Þjóðviljinn - 26.03.1952, Side 1

MÆTÍÐ ÖLL í FLOKKSSKÓL-
ANUM í KVÖLD KL. 8.30
STUNDVÍSLEGA AÐ
ÞÓRSGÖTU 1.
Miðvikudagur 26. marz 1952 — 17. árgangur — 70. tölublað
Yerða settar eríendar herstöðvar
I blómlegustu byggðir landsins?
Eru herstöðvar nauðsynlegri íslendingum en kornrækt?
Austur að Hellu á Rangárvöllum er kominn 15 nxanna'
bandarískur herflokkur og mun eiga að stækka hann upp
í liálft hundrað á næstunni.
Striðsmannasveit þessari kvað þó aðeins vera ætlað það
hlutverk að undirbúa komu fjölmennara liðs, og mæla
upp sandana til flugvailagerðar og byggingu nýiTar her-
stöðvar.
Austur þar líta menn scnd-
ingu þessa óhýru auga og fá
ekki skilið nauðsyn þess að
setja erlenda herstöð niður í
blómlegustu byggðum landsins.
Það sem af henni kann að leiða
mega bændurnir austur þar
þakka flok'ksmönnum sínum er
sviku sig inn á þing í síðustu
kosningum.
Stríðsmönnum þessum hefur
til bráðabirgða verið komið fyr-
ir í húsa'kynnum sláturhúss, og
þykir mörgum að ekki fari sem
óþokkalegast á því, þótt síðar
sé herraþjóðinni ætlaður vist-
legri samastaðúr.
Herstöðvar nauðsynlegri
en kornnökt.
Undanfarið hafa farið fram
kornræktartilraunir á söndun-
um, og síðustu árin í allstórum
stíl. Hefur Klemenz Kristjáns-
son fullyrt að korn spretti betur
og fljótar á söndunum en öðru
landi. Stjórnarvöldum landsins
þykir víst nauðsynlegra að
verja íslenzkri jörð undir er-
lenda hermennsku en kornrækt
innlendra manna.
Eysteinn og Bjami
sáu fyrir því.
Hugsazt gæti að einhverjum
dytti í hug að það muni gefa
meirj og fljótfengnari tekjUr af
söndunum að lá.ta þá í hendur
erlends* hers en rækta á þeim
korn, en Bjarni Ben. og Ey-
steinn með eymdina hafa séð
fyrir því. 1 II. grein svokallaðs
,,varnarsamnings“ er Bjarni
Ben. undirritaði 5. mai s.l. segir:
,,lsland mun afla heimildar
á landsvæðum og gera aðrar
nauðsynlegar ráðstafanir til
þess að í té verði látin aðstaða
sú, sem veitt er með samningi
þessum og iBER BANDARÍKJ-
UNUM EIGI SKYLDA TIL AÐ
GREIÐA ÍSLANDI, ÍSLENZK-
UM ÞEGNUM EÐA ÖÐRUM
MÖNNUM GJALD FYRIR
ÞAÐ.“
Emil hefnir sín!
AB-floltkurinn í Hafnarl'irði
heíur á undanförnum árum
alltaf „gefið“ Ihaldinu annan
þeirra fulltrúa er það hefur átt
í niðurjöfnunarnefndinni. — Á
bæjarstjó rna rf undi í gær
hefndu þeir Emil og Helgi sín
á ílialdin'u, fyrir að vilja ekki
þegja skilyrðislaust um útsvars-
hneykslið fræga, og sviptu íhald
ið öðrum fulltrúanum! — Nán-
ari frásögn á morgun.
helduv fund í Goodtemplara-
húsinu á fimmtudaginn lil. 9
e. h. Guðgeir Jónsson for-
maður bókbindarafélagsins
mun segja frá för sinni til
Sovétríkjanna, sýndar verða
fréttam.vndir og ennfremur
mjög' i'róðleg og skemmtrieg
mýnd er sýnir byggingar-
framkvæindrr í Sovétríkjun-
um, hvernig 'unnið er að því
að leysa húsnæðismálin þar.
— Pélagar taJkið með ykkur
gesti.
Færeyingar vilja
stærri landhelgi
Færeyska, Lögþingið sam-
þýkkti í ga*r að fela Færeyja-
stjórn að gera ráðstafanir til
að víkka landhelgi Færeyja.
