bregðast. Hitt er ljóst að allir heið-
arlegir, stéttvísir verkamenn verða nú aö sameinast um
aö einangra atvinnurekendaþjónanna á sem virkastan
hátt; það hefur aldrei verið eins brýnt og nú aö tryggja
verkalýðssamtökin gegn svikum þeirra.
Eftir livaða reglu er
tekið frá í mjóikur-
búðum?
Ein kona skrifar: „Ég er
saft að segja hissa á því, að
enginn skuli hafa minnzt á
það ennþá í blaðinu, hvernig
það gengur fyrir sig með af-
greiðsluna í sumum mjólkurbúð
unum........í morg-un fór ég
i mjólkurbúð til að kaupa
rjóma. Fyrst stóð ég alllengi í
biðröð, en þegar ég svo komst
að borðinu, þá fékk ég það svar
að rjóminn væri búinn. Ég sá
■þó margar flöskur og önnur í-
lát með rjóma og spurði hvers
vegna hann væri ekki seldur
fólki. Stúlkan sagði þá ósköp
stuttaralega að þessi rjómi
væri tekinn frá ...... Og mér
þætti sem sagt gaman að vita,
eftir hvaða • reglum stúlkurnar
taka frá. Virðist ekki sanngjarn
ast að þeir, sem lengst hafa
beðið í röðinni eigi mestan rétt
á þeim rjóma sem til er?
□
Sérstök réttindi
kunningja?
„Annars gildir þetta eltki
bara um rjómann. Það er eins
með skyrið. Sumstaðar eru
hillur mjólkurbúðanna fullar af
skyrpökkum, þó að þeir, sem
fyrst eru mættir á morgnana,
fái ekki neitt........ Okkur
viðskiptavinunum sýnist senni-
legast, að þarna séu stúlkurn-
ar að gera kunningjum sínum
og vinum hærra undir höfði en
okkur hinum, með því að taka
frá handa þeim þá vöru sem
skortur er á, og getur slíkur
afgreiðslumáti auðvitað ekki
gengið.
□
Engin mjólkurbúð í
Miðbænum.
„Svo að lokum í sambandi
viö mjólkurbúðirnar: Fyrir okk
ur, sem búum í miðbænum, er
það mikill ókostur, að á stóru
svæði þar er ekki ein einasta
mjólkurbúð. Það er ekki ein ein
asta mjólkurbúð í miðbænum,
svo ég viti til. En vitanlega
þyrftu þær að vera þar að
minnsta kosti 4 eða fimm. Það
er ekkert réttlæti í því, að við
skulum verða að ganga langar
leiðir í mjólkurbúð, á meðan
flestir aðrir bséjarbúar hafa slik
ar búðir í jiánasta nágrenni
sinu. — Vill nú' ekki forstjóri
samsöiunnar gera bón okkar og
setja upp mjólkursölu, þó ekki
væri nema á tveimur stöðum í
miðbænum? — Vegmóð.“
□
Hvað um unglinga-
hljómleikana?
Önnur kona biður fyrir eftir-
farandi línur. „Kæri bæjarpóst-
ur. — Ef ég man rétt, þá stóð
einhverntímann til, að Sinfóníu
hljómsveitin héldi sérstaka
hljómleika fyrir unglinga en
fyrir handvömm, að mér skilst,
varð ekkert úr þeim. Ekki
finnst mér þó a’ð þar með megi
láta málið niður falla. Ég hvet
eindregið til þess, að unglinga-
j hljómleikarnir verði haldnir,
I þrátt fyrir allt. Það ber einmitt
|að leggja áherzlu á að kynna
unga fólkinu þessa tónlist, því
að mestur menningarstyrkur
er ætíð í því fólginn að þroska
hina uppvaxandi kynslóð. —
M. 2.“
Að éta umbúðir.
Loks er hér kafli úr bréfi
sem fjallar um sælgæti: „Ég
er ekki mikil sælgætisæta, en
þó kemur fyrir aö ég bragða
sælgæti. Og satt segja þeir
sem gagnrýna þá framleiðslu,
heldur er hún léleg flest....
Eitt ættu þó framleiðendurnir
að geta lagfært án mikiilar fyr-
irhafnar: sá galli að umbúðirn
ar loða við sælgætið svo að
maður verður næstum að éta
það með pappír og öllu sam-
an. Mest ber á þessu með kara-
mellur, en þó er ekki óalgengt
að syona sé líka frá konfekti
og súkkulaði gengið — Pr.“
* ★ *
Ríkisskip
Hekla fór frá Akureyri í gær
austur um land til Reykjavíkur.
Esja var á ísafirði í gær á norð-
urleið. Herðubreið er á Breiða-
firði á vesturleið. Skjaldbreið kem
ur væntanlega til Reykjavíkur
seint x kvöld að vestan og norðan.
Þyrill er í Faxaflóa. Ármann fer
frá Reykjavík í dag til Vestmanna
.eyja; og er það síðasta ferð skips-
ins fyrir jól.
.__________
Eimskip
Brúarfoss fór frá Rvík 18. þ. m.
til Hull, Warnemiinde og Khafn-
ar. Dettifoss, La,t)ra Dan og Vatna
jökull eru í Reykjavík. Fjallfoss
er á Akureyri. Goðafoss fór frá
Gautaborg 19. þ. m. til Hull, Leith
og Reykjavíkui'. Lagarfoss er á
Hjalteyri. Selfoss er í Antwerpen;
fer þaðan til Reykjavíkur. Trölla-
foss er í New York; fer þaðan
væntanlega 29. þ. m. til Reykja-
vikur.
