Þjóðviljinn - 01.10.1953, Side 7

Fhnmtudagur 1. október 1953 — ÞJÓÐVILJINN — (7
I dag, 1, október, minnist
kinverska þjóóin og aórar
j>jóð;r hins nýja Iíina fjögra
ára afmælis aljiýðulýðveidis-
ins. Til að minna á daginn
flytur Þjóðvilj'un hér jvýðingu
á grein urn eitt mesta raann-
\irki í sögu mannkynsins,
heizlun Hvaj-fljótsins.
Þetta ár er unnið að jtriðja
stigi jiessa risa-mannvirkis. Á
fyrsta og öðru stigi þess,
Jiigðu 4 600 000 verkamanna
og bs»nda tii atlögu við hinn
forna óvin sinn. Með Jieim i á-
tökunum voru 40.000 stjórn-
arerindrekar ótaeknilærðir og
16.000 verkfræðingar og
tæknif ræðinga r.
Stórsigrar hafa imnizt. Til
þeirra má telja að foúií pr að
hreinsa farveg Hvaj-fljótsins
og hinna 70 þveráa þess sam-
tals 2880 km. á lengd, gera
við 2193 km. fLóðgarða, grafa
N o rðu rkíángsí-áveituskurðinn
170 km. langan og færan
skipum allt að 900 lesta,
byggja 581 m færistíílu við
Jenhotsí, koma fyrir þrem
stórum siífluvölnum og
15 minni, og rösklega 130 neð-
anjarðarfarveguni.
Fyrstu tvö ár Hvaj-mann-
virkisins varff uppgröftur jarð-
efna 487 milljónir rúminetra,
en það jafngildir uppgrefti
tveggja Pananxaskurða og
Súezskurðsins samanlögðum!
Yrði byggður úr jiessum jarð-
efnum garður metrahár og
metrabreiður, næði hann frá
jörðu til tunglsins! f grein-
inni sem hér er birt, efíir
Kae Sí-san, segir nokkuð frá
þriðja s'tigi mannvirkisins.
Þriðji áfanginn að beizlun
Hvaj-fljótsins stendur nú yfir.
Hafizt var handa um mann-
virki þetta í nóvember 1950,
og 1955 eða fyrr, þegar verk-
inu lýkur. verður endanlega
afstýrt flóöahættu í Hvaj-
dalnum, landsvæði sem er að
stærð á við 9/10 hluta Bret-
landseyja og byggt 60 millj-
ónum maana.
Fyrstu áfangarnir tveir mið-
uðust aðallega við vernd gegn
flóðum. Aðalsvæðin sem oí tast
urðu fyrir flóðum og verst
urðu úti, mega nú teljast ör-
ugg, og bæmdurnir þar
fagna ríkulegri uppskeru
en þekkzt hefur. Þriðji áfang-
inn, sá sem nú er unnið að,
nær einkum til þriggja verk-
efaa: Byggingar jöfnunar-
gátta Sanfljótsins, graftar
dreifiskurða til að leiða burt
flóðvatn og loks myndunar
stífluvatna. og byggingar raf-
orkustöðva. Þetta er lokastig
baráttunnar við Hvajfljótið og
hiun jákvæðasti hluti hennar.
Þegar verifinu er lokið, eiga að
hafa unnizt 3 300 000 hektarar
áveitulaads, 2000 km. vatna-
leiðir stórbættar og raforku-
stöðvar reistar.
Flóðin úr sögunni.
Bygging jöfnunargátta San-
-fljótsins er eitt aðo.Iverkefxii
þriðja áfangans. Þegar henni
er lokið, vérða afremnsli Hún-
gtse-vatnsins, stærsta vatns-
gjafa Hvaj-fljótsins, alveg á
valdi maima, Norðurkíangsí-
sléttan laus við fióðaliættu í
eitt skipti fyrir öll, en tryggð
ar skipuiagðar áveitur og
sikipaferöir um helztu vatna-
leiðirnar.