Kröfur um stærri landhelgi
komu fram í Færeyjum eft-
ir að hin nýja landhelgislína
umhverfis ísland var tilkynnt.
nrgegn
stjórn S-Afr&u
Kyndilvíkingar, samtök upp-
gjafahermanna í Suður-Afríku
til varnar stjórnarskránni og
gegn kynþáttakúgunarstjórn
Daníels Malans, héldu í gær
útifundi í öli-
um stærri
borgnm lands-
ins. Voru þar
haldnar ræður
og samþykktir
gerðar gegn
yfirlýstri fyr-
irætlun Mal-
ans að fá sett
afturvirk lög
sem bönnuðu
Atalan j. dómstólunuim
að kveóa á um hvort lagasetn-
ing þingsins samræmdist stjórn-
arskránni. Víðast fóru fundirn-
ir fram með kyrrð og spekt en
nokkur átök urðu í Pretoria.
Maian, sem hefur lýst yfir
að stjórn sín rnuni ekki þola
starfsemi K.yndilvíkinga, hefur
ítrekað fyrri heitingar við
hæstarétt landsins og lýst yfir
að hann mimi ekki láta þröngva
sér til að efna til nýrra kosn-
inga fyrr en sjálfum honum
sýnist. — Leiðtogi stjómar-
andstæðinga í efri deild þings-
ins hefur borið fram vantraust-
tillögu á stjórnina og lýst yfir,
að gerðir hennar hafi skapáð
mesta hætt.uástand, sem um
getur í sögu Suður-Afríku.
Eisenhower
biðst lausnar
Nánustu samstarfsmenn Eis-
enhovvers hershöfðingja skýrðu
frá því í París í gær, að hann
myndi einhvern næstu daga
biðja Truman
Bandaríkjafor
3eta að leysa
sig frá em-
bætti yfirhers-
höfðingja A-
bandaiagsins
um miðjan
maí. —Kváðu
þeir hershöfð-
ingjann þá
myndi hverfa
Dwight Eisenhowei heimleiðis
til Bandaríkj-
anna til að taka virkan þátt í
seinasta þætti baráttunnar um
útnefningu forsetaefnis repu-
blikana. Samstarfsmenn Eisen-
howers segja, að hann sé stað-
ráðinn í því að beita áhrifum
sínum til að koma því til leiðar
að samningur um stofnun Vest-
ur-Evrópuliers verði undirrit-
aður fyrir 1. maí. Ætlar hann
síðan að hrósa sér af því þeg-
ar heim til Bandaríkjanna kem-
ur, að hann sé sá maður, sem
hrundið hafi sameiningu Vest-
ur-Evrópu drjúgan spöl áleiðis.
Síðasta verk Eisenhowers í
lEvrópu verður ferðalag til
hafnarborga A-bandalagsríkj-
anna.
Hvers vegna er gert við
Esjuna í Danmörku?
Heíur viðgerðarkestnaður ntargialdazt og við-
gerðarírestur íarið iangt íram úr áætlun?
Islenzku smiðjurnar eru í hópi þeirra iðnfyrirtækja
sem orðið hafa fyrir barðinu á ofsókn íslenzlkra stjórn-
arvalda og einnig þar er að búa um sig geigvænlegt
atvinnuleysi. Stjórnarvöldin hafa ýtt undir það að ís-
lenzk 'skip væru send til útlanda til viðgerða og erlent
vinnuafl greitt í gjaldeyri við verk sem eins vel eða
betur væri hægt að vinna hér heima.
Sem dæmi má nefna að síðari hluta f.yrra árs lét
Skipaútgerð ríkisins senda Esju út til viðgerðar. Islenzku
smiðjurnar gerðu þá sameigiulegt tilboð í viðgerðina, en
því boði var hafnað á þeirri forsendu að danskt tilboð
væri ódýrara — og var þá ekkert sinnt um hitt þótt
greiða yrði vinnulaun í gjaldeyri og þótt verið væri að
kasta íslenzkum mönnum út í atvinnuleysi.
Nú mun hafa komið í ljós að hið danska tilboð var
svikjn einber, kostnaðurinn orðinn margfaldur á við það
sem lofað var og viðgerðin tekið miklu lengri tíma.