Skipadeild SIS
Arnarfell er á Akureyri. Hvassa-
fell fór frá Akureyri í dag áleiðis
til Stettin.
Flugferðir Loft-
lelða h.f.: í dag er
áætlað að fljúga til
Akureyrar kl. 10
og til Vestmanna-
eyja kl. 14. Á morgun er ráðgert
að fljúga til Akureyrar kl. 10 og
til Vestmannaaeyja kl. 14. —• Á
laugardag verður flogið til Ak-
ureyrar, Vestmannaeyja- Vest-
fjarða og Hólmavíkur. Þetta verð-
ur síðasta flugferð til Vestfjarða
og Hólmavíkur fyrir jól. Á sunnu-
dag, aðfangadag, verður flogið til
Akureyrar og Vestmannaeyja.
Islenzkur iðnaður,
málgagn Félags ís-
lenzkra iðnrekenda
4. tbl. er komið út.
Þar ér skýrt frá
samþykkt 22. þings
ASl um iðnaðarmál, ölmálið á Al-
þingi, Iðnaðardeild Atvinnudeildar
Háskólans ásamt fleiri greinum.
Tímaritið Úrval. Síðasta hefti Úr-
vals á þessu ári er komið út og
flytur að vanda fjölda greina um
margvisieg efni. Þessar eru helzt
ar: „Barnið sém hætti að þrosk-
ast“, grein eftir Peai-1 S. Buck;
Bernard Shaw sem þjóðfélagsgagn
rýnandi, eftir J. B. Priestley; For
máli að sjálfsævisögubroti og
Hver ég er og hvað' ég hugsa,
h'vorttveggja eftir Bernard Shaw.
Tokyo á mótum austurs og vest-
urs. Ævi . og ástir Casanova. Um
ofnautn morfíns. Brot, smásaga
eftir Tito Colliander. Nýtt. lyf við
magasári. Sannleikux'inn- um dr.
Busch. Meyjarfæðing. Strokumað-
ur eða stríðshetja. Konuiaust ríki.
Fögur sál ef ávallt ung. Kanasta
reglur hins nýja spils, sem virð-
ist ætla að verða .mjög vinsæit,
og loks þókin Ævisaga A. Conan
Doyle, eftir John Dickson Car'r.
— Þess er getið á fylgiblaði méð
heftinu, að þeir sem vilja gefa á-
skrift að Úrvali í jólagjöf- geti
fengið smekkleg gjafakort á af-
greiðslunni, eða. beðið um að þau
verði send sem jólakort til þess
sem gjöfin er ætluð. Mun hér
vera um pýjung. að ræða, sem
líklegt er að ýmsir muni notfærá
sér.
Til Vetrarhjálparinnar
Scheving Thorsteinsson kr 1000;
Bernhard Petersen 500; Slippfélag-
ið 500; Bæjarútgei'ð Reykjavíkur
4000; Guðm. Jóhannesson, Reykja-
lundi 100; H. og E. 100; J. G. 200;
Ágústa, Þórður 50; Ó. K. 50; N. N.
100; Skóverzl. L. G. Lúðvígssonar
500; Heildverzl. Sverris Bernhöft
500; N. N. 100; Verzl. Ragnars
Biöndal 500; Eyjólfur Gíslason 50;
Heildv. Edda h.f. 250; Mjólkurfé-
lagið matvæli; G. Ó. 50; S.Í.S.
500; J. Þorláksson og Norðmann
300; Shell 500; Kristján Siggeirs-
son 300; Eimskipafélag Reykja-
vikur 1000; S. S. 100; A. G. 25;
Sigmar Jónsson fatnaður; Bóthild-
ur Ólafsdóttir fatnaður. — Með
kærri þökk. Vetrarhjálpin.
v* ' • Fastir liðir éins pg
venjulega. — Kl.
20.30 Upplestur:
* „Agnes“, jólasaga
eftir Guðlaugu
Benediktsdóttur .
(frú Sigurlaug Árnadóttir les).
20.45 Upplestur og tónleikar. 21.30
Jazzþáttur. 21.55 Fréttir og veður-
fregnir. (22.05 Endurvarp á Græn-
landskveðjum Dana).
Gjöf til Stúdentagarðanna. Nýlega
hafa börn og barnabörn hjónanna
Sigurbjargar Halldórsdóttur og
Bóasar BóaSsonar frá‘ Stuðlum í
Reyðarfirði gefið andvirði ein’s
herbergis í Nýja-Stúdentagarðin-
um. — Samkvæmt ósk gefenda hef
ur eitt herbergi Nýja Stúdenta-
garðsins verið skýrt „Stuðlar i
Reyðarfirði“ til minningar um hin
látnu hjón. Heib>ergi þessu fylgir
forgangsréttur. Garðstjórn þakk-
ar gefendum hina höfðinglegu
gjöf.
„Jörðln er eins og flrnastór mót-
takari. Allar hinar grænu jur-tir
seni vaxa á jörðinni safna sólar-
ljósi og breyta því í bundna efna-
orku grænna blaða, greina, tr.já-
bola, ávaxta og korns“. — Úr
greininni Auðæfl jarðar og menn-
irnir, í 3. hefti Réttar 1950.)
Samkvæmt fangabók lögregl-
unnar í Reykjavík hafa 53
menn verið færðir í fanga-
geymslu lögreglunnar dagana
12.—18. des. 1950 vegna ölv-
unar + önnur afbrot.
(Fréttatilkynning frá Áfeng-
isvarnarnefnd Reykjávikur.