Þjóðviljinn - 26.01.1951, Qupperneq 4

fMÓÐVILJINN
Otgeíandi: Bameiningarflokkur alþýðu — Sósíalistaílokkurinn.
Ritstjórar: Magnús Kjartansson, Sigurður Guðmundsson (áb.)
Préttaritstjóri: Jón Bjarnason.
Blaðam Ari Kárason, Magnús Torfi Ólafsson, Jónas Arnason.
Auglýsi ngastjóri: Jónsteinn Haraldsson
Rttstjórn. afgreiðsla, auglýsingar, prentsmiðja: Skólavörðustíg
19. — Sírni 7500 (þrjár línur).
Askriftarverð: 15.00 á mánuði. — Lausasöluverð 75 aur. eint.
Prentsmiðja Þjóðviljans h. f.
Bm'sríkjðleppar gop bjéðinni
Ekkei-t smáfrumvarp á Alþingi er afgreitt án þess
að það fari gcgnum sex umræður í báðum deildum þings.
Fræg eru að’ endemum „hitamál“ afturhaldsflokkanna
á þingi, friðun rjúpu. minnkarækt og önnur slík, seni
löggjafarsamkoma þjóöarinnar er látin hanga yfir dögum
saman. Þá er ekki síður alkunnugt hve góðan tíma aft-
urhaldsFókkarnir taka sér þegar þeir eru að leita „bjarg-
ráðanna" alræmdu, þá er engu hraðað af.
En begar gert er út um örlagamál þjóðarinnar, þá
eru höfð hröö tök. Til að ræ’öa mál eins og Ksflavíkur-
samnine’nn og þátttöku íslands 1 Atlanzháfsbanda-
lagi er alþingi ætlaður svo naumur t.’mi að þjóðin fær
ekkert tóm til að átta sig á málunum. Jafnörlagaríkt
skref 09- Marsjallsamningur var geröur án þess að sam-
þykki Albipgis kæmi til. Og i gær situr ríkisstjórnin að
baktialdamakki við útsendara bandarísku herstjórnarinn
ar um hin örlagaríkustu mál, mál er geta varðað sjálfa
tilveru þjóð’arinnar, frelsi hennar og sjálfstæði. Og Al-
þingi er ekki spurt, á hálfum klukkutíma ræða ráðherr-
ar til málamynda við útséndara erlenda valdsins fyrir-
skipanjr þess, og flýta sér að samþykkja í algeru heimild-
arleysi ráðstafanir sem oröið geta örlagaríkari en nokk-
urn mann grunar. Broslegur viöbúnaður ríkisstjórnar-
innar með lögreglu og hvítliöa á hverjx/strái gæti þó
bent til að hún efaðist eitthvaö um vinsæld þessa at-
ferlís og útsendarans sem að því stendur. Og víst er um
þaö að óvild og ískuldi er afstaoa þjóðarinnar til hins
evrópska MacArthurs og íslenzku Bandaríkjaleppanna
kringum hann.
Það eru aum örlög manns sem þó hlotnaöist þátt-
taka í baráttunni við nazismann að leggjast nú jafnlágt
og Eiseuhower gerði er hann gaf þýzku nazistahsrmönn-
unum siðferðisvottorð á dögunum, þeir-"heíöu ekki flekk-
að hermannsheiður sinn. íslenzkir sjómenn og íslenzk-
ar sjómannafjölskyldur fengu þó nokkuð að kenna á
þýzkum nazistahermönnum á styrjaldarárunum, og þær
að mínnsta kosti skilja hve langt þessi yfirhershöfðingi
íslendinga er kominn fyrst hann lætur sig hafa aö gefa
liðsmönnum Hitlers siðferðisvottorö. Flestar meginlands-
þjóðir Evrópu fengu að’ kenna á hinni vitfirrtu níðings-
lund og hryllilcgum grimmdarverkum þýzkra nazista-
hermanna,. Ao Eisenhower skyidi vera valinn til aö skjalla
þessa menn og gefa þeim fín siöferðisvottorð’ um óflekkaö
an hermannaheiður verður áreiðanlega mörgum Evrópu-
manni lærdómsríkt.
