Þjóðviljinn - 01.12.1953, Blaðsíða 4

'4) — ÞJÓÐVILJINN — Þriðjudagur 1. deseraeber 1953
Nú var kvöldvakan sú lang-
beztá, sem hún hefur verið um
sinn. Kristján „Eldjám er einn
meðal okkar alþýðlegustu fræði-
manná, og með því á ég við
þáð, að honum er mjög sýnt
að túlka'fræði sín við alþýðu-
hæfí. Erindasafn hans, Gengið
á reka, er með vinsælustú og
þekktustu bókum þeirrar teg-
undar undanfarin ár og erindi
hans um drykkjárhorn Eggerts
Hannessonar var mjög í sama
stíl. Þeir eru margir frásagnar-
Verðfr atburðimir sem gerzt
hafa með okkar þjóð, og geta
orðið allævintýralegir, ef rétti-
lega er á haldið. Framburður
Kristjáns er einnig mjög góður.
Þá er alltaf eitthvað sérlega
notalegt að heyra rödd Hall-
grlms Jónassonar, og ekki á hún
sízt heima á góðri kvöldvöku.
Það var gaman að hlusta á
draum Hermanns heitins Jónas-
sonar. Mál hans og stíll var
mjög góður, og um drauma
hans verður_ það ekki sagt, að
þeir séu ein útgáfa af hindur-
vitnadraumum, sem eru sumra
manna líf og yndi en öðrum
þykir Útt til koma. Þá mun
ýmsurri hafa verið hugþekkur
fróðleikurinn um Jón Mýrdal,
sem var einn af meiri háttar
rithöfundum íslendinga nokkra
tugi aldarinnar, sem leið, og
setningar úr sögu hans, Manna-
muni, hafa fes't sig í sess; sem
talshættir' í daglegu máli. Þetta
var sem sagt bezta kvöldvaka,
og ekki spillti Kantötukór Ak-
ureyrar með söng sínum, og við-
■auk; dagskrárinnar með um-
mælum Guðmundar frá Miðdal
um þýzku listsýninguna var
einnig góður.
Fleira var mjög góðra hluta
á dagskrá þessarar viku. Ber
þar ekki sízt að nefna lokaer-
indi Karls Strand Úr ævintýra-
sögu mannsheilans. Svo erfitt
og þungt fræðieíni sem hér er
úm að ræða, tel ég meðferð
þess með ágætum, málið gott,
líkingar hnitmiðaðar og lýs-
andi, svo að nautn var á að
ÞAÐ ER fyrsti desemeber í
dag. 35 ár eru liðin, síðan Is-
land var viðurkennt sjálfstætt
og fullvalda ríki, að vísu und-
ir danskri konungsstjórn.
Miklum áfanga var náð þenn.
an dag fyrir þrjátíu og fimm
árum, löng og erfið barátta
var að baki, bjartur dagur
framundan, og þessi dagur, 1.
desemeber, var um langt skeið
okkar mesti dagur. Þar kom
þó að hann varð að þoka fyr-
ir öðrúm heiðursdegi, 17. júní
en þann dag árið 1944 var ís-
ler.zka lýðveldið stofnað. Nú
eru það einkum hátíðáhöld
stúdenta sem setja svip sinn
á; 1. desember, og þennan 35
ára afmælisdag fullveldisins
hafa stúdentar gert að bar-
áttudegi fyrir brottflutningi
bing erlenda herliðs úr land-
inu. Margar merkar og lær-
dómsríkar ræður hafa verið
haldnar 1. desember á liðnum
árum, sumir ræðumemlirnir
hafa síðar hviikað frá þeim
málstað, sem þeir gerðu að
sínum í augnabliks hrifningu
dagsins. En ísienzka þjóðin
fagnar því, að háskólastúdent-
ar hafa gengið fram fyrir
skjöldu og myndað breiðfylk-
ingu úr andstæðingum her-
námsins og óskar þeim til
hamingju með starf sitt og
baráttu í framtíðinni.
