Þjóðviljinn - 17.07.1953, Blaðsíða 6

h — ÞJÓÐVILJINN — Föstudagur 17. júlí 1953
þJÓOVIUINN
(jtgefandi: Samelningarflokkur alþýðu — Sósíallstaflokkurlnn.
EUtatjórar: Magnúe Kjartansson (áb.), Sigurður Guðmundsson.
Fréttastjóri: Jón Bjarnason.
Blaðamenn: Ásmundur Sigurjónsson, Bjarnl Benediktsson, Guð-
mundur Vigfússon, Magnús Torfi Ólafsson.
Auglýsingastjóri: Jónsteinn Haraldsson.
ititstjórn, afgreiðsla, auglýsingar, prentsmiðja: Skólavörðustig.
18. — Sími 7500 (3 línur).
Áskrlftarverð kr. 20 ó múnuðl í Reykjavík og núgrenni; kr. IX
annars staðar A landinu. — Lausasöluverð 1 kr. eintakið.
Prentsmiðja Þjóðviljane h.f.
V—----------------------------------------------------------x
Getur Framsókn gengið í endurnýjung
lífdaganna?
Þegar verk.alýður Lslands hugsar um með hverju móti stétt
I.ans getur orðið sameinuð heild, er leiði alla alþýðu fram til sig-
vrs yfir auðvaldi og afturhaldi, leiði þjóðina til sigurs yfir ame-
risku auðvaldi í orustunni um ísland, þá kemur sú hugmynd
stundum upp í kolli sumr.-i, sem muna stutt, að Framsóknar-
flokkuiinn gæti átt samleið með'verkalýðmun í slíkri baráttu.
Það er nauðsynlegt fyrir íslenzka verkalýðshreyfingu að
gera þetta mál upp við sig, [»vi það er deilan um hvort ís-
lenzkur verkalýður og samtök hans eigi að una því hlut-
sldfti að vera taglhnýtingur Framsóknar til illra verka og
ógæfu — eða að verða forustustétt allrar alþýðu og þjóðar-
innar í frelsisbaráttu hennar.
Hver er reynsla íslenzks verkalýðs- og alveg sérstaklega Al-
þýðuflokksins af Framsókn og ekki sízt samstarfi við hana á
niðustu 20 árum7
Það var Framsóknarflokkurinn, sem með afturlialdspólitík
sinni eyðiiagði að miklu lejdi Alþýðuflokkinn og möguleika hans
og þarmeð stjórnarsamstarfið 1937.
Það var Framaóknarf 1 okkurinn,, sem eftir að hafa notað Al-
þýðuflokkinn til myndunar þjóðstjórnar og gengislækkunar 1939,
t.parkaði honum út úr stjórninni með setningu gerðardómslag-
anna 1942
Það var Framsóknarflokkurinn, sem gerði allt, sem hann gat
til þess, að hindra að Alþýðuflokkurinn yrði með í nýsköpun-
arstjórninni og stigi þarmeð eitt gæfuríkasta spor, sem sá flokk-
ur hefur stigið á ógæfubraut sinni síðasta áratuginn. Og það var
Framsóknarflokkurinn, sem síðan barðist á móti mestu velferð-
armálum verkalýðsins í þeirri stjórn, t.d. tryggingarmálunum.
Og .úðan liefur keyrt um þverbak með afturhaldspólitílc Fram-
sóknarflokksins. Vond er reynsla Alþýðuflokksins sem flokks af
Framsókn. En margfallt verri er reynsla verkalýðsins sem stétt-
ar. Og aldrei verri en nú.
Frá gei'gislækkun og kaupráni, samfara vaxandi dýrtíð hefur
sá flokkur nú stigið sporið til að heimta vopnaðan her gegn ís-
Icnzkum verkalýð, til þess að brjóta verkalýðssamtökin undir ok
íimerískra og reykvískra auðmanna.