Einmitt daörið við þýzka nazistaafturhaldið og á-
ákvörðun Bandaríkjastjómar um uppvakningu þýzks naz-
istahers, þvert ofan í hátíðlega sáttmála stórveldanna í
m-i íðslok, sannar, áð Bandaríkjaauðvaldið hefur tekið
viö hlutverki þýzka nazismans, og er nú aö reyna, með
lilstyrk innlendra leppa, að þvæla Evrópuþjóöum nauð-
ngum út í styrjöld til að vinna það verkefni sem Hitler
tókst ekki aö’ vinna.
Tilburðir Bandaríkjaleþpanna undanfarna daga, ótti
þeirra við íslenzku þjóöina, sem birtizt enn í hinu bros-
lega lögreglu- og hvítliðaútboöi í tilefni af komu Eisen-
howers, bendir eindregið t’il þess að hér hafi veriö reynt
að reka smiö'shöggið á þá landráðaþróun, sem alltaf var
tilætlunin að lyki með varanlegu bandarísku hernámi.
Óttinn um persónu Eisenhowers var að’ sjálfsögðu alger-
lega ástæðulaus. Sá tími er liðinn að íslendingar búi út-
ÞJÖÐVIL JI NN.
Föstudagur 26. janúar 1951.
NR. 21.
Jól, páskar og
Eisenhower.
Vicsa daga ársins heita leið-
arar allra blaða Jól, vissa daga
Páskar, líka Sumardagurinn
fyrsti, — það er hægt að stóla
á þetta einsog almanak Þjóð-
vinafólagsins. En nú bregður
alltíeinu svo við, að leiðarar
allra afturhaldsblaðanna heita
Eisenhower. Þetta er alveg nýtt
í almanakinu, einhverskonar
aukajól gæti maður haldið, eða
uppbótapáskar. Athyglisverð
eru einnig þau áhrif sem við-
komandi ritstjórar verða fyrir
af umræðuefni þessu. Venjulega
er sá gallinn á leiðurum þeirra,
að þeir ,,hefast“ ekki frekar en
sódakaka sem gleymzt hefur
að láta lyftiduft í. Nú hinsveg-
ar eru þeir alltíéinu innblásnir.
Eisenhower verkar á þessa rit-
stjóra einsog andlegt gerpúlver.
Leiðararnir gera það sem þeir
hafa varla einusinni getað á
jólum eða páskum, — þeir
„hefast“.
□
Því var ekki dansað.
í gær var t. d' slík hátíða-
stemning í hugum þcssara rit-
stjóra, að manni fannst þeir
hlytu vera að fara að borða rjúp
ur. Eða er ekki siður að borða
hangikjöt í tilefni af fæðingu
frelsarans og meira efa minna
vandáðar dilkasteikur í tilefni
af upprisu hans, því skyldu þá
ekki borðaðar riúpur í tilefni
af komu Eisenhowers til ís-
lands? Og svo mikinn aufúsu-
gest sögðu afturhaldsblöðin
hershöfðingja þennan vera ísl.
þjóðinni, að .yfirvöldin virtust
ekki geta verið þekkt fyrir
annað en gera eitthvað til há-
tíðabrigða niðrí bænum, til
dæmis láta aftur skreyta jóla-
tréð á Austurvelli og leyfa síð-
an hinum fagnandi fjölda að
dansa kringum það — arm í
arm við Eisenhower og ÍBjarna
Ben.
