Þjóðviljinn - 04.10.1951, Blaðsíða 5
- Fiœmtudagur 4. október 1951 — ÞJÓÐVILJINN — (5
* Tveggja ára alþýðuvöld II. *
Risaskref á leið til framtíðarlands
Heimsvaldasinnar töldu það
vist 1917 að bolsévíkaflokkur-
inn rússneski hlyti að kikna
úndan ofurþungs. þeirra verk-
efna er biðu hans í frums'i-ðu
og herjuðu landi. Eins var með
Kína 1949 er st'fnað var kín-
verskt aiþýðulýðveldi, byggt
á samfylkingu verkamarna,
bænda og þjóðrækinna borgara,
undir forystu verkalýðsstéttar-
innar og flokks hennar, Kom-
múnistaflokks Kína. Og risa-
vaxnari verkefni hefur engin
ríkisstjóm glímt við.
Erlend ágengnl hafði þjakað
landið á aðra öld. úapanir hal i
i* Norðaustur-Kína hernumdu
í 14 ár. Lénsvald, auðvald
og lieimsvaldasinnar arðrændu
þjóðina með öllum ráðum. —
Kínverjar voru orðnir langt á
eftir öðrum þjóðum, aðeins 10%
framleiðslunnar var iðnaðar-
framleiðsla í nútímaskilningi.
Og þó 80—90% þjóðarinnar
stundaði landbúnaðarstörf og
handiðnir, voru það svo frum-
stæðir atvinnuhættir að flvtja
þurfti inn korn og baðmuli.
Eftir tuttugu og fimm ár inn-
anlandsófriðar að viðbættu átta
ára stríði við Japnn og loks
byitingarbaráttunn. gegn S:ang
Kajsék, var efnah igslíf og í jár-
inálalíf landsins í öngþveiti og
rústum. Náttúruhamfarir, flúð-
in míklu 1949, bættust ofun á
erfiðieikana sem fyrir voru.
★
Kinversku ko'.nmúnistarnir,
kínverska alþýðan, steypti sir
út í viðreisnarstarfið, með eld-
móði þjóðar sem veit að hán
á heilan heim að vinna. Og það
hafa eklci verið höfð nein vet.tl-
ingatök á vandamálum efna-
hagslífs og stjórnmála ’.rns
mikla kínv'erska. ríkis. Eins og
í rússnesku byltingunni hefur
snertmg sósíalismnns við bjcð-
arhaf leyst furðulega orku úr
iæöingi kúgunar og úrræðaleys-
iy menn hins nýja Kína vi'5-
£ st einmitt kunna við öllum
vanda ráð, ganga með ægi-
dirfsku að lausn verkefna scm
ekki er hægt að leysa nema
beit1 ;;é óhemju o;ku.
Þegar á fyrsta árinu var kom-
ið á stjórnarkerfi alþýðulýð-
ræðisirs uu- landíð allt, ailt
frá v'xísíú •*n tii stjórna lands-
hluta, liéraoa og borga. Öll við
.'d'ni hin 'a nýju g!;cma*vald.
beindist að því að koma reglu
á þann mikla óslcapnað efna-
hagslífsins sem við var tekið.
Á öllum sviðum efnahagslífs og
menningarmála hefur verið
unnið vel, í tvö ár, nýtt líf
grær og þróast um allt hið
víðlenda Kína. En nokkrir meg-
inþættir skera sig úr sögu hins
tveggia ára alþ\ ðulýðveldis.
Þjóðnýting: Allar verksmiðj-
ur, námur, járnbrautir, skip,
bankar og aðrar eignir jap-
anskra auðfélaga og Kúómín-
tangmanna hafa. verið þjóðnýtt-
ar og eru rekin sem ríkisfvr-
irtæki. I bessum fyrirtækjum
og raunar öllum iðnaðinnm hef-
ur andrúmsloftíð gerbreytzt. —
Verkameun, iðnaðarmenn og
tæknifræSingar vinna saman
sem eir n maður, virnuáhugi
hefur st.óraukizt vegna. brevttr-
ar siöðu verkamanna í þ.ióð-
féiaginu og sívakandi umhvggju
stjómarvaldanna fyrir afkomu
og vel’íðan verkamanna og
starfsmanna. Vinruafköst eru
þegar a’mennt orðin meiri en
undir stjórn Kúómíntangs ,og
Jananr.
y vsi;'<n" iandbúna ðavins'
Stórko^fVegEsta býlting b.ió'ð-
féjagshátta sem gerzt hefur á
skömmum 'tíma er nýskipan
kínverska íanöbúnaoarins. Um
þá nýskipan hefur undanfar-
andi ár verið háð hörðust
stéttabarátta í Kína, þar við
k'qgja hvorir tveggja allt sitt
afl, stjórnarvöld hins nýja
heims og hinn örsnauði bænda-
múgur annars vegar og arð-
ránsstétt landherranna hinsveg-
ar. Ætlunin er að gersigra arð-
r'ánsstétt landherranna í þess-
um átökum.