hlýða, Karl Strand ætti að hafa
sannað Útvarpsráði það, að tök
ættu að vera á því að fá út-
varpsefni, sem almenningur
hefur nautn af á að hlýða, þótt
það liggi allfjarri í heimi vís-
indanna, ef leúað er fyrir sér
á réttum stöðum. — Þá ber
mjög að þakka upplestur Hjart-
,ar Halldórssonar um Indián-
iana. Það er verulegur fagnað-
arauki, þegar maður er yfir-
þyrmdur skelfingu og viðbjóði
út af fréttunum um fjöldamcrrð
Bretanna í Afríku og minnist
allra þeirra mörgu þjóða, sem
„frömuðir menningarinnar“
hafa upprætt af jörðunni, að
fá tilkynningu um nokkrar þús-
undir, sem sloppið hafa og lifa
í mannlegu félagi, þar sem
manndráp eru glæpur, en ekki
atvinnuvegur, og halda enn
sinn vörð um menninguna, sem
aldrei héfur réist tilveru sí'na
á púðri og blýi. Þá er íslend-
ingum orðið illa brugðið, ef
þeir kunna ekki að gleðjast yf-
ir þess háttar mannhópum. —
Þá eru erindi á borð við erindi
Jóns Júlíussonar um Alfred
Nóbel mjög ákjósanleg. Skil á
manni sem Nóbel þurfa að vera
almenningseign, auk þess sem
ævi hans er sögulegt efni á að
hlýða.
Dagur og vegur og Búnaðar-
þátturinn voru einnig með
bezta móti. Sigurður Egilsson
spjallaði viðkunnanlega á víð
og dreif og erindi Magnúsar
Finnbogasonar um atvinnu og
efnahagsþróun Mýrdælinga í
seinni tíð mætti vera upphaf
erindaflokks, þar sem þróun
annarra héraða landsins yrði
lýst á jafnlátlausan og skýran
Þrjátíu og fimm ára afmæli — Baráttudagur
stúdenta — Okrað á almehningi — Tímafrekt að
verzla
JÓHANNA hefur beðið Bæj-
arpóstinn fyrir eftirfarandi
bréf: T— ,,Oft hefur verið
minnzt á verðmuninn á sams-
konar vörum í hinum ýmsu
verzlunum, en aldrei hef ég
rekizt eins óþyrmilega á þenn
ad mun og í gær. Eg var að
leita að lakkskóm handa 2
dætrum mínum, annarri
tveggja ára, hinni fjögra ára.
í tveim verzlunum sem ég
kom inn í voru sams konar
skór á boðstólum, en hvað
haldið þið að verðmunurinn
hafi verið mikill? Það munaði
f jörutíu ikrónum á stærri skón
um og sextíu krónum á þeim
minni. Það gekk alveg fram
af mér þegar ég heyrði verð-
ið á dýrari staðnum og það
er alveg dæmalaust að svona
okur skuli látið afskiptalaust.
Og það er ekkert undarlegt
þótt það sé orðið tímafrekara
að fara í búðir og verzla en
oft áður, því að maður er
aldrei öruggur um að ekki sé
verið að féfletta mann stór-
kostlega, fyrr en maður er
búinn að randa búð úr búð og
kynna sér verðlag. Oft eru
vérstu okurholurnar glæsilega
innréttaðar, bjóða upp á
smekklegar vörur og lipra af-:
greiðslu, og því ekki að undra
þótt margur glæpist á að
verzla í þeim. En mig langar
bara til að hvetja fólk til að
vera á verði, þegar það verzl-
ar í svona okurholum, og á-
reiðanlega er annað eftir því.
Einkum er hætt við því þegar
mestu jólaannirnar byrja hjá
fólki, að það gefi sér ekki
tíma til að ganga búð úr búð
og bera saman verðlag, en af
reynslu minni í gær er mér
ljóst, að sá tími sem sparast
á því að kaupa liið fyrsta
bezta, getur orðið nokkuð dýr.
— Með þökk fyrir birtinguna.
— Jóhanna.“
hátt. Sá flokkur mætti gjarn- r
an heita Búnaðarþáttur, eí
nauðsynlegt er að einn þáttur
í viku heiti því nafni. Svona
frásagnarþættir eiga að geta
verið miklu skemmtilegri en
samtalsþættirnir, sem oft er
verið að koma á, þegár' virðu-
legir sveitamenri koma til höf-
uðstaðarins. Þættir Halldórs
Halldórssdnar eru geysifróðleg-
ii', en ekki að sarna skapi
skemmtilegir á að hlýða. Gettu
nú! er afburðaþunnur þáttur
hjá Svejni Ásgeirssyni, eins og
hann hefur nú hafið göngu sína,
og hreinasta tilræði vi'ð hátt-
virta hlýðendur að setja hann
á bezta útvarpst’ma sunnudags-
ins. Það væri sök sér að hafa
hann eítir miðnætti einhvern
virkan dag. Dagskrá skólavik-
unnar var smekkleg og hlýleg
í garð þýðingarmikils starfs.
