Þjóðviljinn - 08.01.1953, Blaðsíða 5

4) — ÞJÖÐVILJINN — Fimmtudagur 8. janúar 1953
Fimmtudagur 8. janúar 1953 — ÞJÖÐVILJINN — (5
þlÓOyiUINN
Útgefandi: Sameiningarflokkur alþýfiu — Sósíalistaflokkurinu,
Ritstjórar: Magnús Kjartausson (áb.), Sigurður Guðmundsson.
Fróttastjóri: Jón Bjaraason.
Blaðamenn: Ásmundur Sigurjónsson, Magnús Torfl Ólafsson.
Guðmundur Vigfússon.
Auglýsingastjóri: Jóristeinn Haraldsson.
Ritstjórn, afgreiðsia, auglýsingar, prentsmiðja: Skólavörðustíg.
19. — Simi 7500 (3 línur).
Áskriftarverð kr. 18 á mánuði I Reykjavík og nágrenni; kr. 18
annars staöar á landinu. — Lausasöiuverð 1 kr. eintakið.
Prentsmiðja Þjóðviljans h.f.
Gjaldþroi ríkissljérnarðnnar
Ríkisstjórnin stendur nú í samningum við útvegs-
menn um framlengingu bátagjaldeyriskerfisins. Eins og
Einar Olgeirsson hefur sýnt fram á á þingi á eftirminni-
legasta hátt er kerfi þetta ekki stutt neinum lögum,
heldur í beinni andstöðu við lög. Hvorki ríkisstjórnin
né sérfræðingar hennar hafa getað hrakið rök Einars né
bent á nokkurn snefil lagaheimildar fyrir athæfi sínu,
en engu að síður mun ætlun þeirra að halda lögley’sunni
áfram. Hvað varðar einokunarstjórn um lög, þegar hún
.styðst við þinglið sem lætur bjóða sér hvaö sem er?
Hundrað milljóna króna l'öglaus þjófnaður af þjóðinni
á ári hverju virðist vera algert srnáræði í augum þess-
ara manna.
Og nú skal meira að gert. Ríkisstjórnin er nú að láta
framkvæma rannsókn á því hversu mikil áhrif báta-
gjaldeyrisokrið hafi á vísitöluna. Á grundvelli þeirrar
rannsóknar á síðan að aflétta okri þessu af visitölu-
vörunum en bæta í staðinn í okurflokkinn vörum sem
ekki hafa áhrif á vísitöluna. Heildarmagn okursins á
þannig að vera óbreytt, — en engu að síður á vísitalan
að lækka með þessum pappírstilfærslum. Kaupið lækkar
]>á einnig að sama skapi, og þá kauplækkun á að bjóða
útvegsmönnum ,sem ný fríðindi. En þessi kauplækkun
er að sjálfsögðu engin samtímis niöurfærsla á verði og
kaupi, heldur bein lækkun á raunverulegu kaupi og svik
á samningunum við verkalýðsfélögin í desember.
Þessi eru viðfangsefni ríkisstjórnarinnar nú og meðan
hún er að frarhkvæma þessa þokkalegu iðju stöðvar hún
allan bátaflota landsmanna. í Reykjavík, Hafnarfirði og
víðar hindrar hún að til samninga komi viö sjómenn
um hinar sjálfsögðustu kröfur þeirra, en þar sem samn-
ingar hafa þegar verið gerðir bannar hún útgerð bát-
anna þar til einhver botn er kominn í bátagjaldeyris-
gumsið.
En það er fleira sem veldur ríkisstjórninni áhyggjum
i þessu sambandi en pappírstilfærslur á okrinu. Svo er
nú komið kaupgetu almennings að bátagjaldeyrisvör-
rirnar seljast æ dræmar og hrúgast í stáðinn upp í verzl-
unum og birgðageymslum heildsala. Þetta veldur því að
eftirspurn eftir bátagjaldeyri er að verða mjög dræm,
gróði sá sem frystihús og útvegsmenn áttu að hafa af
gjaldeyrissölu þessari er að verða vonarpeningur. Þann-
ig er kaupgetuleysi það sem ríkisstjórnin hefur skapað
að verða útflutningsframleiðslunni* samskonar fjötur
og öðrum atvinnuvegum.