Kommúnistaleiðtoginn Líó
Sjao-sí lýsti þessari stórfeng-
legu nýskipan á þingi í fyrra-
sumar þannig:
„Nýskipan landbúnaðarins er í
l>ví i'ólgin að taka eig-narnámi
jarðeignir landherranna og skipta
J>eim milli Jarönæðislausra og'
jarðnæðlsfátælcra bænda. — Með
þessu nióti verður lándiierrunum
útrýmt sem stétt og Iandherra-
skipulagið, l)jggt á lénsku arð-
ráni, látið vikja fyrir samfélagi
sjálfseignarbienda. Sú nýskipan er
í rauninni mesta og róttækasta
nýskipanin sem gerð liefur verið
í árþúsunda sögu Kína“.
Líú skýrir svo frá að land
herrarnir og ríkisbændur, 10 ■
af bændastétt landsins, liafi
átt 70—80% alls jarðnæ'ðis og
beitt eignarrétti sínum til hins
svívirðilegasta arðráns. Sjálfir
yrktu þeir einungis 10% lands-
ins, en um 90% yrktu mið-
lungsbændur, fátækir bændur
og vinnumenn. En þeir áttu að
eins lítinn hluta þess lands
sem jfeir yrktu. .
„Þeíta er orsök þess, að land
vort hefur orðið fyrir ágeugni og
kúgun, og því sökkt í fátækt og
látið dragast aftur úr öðrum lönd-
um“, segir Iáú Sjao-sí. Og Iiaiin
bætir við: „Þetta er einnig mesti
tálminn á vegi lýðræðis, iðnvæð-
ingar, sjálfstæðis, einingar og vel-
inegunar landsins. Breytum véi
eklvi þessum aðstæðum, er eklri
liægt að tryggja s.igur alþýðubylt-
ingarmnar, framleiðsluöi'l sveita-
héraðanna verða ekki leyst úr
'æðingi, iðnvieðing liius nýja Kín.t
yröi óframkvæmanleg og fóikið
yrðl okki aðnjótandi ávaxtanna al’
sigri hyltingarinnar".
Nýskipan landbúnaðarins er
framkvæmd í áföngum. Nú, í
októberbyrjun, er hún komin í
kring á landsvæði byggðu 310
millj. manna, en álls mu’iu vera
í landbúna.ðarhéruðum Kina um
400 milljónir. Fyrirhugað er.
að þessa.ri stórfenglegu nýskip-
an verði lokið að ári liðnu,
nema á landsvæðum þar sem
þjóðernisminnihlutar búa.
iframleiðsluauknmg á laiuí-
búnaðarvörum er frá ári til
árs. Á tveggja ára afmælinu
tilkynntu leiðtogar hins nýja
Kína þann stórsigur, að
framleiðslan hefði á þessu sviði
orðið jafnmikil s. 1. ár og fyrir
stríð. Kornframleiðslan er orð-
in það rífleg að hægt var að
senda hálfa milljón tonna til
að lina hungursneyð grannþjóð-
arinnar, Indverja. Baðmii]]ar-
framleiðslan hefur tekið risa-
stökk, og einmitt sú fram-
leiðsluaukning gefur kínversk i,
iðnaðinum stóraukið mótstö’ðu-
afl gegn viðskipíabanni Banda-
ríkjanna.
Hin skefjalausa verðbólga er
geysað hefur í tólf ár var stöðv-
uð. I marz 1950 tók alþýðu-
Nú er sá tími árs hér í
Reykjavík þegar maður finn-
ur það miklu betur en endra-
nær að þróun heimsins heldur
afram. Krakkarnir eru komnir
heim úi' sveitinni, hver með sína
miklu reynslu. Það er þó sér-
staklcga hjá þeim yngstu, þess-
um sem aldrei höfðu áður verið
í sveit. að hinnar ánægjulegu
framþróunar verður vart. Þau
hafa uppgötvað svo mörg ný
og áður óþekkt sannindi, til-
einkað séi’ ný og háleitari lífs-
viðhorf, öðlast annan og æðri
skilning á tilverunni. Þau fóru
burt fávís Reykjavíkurbörn; nú
eru þau komin aftur heimsborg-
arar.
