Þjóðviljinn - 02.08.1952, Page 1

)
Félagar! Gætið þess að giats
ekki flokksrétttnduin vegna
vanskUa. Greiflið þvi floklís-
gjöldin skilvíslega í byrjun
hvers mánaðar. Skrifstofan ee
opin daglega' kL 10—12 f. h. og
1—1 e. h. StjémÍB.
r r
Asgeir Asgeirsson fekur við
r
embætti forsetá Islands
Ásgeir Ásgeirsson, fyrrverandi forsætisráðherra, al-
þingismaður og bankastjóri, tók í gær við embætti for-
seta íslands. Kjörtímabil hans rennur út 31. júlí áriö
1956.
Embættistakan hófst með at-
höfn í dómkirkjunni. Klukkan
15:30 gekk hinn nýkjömi for-
seti í kirkju ásamt konu sinni,
Dóru Þórhallsdóttur, er bar
skautbúning, handhöfum for-
setavalds, biskupi Islands, skrif-
stofustjóra Alþingis og forseta-
ritara. Forsetahjónin tóku sér
sæti norðan kórdyra gegnt pré-
dikunarstól.
Kirkjan var þéttsetin, innstu
bekkina skipuðu sendimenn er-
lendra ríkja, alþingismenn og
embættiismenn, kjólklæddir á
einum mildasta degi, sem þetta
hryssingslega sumar hefur gef-
ið Reykvíkingum.
Biskup Islands flutti ritning-
arkafla ,ræðu og bæn fyrir
altari. Dómkirkjukórinn söng
og dr. Páll Isólfsson lék á
orgelið. Að kirkjuathöfninni
lokinni héldu forsetahjónin og
fylgdarlið þeirra til Alþingis-
hússins. Á eftir fylgdu aðrir
gestir, með frú Georgíu Björ.ns-
son, ekkju Sveins Bjömssonar
forseta, í fararbroddi.
I sal neðri deíidar Alþingis
sat forseti inn af svölunum þar
sem sæti þingforseta er vant
að vera. Forsetafrúin sat hon-
um 1á hægri hönd én handhafar
forsetavalds á vinstri. Gegnt
þeirh sátu gestir í hvirfingu,
frú Georgía Björnsson og ráð-
herrar næst forseta til hægri
í fremstu sætaröð en sendi
menn erlendra ríkja til vinstri.
Af ráðherrum vantaði Ök’if
Thors, sem er sagður sjúkur.
Söngflokkur á þingpalli söng
Rís, Islands fáni undir stjórn
dr. Páis Isólfssonar. Síðan las
Jón Ásbjörnsson, forseti Hæsta-
réttar, kjörbréf forseta og eið-
staf þann, er forseti vann ‘a'ð
stjórnarskr. Er forseti hafði
undirritað eiðstafinn ámaði for-
seti Hæstaréttar honum heilla.
Fólk hafði safnazt saman í
Framhald !á 8. síðu.
Ásgeir Ásgeirsson forseti vinnur embættiseið sinn. Til vinstri
við hann á myndinni stendur forsetafrúin, Dóra Þórhallsdóttir.
Egypsk krafa
um stgornar-
bóf
Wafdflokkurinn egypzki, sem
hafði mikinn meirihluta á þingi
því, sem Farúk fyrrverandi
konungur lét rjúfa í vetur, hef-
ur sett fram ýmsar kröfur um
bætt stjórnarfar í Egyptalandi.
Krefst flokkurinn þess að pólit-
ísk lögregla og ritskoðun verði
afnumdar, að vald þjóðhöfð-
ingjans til afskipta af lands-
stjórninni verði skert og ví'ð-
tækum félagslegum umbótum
komið á. Fiokkurinn krefst þess
að Bretar verði á brott með
her sinn af Súessvæðinu og að
Súdansbúar greiði atkvæði um
það, hvort þeir vilja samein-
ast Egyptalandi.
íbúatala heimsins hefur aukizt um
1299 miHjónir á 166 árum
Á síðastliðnum 100 árum hefur íbúatala heimsins aukizt um
hvorki meira né minna en 1200 milljónir manna. Árið 1880 voru
íbúar jarðarinnar 1171 milljón að tölu, en voru orðnir 2378
milljón árið 1949. Frá árinu 1650 hefur íbúatala heimsihs næst-
um fjórfaldazt. Tölur þessar eru úr skýrslu, sem Heilbrigðis-
málastofnun S.Þ. (WHO) hefur gefið út fyrir skömmu.
í'gm r s*a-'‘ •; ~ <
Hvar og hvernig varð þessi
fólksf jölgun.... ?
I ljós kemur, að Evrópu-
mönnum og afkomendum þeirra
í löndum utan álfunnar fjölg
aði tiltölulega mest. Árið 1949
voru þeir átta sinnum fleiri
en árið 1650, en á sama tíma
var fjölgun íbúanna í öðrum
hlutum heims aðeins þreföld.