Gamlar minningar á sunnu-
dag, og Undir l.iúfum lögum á
þriðjudaginn hefur • mörgum
verið kærkomin upplyfting, en
bamátíminn var lélegur á
sunnudaginn. Meðferð Sólveig-
ar Eggerz Pétursdóttur á Mjall-
hvítarævintýr'nu var mjög ó-
smekkleg. Mörg ævintýra eru
vissulega nægilega grimm, þótt
ekki sé verið af undirstrika
grimmd þeirra með grófum
leikarabrögðum.
Leikritið á laugardaginn var
vægast sagt fyrir neðan .allar
hellur. Fátt getur aumkunar-
verðára á sviði menningarinnar
en þegar klénir miðlungsmenn
að andlegu atgervi ætla rð gcr-
ast djúpvitringar í háfieýgu
skáldskaparformi og áhrifa-
mesta menntastofnun þjóðar-
innar tekur slikt afsprengj ó
arma sína til flutnings fyrir
þjóðina. Mér ér alveg óskiljan-
legt hvemig ágætustu leikarar
þjóðarinnar geta fengið sig til
að flytia slíkan vanskapning og
hér var á ferðinni. — Það er
tvímælalaust betur við hæfi
Lofts Guðmundssonar að setja
Framhald á 11. síðu
Gömlu og nýju
chnsarnir
1 G.T.-húsinu í kvöld kl. 9
Ingibjörg Þorbergs syngur.
Hljómsveit Carls Billich leiJcur.
Aögöngumiöar seldir frá kl. 6.30. — Sími 3355
Skógræktarfélag Reykjavíkur
heldur fund með Heiðmerkurlandncmum miðvikudaginn
2. desember ikl. S.30 síðdegis, í Tjarnarcafé, uppi.
Hákon Bjarnason, skógræktarstjóri,
sýnir nýja skógræktarkvikmynd.
Stjórnin.
V.
Stérkostles verðiækkun
á karlmannafötum
vegna fæknilegra íramfara
Þúsundir karlmanna og unglinga hafa keypt hin vönd-
uðu föt, sem kosta aðein3 kr. 890.00 dýrustu tegundirnar,
venjulegar stærðir.
Kynnist hvers islenzkur iðnaður er megnugur
Klæðaverzlun
Andrésar Andf essonar

ný sending — lækkaö verö.
Þakpappi
Helgi Magnússon & Co.
Hajnarstræti 19. — Sími 3184.
n* f/ /
Siniomu-
kljómsveitm
Tónleikar Sinfóniuhljómsveit-
arinnar í Þjóðleikhúsmu þriðju-
daginn 24. þ.m. hófust með Es-
dúr-sinfóníu Mozarts, þeirri
hinni sömu sem leikin var á
tónleikunum næst á undan. í
umsögn um þá tónleika hér í
blaðinu var sagt, að unun hefoi
verið að hlýða meðferð sveitar-
innar á þessari sinfóníu. Að
þessu sinni virtist flutningurinn
eklci takast eins vel. Sé þetta
rétt athugað, mætti ef til vill
skýra það fyrir sér með því, að
leikendur og stjórnandi hafi ver
ið orðnir þreyttir á því verki
að sinni, enda var það upp tek-
ið á þessa efnisskrá á síðustu
stundu í staðinn fyrir annað,
sem niður varð að'falla af óvið-
ráðanlegum orsökum. En hvað
sem um þetta er, þá er hitt víst
að Eroica-sinfónían, síðara verk
ið á efnisskránni, var ekki með
hangandi hendi flutt, hvorki af
hálfu stjórnanda né hljómsveit-
ar. Það er efamál, hvort sveit-
inni hefur í annan tima, það
sem af er þessu starfsári, tek-
izt öllu betur upp en í þessu of-
urmagnaða verki hins mikla
meistara.
Björn Franzson