Og þetta hrekkur ekki til. Stefna ríkisstjórnarinnar í
markaðsmálum hefur beðið algert ski.pbrot, það skipbrot
sem sósfalistar sögðu fyrir þegar er marsjallsamning-
urinn var gerður. Frystihús landsins eru nú hálffull
og meira en það af framleiðslu fyrra árs og ríkisstjórnin
veit ekki sitt rjúkandi ráð, hvað hún á að gera við þessi
verðmæti landsmanna. Einokunarkerfi saltfisksölunnar
hefur sömu áhrif; Hálfdán Bjarnason þykist sitja uppi
með miklar birgöir af ,,óseljanlegum“ saltfiski, á Ítalíu,
þannig að S. í. F. sýnir fulla tregðu að taka við meira
saltfiskmagni:. Ofan á þetta bætist svo að hin ágæta
efnahagssamvinnuþjóð vor, Bretar, hefur hafið viðskipta-
stríð við íslendinga, neitar að taka við togarafiski, en
eflir í staðinft þýzka togara á íslandsmið og dregur aö
sér kassafisk frá Noregi. Togaraflotinn vérður því aðeins
starfræktur til veiða fýrir frystihús' eða í salt, og á þeim
svið’um er allt í öngþveiti eins og að framan segir.
Svo algert er það gjaldþrot ríkisstjórnarinnar sem
blasir við í ársbyrjun 1953. Sjúkleg stefna í markaðsmál-
um og skipulagður kaupgetuskortur almennings eru að
=-anga af frarpleióslunni dauðri. Og ríkisstjórnin hefur
ckki einu sinni það liálmstrá að kenna verkalýðssam-
tökunum og „kröfum“ þeiri'a um öngþveitið; þvert á
móti hefur stiórnin neyðzt til að fagna úrslitum verk-
fallanna vegna almenningsálitsins, ‘ þótt reiðiviprurnar
séu hverjum manni sýnilegar. Stjórnin er því eins ber-
strípuð um miðjan vetur og frekast verður á kosið. Og
það er mál hún krókni.
Rafmagnið á Digraneshálsi
JÖN JÓNSSON skrifar: —
Kæri Bæjarpóstur. Mig lang-
ar að biðja þig að birta hér
nokkrar líaur. — Það eru
margar opinberar stofnanir
hér á landi, og það er ómaks-
ins vert að gera sér grein fyr-
ir hvers konar störf þær hafa
með höndum og hvernig þær
rsekja hlutverk sín. Sumar
þessar stofnanir eru þjóðþrifa
fyrirtæki eða gætu verið það,
en aðrar virðast vera að
mestu leyti óþarfar. Því mið-
ur verður að segja það, að
þessum fyrirtækjum er oft
með fádæmum illa stjórnað.
Það vantar ekki að til séu
búin alls konar feit embætti
og síðan eru valdir menn í
stöðurnar, oft með litlu tilliti
til hæfileika, enda verður líka
árangurinn eftir því.
Það er mála sannast að þessi
embættismannalýður er orð-
inn hreinasta plága öllu vinn-
andi fólki. Margt af þessum
lýð eru montnir uppskafniag-
ar með mörg próf og nafn-
bætur en með litla þekkingu
og í engum tengslum við það
fólk sem ■ á heimtingu á
starfskröftum þeirra.
Sú stofnun sein ég vildi aó-
eins minnast á er Rafmagns-
veita Reykjavíkur. Við, sem
eigum heima hér á Digranes-
hálsi, höfum ekki komizt hjá
því að fylgjast með því hvern-
ig þessi stofnun fer að þvr að
fulluægja hlutverki sínu. —
Það er alveg furðulegt hvað
fólk hér hefur sætt sig við af
hendi þessa dæmalausa fvrir-
tæikis. Við hér höfum mátt
sætta okkur við að þótt nægi-
legt rafmagn væri í bænum,
er spennan svo lág ihér að
ekki heyrist i útvarpi þótt það
só stillt á 200 volta spennu
fyrr en kl. 8—9 á kvöldin. —
Fyrir nokkrum árum var sett
. hér upp bíla- og smurnings-
verkstæði. Rafveitan gerði sér
lítið fyrir og terigdi það á
ljósalínuna. Við hér gerðum
margar tilraunir til þess að fá
þessu fcreytt og oikkur var
sagt að fyrirtækið hefði ekki
leyfi til að vera á línunni,
en auðvitað vissu allir að það
var biekking, annars hefði
það vérið tekið úr sambandi.