□
Hlýtur að koma
fram opinbcrlega
Að öllu athuguðu virtist sem-
só óhugsandi annað en ríkis-
stjórnin gerði allt sem hún
gæti til að almenningur mætti
fagna þessum gesti og votta
honum virðingu sína. Eisenhow-
er hlaut að koma fram ein-
hversstaðar opinberlega og
leyfa okkur að klappa fyrir
sér. En svo var hann bara horf-
inn eins skyndilega og hann
kom. Og ríkisstjórnin gerði
ekkert til að menn fengju að
votta honum virðingu sína. Því
máttu. menn ekki klappa dálítið
fyrir honum ? Því var farið með
heimsókn hans eins og manns-
morð? Kærði ríkisstjórnin sig
kannski ekki um að menn sýndu
hershöfðingja þessum svo vel
að ekki yrði um villzt hvern
hug þeir bæru til hans cg
þeirra samtaka sem hann er
fulltrúi fyrir?
□
Keðjuleysi — hvað
segir Slysavarnafélagið ?
Bílstjóri skrifar: — „Sjálf-
sagt hefur fólk veitt því at-
hygli, að margir bílar aka nú
keðjulausir, þrátt fyrir hálk-
una á götunum. Og ef að vanda
lætur, þá er kæruleysi bíl-
stjóranna kennt um. En þó kem
ur hér einnig annað til greina,
og það ætti fólk að athuga vel.
Keðjur á bíla eru ófáanlegar,
nema hvað eitthvað fæst af
þeim á allra minnstu tegundir.
.... Þannig má segja, að
stjórnarvöldin taki á sig á-
byrgð á þeim siysum, sem
kunna áð verða af völdum hálk-
unnar. En þó er hitt ef til vill
undarlegra, að Slysavarnafélag-
ið, sem venjulega sýnir aðdá-
unarverða árvekni í starfi sínu,
skuli hér ekki grípa í taum-
ana, og kippa málinu í lag. —
Bílstjóri“.
□
Góð erindi um
Þingvallavatn
Gunnþór Hjálmarsson skrif-
ar: -— „Ég er maður gamall
og þaulsætinn við útvarp. En
ekki ætla ég að taka undir
þann söng, að allt sé þar ó-
merkilegt og einskis virði. Ég
er sérstaklega gefinn fyrir ým-
iskonar þjó&legan fróðleik og
minningar, svo sem títt er um
gamla karla. ... Til dæmis vil
ég — og þess vegna hef ég
nú tekið peni^a í hönd — þakka
erindi þau sem Guðmundur
Þorláksson kennari hefur flutt
um Þingvallavatn. Slík erindi
eru fyrirtaks útvarpsefni, að
mínum dómi, og ætti að gera
meira að því að fá þau inn í
dagskrána. — Gunnþór Hjálm-
arsson“.
* ★ *
j / % 3 r”
l* 7 '
18
Wi
ll H '3
/'/ n /5 /í>
/?
Sklpadeild S.I.S.:
Arnarfell fór frá Rvík 18. þ.m.
áleiðis til Italíu. Hvassafell lest-
ar saltfisk x Faxaflóa.
Ríkisskip
Hekla fer frá Reykjavík á
morgun austur um land til Siglu-
fjaiðar. Esja fór frá Akureyri í
gær austur um land til Reykjavík^
ur. Herðubreið var á Vopnafirði
í gærkvöld á suðurleið. Skjald-
breið fer frá Reykjavík í kvöld til
Breiðafjarðarhafna. Þyrill er á
leið til Austfjarða. Ármann var í
Vestmannaeyjum í gær.
Eimsklp
Brúai-foss fór frá Reykjavík
sendurum erlenda valdsins örlög Smiös Andréssonar eða
Jóns Gerrekssonar. En þótt baráttuaöferöirnar hafi
taréytzt, logar enn í brjóstum íslendinga sami eldur frels-
irþrár Qg sjálfstæð’isvilja og jafnan hefur blossað upp í
íslandssögu þegar mest á reið. Þann bjarta loga megnar
hvorki bandarískt hernám né Bandaríkjaleppar að kæfa.
Lárétt: 1 afl — 4 gróðursetja.
—■ 5 lét lífið — 7 héi'að — 9
sti’eymi — 10 hvíldu — 11 hjart-
fólgin — 13 + 15 virtu — 16 skóg-
ardýrin.