Hinsvegar var minnsta fólks-
fjölgunin í Evrópu (að Ráð-
stjórnarríkjunum undanskild-
um) á tímabilinu 1900-1949,
eða 36%, en var 'á sama tíma
112% í Ameriku. Samt sem
áður hefur íbúatala Evrópu
hækkað um 100 milljónir síð-
astliðin 50 ár.
Fólksfjölgunin hefur yerið
mest í Hollandi og Belgíu
(94%), Búlgariu (83%), Dan-
mörku (63%) og Portúgal
(55%). Á sama timabili hefur
Breskt verkalýðssaiiiliand
nióíiis.ælii* IiervæslÍBigiiiiiai
Enn eitt fjölmennt, brezáct verkalýðssamband hefur
rnótmælt hervæðingunni, ssm er að sliga Breta.
íbúum Irlands fækkað um 7%.
Við aldatnótiil bjó helmingur
allra Evrópunianna í Ráðstjórn
arríkjunum og á síðastliðnum
50 árum hefur þeim fjölgað um
74 milljónir, eða 57%.
Árið 1900 voru íbúarnir álíka
margir í Afríku og í Ameríku.
Nú líta hlutföllin þannig út,
að íbúar Ameríku eru þrisvar
siunum fleiri en íbúar Afríku.
Mest hefur fólksfjölgunin ver-
ið í Argentínu eða 251%.
Annars hefur fólksfjölgunin
verið lang mest í Aústurlönd-
um og nemur helmingi allrar
fólksfjölgunar í heiminum. Þar
Framhald á S. -síðu.
Á þingi sambands brezkra
rafvirkja, sem hefur 200,000
menn innan sinna vébanda, var
samþykkt, ályktun, þar sem lýst
er yfir að hervæðingin eigi
meginsök á því, hvernig nú er
komið kjörum brezks almenn-
ings. Aðrar orsakir til við-
skiptavandræða Br'eta ög versn-
virkjarnir vera hráefnasöfnun
Bandaríkjamanna til hernaðar-
þarfa og pólitískar hömlur
Bandaríkjastjórnar á viðskipt-
um Breta við önnur iönd.
Rafvirkjarnir mótmæla því í
bréfi til sir Vincent Tewson,
aðalritara Alþýðusamb. Bret-
lands, að sambandi'ð skuli hafa
léð hérvæðingarstefnu stjórn-
andi lífskjara tejja þrezku raf- arvaldanna stuðning.
•h T
-!- 4*
í •
X
Nýtt heimsmet Ungverja
I gær var næstsíðasti keppn-
isdagur á ÓL í Helsinki en þeim
verður slitið á sunnudaginn.
Keppt var til úrslita í 4x100
m sundi kvenna og unnu ung-
versku stúlkumar það á nýju
heimsmeti 4 mín 29.3 sek.
•
Bandaríkjamenn sigra í
tveim greinum
Bandaríkjamaður vann í gær
100 metra baksund karla á
nýju ólympsku meti, 1 mín.
5,4 sek. Bandaríkjamaður vann
einnig dýfingar karla af háum
palli. Annar varð Mexíkómáður
og þriðji Þjóðverji.
Vesturþýzk hervæðin«
oráðsflan, segir Ðalton'3
Uggur og ótti við fyrirhugaöa hervæöingu Vestur-Þýzka-
lands setti svip sinn á umræöur á brezka þinginu í gær.
Til umræðu var tillaga rík-
isstjórnarinnar, um að þingið
staðfesti samninginn um her-
væðingu Vestur-Þýzkalands og
tillaga Verkamannaflokksins
um að ákvörðun um staðféht'-
ingu yrði frestað.
Hugh Dalton, fyrrverandi
fjármálaráðherra, sem var að-
alræðumaður af hálfu Vorka-
mannaflokksins, varaði ein-
dregið við þeim hættum, sem
stöfuðu af því að endurreisa
íþýzka herveldið. 'Hann bfsjð
þingmenn minnast þess, að
Þýzkaland befði hrundið af
stað tVeimur heimsstyrjöldum
það sem af er þessari öld.