— Einu sinni var okkur sagt
að hér fengjust ekki lóðir
undir spermistöðvar, en einn-
ig það er ááatt.
Við munúáa. það hér að síð-
ast liðinn vetur gerði suð-
vestan Ifrapaél og þá brotci-
uðu itm 20 staurar. Þegar til
kóm að farið var að athuga
þetta, þótti’ rétt að skipta um
ca. 30 enda fengu þeir nafn-
Fo
ORSPRAKKAR afturhalds-
liðsins eru næsta tilbrigðalausir
i svikastarfsemi sinni og hug-
kvæmnin er ógn lágkúruleg Við
hvem nýjan áfanga leika þeir
sama leikinn; fyrst hjartnæm-
ir svardagar, siðan blygðunar-
laus svik. Þegar hvnn sór við
nafn móður sinnar vissi ég að
svikin höfðu verið framin; eitt-
hvað ár þá leið segir Ugla í
Atómstöðinni. Annað einkenni
gengur einnig aftur við hvert
nýtt þrep. Forsprakkamir segja
hug sinn allan við eitthvert
hátíðlegt tækifæri, til þess að
heyra vmdirtektir almennings.
Séu undirtektirnar óálitlegar
eru ummælin tekin aftur marg-
sinnis og svarið fyrir þau á
meðan leituð er uppi næsta
krókaleið að markinu. Þannig
fór þegar Ólafur Thors heimt-
aði vígvélar í nýársprédikun
sinni um árið, og þannig ætlar
enn að fara eftir nýársprédik-
un Hermanns Jónassonar.
Þegar Hermann Jónasson
breytti skírnamafni sínu í
framtíðarhugsjón um síðustu
áramót var hann sannarlega
ekkert myrkur í máli. Hann
sagði orðrétt: „Vald þjóðarinn-
ar þarf að tryggja gegn of-
beldismönnum með sérslölcu
þjóðvarnarliði, Hvernig þessu
liði verður háttað er enn at-
hugunarefni, En sennilcga væri
hagkvæmast að láta það einnig
taka í sínar hendur þá varð-l
gæzlu að mestu (!) sem erlent;
lið annakt nú lnér á landi“. Áð-’
ur hafði hann rakið nákvæm-
lega a'ð helzta verkefni þes=a
liðs ætti þó að vera það r o
beita verklýðssamtökin ofbekl
í kjarabaráttu þeirra.
að íslendingar höfðu andstyggð
á hertnennskuhugsjón hin3
forna glímumanns, og bændur
létu óspart í íjós andúð sína
á síðasta rykk vindhana þess
sem af miklu lánleysi fer með
forustu fiokksins. Það var sem
nijsr
rv<%rcd&
sé ekki kleift að ganga beint
að hinu þraða marki, þrátt
fyrir ákafan erlendan eftir-
rekstur.
★
Og þá var að sverja af sér;
I gær segir Tíminn orðrétt í
ritstjóruargrein um þetta mál:
„Annars er hér um mál að
ræða, seiu þarf mikillar athug-
unar við áður en nokkrar á-
kvarðanir eru teknar. En sterk
þurfa rökin að vera, ef ís-
lendingar e'ga að falla frá
ið íhaldsstaurar og sagði
einhver að það hafi verið af
því að hægt hafi verið að
moka þeim í sundur sökura
þess hve fúnir þeir voru. Ea
þótt fólkið hér mætti sitja í
myrkri og kulda í heila viku,
lét Rafveitan það sig litlu
skipta, og enginn >minni3t
þess að það hafi staðið á lok-
unartilkynningum frá henai.