Þegar hinn gamlj farvegur
Hvaj-fljóts til sævar eyðilagð-
ist við ágángs Gulafljóts
breytti Hvajfljót um farveg og
brauzt til sjávar um Húngtse-
vatn, Sanfljót, gegnum Kaó-
paó-vatn, eftir Miklaskurði og
féll loks í Jangtse-fljót. Á
flóðatímunum strevmdi Hvaj-
fljót inn í Húngtse-vatn með
14000 rúmmetra á sekúndu,
og afrennsli vatnsins um San-
rljót í Kaópaó-vatn var álíka
mikio. En Kaópaóvatn gat
eklki tæmt sig örar i Jangtse-
fljót en með 7000 rúmmetrum
á sekúndu. Afleiðingin varð
stórslys. Kaópaó-vatn, sem
víða er tengt Miklaskurði, jók
stöðugt vatnsþungann á • flóð-
garða hans vegna vatnsflaums
ins úr Húngtse-vatni og hækk-
aði vatnsborð Miklaskurðs allt
að sjö metrum yfir baðmullar-
og rísekrurnar umhverfis á.
Norðurkíangsí-sléttunni.
Norðurkíangsí-sléttan, lands-
svæði á stærð við þriðjung
Belgíu, hefur alloft orðið fyr-
ir flóðum, annaðhvort vegna
þess að ílóðgarðar klikla-
skurðs hafa brostið eða að ör-
yggisflóðgáttir garðanna hafa
opnazt vegaa hirðuleysis Kú-
ómintang-yfirvaldanna. En
hinar 0 milljónir íbúa Norð-
'urkíangsí-sléttunnar urðu ekki
einungis að berjast við flóðin.
í þurrkaárum fékkst ekki nóg
áveituvatn úr Hvaj-fljótinu og
þurrkartiir komu milljónum
manna á vonarvöl.
Nýju mannvirkin við San-
fljót gerbreyta þessu. Þar er
bj-ggð jöfaunargátt, næst-
lengsta mannvirki sinnar
gerðar í Kína, 697 m. á lengd
og 91/ m á hæð. Hiuum 63
flóðgáttum hennar er stjórnað
með rafmagni. Þegar stíflan
er fullbúin, en það verður hún
á þessu ári, mun hún ásamt
annarri jöfnunargátt sem þeg-
ar hefur verið byggð við Hún-
gtse-vatu við enda Norður-
kiangsí áveituskurðsius, af-
stýra flóðahættu í Norður-
Kíangsí.
1 þurrkaárum verða flóð-
gáttir San-fljótsins notaðar til
Kínveíska byliÍRgin Icysii öil íólksins
úr iæðingi og einbeíii-’ þslm ti! aíreka
Eftir Kaó Sí-san
Huaiying Stigi
‘Frárennslisgátt
Huaiying
Hunglse yatn
’jöfnunaigáuii-
og skifiastigar
í Huaifljóti
Chiangpa
^mt^KaoþaoK
vatn
Jöfnunargáuir
Sanfljót'
iaopo

SAjnpý#;.
Nyrðri Liuto flóðgátt
I Syðri Liuto flóðgátt'
.*■—:-u --v, GVLA HAf
Aðaldrættir mannvlrkjaima við Hvaj-fljót. — 1 horninu til vinstri yfirlitskort yfir Hvaj og jnerár
Flóðvarnamannvirki í Hvaj-dalnum ofan Húngtse-vatni
að lialda uppi vatnsboröi
Húngste-vatnsins,. svo irægi-
legt vatnsmagn fáist í Norö-
urkkíaaigsí-áveituskurðinn til
að vökva 1.670.000 hektara
lands af baðmullar- og rísckr-
um. Aú’t þess verour nú skip-
gengt ár'ð um kring eftir mið
og neðri hluta Hvaj-flóts og
eftir Norðurkíangsí-skurðin-
um.
Nýir skurðir grafnir.
