Þjóðviljinn - 28.01.1951, Blaðsíða 6

ÞJÓÐVILJINN
Sunnudagur 28. janúar 1951
Undlr elliiðarstiörnuin
Eftir A.J. Cronin
D A G U lí
Þcjnan og þjónninn (Ingibjörg Jónsdótíir og Benedikt Árnason)
erf'aEjés
einar fimm sex tunnur, og þeir gætu gengið
beint að henni í fyrramálið.
Jack Reedy og Cha vcru í sjöunda himni og
komu við í kránni á heimleiðinni' til að fá sér
glas. Jaclc átti eitthvað af peningum. Og þegar
það kom í ljós að það var sunnudagskvöld
fengu þeir sér fleiri glös og nokkur í viðbót.
Jaek varð hreifur og Cha siagaði dálitið. Þeir
leiddust upp í námuhverfið og sungu. Þeir fóru
að hátta. Næsta morgun sváfu þeir yfir sig. En
hvorugur þeirra kunni að meta þessa duttlunga
örlaganna fyrr en seinna.
Klukkan hálffjögur á mánudagsmorguninn
kom eftirlitsmaðurinn niður í námuna til að líta
eftir áður en hann hleypti morgunvaktinni inn.
Álútur og með stafinn í hendinni rölti hann
um öll göngin í Seupper. Allt virtist vera í bezta
lagi og Dinning sneri aftur upp í búrið sitt
og skrifaði hina lögbo’ðnu skýrslu.
Svo kom vaktin niður, eitt hundrað og fimm
verkamenn, þar af áttatíu og sjö karlmenn og
átján drengir. Tveir af vaktinni, Bob Ogle og
Tallý Brown komu til Dinnings í búrið.
<22L
Leikkvöld Menntaskólans
Skólaleikurinn á langa cg
merka sögu að baki, og var eitt
einn ein af mikilsverðustu
ekemmtunum Reykvíkinga. En
nú er öldin önnur, og mætti að
ósekju breyta nokkúð um leika
þessa, cg tengja þá sjálfu nám-
inu likt og gert er í skólum
víca um lönd. Nemendurnir lesa
góð leikrit undir handleiðsiu
kennara, og fá um leið nokkra
þekkingu á bókmenntum og
leiksögu, en kennarinn velur þá
til leiks sem bezt eru til þess
fallnir og sér um sýningarnar
að meira leyti eða rninna. —
Margt má af leikunum læra
mað góðri tilsögn og nægum
vilja, svmir nemendur vinna
að þýðingum eða jafnvel smíði
leiktjalda, og leikdómana semja
þeir auðvitað sjálfir.
Þetta leikkvöld Menntaskól-
ans er hið ánægjulegasta og
fiýaingin áreicanlega betri en
í meSailagi. Leikstjórn Baldvins
Ha'ildórssonar er vönduð og
skynsam’eg, og leiktjöld Magn-
úsar Pálsscnar falleg, þótt ein-
föld séu og óbrotin. Höfund
þessa léttvæga og góðlátlega
gamanleiks, Sigfried Geyer,
þekki ég ekki, en efnið er bæði
vinsælt og gamalkunnugt —
það er sagan um þjón baróns-
ins sem klæðist fötum herra
síns og læzt vera aðalsmaður
eina kvöidstund, og um hefðar-
konuna fögru sem hann játar
ást sína; en hún er reyndar
engin önnur en þerna greifa-
rúarinnar sem hefur stolizt að
heiman í skarti húsmó'ðurinn-
vr. Það er sagan um Henrik og
Pernillu, sem Holberg lýsti oft-
ar en einu sinni öllum til óbland
nnar ánægju, færð í búning
okkar daga.
