Þjóðviljinn - 06.11.1953, Qupperneq 8

8) — ÞJÓÐVILJINN — Föstudagur 6. nóvember 1953
íuLFUR UTANGARÐS 31. DAGUR
Bóndinn í Bráðagerði
fataðist ekki frekar en endranær í viðskiptum við hið fagra
kyn. Konan mátti líka eiga það, að hún var ekki óþægileg við-
komu. Hún var ekki ýkja mikið uppá hæðina, en útlit hennar
ug fas minnti Jón ljóslifamdi á þá tegund kvenna, er hann hafði
lesið um í fornum sögum og nefndust valkj-rjur.
Síst hafði ég búist við því á þessum stað að fá þvílikt hnoss
í fáng, sagði Jón. Það sér á, að maður er ejibi með öllu lánlaus
ennþá. Ég þcri að fortaka. að ennþá hefi ég ekki séð vænni mey
í henni Reykjavík.
Ygglibrún kvemnmanns:ns gufaði upp einsog hausthéla í sól-
skini., Jón gekk á lagið og sagðist prísa sig sælan að hafa hitt
íyrir svo fagurlega konu útlits, kvað sér fullborgað með því
e'nu, þótt ekki fynndi hann þíngmann sinn og vin að þessu
sinni.
Kcnan fór eilítið hjá cér við fagurmæli bóndans og augnatillit
liennar ásamt breyttu litarafti, sannaði ótvirætt að hún hafði
fyrirgefið ákomuna. Hóf tal sitt með ástæðulausri afsökun og
!ét samtímis. skína í þá möguleika, þó í spurnarformi, að eftil-
v.'ll gæti hún oiðið honum til einhverra þæginda ef honum lægi á.
Ég er raunar að leita að þíngmanni Fjarðasýslu, ansaði Jón.
Ea skítt með einn þíngmsnn þegar valkyrja eúisog þú, er annars-
vegar.
Þér munuð vera lángtað kominn? sagði valkyrjan og það
Ieyndi sér ekki að útlit bóndans var henni þóknanlegt.
Jón rakti nafn sitt, ætterni og heimkynni og valkyrjan galt
I sömu mynt, að því v'ðbættu að hún væri þíngmaður.
Þíngkona, leiðrétti Jón Kvennmaður er aldrei annað en kvenn-
maður einsog kallmaður er alarei annað en kallmaður. Guð forði
okkur frá þvi að rugla því saman.
Þíngkonan var í öllu hin altillegasta og tók að spyrja Jón al-
mæltra tíðinda, jafnsnemma því er hún leiddi hann til sætis þar-
sem afsíðis var. Féll vel á með þeim og hugnaðist Jóni kvenn-
maður'nn því betur sem hann augnfór hana leingur. Var hún
að öllu væn kona álitum og vel á sig komin, óg ólíkt betur að
sknpi Jóns helduren þær holdlausu gegnumglærur, sem einginn
börgull virt:st á í þessum bæ. Hæfilegur útsláttur á líkamanum
þarsem við átti einsog á algeldri þrevetlu á haustnóttum, en það
hafði ætíö verið mesta yndi Jóns að fara liöndum um skepnur
með þvílíku holdarfari.
Þegar Jón drap á erindi sín stundi þingkonaa og reyndist and-
varp hennar afleiðing þess, að hún var þíngkona í stjómarand-
vtöðu einsog kollega hennar þíngmaður Fjarðasýslu. Tjáði hún
bóndanum, að stjórnarandstæðíngar væru nánast réttlausir í þessu
landi. Gaf honum þó ýmis ráð, sem hohum mætti að gagni koma,
tók honum meðalannars vara v'ð þvi að vera ekki alltof kumpán-
legur við hvern sem væri, hvort heldur í þessu húsi eða öðrum,
því misendismenn væru á hverju strái og væru þeir háskalegast:r,
sem ástunduðu að leiða hrekklausa menn á pólitíska glapstigu.
Jón sagðist þegar hafa lítiliega feing'ð að kenna á því, að menn
legðu þá atvin.nugrein fyrir,sig;hér.að hlunijfara;náúngann í pen-
$&c
mgasökum, en liereftir mundi hann vara sig á þe:rri stétt manna.
Pólitískar tálsnörur hefði hann -afturámóti ekki ennþá ratað í.
Þegar hér var komið klíagdi bjaíla innar í söliun. Brá þá þíng-
kcnan við og kvaðst yerða að yfirgefa hann að s.'nni þarsem
örlagarík. atkvæðagreiðsla stæði fyrir dyrum. Var í þann veg'nn
; að hverfa frá honum, er hún stakk við fótum og bað bóndann
að minnast þess, að næsta kvöld héldi Flokkurina samkomu með
dansi og öðrum gleðskap þarámeðal ræðuhöldum. Væri það sérí-
lagi nauðsyn fyr:r flokksmenn úr fjarlægum landshlutum að
sækja slík mannamót þeim til ynd:s og upplyftingar, er þeir
. heimsæktu höfuðborgina.