Þannig er til dæmis um einn
góðnn vin ihinn, fimm ára.
snáða. Árla morguns nýlega
var bjöliunni hringt, og þegar
ég opnaði dyrnar þá stóð hann
þarna með hraustlegt og úti-
tekiö andlit, orðinn skínandi
Ijóshærður i stacinn fyrir skol-
hærður, og búinn að stækka um
helming. ,',Komdu sæil og bless-
aður“, segir hann og talar
fullorðinslega. Og maður veitir
því athygii að nú ber hann
yfirleitt aila stafi fram eftir
þeirra rétta eðli, en ekki eins-
og þeir væru einhverjir aðrir
stafir, svo sem siður er mikill
hér í Reygjavíg. „StráKarair
stjórnin málið föstum tökum og
tókst að festa gjaldeyri lands-
ins og koma á hallalausum
fjárlögum. — Vöruverðlag var
ekki einungis stöðvað heiduv
lækkað verulega, í sumum vöru-
flokkum (aðallega matvælum)
um 20—50%. Líú Sjao-sí, taidi
þann sigur annan stórsigur kín-
versku alþýðunnar, næstan úr-
slitasigrinum í 'borgarastyri-
öidinni. Má af því marka hvi-
iíka undirstöðuþýðingu hinar
velheppnuðu ráðstafanir stjórn-
arvaidanna í þeim málum hafa
fyrir viðreisn Kína.
Vöruskipti milli sveita og
borga aukast mjög og viðskipti
við útlönd. — Vöruskiptin og
heilbrigðir verzlunarhættir inn-
anlands hafa mjög bætt kjör
fólksins. Utanríkisverzlun er
orðin meiri en nokkru sinni frá
því Japan réðist á Kína 1931,
einkum við Sovétríkin og al-
þýðulýðveldin í Evrópu og tii
þeirra viðskipta nær ekki bann
Bandaríkjanna.
Fjárfesting rikisins í efna-
hagsviðreisn Jandsins. Þótt rík-
isstjórnin telji þá fjárfestingu
einungis brot af því sem þyrfti
hefur hún bæði árin 1950 og
1951 numið hærri upphæð en
á nokkru ári í stjórnartíð Sjang
Kajseks. Aðalfjárfestingin hef-
ur verið í járnhrautum, áveit-
um og þungaiðnaði. Af járn-
brautunum hefur 90—100%
verið komið í nothæft ástand
eftir eyðileggingu stríðsins, og
nýjar járnbrautir, nauðsynleg-
ar atvinnulífi landsins, hafa
verið iagðar.
Á tveimur árum hefur al-
þýðustjórnin lagt meira fé til
baráttunnar gegn flóðum og
þurrkum en Kúómíntangstjórn
in gerði öll þau 22 ár sem hún
réði ríkjum. Þungaiðnaðurin.i
er á hraðri uppleið, og mjög
að honum hlúð. Fjárfesting al-
þýðustjórnarinnar í viðreisn
efnahagslífsins hefur vakið al-
eru fljóTir að hlauPa í sveiT-
inni“. segir hann, Hann var
nefnilega í sveit fyrir riorðan,
en þ ir hefur framþróun heims-
ins ælíð verið talsvert örari en
annarsstaðar, eiasog við vitum
öll.
Og þessi vinur minn, sem í
vor hélt að flugvélagnýr væri
hinn cðlilegi hljómur lífsins og
dásemdir tilverunnar hefðu náð
mestri fullkomnun í gulum
strætisvögnum, hann veit nú að
iífið á sér engan hljóm sann-
ari er. söng lóurmar sem ger-
ir sér hreiður í holtinu fyrn'
ofan túnið, og það er enginn
strætisvagn sem fær staðizi
samanburð við gamlan og ljúfan
dráttarklár sem heitir Gráni.
Auk þess talar hann af virö-
ingu um kýrnar Hyrnu og
Leistu, og móðgast ef manni
verður 4 að lialla þær belju'’.
Þó er það ein vera sem skip-
ar aiveg sérstakan tignarsess
í sumarminningum vinar míns.
Þessi vera er kálfurinn Bóbó.
Kálfurinn Bóbó hefur unriið
hjarta hans.
„Bóbó er vinur minn“, segir
hari. „Bóbó sleikir kinnina á
nér ‘. Svo situr hann hugsandi
ofurlitla stund, en liætir síðan
vió: „Bóbó baulaði til mín þeg-
ar ég fór“. Og það þarf ekki
fleiri orð til að iýsa hinum
þjóðarathygli og aflað henni
traustra vinsælda meðal hirina
fjarskyldustu þjóðfélagsafla.