Það væri hægt að nefna ýmis
fleiri dæmi um framkomu for-
vígismanna >þessarar stofnun-
ar og það að núna síðast á
aðfangadagskvöld mátti að
minnsta kosti nok'kur hluti
byggðarinnar sitja í myrkri
fná kl. 4—8. — Eng'jan
mundi kvarta þó að rafmagn
væri skammtað, því að það er
elns og hver annar kross, sem
við verðum að bera vegna
þess að meiri hluti kjósenda
sættir sig við hvað sem er ef
nafnið Sjálfstæðisflok'kur er
tengt við það (Sjaldan hefur
svörtustu og ljótustu öflum
’þjóðfélagsins tekizt að stela
eins miklu í einu eins >og þeg-
ar þeim hugkvæmdist að stela
sjálfstæðisnafninu. En það er
öanur saga). Það sýnir kann-
ski fátt betur en ástandið í
rafmagnsmálunum hversu
gjörsamlega óhæf forustan á
Reykjavíkurbæ er til þess að
gegna hlutverki sínu. Ég held
að allir. sóu sammála um það
að meira gróðafyrirtseiki sé
varla til en nægilega stór raf-
veita gæti verið. Við höfum
næg fallvötn til virkjunar, og
það er eflaust hægt að fá r.óg
fjármagn til þes>g líka. En
manndóminn hjá forystu-
Framh. á 6. síðu
þelrri hefðbundnu stefnu sinni
að hafa ekki her“. Þarna er
boðskap hermannsins sem sé
sporðrennt í einum bita, á-
reynslulaust, og í staðinn gefið
í skyn að Framsóknarflokkur-
inn sé eiginlega andvígur ís
'ienzkum her, að> minnsta kosli
verði ákaflega erfitt að sann-
færa hann lUn naúðsynina!
★
Málið er sem sé komið á
síðara svardagastigið, og þá
er að finna stytztu krókaleiðina
að markinu. Tíminn ymprar
einnig á henni í gær við hiið-
ina á svardögunum. Þar er
rætt um nauðsyn þess atð efla
lögregluna að miklum mun. Það
er sem sé bollalagt að stofna
nýjar deildir Iögreglunnar sém
ættu að verða kjami „þjóð-
vamarliðsins“, þótt ekki ver'ði
þær nefndar því nafni um sinn.
En nafngiftirnar skipta ekki
máli; við höfum áður séð að
herstöðvaleiga var nefnd brott-
flutningur hernámsliðs og að
hernám var nefnt öryggi og
vernd.
KÍNA — Ríkið í Miðið — með
öðrum orðum miðdepill heims-
ins — hýsir höfuðþjóð heims-
ins svo sem að líkum lætur.
Nafn landsins eitt saman sýnir
hugmynd Kinverja um mikii-
leik þess og í samræmi við
hana hafa þeir þótt líta nið-
ur á aðrar þjóðir. Stolt Kinverj-
ans: saga hans og menning, yf-
irburðir hans yfir aðra 'jarðar-
'búa í lærdómi, þekkingu og
dyggðum hins fullkomna
manns, veitir honum þá rósemi
hugar og handar, sem töfrar
okkur fólk úr barbaríinu. Hvar
mætir maður hlédrægni, iát-
levsi, hávaðaleysi og fágaðri
framkomu í jafn ríkum mæli
sem hjá Þjóðinni í Miðið? Hvar
kynnist maður jafn virðuleg-
um hugmyndum um tign
mannsins? Þúsunda ára hjarta-
mennt Kinverjans setur sinn
svip á þjóðlífið og speglast í
daglegu fari fólksins.
Á þeim tíma sem Kínverjar
höfðu fundið púðrið, notuðu
pappír, áttavita og prent, va
enn andlegt svartnætti um
mestan Muta Evrópu. Ríkið
í Miðið virti lærdóm og mann-
vit ofar öilú og fyrirleit her-
mfennsku af hjarta: alit bendir
á að sá sem vill láta hnefann
r!iða fram úr deilumálum, hafi
á röngu að standa, segir kin-
verskt sann'eikskorn. Til að
stjórna landinu með keisaran-
rim voru valdir lærdémsmerm,
sem urðu að ganga undir rnjög
ströng próf. Það var að vísu
gengið stundum fram. hjá þess-
um reglum, en sá embættis-
maður, sem hafizt hafði til
virðinga án eigin ágæti's, var
ekki mikiis virði í augum Kín-
verjans,. — Evrópumenn, sem
kynntust þessu embættismanna-
vali voru svo hrifnir af því
að þeir skrifuðu urn það fjölda
bóka og vildu láta Evrópulönd
taka upp siðinn. En mat Evr-
ópumanna var á annan veg.
þar þóttu nógu góðir þeir
stjórnendur sem héldu í stjörn-
artaumana fyrir erfðir eða fjár-
eign. Og siðurinn varð Kínverja
einna.
