Þjóðviljinn - 06.05.1953, Blaðsíða 7

Miðviltudagur 6. maí 1953 — ÞJÖRVILJINN „ (7.
SVARDAGAR ALÞYÐUFLOKKSINS RIFJAÐIR UPP A TVEGGJA ARA AFMÆLI HERNÁMSINS
,Jslendmgar eiga aldrei að Seyfa erlendum
her dvöl í landinu á friðartímum og aldrei
þola |>ar neinar erlendar herstöðvar(i
*'-rT ••
„Allt þetta hefur verið mjög skýrt og skelegglega fram tekið og á fyllsta hátt viður-
kennt og fullkomlega til greina tekið sem ófrávíkjanlegt skilyrði íslendinga“ X
A LÞÝÐUFLOKKUHINN hefur skipulagt svik sín
•** í sjálfstæðismálunum af mestri lævísi allra ís-
lenzkra stjórnmálaflokka. Fyrst þóttist hann í
heild standa gegn hinni erlendu ásælni, síðan
klofnaði hann tvívegis um málið og reyndi þannig
að halda tengslum við sáróánægða kjósendur, og
það er ekki fyrr en eftir hernámið sjálft að allir
forustumenn flokksins standa afhjúpaðir frammi
fyrir þjóðinni.
Árið 1945 kröfðust Bandarí'k-
in þri'ggj.a tiltekinna herstöðva
á íslandi til 99 ár.a. Öll þjóðin
creis upp til andmaeJa þessum
kröfum, og það tókst að kveða
þær niður — af þeirri einni
ástæðu að sósíalistar áttu þá
sæti í ríkistjórn .landsins. En
þegar andspyrna þjóðarinnar
gegn himum ósvífnu kröfum
reis sem hæst hljóp Alþýðu-
flokkurinn fram á sjónarsviðið
og lýsti yfir því að fylgi við
sig væri örug'gasta vömin gegn
bandarískri ásælni. Fyrir kosn-
ingamar 1946 var Alþýðuhúsið
skreytt á þann hátt sem sýnt
ejj með mynd hér á síðunni. Og
þetta herbragð tókst, Alþýðu-
flókkurinn jók fylgi sítt og
bætti við sig tveimur þing-
mönnum mcð þessari stefnu-
yfirlýsingu.
En þegar þing kom saman
um haustið voru önnur sjónar-
mið ríkjandi. Ólafur Thors
lagði fyrir Keflavílrursamning-
inn, og það valt á Alþýðu-
flokknum hvort hann yrði sam-
þykktur. Þá greip hann til þess
snjallræðis að kljúfa sig niður
í brot og þrotabrot, og \ar
iþess' að sjáltfsögðu vandleg.a
gætt að haga klofningnum
þannig að öruggt væri að
samningurinn yrði samþykkt.ur.
Síðan var þessi sarna aðferð
endurtekin æ ofan í æ, fram-
bjóðendur flokksins konvu
fram í allra kvikinda lík;,
reyndu að smeyigja sér inn i
öll .samíök þeirra manna sem
borðust gegn hinni erlendu á-
sælni — og notuðu siðan að-
stöðiu sína til að tryggip kröf-
um Bandaríkjamanna fram-
gang.
★
•bandaLagsins hafa til fulls
virt, skilið og rrietið sér-
stöðu íslands sem varnar-
lausrar iþjóðar, sem alls ekki
vill né ætlar sér að hervæð-
ast og hafnar iþví eindregið
að hafa erlenda hersetu eða
herstöðvar í landi sínu á
friðartímium. Allt þetta hef-
ur verið mjög skýrt og skel-
egglega fram tekið og á
fyllsta hátt viðurkennt og
fullkorrlega til greina tekið
sem ófrávíkjanlegt skilyrði
íslendinga til þess að ger-
ast aðili að þessu friðar- og
öryggisbandaljagi... Stað-
reyndir málsins varðandi
aðild íslands eru óvefengj-
anlega þessar: að viður-
kennt er af öllum stofn-
endum Atlanzhafsbanda-
lagsins, að ísland hafi eng-
an her og ætli sér alls ekki
að stofna her; að ekki komi
til mála, að erlendar her-
stöðvar verði á íslandi á
friðai'tírr.um.“
í sömu umræðu talaði Emil
Jónsson, en hann var þá við-
skiptamálaráð-
herra 1 sællar
minningar o;
var einn af
þremenningurt-
um sem stefnl
var til Banda-
ríkjanna ti'
þess að undir-
búa aðild ís-
lands að hemaðarbandalaginu.
Ekki var hann frekar myrkur
í máli en Stefán Jóbann:
„Höfuðatriðin sem leggji
ber áherziu á eru þessi ...
SamningsaðiLar gera sér
ljósa sérstöðu íslands sem
herlauss lands og að íslend-
Það stóð sannarlega ekki á
svardögunum hjá forsprökkum
Alþýðuflokksins þegar íslend-
ingar gerðustg
aðilar að At-1
lan zliafsb anda
laginu. — 28.1
marz 1949 ilýstil
Stefán Jólumn!
