Þjóðviljinn - 14.10.1951, Blaðsíða 5

Sunnudagur 14. október 1951 — ÞJÓÐVILJINN — (5
Helmingur tyrknesku jb/óð-
arinnar berklaveikur
Tyrkneski heilbrigðismálaráðherrann hefur nýlega skýrt
svo frá að „tíu milljónir manna, eða helmingur þjóðar vorrar,
eru berklaveikir.“
Blaðið „Yeni Sabah“ í Istambul nefnir þessa yfirlýsingu
„staðreynd, sem ekkj verður dulin“. Blaðið segir að aðalorsökin
til hinnar gífurlegu útbreiðslu berklaveikinnar sé „mjög ein-
föld, maður þarf ekki að vera læknir til að skilja að hungur
og ónóg fæða eru aðalorsakirnar“.
„Þjóð' vora vantar brauð“, segir blaðið, „og meira að segja
vatnið sem hún drekkur er óhremt, þ\í ekki er haft fyrir að
hreinsa það.“
Island er nú komið í hernaðarbandalag við Tyrkland, og
borgarstjói-inn í Reykjavík er mjög hrifLnn af ástandinu þar.
Ekki virðist heilbrigðisástandið í þessu fyrirmyndarlýðræðis-
ríki og bandalagsríki Islands til fyrirmyndar.
TÁKNRÆNT?
Bandarísku herskipi gefið
nafn brjálaðs manns
Stærsta flugvélaskip heims-
ins, er á að verða fullsmíðað
1954, á að bera nafn hins brjál-
aða hermálaráðherra Bandaríkj
anna, Forrestal, sem svipti sig
lífi með því að stökkva út um
glugga, æpandi: „Rússarnir
koma“.
The american way oí life:
Áíti 100.000.000 dollara —
megraði sig í hel
The New York Times birti eftirfarandi frétt 24. sept. s.l.
nDETROIT, 23. sept. — Frú Marion Peck Miles, hefðarkona
í úthverfinu Grosse Pointe Farmsi, lézt í dag, að því er virðist
af of mikíum megrunartilraunum.
Að því er læknar hennar
segja og sonur hennar, Butler,
sem er 21 árs að aldri, hafði
hún verið svo staðráðin í því
að halaa þyngd sinni í nánd
við 125 pund að hún hafði haft
að engu aðvaranir um að harka
legar megrunaraðgerðir myndu
Hjúkruðu að-
eins árúsar-
hernum
Danska Rauðakrossskipið
Jutlandia, sem undanfarið hef-
ur verið í Kóreu, er nú fyrir
nokkru komið aftur til Dan-
merkur. Af frásögnum lækna
og starfsfólks er ljóst að notk-
un skipsin^ hefur brotið olger-
lega í bága við meginreglur
Rauðakrossins.
Einn af yfirlæknum skipsins,
skurðlæknirinn dr. Tönnesen,
lýsti t. d. vfir því í ræðu sem
hann hélt í Haslev í Danmörku
að ,,um borð í Jutlandia
hafi eingöngu verið h.iúkrað
hermönnum úr liði sameinuðu
þjóðanna, Englendingum, Hol-
lendingum, Belgum, Bandaríkja
mönnum o. fl.“
Það er þannig ljóst að út-
gerð Jutlandia hefur eingöngu
verið li’ður í herþjónustu Banda-
r.’kjanna og samherja þeirra;
þar hefur ensr"m Norðurkóreu-
manni verið hjúkrað. Er það al-
gerlega andstætt meginreglu
Kauðakrossins um algert hlut-
leysi. Hafa frásagnir um þetta
vakið mikla athygli í Danmörku,
og samtök lýðræðissinnaðra lög
fræðinga hafa m. a. krafizt þess
að annað hvort hætti Rauði-
krossinn áð bera ábyrgð á Jut-
lardia eða gætt. verði fyllsta.
hlutleysis við læknisstörfin.
Nexö i Aust-
ur-Þýzkalandi
Tœkni
ný j ii n
Margar nýjungar í
tækni, hafa komið
frá Bandaríkjun-
um. — Hér sýnir
teiknarinn hvernig
slijórn BandarTkj-
anna skipuleggur
atkvæðagreiðslur á
einfaldan hátt . og
árangursríkari en
áður hefur tiðkazt.
