Þjóðviljinn - 02.09.1951, Qupperneq 6

6) — ÞJÓÐVILJINN — Sunnudagur 2. september 1951
Gunithildar kóngamáðir
Framhald af 3. síðu.
arfars og refsinga, og meira
að segja í daglegu tali nútíma-
fólks eru menjar, sem minna á
þær. Við skiljum til dæmis öil
orðatiltækið „að kveða niður“
illgjarnan orðróm. Það merkir
að sínu leyti það sama og með-
ferðin á óheiðarlegum karl-
manni — eða ótrúrri konu —
sem voru hæluð niður í vota
gröf sína til að þola ævarandi
refsingu.
(Á enskunni nefnist grein þessi
„The False Queen Gunhild
from Jutiand". Kaflafyrirsagn-
ir eru Þjóðviljans. Frekari
fróðleik um Gunnhildi er að
finna í Áföngum Sigurðar Nor-
dals prófessors).
S KÁ K
Framhald af 3. síðu.
víga orustu sézt van Schelt-
inga yfir brellu í 35. leik, og
það verður til þess að hann
tapar. Alexander hefur kannske
séð þessa brellu í 32. leik, en
þarf ekki að hafa séð hana, fyrr
en að honum var komið að leika
35. leik. Þetta ræður úrslitum.
Er rétt að segja að Alexander
hafi verið heppinn og van Schelt
inga óheppinn, eða á að telja
úrslitin sanngjörn, með tilvísun
til þess að skákin sé barátta
fyrst og fremst, og þýðing
hvers atriðis skuli því metin
út frá baráttugildi þess, en ekki
vegin á rökfræðilega eða fag-
urfræðilega vog? Hér er ekki
líklegt að allir verði sammála,
en látum lesendur sjálfa dæma
þessa skák, sem til umræðu er.
Þegið drottningarbragð.
Scheltinga. Aiexander.
1. d2—d4 d7—d5
3. c2—c4 d5xd4
3. Bgl—f3 Bg8—f6
4. e2—e3 e7—e6
5. Bflxc4 c7—c5
6. 0—9 a7—a6
7. Ddl—e2 b7—b5
8. Bc4—d3 Eb8—c6
9. a2—a4 c5—c4
10. Bd3—c2 Rc8—b7
11. a4xb5 a6xb5
12. HalxaS Dd8xa8
13. Rbl—c3 Bb7—a6
14. e3—e4 Bc6—b4
15. d4—d5 Bb4xc2
16. De2xc2 Bf8—b4
17. d5xe6 f7xe6
18. e4—e5 Bf6—d7
19. Bf3—g5 Da8—c6
20. f2—f4 g7—g6
21. Bc3—e4 Ba6—b7
22. Be4—46f Bd7xf6
23. e5xf6 Dc6—c5f
24. Kgl—hl Dc5—f5
25. f6—f7+ Ke8—e7
26. De2—f2 h7—hO
27. Df2—b6 Df5—d5
28. Db6—c7f Dd5—d7
29. Dc7—e5 Hh8—f8
30. Bg5xe6 Dd7xe6
31. De5xb5 DeO—e4
32. Db5xb4f Ke7xf7
Þá er staðan sem um var
rætt komin fram. Ef hvítur léki
nú 33. Dd2 (Hd8 34. Df2), er
skákin sennilega jafntefli.
33. Hfl—f3?
Frá sparneytnissjónarmiði er
vitaskuld betra.að nota hrók-
inn er drottninguna til þess að
verjast hótun svarts, en leikur
inn veikir fyrstu reitaröðina
hættulega.
33 ..... Hf8—d8
34. Bcl—e3
34. Bd2 strandar á Hxd2! og
Dblf
34 ..... Hd8—dlt
35. Be3—gl Ðe4xf3!
og hvítur gafst upp.
illilega vör við augnatillit hans, reynir að troða sér í rennvota
skóna og taka upp um sig sokkana. Hún lítur undan, eldrjóð
og skömmustuleg, meðan hún festir sokkaböndin.