★
Hefur þá auðvaldsframleiðsla
verið afnumin í Kina? Nei, á
þessu stigi þróunarinnar er
gert ráð fyrir fimm stigum at-
vinnureksturs, ríkisrekstri, sam-
vinnurekstri, einkarekstri bænda
og iðnaðarmanna, einkaauð-
valdsrekstri og ríkisauðvalds-
rekstri. Alþýðustjórnin telur ó-
hjákvæmilegt að leyfa auðvalds-
rekstur til að öll framleiðslu-
öflin nýtist eins og framasf er
unnt til viðreisnar efnahags-
lífinu. En strangar skorður eru
settar gróðamöguleikum og auð-
söfnun, og hinn samvirki þátt-
ur efnahagslífsins vex óðfluga
í þjóðarbúskap Kínverja Stefn-
an á sósíalistískan þjóðarbú-
skap er traust, þó það markmið
sé enn allfjarri.
★
Alþýðulýðveldið Kína nær nú.
á tveggja ára afmæiinu. yfir
nær allt kínverskt land á meg-
inlandi Asíu; með samningnurn
við Tíbet er undirritaður var
23. maí 1951, var næstsíðast i
áfanga einingar landsins náð,
Einungis evjan Taívan liggur
undir gaddasvipr Kúómintang-
böðlanna og hinna bandarísku
húsbænda þeirra
En kínverska alþýðan hefur
ekki fengið að vinna áð við-
reisninni í friði. Hermenn hins
kornunga alþýðulýðveldis hafa
neyðzt til að taka upp vopn
til að stugga crlendum innrás-
arherjum frá kínversku ianda-
mærunum í noraustri. Yfir lanci-
inu sjálfu vofir hótun um fram-
hald þeirrar bandarísku inn-
rásar sem hófst með hcrnámi
Taívan.
En áfram verður haldið. Kín-
verska þjóðin er risin á fætur og
liefur þegar tekið fyrstu risa-
skrefin á sigurbráut sósíalism-
ans. Áhrif þess finnast nú þegar
um allan heim. Málstað frið,-
ar og sósíalisma hefur margfald
azt afl við sigur ldnversku al-
þýðunnar. Enginn efast' um aö
Mao Tse-túng verður sannspár:
Árangur starfs kínversku kom -
múnistanna verður ietraður í
sögu marinkynsins. S. G.
þunga söknuði skilnaðarstund-
arinnar.
Olckur er auðvitað forvilni
á að heyra hvernig á því geti
staðið að kálfur fyrir norðnn
heitir Bóbó. En vinur minn
skilur ekki að nokkur þörf sé
þar skýringa. Kýrin Hyrna heit-
ír að vísu svo af því að lnia
er hyrnd. Og Leista er skýrð
eftir þassu hvíta sem hún hef-
ur neðst á fótunum og cr einsog
leistar. Og hesturinn Gráni er
auðvitað grár á litinn. Og það
er víst eitthvað skrýtið við
lappirnar á hundinum Lappa.
En þegar kemur að Bóbó, þá
þýðir ekki lengur að spyrja:
hvers vegna ? Hann heitir bara.
Bóbó. Hann er hafinn yfir all-
an jarðneskan rökstuðning; við
stöndum hér frammi fvrir einu
þeirra. fyrirbæra lífsins þar sem
krafan um eðlilega skýringu
verkar sem framhleypni og
dónaskapur. Bóbó heitir bai:.
Bóbó.
Og nú viljið þið auðvitað fú
að vita hvað það sé eiginlega
sem Bóbó hafi sér til ágætis..
Hann er til dæmis ógurlega
fljótur að hlaupa. Hann ér
áreiðanlega fljótari að li’.aupa
en elzti bróðir vinar míns,
og getið þið af því séð hvort
það er ekki svolítið scm hanni
er fljótur áð hlaupa. Auk þess
er hann prúðasti íbúi fjóssins„
en þar eru því miður margiri
breyzkir. Gömlu kúnum hættir;
jafnvel stundum ti] að gera þu«
í básinn sem flórinn er ætlaðj
ur fyrir. En slíkt gæti aldreí
Framhaíd á 7. siðu.
Kínverskir
verkamenn
endurbygg ja
hina miklu
Ansjan- ■
off
stálsmiöjur.
| (Teiknin
eftir l,í I
úr esper
antobiaði
E1 j>opol
Cinio).
jónas Árnason;
Kálfurinn Bóbó