Lamlakröfur vesturþýzku
stjdrnarinnar
Dalton bað þingmenn einnig
minnast þess, a'ð ef vesturþýska
stjórnin yrði aðili að A-banda-
laghiu, myndi hún verða eina
ríkisskipin í þeim félagsskap,;
sem hefði stórfelldar, ófull-
nægðar landakröfur, kröfuna
um yfirráð yfir Austur-Þýzka-
landi og vesturhéruðum Pól-
lands. Þeim sem til þekktu
myndi ekki koma það á óvart
ef vesturþýzk stjórnarvöld
freistuðust til að nota þann
herstyrk, sem Vesturveldin
hygðust nú leggja þeim í
hendur, til að vinna þau lönd,
sem þau gera tilkall til. 1 Vest-
ur-Þýzkalandi beri æ meira á
kröfunni um nýja herferð á
hendur slavnesku þjóðunum. —
Daiton bað menn einnig gera
sér ljóst áð því færi fjærri að
sá möguleiki væri útilokaður
að vesturþýzk stjörn, sem Vest-
urveldin hefðu vopnað, venti
'allt í einu sínu kvæði í kross
og gerði bandalag við Sovét-
ríkin gegn VeSturveldmium.
Flokksraðir riðluðust mjög
við íumræðurnar. Til dæmis
mælti íhaldsmaðurinn Hineh-
ingbrooke markgreifi eindregið
‘gegn hervæðingu Vestur-Þýzká-
lands en Verkamannaflokks-
maðurinn Bellenger kvaðst
styðja hana eindregið. M'álalok
urðu þau að tillaga ríkisstjórn-
arinnar var samþykkt með 40
atkvæða meirihluta. Hófst síð-
an sumarfrí brezka þingsins.
Enginn forseti
Hin nýja stjómarskrá Pól-
lands gekk í gildi á þjóðhátíð-
ardegi Pólverja, þann 24. júlí.
Samkvæmt henni yerður for- •
setaembættið lagt niður, en nú-
verandi forseti, Boleslaw Bier-
ut, gegnir þó embættinu áfram
í nokkra mánuði. Stjörnarskrá-
in var samþ. 22. júlí. Ákveðið
hefur verið, að þingkosningar
skuli fara fram þann 4. nóvem-
ber í haust. Að þeim kosning-
um afstöðnum á þingið að
kjósa. 15 manna. ríkisráð, serli
á að bera ábýrgð á gerðum
stjórnar.innar.
Þriðjongiir starfsmanna utanríkis-
ráðuneytis - Vestur-Þýzkalauds
gamlir nazistar
Nefndin sem Bonnþingið skipaði til þess að rannsaka hvað
væri hæft í því, að utanríkisráðuneytið í Bonn léti fyrrverandi
starfsmenn Hitlers í utanríkisráðuneyti Ribbentrops, sitja fyrir
störfum í þjónustu sinni, hefur orðið að játa að „mistök hafi átt
sér stað“ um mannaráðningar. Skýrsla nefndarinnar virðist þó
vera til þess gerð að reyna að bjarga sem flestum nazistanna.
Nokkrir fremur lágt settir
embættismenn hafa verið gerðir
að fórnardýrum, og látnir
hverfa frá störfum, til þess að
reyna að bæla niður almenna
reiði. Nefndin kemst að þeirri
niðurstöðu, að um ,,mistök“ sé
að ræða í 21 tilfelli, þó að sann-
að hafi verið, að af 542 em-
bættismönnum ráðuneytisins
séu 184 fyrrverandi nazistar.
Nefndin leggur til að aðeins
f jórir af þessum 21, sem verður
að játa, að séu í embætti hjá
utanríkisráðuneytinu, verði sett
ir af. Tveir voru þegar hættir
störfum, svo að það verða að-
eins tveir, sem nefndin vill láta
reka. Það eru þeir dr. Bargen,
sem var ráðunautur Ribben-
trops í Belgíu á hemámsárun-
um, og stjórnaði Gyðingaof-
sóknum, og dr. Hermann Ditt-
man, sem var framarlega í naz-
istaflokknum.
Nefndin taldi óhætt að lofa
hinum seytján að vera kyrrum.
Meðal þcirra ei skrifstofustjóri
utanríkisráðuneytisins, Blanken-
horn, sem staðið hefur í samn-
ingiun við Vesturveldin. Það er
játað, að liann liafi verið naz-
isti, en hafi tekið þátt í samsæri
gegn Hitler, og það á að rétt-
læta hann. Af öðrum nazistum,
sem eiga að sitja áfram er
deildarstjórinn barón Hans von
Herwarth og nokkrir ráðherr-
ar og sendiherrar.
Fyrst þegar ákærurnar voru
bornar fram — jafuvel af hálfu
sósíaldemolírata — um nazist-
ana í utanríkisráðuneytinu, af-
sakaði stjárn'm sig með því, að
nauðsynlegt væri „þiegar uían-
ríkisþjónustan væri hafin að
riýju að hafa reyndum miinmim
á að skipa“, og Adenauer kemst
svo að orí'á, að fólki
blöskrg, ef hann skýrði frá frv'.
livað biargir nazistar vær., j
trúnaðarstöðum í ftokki sósíal-
demo!:rata. Það er kavuski
þess vegna, að svo vægt helur
verið tekið á riazistunum í
utatírikisþjónustuimi.