Sem bam lærði ég að Kín-
verjar væru merkileg menning-
arþjóð, en hefðu endur fjuir,
löngu byggt hinn fræga Khia-
múr um land sitt, einangrað sig
frá öðrum bjóðum, og dregizt
aftur úr. Og sagan af því var
okkur sýnd og sögð á feróalag-
inu uni Kína. Þættir hennar
eru margir og margvislegir, en
aðeýis eian verður rakinn að
sinni og þó aðeins í stórum
dráttum: sagan af konunni í
Kína.
Það sem við höfum aðallega
heyrt frá Kína á síðustu ára-
tugum er: flóð, uppskerubrest-
ir, hungur og mannfall í millj-
ónatali; inni'ásir Japana, hung-
ur og mannfall einnig í millj-
ómim; borgarstyrjöld og erm
sem hafði verið keypt og með
hungur og mannfall í milljón-
uai. Minna höfum við heyrt um
yfirgang vestrærma ríkja í Kína
og afleiðingar hans
cieir um það að sinni.
Og hin eiginlega crsök þessa
ails? Miðaldaskipulag pólitlskt
og atvinnu’ega, misskipting
auös, úreltir búskaparhættir, al-
þýðumenntun drepin i dróma
Fólkið svo kúgað að líkist lygi-
sögu. Bændur Iandsins eða 89%
þjcðarinnar algeíiega á náð
og miskunn laadsdrottna —
ssm vissu ekki hvað imskunn!
var. Að fæíast í bænda- eða
verkamannastétt, var að 'vera
ofurseldúr fátækt; og eymd ævi-
Iangt. Én að vera stúlkubará
•í slíkrun kringumstæðum var
hreint og beint skelfing.
~k
Maðurinn verður að lúta kúg-
unarvaldi ríkisins, trúarinnar
og æctarinnar, en konan verð-
ur auk þessa a>5 iúta kúgunar-
valdi eiginmanúsins. Þetta sagði
Mao Tse-tung í einni af mörg-
um greinum um bændahreyf-
inguna í Kína. Væri maðurinn
þrúgaður af ofurvald; lénsfyrir-
komulagsins, þá var konan þó
enn verr leikin, þar sem hún
hafði í rauninni enga stöðú á
heimiiinu né í þjóðfélaginu. Ef
meybam fæddist, leit faðirinn
og jafnvel móðirin á það sem
óhamingju, þar serú þetta harn
yrði aðeins fjárhagsleg byrði.
Því var oft það ráö tekið að
arekkja hinu nýfædda barni
og losa þannig f jolskylduna við
að fæða enn einn munninn En
þannig losnaði lika margt
stúlku bariiið við lif og ævi-
kjör, sem voru ■ svo aum og
hryllileg að líklega á sér enga
hliðstæðu nema í hinum förníi
þrælaríkjum.
Hvorki piltar né stúlkur réðu
nokkru um gi'ftingú sína, for-
eldrarnir fóru með það mál
elns og hverja aðra verzlun;
foreldrar pilts keyptu honum
brúði — stundum áður en
hann sjálfur var fæddur — og
þessi brúður, sem kannski var
ekki eldri en 6-7 ára, var flutt
á heimili tilvonandi eiginmanns
og gegndi þar hlutverki hins
ánauðuga þræls, hún var éign
nxátti fara aö vild.
Ég sagði áðan að stundum
hefði piiturinn ekki verið fædd-
en ekki’ ur þegar honum var keypt
kona. Og svona gat það dæmi
litið út:
Þegar telpa var 5-6 ára var
hún seld hjónum, sem áttu
von á syni. Hún var flutt á hið
siúlklibarna var ekki alltaf mið-
uð við giftingar. Bóndinn seldi
telpuna sína fyrir fatnað eða
upp í leigu á jörðinni. Þá
varð hún ambátt landeigand-
ans og hann gat farið með
hana svo sem honum sýndist
Það má þó ekki skilja þetta
svo, að bóndanum hafi verið
Ijúf slík sala, hann átti sínar
Nanna Ólafsdóttir, sem var einn af Kínaförunum, lýsir í þess-
ari grein hinuni ömuriegu kjörum alþýðukvenna í Kina fyrir
valdatöku aiþýðunnar. En uú er hafin önnur öld. Myndin er
frá barnaheimili í sveit, þa.r sem mæðurnar geta skilið börn sín
eftir í mestu önnumim og hjálpað mönnum sínum á ökmnum.