Fyrir hönd íslenzkra atvinnuleysingja vill Þjóðviljinn
því beina eftirfarandi fyrirspurnum til forráðamanna
skipaútgerðarinnar:
Hvernig var íslenzka tilboðið í viðgerðina
og hvernig var það danska?
Er það rétt að Danir hafi boðizt til að gera
við skipið fyrir eina milljón íslenzkra króna,
en kostnaðurinn sé nú kominn upp í um það
bil fjórar milljónir?
Er það rétt að Danir haíi lofað að ljúka
viðgerðinni fyrri hluta febrúar en hún eigi
þó enn nokkuð í land?
Telur þetta ríkisfyrirtæki sig ekki hafa
neinar skyldur við íslenzkt atvinnulíf og þá
menn sem að því starfa?
Aéfarir VesturveMaima í
Trieste vek|a andúð ftaia
Hópg'öngur voru farhar í flestum borgum Ítalíu í gær
til a'ö mótmæli aðförum hernámsstj órna r Breta og Barida-
ríkjamanna í Tiieste.
Verkfall í olíustöð
Stúdentar gengust fyrir fund-
um og kröfugöngum, þar sem
látin var í ljós andúð á Vest-
urveldunum og Júgóslavíu og
krafizt tafarlausrar sameining-
ar Trieste við Italíu. I Róm og
Neapel Ikom til árekstra milli
stúdenta og lögreglunnar.
I Róm söfnuðust 5000 stúd-
entar saman fyrir framan banda
ríska sendiráðið eftir að nefnd
frá þeim með ávarp til sendi-
herrans var gerð afturreka.
Stúdentar fóru cinnig hópgöng-
ur til bústaðar De Gasperi for-
sætisráðherra og utanríkisráðu-
neytisins. Lögreglusveitir réð-
ust á stúdenta með táragas-
sprengjum og brunaslöngum.
Meiddust 70 stúdentar og 50
lögregluþjónar en 100 stúdentar
voru handteknir. 1 Neapel kom
til átaka útifyrir bandarísku
ræðismannsskrifstofunum.
Mikil ólga er um alla Italíu
vegna þess er herlögregla Breta
og.. Bandaríkjamanna í. Trieste
særði hundruð Triestebúa, sem
Öll vinna lá niðri í gær við
olíuhreinsunarstöð mikla, sem
olíufélagið Anglo-Iranian er að
láta reisa við ósa Thames í
Bretlandi. Hafa 6500 verka-
menn lagt niður vinnu og krefj-
- síðustu helgi fóm hópgóng- S'
ur til að krefjast sameiningar
borgarinnar við Italíu.
Árið 1948 lofuðu Vesturveldin
að afhenda ítölum Trieste til að
hafa áhrif á þingkosningarnar,
sem þá stóðu fyrir dyrum. Síð-
an hafa þau engan lit sýnt á
að uppfylla það loforð og þrá-
sinnis neitað kröfum Sovétrikj-
anna um að gera Trieste að
sjálfsstjórnarsvæði undir vernd
SÞ eins og fyrir er mælt í
friðarsamningnum við Italíu.
Vilja Brctar og Bandaríkja-
raenn fyrir engan mun sleppa
þessari mikilvægu flotastöð við
botn Adríahafs.
ítalski sendiherrann í London
ræddi Triestemálið í gær við
Eden utanríkisráðherra. Á
Italíuþingi sagði De Gasperi
forsætisráðherra, að hann vildi
góða sambúð við Bretland en
hann gæti ekki tekið gildar
skýringar brezkra stjórnarvalda
á atburðunum í Trieste.
búnaðar. Eftir missi olíustöðv-
ar Anglo-Ira.nian í Iran var
mikið kapp lagt á að Ijúka sem
fyrst byggingu þessarar nýju
hreinsunarstöðvar.
aniaS kvöld
Almennur félagsfundur í
Sósíalistafélagi ReykjavíUur
verður 'haldinn annað kvöld
kl. 8.30 að Köíli.
A fundimun verða rædil
ýmis áríðandi flokksmál og
verður dagskrá fundarins
nánar tilkynnt í blaðinu á
morguu. Skorað er á félaga
að fjölmenna á fundinn og
taka með sér nýja meðlimi.