Við þessar fréttir lyftist brún á Jóni og hét hann að koma.
Varð skilnaður lians og valkyrjunnar öllu vinsamlegri helduren
upphafið gaf tilefni til. Eft:r burtför hennar gast Jóni ekki að
því að sitja þarna einn til leingdar, svo hann hafði s:g á stjá.
Fór þá á svipaða lund og stundu fyrr, en að þessu sinai var
pcrsóna sú er hana háði fángbrögð v'ð af öðru kynferði en
þíngkonan með valkyrjusvipinn. Jón ætlaði áð skjóta sér undan,
því hann hafði einga laungun til faðmlaga við samkynjúng sinn,
en hcaum varð ekki undankomu auðið.
Áttu jörð, kallinn ? spurði maður þessi og lét ekki bóndann
lausan. Auðvitað áttu jörð! Það er hægt að sjá það á mönnum,
hvor? þeir eiga jörð!
Ætli nú ekki, ansaði Jón snöggur uppá lagið. í Vegleysusveit
ciga allir sína jörð.
Og hann leit uppá þenna mann, sem gat séð það á mcnnum
hvort þeir ættu jörð, og það varð hann að meðgánga að svo
A ÍÞRÓTTIR
RJTSTJÖRl FRÍMANN HELGASON
Zatopeh setti tvö ný heimsmet
Ml$óp 10 hílómetra á 29*0136 mín. op
0 enshar míiur á '2$L08~4 nún*
Tékkneski hlau'pagar'purinn Emil Zatopek setti sl.
sunr.udag í Praha tvö ný heimsmet — í 10 km og 6 enskra
milna lilaupum. 10 km hljóp Zatopek á 29.01,6 mín. og
bœtti sitt eigiö met um nákvœmlega eina sekúndu. í
sama hlaiipi hljóp hann 6 mílurnar á 28.08,4 mín. og sló
þar meö nokkurra ára gamalt met Finnans Viljo Heinos.
Ungv. 29.21.2. A. Anúfréff, Sov-
ét. 29.23.2, V. Nvström, Svíþjóð
29.23.8, H. Schade, Þýzkal.
29.24.4 V. Heino, Finnlandi.
29.27.2, A. Mimoun, Frakklandi.
29.29.4 V. Kúts, Sovét. 29.41.4
og B. Albertsson, Svíþj. 29.46.0.
Samkvæmt alþjóð’.egu stiga-
töflunni gefur hið nýja heims-
met í 10 km hlaupinu 1337 stig,
en það samsvarar 13.45.8 mín.
á 5000 metrum. Til samanburð-
ar má geta þess að heimsmet
Gunder Haggs á þeirri vega-
lengd er 13.58.2.
Þetta var í þriðja skipti sem
Zatopek setti heimsmet í 10 km
hlaupinu. Fyrst sló hann metið |
1949, er hann hlióp vegalengdina j
á 29.28.2 mín. og bætti. met
Viljo Heinos frá því fyrr á ár-
inu um 7.2 sek. Síðar' sama
sumar tókst Finnanum að heimta
metið aftur með því að hlaupa
á 1 sek. betri tíma en Zatopek,
en Tékkinn léf aftur að sér
kveða svo um munaði 1950, er
hann bætti met Heinos um {
næstum 25 sek. og náði hinumi
frábæra tima 29..02:6 mín.
Atta heimsmet
Emi] Zatopek er fæddur 1922
og hel'ur unnið mörg afrek á
hlaupabrautinni, hið mesta á síð-
ustu olvmpíuleikjum I Helsinki
1952, er hann vann þrjú gull-
verðlaun: á 5 og 10 km og í
maraþonhla-upi. Zatopek á nú
þessi heimsmet: 10 km: 29.01.6
(sett 1953), 20 km: 59.51.8
(1951), 25 km: 1:19.11.8 (1952),
30 km: 1:35.23.8 (1952), 6 enskar
mílur: 28.08.4 (1953), 10 e.m:
48.12.0 (1951), 20 e. m: 1:16.26.4
(1952) og einnar klst. hlaup:
20052 metrar (1951).
Nýja bíó:
Norsk.
Það er nokkur timi síðan ég
hef séð kvikmynd um efni úr
heimsstyrjöldinni síðari. Næst-
síðast sá ég dönsku myndina
„De rode enge“. Ekki get ég
synjar fyrir það, að „Nauðlend-
ing“ sé nokkuð svipuð henni
um margt. En ekki er slíkt
stórvægilegt. Það er nefnilega
nokkuð erfitt að gera góðar
kvikmyndir um stríð. Stund-
um verða þœr of sviplíkar.
Kjarni þessarar norsku kvik-
myndar er: hún er mannleg.