Gjör tottar pípuna. Hann þarf aftur að hreinsa hana og
troða í hana. En hann er undarlegur maður. Ekkert virðist
fara framhjá honum, frú Krane tekur eftir því. Hún ákveður
hálft í hvoru að tala við Gjör, þegar Borghildur er farin. Hún
ætlar að reyna að fá hann til að tala um fyrir henni Kat-
inku -----
Er lokað hjá ykkur á simnudögum, eða hvað? rausar Lar-
sen, sem á að afgreiða Lydersen. Hún þurrkar hvað eftir annað
af borðinu og lagfærir á sér hárið í sífellu.
Það væri að minnsta kosti réttast. Einn dag í viku ætti
fólk að geta komizt af án aspiríns og laxerolíu, það hefði gott
af því. En þið gleymið því, telpur mínar, að það er húsbóndi
í lyf jabúðinni okkar, sem kemur stöku Sinnum og leysir veslings
lyfjafræðinginn af. Og svo er nemi, ágætis nemi —
Lydersen segir þetta til að segja eitthvað, á því er enginn
efi. Hann er að bulla. Annaðhvort eru menn á vakt eða ekki
og svo ekki meira um það. Jafnvel Larsen veit það, þrátt
fyrir takmarkaðan skilning. Hann eltir Borghildi með augun-
um. Hún er komin í kápuna og er að kveðja Gjör.
Þér látið mig þó ekki reka yður burtu, ungfrú Stordal----?
Þessu er látið ósvarað. Gjör segir: Flýtið yður heim, skiptið
um sokka og hefjizt handa eins og við töluðum um. Hann tek-
ur einnig upp dagblað, gamalt dagblað, flettir því eins og
hann væri að leita að einhverju sérstöku, hverfur bak við það.
Borghildur flýtir sér út. Lydersen snýr sér við. Hann lyftir
brúnum eins og hann sé mjög undrandi. Svo spyr hann:
Segið þér mér, er fólk á prívatinu í dag líka? Ég sé að dyrnar
eru lokaðar.
Það er þessi sami karlfugl, hreytir Sönstegárd út úr sér.
Frú Krane lítur ásökunaraugum á hana. Þetta hefði hún ekki
þurft að segja. Er hún annað en afgreiðslustúlka.
Já, en þetta nær ekki nokkurri átt-. Á þetta að verða dag-
legt brauð, eða hvað?
Og með augnagotum og höfuðsveiflu spyr hann hvort ná-
unginn sé í fylgd með einhverjum í dag? 1 sama félagsskap?
"Sönstegárd kinkar kolli og sýgur úr tönnunum.
Hneyksli, segir Lydersen: Það er ekki hægt að kalla það
snnað.
Hann er andstyggilegur, segir Larsen.
Þetta er orðið eins konar griðastaður fyrir hann? Hann
og lagskonu hans?
En það væri öðrum sæmra en Lydersen að setja upp vand-
lætingarsvip. Hann dansar prýðilega, það má hann eiga, set-
ur svip sinn á kaffihúsið á kvöldin og gerir sitt til að laða
konur að staðnum. Enda hefur hann fengið að njóta þess,
hann hefur iðulega verið liðinn um borgun. Og það ætti að
duga. Frú Krane er dálítið höstug, þegar hún segir: Mað-
urinn vinnur við höfnina og hann hefur komið hingað oftar
en einu sinni. 1 svona veðri er enginn rekinn á dyr. Ekki fólk
sem borgar fyrir sig.
Þeir skilja sneið sem eiga. Þar fékk Lydersen á baukinn.
En hann jafnar sig á augabragði. Og Larsen sem kemur stikandi
með kaffi og vínarbrauð þarf aúðvitað að leggja orð í belg:
Hann hefur meira að segja komið hingað að kvöldi til. Hann
skálmaði inn eins og venjulega með hendurnar í buxnavös-
unum og hattinn á höfðinu. Hann kann sig ekki, maðurinn sá.
En bekkurinn var setinn sem betur fór. Krane gat ekkert sagt,
því að hingað kemur stundum fólk utan af landi. En hann
var feginn þegar maðurinn fór út aftur, það leyndi sér ekki.