Martin Andersen-Nexö, danski rit-
liöfundurinn lieimsfrægi, dve’ur í
vetur í Austur-Þýzkalandl. — Á
tvegg.ja ára afmæíi Þýzka lýð-
veldlsins voru honum veitt æðstu
hókménntáverðlaun I>ýzkalands
fyrlr ævistörf í þágu alþýðuhreyf
ingar og friöar.
Áhugalitlir um
stríðsæsingar
Einn þáttur í stríðsundirbún-
ingi brezku „Alþýðuflokks-
stjórnarinnar" er að fá sjálf-
boðaliða í „varnarlið borgar-
anna“ í London, og' var ætlun-
in að fá 50 þúsund manns í lið
þetta.
Nú hafa stjórnarvöidin
neyðzt til að viðurkenna að á-
ætlun þessi hafi alveg farið út
um þúfur, því sjálfboðaliðarnir
sem fengizt hafa eru tæplega
sjötti hluti þeirrar töiu.
Til að auka áhuga boýgar-
anna á fyrirtækinu hefur nú
verið ráðgert að hafa æfingar
á kjarnorkusprengjuárás á út-
borgirnar og gera varnarliöið
aðlaðandi með því að b.jóða
mönnum í því ýmis konar fríð-
indi.
Danska útgerðarfélagið „Det
grönlandske fiskeri.fompagni"
samþykkti á aðalfundi nýlega
að auka hlutaféð um 2 milljón-
ir danskra kr. upp í 4 milljón
ir, Eru þessar tvær milljónir
ríkisstyrkur.
Uppgjör fj'rir 1950 sýnd!
300 000 króna reksturshalla.
Upplýst var í skýrslu for-
mánnsins að nú vrori farið a:
manna skipin að raiklu leyti
Grænlendingum og Færcying
úm, vegna þcss að fclagið liafi
ekki efni á. því að hafa danska
Jesse Owens kœrður fyrSr
.géamerískar" skoðanir
Hann hélt íriðarræðu á ólympíuleikvanginum
í Berlín!
Bandaríkjamaðurinn lieimskumii Jesse Owens, cr vann sér
og landi sínu hvorki meira né minna en fjóra gullpeninga við
elympíuleikina í Berlín 1936, er aftur kominn á (lagskrá í
Bandaríkjunum.
Owens, víðfrægasti íþróttainaður sem Bandaríkin hafa
nokkru sinni eignazt, liefur verið stefnt fyrir rétt, kærður fyr-
ir óameríska starfsemi.
„Sök“ Jesse Owens er ræða,
sem hann hélt á ólympíuleik-
vángínum :í Bérlín, er hann var
þar á ferð nýlega. Monnum var
épn, í minni hinn glæsilegi
spretthláúþari frá 1936 og báðu
hann að halda setnir.garræðu á
fjölmennu íþróttamóti. Ræða
Jesse Owéns var á þessa leið:
„Ég get ekki lýet þcirri til-
firr ingu að standa afíur Iiér
á sama stað og jafnógteym-
aútegur atþurður og ólympsu
lctkifnir Í93G gérðust. Þcgar
ég horfí á ykkúr, unga og
gláða íþrótiamenn, kária,.og.
íionur, .vérðnr mér hugsað
ti! áranna fimmíán sem lið-
in ern. Fimm án ár cru ekki
langur tími í sögu mannkyrls
ins, en læssi ár nafa þjóð-
irnar orðið að þola ómæhlan
skammt þjáninga cg tára.
Mér verður hugsað t‘1 hins
ágssta keppinauts áyólympíu
leikjunum, félagann minn
góða Luz sem varð ein
fórnin I brjálaðri styrjöM. S
minvingn hans og í minringu
dauoa hans víl cg. be'na
hvatningu íll feðra ylckar
og mccðra:
Það er.cnn farið að tala
úm stríð og bað meðal þjóða
sem liðið hafa stórkostlegar
þján’Rgar. En. guð gaf okk-
ur íífið til þess .að við sköp-
um friðarhe'rj. Þess vegna
heiíi ég á ykkur, sem eigið
börn, verndið það dýrrnæt-
asta sem þið elgið, börnín
ykkar. Gæíið þelrra, svo
þeim verði ekki fórnáð í
nýrri styrjöld. S’úikur og
pilíar! Ég óska ykkur frið-
ar“.