Hún er ekki „harðsoðin".
Undirstraumur hennar eru
sannmannlegar tilfinningar. —
Oft bregður fyrir glettni og
gamansemi
Leikuinn er allgóður. Henri
Kolstad er eðlilegur. Þjóíverj-
arnir eru ósköp veujulegir
menn, sem er illa vi'ð að um-
gangast vitfirringa meir en
nauðsyn krefur.
Ég vil þakka frá Brunborg
fyrir ánægjulega kvöldstund.
Örn.
Tíu beztu á 10 km
Emil Zatopek, Tékk. 29.01.6,
G. Pirie, Bretl. 29.17.2, Kovacs
Fredriksiad vann
Frem 6:1
EMIL ZATOPEK
Norska félagið Fredrikstad
fór um fyrri helgi til Kaup-
mannahafnar og lélc þar við
Frem sem er nr. 4 í I. deild
og vann öllum til undrunar með
sex mörkum gegn einu eftir
sérstaklega vel leikinn leik af
þeirra hálfu. Og blö'ð telja að
sigurinn hefði getað orðið mun
stærri.
í Kaupmannahöfn hafa menir
undrazt að Noregur skuli tapa
knattspyrnulandsleik fyrir Dan
mörku ef hugsað er um það
hve Fredrikstad lék frábær-
lega vel. Ferðin var farin í til-
efni af 50 ára afmæli Fredrik-
stad á þessu ári. Hinir dönsku
áhorfendur klöppuðu og æptu
hvað eftir annað þegar Norð-
mönnum tókst bezt upp.
Naiðsyn að auka pólitískt vald
Framhald af 4. síðu.
lögin úr gildi, og er þó hús-
næðiseymdin hvergi jafn átak-
anleg og hér. Hefur þessi á-
kvörðun bæjarstjórnarmeiri-
hlutans átt sinn stóra þátt í
að skapa húsaleiguokrið sem nú
liggur eins og mara á vax-
andi fjö’.da reykvisks alþýðu-
fólks og eykur dýrtíðina meira
en allt annað.
I skjóli þessarar afstöðu og
aðgerða íhaldsfulltrúanna í
bæjarstjórn er nú almenningur
í bænum féfiettur á hinn sví-
virði’.egasta hátt aí skjólstæð-
ingum Ihaldsins, húsaleiguokr-
urunum, sem nöta sér neyð
fjöldans út í æsai’.
Vaxandi fjöld: verkaíýðsins í
Keykjavík býr nú í hcrmanna-
skálum, kjallaraho'.um og skúr-
kumböldum. Stór hópur reyk-
vískra barna er alinn upp við
húsnæðisskilyrði sem eru heilsu
þeirra og framtíð háskaleg og
bæjarfé’aginu t.'l stórkostlegrar
minnkunar.
Ííinn hópurinn, og hann er
vissulega orðinn býsna fjöl-
mennur og fer vaxandi, er arð-
rændur svo í gegn um húsa-
leiguokrið, að yfir helmingur
teknanna hverfur í hít þess.
Þetta eru afleiðingar þess að
fulltrúar auðmannastéttar.'nnar
fara með stjórn Reykjavíkur.
Þannig er komið vegna þess að
verkalýðurinn stóð ekki nægi-
lega fast saman um sinn eigin
flokk siðast þegar kosið var til
bæjarstjórnar.
Þetta ástand er orðið alveg
óviðunandi fyrir verkalýðinn
og alþýðufólkið í Reykjavík.
Verkalýðurinn verður því að
f.vlkja sér fastar saman við í
hönd farandi bæjarstjórnar-
kosningar en hann hefur nokkru
sinni gert. Hann verður að láta
'þá kröfu sína ski’.jast, að hon-
um, fjölmennustu og þýðing-
armestu ' stétt' bæjarins, sé
tryggt mannsæmandi húsnæði
og leiguokrinu létt af herðum
hans.
Og ráðið til þess er að
hrinda íhaldinu frá völdum í
Reykjavík. Fulltrúar auðmanna-
stéttarinnar verða að víkjá.
Fulltrúum verkalýðsins Þarf að
fjölga. Og þetta getur verka-
lýðurinn aðeins’ gert með því
að fylkja sér fastar en nokkru
sinni fyrr um Sósíalistaflokk-
inn, þann flokk sem forustuna
hefur í baráttunni gegn íhald-
inu og aldrei hefur brugðizt mál.
stað og hagsmunum alþýðunn-
ar.
Aukið pólit'skt .vald verka-
lýðsins við hlið hinna öflugu
hagsmunasamtaka hans er lyk-
illinn að ósigri auðstéttarafl-
anna í bænum en nýrri sókn
alþýðunnar til bættra lífskjara.
Því fyrr sem öll alþýða gerir
sér þetta l.ióst, því fyrr er
hepni sigur vís í átökunum við
andstæðingana.