Og samferða kúgunarpólitík Framsóknar gagnvart alþýðu,
hefur orð’ð svikapólitík hennar gagnvart þjóðinni og frelsi henn-
zr. Framsókn, sem heimtaði ameríska herinn úr landi 1945 og
greidd: hálf atkvæði gegn Keflavíkursamningnum þá, þegar hún
var utan stjórnar, hefur svikið öll sín heit, þvi lengra sem hefur
Jiðið, uns hún heimtaði öll hernámið 1951. „Hæg er leið til Hel-
vítis, hallar undan fæti.“
Og af hverju er Framsókn orðin svona — þessi flokkur sem
eitt sinn var róttækur flokkur fátækra bænda, sem börðust gegn
auðvaldi með samvinnu að hugsjón, — flokkur sem stofnandi
hans, Jónss frá Hriflu, lýsti svo 1917: að hann getur ,,engan veg-
inn oroið agrar-flokkur. Þröngsýnir og smásálarlegir bændur og
sveita\inir geta ekki átt þar heima‘“ ?
Fiamsólcn er orðin svona af því útlent og innlent auðvald
rg þröngsvnir og smásálarlegir valdabraskarar á vegum
þess hafa náð valdinu yfir flokluium og S.Í.S. Eldnr sam-
vinnuliugsjónarinnar er fallinn í fölskva „umboðslaun og
gróði“ verstu auðhringa heims eru orðin leiðarljós Sam-
bandsins, þjónusta við harðsvíraðasta auðvald veraldar
ófrávíkjanleg trúarsetning Framsóknar. Er furða þó slíkur
jlokkur sé orðinn fjandsamlegur íslenzkum verkalýð ?
Og hvernig getur nokkrum manni með ábyrgðartilfinningu
gagnvart alþýðu Islands og nokkurnveginn heilbrigðri skynsemi
óottið í liug að þessi flokkur geti gengið í endurnýjungu lífdag-
rnna ?
ÖII sókn alþýðunnar kostar baráttu. Alþýða sveitanna á
samleiff með alþýðu bæjanna í lífsbaráttu sinni. Baráttuna
fyrir því að sú sameiginlega leið sé farin mun alþýða sveit-
anna verða að heyja'gegn Framsóknar- jaínt sem Ihalds-
valuinu. En eining verkalýðsins í bæjunum þannig að hann
se afl, sem treysta má til forustu og samstarfs, er skilyrðið
tjl þess að sveitaalþýffan rísi upp og hristi af sér alturhald
Framsóknar. — I*á einingu verkalýðsins þarf að skapa og
það fljótt.
Með
bnndið
fyrir angun
Mönnum er í fersku minni
vikurnar fyrir kosningar þeg-
ar allt í einu birtust í 'Morg-
unblaðinu greinar eftir Krist-
ján Albertsson, dagsettar í
Rómaborg, með hlemmifyrir-
sögnum: Eigum við að hleypa
Rússum inn í landið?
Krist.ján á sem kunnugt er
aðsetur í heimsborginni París.