Lóðrétt: 1 þegar — 2 vilt — 3
skammstöfun — 4 ski'ök — 6
hljómuðu — 7 við — 8 dropi —
12 sæmd — 14 forföður ■—• 15 ó-
samstæðir.
Lausn _ nr. 20.
Lárétt: 1 undur — 4+5 snær —
7 ská — 9 ást — 10 tað — 11
ótt —• 13 inn — 15 án — 16 ólgar.
Lóðrétt: 1 un — 2 dok -— 3 ræ
— 4 skóli — 6 ræðin — 7 stó —
8 átt — 12 tóg — 14 mó — 15 áf.
24.1. til Grimsby. Dettifoss hefur
vænfanlega farið frá Gdynia í
gær 25.1. til Kaupmannahafnar,
Leith og Rvík. Fjallfoss er í R-
vík. Goðafoss fór frá Reykjavík
17.1. væntaniegur til N.Y. 26.1.
Lagarfoss er í Vestmannaeyjum,
fer þaðan til Aústfjarða og Norð-
urlands. Selfoss er á Siglufirði,
fer þaðan til Húsavíkur, Raufar-
hafnar og útlanda. Tröllafoss kom
til St. Johns 23.1. fer þaðan 26.1.
til N.Y. Audumla fór frá Imming
ham 22.1. til Reykjavíkur.
18.30 Framburðar-
kennsla í dönsku.
— 18.25 Veðurfr.
18.30 Isl.-kennsla;
II. fl. 19.00 Þýzku-
kennslu; I. fl. 20.30
Útvarpssagan: „Við Háasker" eftir
Jakob Jóns,son Irá Hrauni; XI.
-— sögulok (höfundur les). 21.00
„Sitt af hverju tagi“ (Pétur Pét-
ursson). 22.W Passíusálmur. nr. 5.
22.20 Skólaþáttur (Helgi Þorláks-
son kennari). 22.45 ' Dagskrárlok.
Saumanámskeið Mæðrafélagsins
hefst 1. febrúar n.k. Enn mun
vera hægt að bæta við nokkrum
nýjum þátttakendum, sími 4402.
Kafmagnsskömmtunin.
Straumlaust verður kl. 11—12
í dag á svæöi sem nær yfir Vest-
urbæinn frá Aðalstræti, Tjarnar-
götu og Bjarkargötu. Melana,
Grimsstaðaholtið, með flugvallai'-
svæðinu, Vesturhöfnina með Ör-
firisey, Kaplaskjöl og Seltjarnar-
nes fram eftir.
Nætui'vörðui' er í Laugavegs-
apóteki, simi 1618.
S Ö F N I N:
Landsbókasafnið er opið kl. 10—
12, 1—7 og 8—10 alla virka daga
nema laugardaga kl. 10—12 og 1—
7. Þjóðskjalasafnið er opiö kl. 10—
12 og 2—7 alla virka daga nema
laugardaga yfir sumarmánuðina
kl. 10—12. Þjúöminjasafnið er opið
lcl. 1—3 þriðjudaga, fimmtudaga
og sunnudaga. Listasafn Einars
Jónssonar kl. 1.30—-"3.30 á sunnu-
dögum. Bæjarbökasafnið er opið
kl. 10—10 alla virka daga nema
laugardaga kl. í—4. Náttúrngripa-
safnið er opið sunnudaga kl. 1.30-
3 og þriðjudaga og fimmtudaga
kl. 2—3.
Tíminn birti á
fyrstu síðu í gær
mynd af Harold
Stassen fyrrv. rík-
isstjóra Minnesota
og núverandi rekt-
or J’ennsylvaniaháskóla, en undir
myndinni stóð: DVVIGHT DAVID
EISENIIOWEE, hershötðingi!
Ungbarnavernd Líknar, Templara-
sundi 3 er opin þriðjudaga kl. 3.15
til 4 e. li. og fimmtudaga kl. 1.30
til 2.30 e. h. Einungis tekið á móti
börnum er fengið hafa kíghósta
eða hlotið ónæmisaðgerð gegn hon-
um. Ekki tekið á móti kvefuðum
börnum.