FyrA þpnsi orð er Jesse
Owans nú stefnt fyrir rótt, og
verour sennilega dæmdur af
hinum bandarísku dcmsfóium.
verða skaðsamlegar heilsunni.
Vinir hennar segja að hún hafi
verið haldin hjartasjúkdómi í
allmörg ár.
Læknar frú Miles segja að
hún hafi haldið fast við megr-
unina þirátt fyrir aðvaranir
þeirra um það að það kynni að
: erða banvænt.
Frú Miles er talin hafa erft
100 milljónir dollara eftir föð-
ur sinn, Francis heitinn Peek,
og lézt að heimili sínu, sem
búið var samkvæmt franskri
fyrirmynd, með þrjátíu og einu
herbergi, í nánd við St. Clair
vatnið í hefðarhverfinu í aust-
urhiuta Detroit. Sonur hennar
segir að hún hafi haft meðvit-
und, en að hún hafi verið orð-
in svo veikburða að hún hafi
varla getað lyft handleggjunum
eða talað við fjö'skyidufólkið.
„Árum saman barðist hún við
að halda þunganum niðri í 125
nundum“, segir hann. „Þegar
hún komst upp í 130 pund
nærðist hún á engu öðru en
kaffi dögunum saman. Hún neit
aði meira að segja að borða
ungbarnafæðu, þegar heiisu
hennar varð alvarlega hætt í
maí s. l.“
Þegar frú Miles lézt óg húö
120 pund, Hún var fimm fet
og sjö þumiungar á hæð.
Glæpamemiska
lofuð
í-lenzk blöð hafa lýst því með
mikium fjálgleik að „sjómenn“
hafi farið með pólskan togara
til Svíþjóðar og beiðst þar land-
vistar sem pólitískir flóttamenn.
„Sjómaðurinn“ sem fyrir þessu
stóð var einungis einn, vélstjóri
á togaranum. Hann faldi þrjá
samsærismenn sína í vélarúm-
inu, og réðust þeir vopnaðir að
áhöfninni í rúmsjó og lckuðu
hana inni, en stefndu tcgaran-
um til sær.skrar hafnar.
Þessháttar g’æpamennska
þykir mjög lofsverð í „lýðræðis-
blöðunum“ enda í bandariskum
gangsterstíl. Ekki er þó víst að
Morgur.blaðið yrði jafnhrifið af
slíku tiltæki' ef um Kveldúífs-'
togara hefði verið að ræðá.
G3 B íSSWÍil
Sjang Kaísek heldur áfram
hlóðugri ógnarstjórn í þeirn eina
hluta Kína sem hann getur
komið sMku við — vegrw banda
rískrar herverndar — á Taivan.
Tugir manna hafa verið
teknir af lífi undanfarnar vikur,
srkaðir um það eitt að béir séu
„kommúnistar“ eða félaear í
„byltingarsinnuðum félngo-
skap“. Mikill fjöldi mannn hef-
ur verið dæmdur til 10—12 ára
fangelsisvistar.
F !
hneyksli'1
Danski þjóðbankinn hefur
krafiztþess við landsréttinn þar
í landi að útgerc arfélagið Laur-
itsen verði dæmt til þess að
borga rúmar 4 milljónir sem
bað græddi i sambandi við geng
islækkun dinsku krónunnar. Að
ferð fél. \>"r sú að. bað frest-
aði að innheimta dollaraeignir
sínar og græddi þannig kr. 4
018.333 danskar krónur á ein-
um degi, 19. september 1949,
begar danska krónan var lækk-
"ð ga,?nvart dollara og hinar
óinnheimtu eignir félagsins
bannig hækka’ðar um 44%.
Það eru * nucsjáanlega fleiri
°n Oiíufé'ng Vilhjáims Þórs og
Björns Ólafssonar sem haía
kunnáð að hagnýta sér gengis-
lækknnina á óheiðarlcgan hátt.