Nú hafði hann brugðið sér fiá
París til Róm til að hrista af
sér vetrarmókið og láta skína
á sig hærri sól. Kristján er
maður hámenntaður, heims-
borgari, fagrar listir eru and-
rúmsloft hans og mætti kveða
svo að orði að hann sé ímynd
vestrænnar siðfágunar. En
menn lifa ekki á einu saman
brauði, ekki heldur á einskæru
sólarljósi. Lífið heimtar and-
stæður ef nautn þess á að
vera alfullkomin. Og því mun
svo að livorki hin ítalska list
né sólarljósið þessa vordaga
fullnægði þrá Kristjáns. Hann
varð að finna þá andstæðu er
gæfi dögunum dýpri lit. Hann
vantaði skuggann í myndina,
þann hroll í sálina er gerði
siðfágunina að nógu upphaf-
inni dyggð. En þá vill honum
til happs að fyrir dyrum
standa kosningar á Italíu, eins
og hér heima, og stuðnings-
menn De Gasperis liafa aug-
lýst hrollvekjandi sýningu frá
Rússlandi af þrælahaldi í
fangabúðum, og Kristján
kemst allur í uppnám, anda-
giftin hressist við, sköpunar-
gáfan tendrast og nautnin er
alfullkomin. Og því er það
að íslenzkir lesendur sem
þekkja fegurðardýrkun Krist-
jáns og bjuggust við er þeir
sáu ferðapistla eftir hann frá
Róm að þar yrðu lýsingar á
sóldögum og nýjustu tízku í
listum og klæðaburði eru í
staðinn leiddir ciiður í myrk-
ustu draugagöng eins og í Tí-
volí þar sem glyttir í skinin
bein,' holar augnatættur og
limlesta skrokka. Þessi sýning
hefur eflaust gert heimsborg-
aranum sitt gagn, hefur veitt
honum þá alnautn er hann
þráði, og hún hefur líka vafa-
laust gert Mcrgunblaðinu sitt
gagn. En þó er eitt dálítið
leiðinlegt í þessu sambandi
fyrir jafn veraldarvanan
mann: Krist ján hafði látið
pl9.ta sig, hann tók sjónleikinn
fyrir alvöru. Það komst upp
um sýninguna. Ljósmyndirn-
ar voru ekki teknar í Rúss-
landi, heldur á Italiu, og fólk
sem stolið hafði verið af mynd
um þekktist og fór að gefa sig
fram, meðal annars kaþólskur
prestur ítalskur er sá þar
mynd af sér bak við fanga-
grindur sem rússneskum
presti. Og sýning'n varð að-
hlátursefni um alla Italíu, og
flokki De Gasperis mistókst
að vinna á henni kosningam-
ar. En Kristján hefur gleymt
að skýra frá því í Morgunblað-
inu að hann var gabbaður og
að hann ritaði hina nytsömu
hugvekju til landa sinna á
röngum forsendum.
En undanfarnar vikur hef-
ur verið meira í húfi en kosn-
ingar á Italíu. Auðvaldsöflin
sem tendrað hafa kalda stríð-
ið, millirikjahatur, hótað með
atómsprengjum, haldið uppi
heita stríðið í Kóreu, Viet
Nam og á Malakkaskaga fyllt-
ust ótta um að ö!l þessi borg
væri að hrynja og það væri
yfirvofandi hætta á friði. Það
væri hætta á friði í Kóreu,
hæt'ta á samkomulagi og ein-
ingu í Þýzkalandi. Voru því
góð ráð dýr að setja stærri
hluti á svið en á ítaliu, ekki
einungis ljósmyndir heldur lif-
andi fólk. Þá er blásið lofti
í Syngman Rhee sem legið
hafði sem skorpinn belgur í
stól sínum. Þá er blásið upp
kröfugöngu stúdenta í Suður-
Kóreu sem leigðir eru eftir
því sem New Statesman and
Nation segir fyrir einn dollara
á dag til áð hrópa: Niður með
Norður-Kóreu, við heimtum
að stríðinu haldi áfram! Sam-
tímis er hinn margboðaði X-
dagur (þegar upphlaup skyldu
gerð sem undanfari innrásar í
Austur-Þýzkaland) settur á
svið í Berlín og sendir inn á
hernámssvæði Rússa upp-
hlaupsmenn úr nazistasveitum
til íkveikju og skemmdarverka
undir forústu bandarískra
liðsforingja. En upphlaupið
mistókst, og það komst upp
um sýninguna líkt og á Italíu.
Og þeir að vestan urðu ofsa-
reiðir, og hafa leitazt við
sem óðir menn að vinna það
upp í áróðri og hatursblástri
sem þeim mistókst í her-
kænsku og byltingarfram-
kvæmd. Og nú er stofnað til
stórfenglegra sýninga í Vest-
ur-Berlín, jafnt á Ijósmyndum
sem lifandi fólki, og allt sagt
komið að austan.