nýja heimili, þar sem hún varð
ailra skóþurrka. Nú- leið og
beið og tengdamóirin tilvon-
andi varð léttari. En, —1 ó, vei,
— hún fæddi döttur! En þetta
hefur ekki áhrif á iíf tilvon-
andi tengdadótturinnar: Hún er
seld og lífstíðareign þeirrar
fjölskyldu, sem keypti hana
Enn líða 3 ára og þá loksins
fæðist sonur. En hann er svo
veikburða að hann deyr eftir
skamman tíma. Nú líða árin
eitt og tvö, eins og sagt er,
og ævi telpunnar breytist ekki,
hún má þræla frá morgni til
kvöids undir hinni vægast sagt
óblíðu yíirstjórn tengdamöður-
innar. Loks þegar stúlkan er
18 ára, fæðist sá sonur sem
verður maður hennar.
Svona kaup á stúlknbömúm
voru aucvitaó til þess gerð að
fá cdýran vinnukráit. Sala
Þarna var sem sagt ékkert
undan dregið, og síðan settust
forsprakkarnir við að hlusta
hverjar undirtektir boðskapur-
inn hefði fengið. En það sem
þeir heyrðu lét ekki ljúflega
í eytum, Hvarvetna kom í ljós
föðurtilfinningar sem aðrir
menn. En kringumstæðumar
neyddu hann oft til slíkra að-
gerða, hann átti ekki annars
úrkosti. Það var ekki óalgengt
að landsdrottinn ætti þannig
nokkrar ambáttir á heimili sínu
á aldrinum 6-15 ára.
7 ára telpa var þannig seld
landsdrottni upp í leigu. Hún
var látin matreiða og þvo
þvotta eftir því sem kraftarnir
leyfðu, en á kvöldin var hún
lokuð inni sér í herbergi, af því
að óttast var um strok. Má
nærri geta um líðan 7 ára
bams við slíka meðferð. Svona
dæmi voru óteljandi. Fátæktin
og umkomuleysi bændanna í
því Kínaveldi sem var fyrir
aðeins nokkrum árum, var svo
ægilegt, að ekki verður jafnað
við neitt sem við þekkjum. T.
d var árið 1933; undir Kuo-
mintang, gerð raimsókn á lán-
um til bænda í nánar tilgreind-
um fylkjum Kína og leiddi sú
rannsókn í . Ijós. að á þessu
s'væði höfðu 52% bændanna
orðið að taka peningalán o
48%. höfðti orðið að taka korn-
lán til matar sér og fjölskyldu
sinní. Sem sé, allir bændurnir
höfðu orðið að taka lán. Af
piculs á ári. Þetta var hið
almenna ástand suður þar. —-
Fatnaður var nota'ður í tugi
ára samfleytt, bæði á bcrn og
fullorðna. Það má nærri geta,
að ekki var mikið eftir af
upprunalega efninu, þegar þrjár
kynsló&ir höfðu gengið í sömu
flíkinni. Það var því engin
furða þó að foreldrar litu það
sem óhapp, er þeim fæddist
dóttir, sem þurfti mat í munn
sem aðrar lifandi verur, en var
engin blessun fyrir fjölslcyld-
una, myndi aldrei gefa henni
björg í bú, þaðan af síður afla
henni frægðar með lærdómi, að
ekki sé minnst á höfuðskyldu
eftirkomendanna að halda uppi
virðingu forfeðranna með f-órn-
færingum í mat og geymsiu
reykelsis þeim til dýrðar. Slíkt
var sonanna einna.
★
Bölvunin hvíldi yfir konunni
alveg frá fæðingu. Hún varð
að iúta vilja fö’ður sins þar
til liún giftist, þá vilja eigin-
mannsins og síðast sonarins.
Yroi hún ekkja, gat tengda-
j faðir hennar selt hana öðrum
; manni, en annars var það álitið
j ósæmilegt af konu að giftast
; aftur. Faðir eða bræður drápu
hana heldur en að slíkur blett-
•ur íélli á fjölskylduna. Einlífi
konu eftir lát mannsins var
lofað í bókum og stundum voru
j reistir bogar (nokkurskonar
sigurbogar) til' dýr&ar konum.
sein dýrkuðu vel og lengi ein-
lífið.