Það er ekki af því að hann vinnur við höfnina, ég á ekki við
þ^'ð ■■■ .. r . n *■ „ "
Nei, auðvitað ekki. En hann er ókurteis. Skuggalegur á-
sýndum. (
Já, það er nú líkast til. Þessi líka augu. Það er eins og hann
horfi í gegnum mann.
En Lydersen hefur ekki lengur áhuga á þessu umræðuefni.
Hann er áreiðanlega um annað að hugsa, en hann skrafar án
afiáts út í bláinn: Hvað heyri ég, Larsen litla, horfir hann
í gegnum yður. Það er vel af sér vikið. Nei, þér megið ómögu-
lega reiðast mér. Það er reglulega fallegt að vera dálítið-----
Og Lydersen teiknar bústið vaxtarlag hennar með hönd-
unum: Það er allt of mikið til af horuðu kvenfólki.
Um leið lítur hann vandræðalega á Sönstegárd. Já, ekki
ber á öðru, hún sýgur úr tönnunum og hnusar.
Auðvitað er það allt undir konunni komið. Lydersen reynir
að bæta úr yfirsjón sinnni: Sumum fer annað betur en hitt.
Sumum fer betur að vera grannar. Og hvað þennan manngarm
snertir, þá eru ágæt kaffihús niðri í hafnarhverfinu. Það væri
hægt að benda honum á það með fullri kurteisi. Um sveitafólkið
er allt öðru máli að gegna-------
Hann tekur fram úrið.
Fjögur, segir Larsen.
Þakka yður fyrir.
En Larsen liggur annað á hjarta, margt og mikið. Nú er
farið að verða yndislegt að ganga út með ströndinni, segir hún.
Uss, ég er fegnastur því að vera innan fjögurra veggja,
segir Lydersen. Hann er á varðbergi.
Já auðvitað, í veðri eins og í dag. En þegar veðrið er gott.
Til dæmis í gær-------
Að heyra til yðar. Sönstegárd reynir að halda aftur af henni.
Eruð þér strax farin að ganga um úti í rómantískum hug-
leiðingum, ungfrú Larsen? Er það ekki alltof snemmt? Og
vegirnir blautir?
Það sakar ekki ef maður hefur skemmtilega 3amfylgd. Auk
þess er víða hægt að fara inn — —
Já, inn á lóðirnar, hreytir Sönstegárd út úr sér. Þær sem
eru af því taginu------
Þið skrafið margt, stúlkur mínar. Lydersen lítur á klufckunaú
Nú verð ég að fara. Þér skrifið þetta hjá mér, ungfrú Lar-
sen. Þetta er síðast í mánuði, skiljið þér--
Hann segir þetta kæruleysislega um leið og hann fer í regn-
kápuna og setur á sig hattinn: iSælar, frú Krane — — sælir,
ritstjóri----
Og um leið er hann horfinn. Útidyrnar lokast á hæla honum.
Frú Krane rís á fætur. Hún ætlar að taka rögg á sig. Hún
ætlar að tala við Gjör. Hún hefur setið um hríð og búið sig
undir viðtalið.
I sömu svifum leggur hann frá sér dagblaðið og gengur til
hennar: Já, vel á minnzt, situr frú Stordal ekki þarna fyrir
mnan ? Á prívatinu ?
Jú, rétt er það, ritstjóri. Guð minn góður, ef ritstjórinn gæti
-----Svo að ekkert alvarlegt komi fyrir, á ég við — — Hún
á uppkomin börn, og------—
Ef ég ónáða frú Stordal ekki, langar mig til að tala fáein
crð við hana, segir Gjör og sinnir orðum hennar engu. Hann
er stór upp á sig, það verður ekki af honum skafið, henni
finnst hún vera eins og krakki andspænis honum.
Hann ber að dyrum.
Hvað gengur nú á ? er sagt fyrir innan.
Afsakið. Gjör tekur í hurðina og ýtir henni til hliðar, svo
að hár og grannur líkami hans getur smeygt sér inn fyrir:
Ég bið innilega afsökunar —