Og enn hefur Moi’gunblaðið
sent mann út af örkinni, ekki
þó sendiherra sinn í París
heldur unglingspilt sem það
hefur verið að ala sér upp síð-
ustu mánuði. Hann fékk sömu
ástriðu og Kristján og hann
kom í stórborgina, hann vildi
sjá eitthvað hrollvekjandi. Og
hann varð miklu heppnari.
Hann komst á lifandi manna
sýningu, venilegt show, og
lionum er sagt: sjá hér eru
flóttamenn! — Þarna stóðu
ekki stúdentar fyrir einn doil-
ara á dag og hrópuðu: Við
viljum meira stríð! Þarna
húktu menn í stellingum, ves-
aldarlegir og tærðir, hrópuðu
ekki heldur sátu og biðu
að vinnudeginum lyki, sátu í
örvinlun eins og á miðilsfundi,
ekki í myrkri heldur með
bundlð fyrir augun. En
Matthías er ungur og ó-
harðnaður. Hann varð ekki
uppnæmur af hrifningu eins
og Kristján, heldur viknaði..
Og fregn hans af sjónleikn-
um fyllti í fyrradag lieila síðu
i Morgunblaðinu. Og það
fylgdu myndir af fundargest-
Framh. á 11. síðu.
VERKALtÐSÞING
3. þing Alþjóðasambands
verkalýðsfélaganna er haldið
verður í Vín 10.—21. okt. n. k.
verður með nokkuð öðrum
hætti en venja er um slík þing
sambanda eða félaga. Það er
skilur það frá, er að öllum
samtökum verkalýðsins livar
sem er í heiminum er lieimilt
að senda þangaS fulltrúa án
tillits til þess livort þau eru
meðlimir Sambands'ns eða
ekki. Hafa allir kjörnir fulltrú-
ar full þingréttindi i öllum
málum er rædd verða á þihg-
inu :að undanteknum fjármálum
sambandsins og kosningu
stjórnar.
Eins og dagskrá þingsins ber
með sér, en hún hefur áður
verið birt i þessum dálki, tek-
ur þingið til meðferðar öll
helztu vandamál verkalýðsins,
hvar í heiminum sem er, þjóð-
ernisleg, efnahags- og menning-
arleg. Verkalýðúrinn, hv.arvetna
fylgist af miklum áhuga með
undirbúningnum. Daglega berast
bréf þúsundum saman til aðal-
stöðva Sambandsims með fyrir-
spurnum um skilyrði til þátt-
töku eða annað er þingið varð-
ar. Má vænta mjög mikillar
þátttöku, nú þegar er 1 jóst að
fulltrúar verða vart undir 1500,
og hafa þó eins og vænta má
ekki nær allir tekið - ákvörðun.
enn,
Þess setti .að mega vænta
að íslenzkur verkalýður sæi
ekki síður en stéttarsvstkini
hans í öðrum iöndum hversu
gífurlega þýðingu þetta þing
' gebur komið til með að hafa
fyrir framgang hagsmunamála
verkalýðsins." Hversu mikilvægt
það er fyrir verkalýð Utillar
þjóðar, sem stríðsbrjálað stór-
veldi er að revna að gleypa,
að tengjast traustum böndum
verkalýð annarra landa í bar-
áttu sinni fvrir frelsi og þjóð-
legu sjálfstæði.
Enn eykur það þörf okkar á
þátttöku í þessu þingi að hin
einu alþjóðlegu skipulagstengsl
okkar eru við hið svokaúaða
Alþjóðasamband frjálsra verka-
lýðsfélagá er hefur bað að meg-
inverkefni að sundra verka-
lýðnum í stað þess að sameina
hann, og hafði þau ein verkefni
á nýafstöðnu þingi sínu í Stoklc
hólmi, að ræða um baráttuna
gegn kommúnismanum og á
hvem hátt framleiðslugeta
verkalýðsins yrði bezt nothæfð
í þágu styrjaldarundirbúnings-
ins, sbr. dagskrá þessa þings er
ibirt var hér í blöðum og út-
varpi.