Geðfelld er framkoma hinna
kornungu leikenda, en listræn-
vr kröfur verða auðvitað ekki
ú! þeirra gerðar. Mesta athygli
vekur Ingibjörg Jónsdóttir sem
’eikur Pernillu, nei, Elísabetu
— skemmtilega hispurslaust,
í.yndin og furðulega eðlileg og
skýr í máli. Benedikt Árnason
fer einnig snoturlega með hlut-
verk þjónsins, en öllu veiga-
jminni og einhæfari er barón-
inn, Jón R. Magnússon. Sig-
úrður Líndal er talsvert bros-
legur sem greifinn afbrýðisami;
hinir leikendurnir heita Kristín
Thorlacíus, Sólveig Thoraren-
sen, Steinn Steinsson og Grétar
Ólafsson. Bjarni Gúðmundsson
hefur snúið leikritinu á lipra
íslenzku.
Á. Hj.

KVIKIHYRDIR
Gamla bíó:
Ákærð íyrir morð
Hjúkrunarkonan,
Margaret Lockwood,
er ákærð fyrir morð,
og það fleira en eitt,
en hún er saklaus, og
það veit lögfræðing-
urinn vinur hennar,
hinir réttu morðingj-
ar og Margrét sjálf,
en ekki aðrir. Það
virðist ekki ætla að
verða auðvelt að
sanna sakleysi stúlk-
unnar, og um það
fjallar myndin sniðug
lega, og leikararnir
standa sig vel.
JMÁ
Stjörnubíó:
I.a travíata
Samkvæmt minni
fátæklegu músíkþekk
ingu er þessu hug-
ljúfa tónverki Verdís
gerð hin prýðilegustu
skil i þessari mynd.
Leikur, sviðsetning
og myndataka er
öll með ágætum.
Einkum finnst mér
Nelly Corrady, sem
leikur Kamelíufrúna,
ber aaf. Er sjaldgæft
að jafn snjöll söng-
kona, hafi svo ótví-
ræða leikhæfileka til
að bera.
„Eg var með grát-
kökk í hálsinum alian
siðari hluta myndar-
innar“, sagði maður-
inn, sem sá myndina
með mér og er hon-
um þó ekki fisjað
saman. Þannig hugsa
ég að fleirum fari,
sem sjá hana.
E.
Austurbæjarbíó:
Sægammurinn
Þessi mynd er göm-
ul en samt í sinu
„góða“ gildi fyrir þá,
sem hafa yndi af
slagsmálum og svað-
ilförum. Apinn og
Flora Robson í hlut-
verki Elisabetar) eiga
skilið hrós fyrir á-
gætan leik. Errol
Flynn er að vísu
hetja en það er eng-
inn vandi að leika
hetjur. Prógrammið
segir, að myndin sé
byggð á skáldsögu
Sabatinis „Sægamm-
urinn“, en mér er ó-
mögulegt að koma
auga á nokkurn skyld
leika þar á milli.
Aukamyndin er
þrautleiðinleg banda-
rísk áróðursmynd, þar
sem Truman er í heilt
kortér látinn vegsama
blessun vopnafram-
leiðslunnar og telja
upp, hvað Bandarikin
eigi mikið af hinum
og þessum tegundum
vopna. Er það full-
komin smekkleysa að
bjóða íslenzkun kvik-
myndahúsgestum upp
á slíka stríðsæsinga-
ræðu.
hrí.
DAVÍB
„Jack og Cha hafa sofið yfir sig“, sagði Bob
Ogle.
„Fari þeir til fjandans", urraði Dinning.
„Getum við Tallý ekki fengið vinnustaoinn
þeirra?“ spurði Bob. „Viðp erum annars í bölv-
aðri skítaholu".
„Farið þið til fjandans'1, sagði Dinning. „Tak-
ið þið plássið".
Ogle og Brown fóru inn göngin ásamt flcir- '
mn, þar á meðal Róbert, Hughie, Leeming box-
ara, Harry Brace, Swee Messuer, Tom Reedy,
Ned Softley og Jesús Grét. Pat, yngsti bróðir
Toms Reedy, fimmtán ára piltur sem var að
byrja starf sitt þarna, rölti á eftir hópnum.
Róbert var í góðu skapi. Honum leið vel. Hést-
inn hafði látið hann í friði á næturnar, og sér
til mikils léttis var hann kominn að þeirri nið-
urstöðu að ótti hans við flóð í námugöngunum,
hefði verið ástæðulaus. Meðan hann gekk þarna
eftir dimmum, þröngum göngunum, á annað
hundrað metra undir yfirborði jarðar og þrjá
kílómetra frá aðalnámuopinu, tók hann allt í
einu eftir því að Pat litli Reedy gekk við
hliðina á honum.