Konan var réttlaus með öllu,
hún átti heldur engar eignir
og engan rétt til erfða, og
skilnaður frá eiginmanni var
með öllu óhugsandi, því að þá
hafði konan enga möguleika;
hlypist hún á brott frá mann-
inum og heim til foreldranna,
var hún að leiða óbærilega
skömm yfir þá, og var því
rekin til baka. Hlypist hún í
klaustur, var hún umsvifalaust
afhent eiginmanninum aftur
eins og hvert annað óskilafé.
Eina leiðdn til að losna við
óþolandi líf á heimili eigin-
mannsins, var sjálfsmorð og
sá varð endirinn á lífi margrar
konunnar.
Eiginmaðurinn gat aftur á
móti rekið konu frá sér, og
hann gat átt svo margar konur
og hjákonur sem honum þókn-
aðist og efni leyfðu.
Bæði í eldra Kína og Kuo-
mintang-Kína giltu hinar „7
reglur“ sem skilnaðarsök: mað-
ur gat rekið konu sína á dyr
ef hún var honum ótrú, ef hún
var, að hans dómi, afbrýðisöm,
málgefin eða þjófsk, ef hún var
ekki hlýðin við foreldra hans,
eignaðist ekki son eða hafði
einhvern ólæknandi sjúkdóm.
Meiri skömm gat ekki áfallið
konu en sú að eiginmaðurinn
skildi við hana. I Kuomintang-
Kína voru lög um jafnrétti
kynjanna, en það var aðeins á
pappírnum. Einnig var lögleitt
einkvæni. En það var aðeins
sýndarákvæði Að halda hjá-
konu var ekki talið brot á
lögunum. Og böm máttu ekki
gifta sig án samþykkis for-
eldranna.
Þannig var í reyndinni haldið
við hinu gamla skipulagi.
peninga' anuntun voru undirj Tengdaforeldrar og eiginmaður
10% greidd ráeð 10-20%> vöxt-lgátú eftir sem qjjur bariS kon-
um; 68,5%- voru greidd meðjtna og ef sú barsmíð haíði
20-4.0% ársvöxtuin 'og næstumjekki beinliriis. valdið stórs'ysi
•25% voru greidd með meir enj fékk konan ekki skilnað. Væri
40% "ársvöxtara. Verra var það konan barin til óbóta aftengda-
. þó með korn-lánin, því að þau foreldrunum, en eiginma.ðurir.n
xiuSaem llus ia: helt ennnnn áfram.
Reiði vor veit sér engin talcmörk. Oss
auðnaðit aldrei að vitjá hennar, og það
er þíiium eigin stjörnum að kenna.
En nú feium ver þei að handtaka þennan
landshornaflakkara. Á morgun skaltu
hverfa úr höllinni, og þú skalt ekki dirfast
að koma aftur án Hodsja Nasreddíns!
Þegar n«esta nioigun ijs,n iiuáója Nas-
reddín fyrir emirnum fyrirætlunum sínum
varðandi handtöku Hodsja Nasreddíns, og
var emírinn hinn ánægðasti með þær.
Linirmn iukk i--.ods.ja iNasredaiii pyngju
fu’la gulli, svo honum yrði ekki fjárvant —
og Hodsja Nasreddín kvaddi þvínæst hið
viðkunnanlega herbergi sitt i turninum.
voru a'ð jafhaði cnclurgreidd
með 85 %• vöxtum. Það var scm
sé Kuomintang stjórnin, sem
fékk þessar tölur í netið. í
Snður-Kina, í Kvantungfylki
var okkur sagt, að meðalaf-
rakstur af hverjum mou lands
hefði áður fyrr verið 5 piculs
á ári (1 picul=60 kg), en af
því var leigan eftir landið 4
tæki ekki þát't i barsmíðinni,
var skilnaður ekki veittur. Bar-
smíðar voru því raunverulcga
löghe’gaðar.
Ef eiginmaðurinn cló án þecs
að konan hefðj fætt honum
son, varð hún að'taka son í
fóstur til þess að geta haldið
eignunum og lifað.
Framh. á 6. síðu