Annað aðalver’cefni í priðja
áfanga Hvaj-mannvirkjanna
er að grafa nýja frárennslis-
skurði til’að draga úr vatns-
magni Hvaj-fljótsins og þver-
áuna um regntímann.
Af minna kortinu scst, að
þegar Hvaj-fljótið fer hjá
Pokang, beygir það um 270
gráður og rennur svo í stór-
um boga, lygnara, suður slétt-
itna. Þegar mest gengur á í
þessari bugðu þrýstist vatalð.
aftur upp í þverárnar og veíd-
nr þar flóðum.
Rösklega 200.000 verka-
menn hafa urunð að iþví að
grafa skurð þvert yfir þenn-
a.n hættulega bug. Sá skurð-
ur, 7500 m. langur og 7 m.
djúpur, tekur við hinu aukaa
vatnsmagni úr þveránum á
regntímanum og gerir Hvaj-
fljótinu fært að taka sér
beinni farveg.
Aðrir tveir skurðir verðá
grafnir til að teagja þverárn-
ar Húngtse-vatni. Þegar þeim
er lokið, verða stíflur byggð-
ar þar sem þverárnar renna í
Hvaj-fljót. Þegar öllu verkiau
er lokið á hæsta flóðavat.ns-
borð við Vihó að hafa læakað
um 2 m„ e.n við það verður
121300 hektara ræktarland
öruggt fyrir flóðahættu.
Flóðavatnsborð hinna sex
þveráa. lækkar um þriá metra,
og leysast við það 84 000 hekt
arar ræktarlands undan flóSa-
inn þetta ár verði álíka og úr
Panamaskurðinum, en við
hann var uanið i tuttugu ár.
Síærri mannvirki fyrir-
huguð.
En umsköpun Hvaj-fljótsins
og umhverfis þess lýkur ekki
með þessum þriðja áfanga.
Fjórði cg fimmti áfangi eru
hugsaðir í enn stærri stíl.
Mynda á fleiri stífluvötn við
mið- og efrihluta fljótsins.
Hvaj-slk,urðurinn verður dýpk-
aður svo hægt sé að fara um
hann gegaum San-fljót og
Kaópaó-vatn til Jangtse-fljóts,
stærsta vatnavegs Kína,
Með hverju ári sem líður er
Hvaj-fljótið betur beizlað í
þjónustu fólksins. Mannvirkin
þar eru eitt endurgjaldið, sem
byltingin hefur flutt hinum
sextíu milljónum bændafólks í
daluum.
verða settir í dag kl. 8.30
síðdegis í samkomusalnum á
Laugavegi 162.
Kennsla hefst á morgun
samkvæmt stundagkrá.
Tamilækiiinga-
stofan
er opin aftur frá kl. 9—12
og 1—5, nema iaugardaga kl.
9—12.
Gunrar Skaptason.
Skólavörðustíg 3, símj 5835.
I
hættu. Og iaadssvæðí að stærð
670.000 hektarar njóta cinn-
ig góðs af því.
r.s T>:lun sliilii'atna.
Tn-iðja aðalveríref íið í þriðja
{■ f -1 nga H va j-mannvirk janna
or að halda áfram vinnu að
— ndun stífluvat'ia við Pnsan.
lianvan og Fútsei tvg og byrja
Meisanstífluvatnkni. Stiflu-
vö'n. þeosi munu taka 3600
«••••••••••••••■••••••••••••••»•«
m'Hjónir rúmmetra. Þetta eru
m'kil mannvirki. Eitt he'rra,
Fútseling-stífluvatnið í Pi-
á"'i, myndast við bcgstífiu
516 m. langa og 74 rrt. háa.
Mörg minni manavirki er
verið að framkvæma. Þrjátíu í
þverár er verið að botnskafa J
og laga farveg þeirra, fimra- |
tíu neðanjarðarrásir og fjölda
f rárennslisskurða þarf að
gera. Talið er að uppgröftur-
Káputölur og
hnappar í
nýkomiö í miklu úrvaU. J
%
H. Toft |
? Skólavörðustíg 8, sími 1035 |