„Nú, ert það þú, Pat“, sagði hann vingjarn-
legur og uppörvandi. „Það er skemmtilegur
staður, sem þú ætlar að eyða fríinu þínu á“.
Hann klappaði á öxlina á drengnum og gekk
ásamt boxaranum á vinnustað þeirra, sem var
innst í göngunum. Það var þurrara þar en verið
hafði í margar vikur.
Ogle og Brown voru þegar byrjaðir á nýja
staðnum. Þeir fundu blökkina sem Jack og
Cha höfðu losað um, boruðu tvær holur fyrir
sprengiefni. Rétt fyrir fimm kom Dinning,
eftirlitsmaðurinn, til þeirra. Hann fyllti hol-
urnar, festi kveikiþráðinn við og kveikti á.
Það komu átti tunnnur af kolum niður.
Dinning sá að sprengingin liafði heppnazt
vel.
„Farið þi’ð til fjandans, piltar“, sagði hann
og kinkaði ánægjulega kolli. „Þetta er gott“.
Svo gekk hann aftur inn í búrið sitt.
En tíu mínútum síðar kom Tom Reedy, ekill-
inn, til hans. Hann sagði óðamála: „Ogle biður
yður að koma innúr. Hann segir að vatn renni
út um borholurnar“.
Dinning virtist hugsa sig um.
„Farðu til fjandans", sagði hann.
Tom Reedy og Dinning gengu saman inneftir.
Dinning virti fyrir sér sprengiflötinn. Hann sá að
það seytlaði vatn út um holurnar tvær. Það
virtist enginn þrýstingur vera á hak við. Hann
þefaði af vatninu. Það var fýla af því. Þetta
var ekki ferskt vatn. Honum leizt ekki á
þetta.. „Farið þið til fjandans, drengir, þið hafið
borað í gegn“, sagði Dinning. „Þið hafið boraS
í gegn. Þið verðið að fjarlægja eitthvað af þessu
vatni“.
Ogle, Brown og Tom Reedy fóru að ausa. I
sömu andránni kom Geordie, sonur Dinnings,
sem var léttadrengur hjá Tom Reedy.
„Hæ, þú þarna, Geordie", hrópaði Dinning.
Endaþótt hann segði „farðu til fjandans“ við
allt og alla. án þess að meina neitt illt með því
*og næstum án þess að vita af því þá sagði
hann það aldrei við son sinn.
Dinning tók drenginn með sér og flýtti sér
aftur í búrið sitt. Honum datt fyrst í hug að
úota símann, en hann var dálítinn spöl í burtu,
og þetta var svo snemma morguns, en hann var
hræddur um að Hudspeth væri ekki kominn.
Auk þess var Dinning ekki sérlega fljótur að
hugsa. Þegar hann kom í búrið tók hann blek-
blýantsstúbbinn sinni og skrifaði tvo miða. Hann
skrifaði hægt og íhúgandi og vætti blýantinn
öðru hverju með tungunni. Á fyrri miðann skrif-
a'ði hann:
Hr. W. Hudspeth.
Kæri herra,
Vatnið hefur brotizt inn í Scupper nr. 6 og
nær orðið upp í hné í gryfjunni og dælurnar
eru ofhlaðnar. Vilduð þér ekki gera svo vel að
koma og líta á það, ég verð í búrinu. Þa’ð virð-
ist vera mikil hætta á flóði. Yðar H. Dinning.
Á hinn seðilinn skrifaði Dinningf:
Vatniö hefur brotizt inn í Scupper nr. 6.
Frank, viltu aðvara hina mennina í paradísinni
ef nauðsyn krefur. Þinn H. Dinning.
Dinning sneri sér að syni sínum. Hann var
ákaflega svifaseinn maður, seinn að hugsa og
steinn að tala, En aldrei þessu vant stóð ékki