Stefánsson, ei
þá var for-l
r . ■
'sætisráðherraj
yfir frammi
fyrir þjóðinni allri í útyarps-
itmræðum:
,3-tofnejidur Atlanzhaf s-
ingar muni: ekki set já upp
lier. Þeir gera sér líka ijóst,
að við munum ekki ieyfa
erlendar herstöðvar - á "frið-
artíirjum né erlendan her
hér á landi.“
Næsta dag, 29. marz 1949, tal-
aði svo þriðji
leiðtcgi f lokks-1
ins,- núverandil
ritari ' hans,l
Gylfi I>. Gísla-S
son. Orð hansj
hafa í dag öðl-l
azt þung.a af |
tveggja ára|
reynslu:
* iúSitt
„Eg var og er þeirrar
skoðunar, að ísiand sé ekiki
í beinni hættu af hernámi
Rnissa, þótt styrjöld brytist
út milli þeirra og Banda-
ríkjanna. Eg taldi því og
tel enga ástæðu til hervarna
hé,r á landi, sem betur fer,
því að sjálfir höfum við
engin tök á að koma þeim
UPP °g enga getu til að
stofna þann her, er gæti
varið landið órás, en af setu
erlends hers í landinu á
friðartíirjim mundi stafa
stórkostlegur þjóðernis-
háski. íslenzkri tungu og
íslenzkri menningu hlyti að
verða stefnt í voða, ef hér
yrði erlendur her að stað-
aldri, og sjálfstæði landsins
yrði nafnið eitt, ef aðrar
þjóðir kæmu hér upp víg-
girðingum og gættu þeirra.
... íslendingar eiga að
halda fast við algert vopn-
ieysi sitt bæði d friði og ó-
friði. Þeir eiga aldrei að
segja nokkurri þjóð stríð á
hendur, aldrei heyja styrj-
öld gegn nokkurri þjóð. ís-
lendingar eiga aldrei að
leyfa erlendum her dvöl í
landinu á friðartímum og
aldrei þola þar neinar er-
lendar herstöðvar, enda er
landfræðiieg lega landsins
þannig. að á slíku er seir,
betiur fer ekki þörf til varn-
ar landinu gegn árás úr
þeirri átt, sem ísland mundi
fyrst og fremst óttast. Hið
aukna öryggi. sem af því
leiddi, mundi og hvergi
nærri vega gegn þeirri gíf-
ur legiu hættu, sem slíkt
hefði í för rrieð sér
sjálfstæði og þjóðerni
lendinga, tungu þeirra og
menningu.“
Þessir þrír helztu leiðtogar
Alþýðuflokksins voru þannig
allir á einu máli um þ.að að
ekki kæmi til mála að veita
Bandaríkjunum herstöðvar á
íslandi á friðartímum. Við-
brögð þeirra við Atlanzhafs-
bandalaginu voru hins vegar
gerólík. Stefán Jóhann og Emil
greiddu atkvæði með aðild fs-
lands; Gylfi greiddi atkvæði á
móti. Tilgangurinn var sá og
sá einn að halda tengslum við
alla fylgismenn Alþýðuflokks-
ins, jafnt þá sem voru á móti
samningnum og hina sem með
honum voru!
★
En þá er ónefndur einn leið-
togi Alþýðuflokksins, sem á
sér sögulegastan feril í þessu
máli, Hannibal Valdimarsson.
Jiann hafði sig mjög í frammi
þessa síðustu daga marzmánað-
ar 1949 og ílutti heitar og harð-
vítugar ræður. En hann lét sér
ekki nægja ac
'greiða ■ atkvæð
gegn Atlanz
hafsbanc’/alag-
inu, og lýsa y:
ir þeim stað
fasta. ásetning
sínum að berj
ast gegn her
námi íslarids
hann gerði uppreisn í Alþýðu-
flokknum. Um þessar mundir
starfáði Þjóðvarnárfélaigið af
miklu kappi. 9. maí 1949 til-
kynnti það í blaði sínu Þjóð-
vörn að félagið væri nú orðið
landsfélag eg að kösið hefði
verið sérstakt fulltrúaráð. Einn
fuUtrúanna i ráðinu var Hanni-
bal Valdimarsson. Um leið
stórveldi fram á herstöðvar
í landinu. til 99 ára. Nú hef-
ur mikilvægum áföngum
verið náð til þess að fittll-
nægja þeim tilrr.ælum sem
þá voru borin fram. Þeim
áföngum sem eftir eru verð-
ur einnig náð, ef þjóðin rís
ekki einhuga til varnar
frelsi slnu og framtíð, gegn
erlendri ásælni, gegn þeim
ráðamönnum sínum, er svo
ljóslega hafa sýnt að þeim
er ekki trúandi til áð gæta
réttar og hagsmuna þjóðar-
innar. íslenzka þjóðin, sjálf-
stæði hennar og framtíð, er
nú í rreiri hættu en verið
hefur öldum saman. Allt
veltur á að takast megi að
komia í veg fyrir að fleiri
spor verði stigin á þessari
óheillabraut, og þau sem
þegar hafa verið stigin
verði afmáð eins fljótt og
kostur er.“
Þessi var stefna Hanníbals
Valdimarsonar í maí 1949, og
hann barst mikið á. Næst koma
frá honum greLnar þar sem
hann gerir upp við Álþýðu-
flokkinn á mjög eindreginn
hátt cg lýsir honum m. q. sem
hugsjónalausu, værukæru
liæk jir iði ihaltlsins. Þjóðvarn-
■arfélagið gerir sér auðsjáan-
iega irijög miklár vonir um
Hannibai; honum er aftur og
aftur lýst sem sérstökum fram-
bjóðanda félagsins, og þegar
hann nœr kosningu er birt
af honum mvnd og þvi fag'rað
ákaflega að félagið e:?i svo
■góðan og 'baráttug’.aðán full-
.trúa á. þipgi, mann s,em gerir
sér ljó&t að ,.allt veltur á því
að takast mcgi að koma í veg
fyrir að fleiri spor verði stigin
á þessari óheillabraut og þau
sem þegar hafa verið stigin
Framhald 4 11. síðu.
•rjr sendi félagið frá sér ávarp til
Íst þjóðazmnar, þar sem mörkiuð
var. stefna íulltrúanna, eii l>ar
‘ : var m. a. komizt svo að Orði:
. XI 10Í i X 1 QÁi T/\v on f