Þjóðviljinn - 28.01.1954, Side 4

MhtMM

má
cru svo
I.
Það var kvöld eitt á útmán-
uðum og tekið fast að rökkva,
er við Friðleifur gengum' sam-
an um Skjólin og Seltjámar-
nesið ög ræddum um iaUt hið
márkverða, sem skeð hafði þá
lum daginn og dagana á iindan.
Við áttum þá báðir heima í
Selt j ama mesu m d æmi nu ogvor-
- ur, í góðri samvinnu að smala
ihugsandi og viðtalandi fólki til'
þess-að sameinast gegn undir-
íerlum ihaldsmanna, eem nú
ætluðu með lævisi . að >gráfa
undan félaginu okkar.
„Það má fuUkomlega vara
sig á iiialdinu, j>elta eru svo
slóttugir andskotar11, sagði Frið-
ieif-ur í hvíslandi rómi.
Ég tók undir þetta og við
vorum sammála um að kaUa i-
haldið í Reykjavik höfuðand-
stæðiing alþýðunnar. Við töld-
um. þar lil andstöðu þess við
áíþýðuna í verkálýðsmáhim,
■■Verzlunannálum, atvinnumálum
' og menningarmálum yfirleitt.
Og hvað var þá eftir? Við Frið-
leifur vorum sammála um að
fátt í þjóðfélaginu, sem hefði
gildi fyrir hið daglega líf, væri
utan við þetta, — íhaldið væri
því höfuðandstæðingur alþýð-
unnar í einu og öllu, — og
höfðum Ijós dæminfyrir okkur.
Við vcrum líka sammála um að
flugumenn, sem íhaldið notaði
til þess að senda inn í verfcu-
lýðsfélögin og önnur félög al-
þýðunnar, til þess iað þjóna
sundrungarstarfsemi þesí, væru
hættulegustu menn hverrar
sbéttar, enda bæri verkalýðs-
sinnum að einangra þá og úti-
loka frá áhrifum og völdum
Að þessu sirrni unnum við
að kosningu fulltrúa í deild
baupfélagsins okkar — KRON.
íhaldið hafði loltkað noidcra
Eramsóknarmenn og krata og
gert við þá bandalag til þess
að taka félagíð úr höndum
mannanna, sem höfðu stofn-
að það og byggt það upp, en
það voru sósíalistar, lcomm-
únistar. Þeir höfðu stofnað sitt
litla pöntunarféiag og mtð sam-
heldni, árvekni og bj-ggndum
haldið svo á málum, að það
bar í sér vaxtarþroska, sem
auðsær var hverjttm manni, —
á sama tíma sem Kaupfélag
Reykjavikur, undir stjóm
Helga frá Klaustri, er hafði
bezta verzlunarstað í bænurn,
var að sligast og veslast upp.
Þótti þá Framsóknarmönnum
hyggilegt til þess að bjarga
samvinnuheiðri sínum að ganga
í samband við pöntunarfélag
kommúnista og mynda sam-
vinnufjTÍrtækið KRON. sem
síðan hefur verið brjóstvöm
;a vara sig á íhaldinu, — þetta
r andskotar,” sagði Friðleifur.
Ný og notuð
smoking
Og
kjélföt,
flestar stœrðir.
Notað&Nýtt
Lækjargötu 8.
ahnennings á verzlunarmálum
Reykjavikur. Að þessu sinni
reyndufet ýmsir Framsóknar-
menn og kratar þeir samvinnu-
menn, að þeir ’gengu í banda-
lag við kaupmannavald íhalds-
ins til þess að fellá frá ráðum
og stjóm írumherjana og beztu
menn KRON. í því skyni tróðu
þeir inn í félagið ýmsurri þekkt-
um og fyrirferðarmiklum kaup-
mönnum borgarinnar, sem
vildu félagið feigt. Og myndu
frumherjum kaupfélaganna í
Þingeyjarsýslu hafa þótt slíkar
aðfarir íirn mikil. En svo fóru
leikar að íhaldsmerm og þeirra
flugumenn biðu háðulegan ó-
sigur og verðskuldaðan. Fn hér
má bæta við þeirri grálegu
•staðieynd, að fyrmefndur Frið-
leiíur stóðst ekki hina trslótt-
ugu andskota“, sem hann var-
aði alþýðuna við, heldur gerð-
ist ílugumaður þeirra í félagi
■sínu og brosir nú öðru hverju
af síðum IVIorgunblaðsins, enda
einhversstaðar á lista íhaldsins
við bæjarstjómarkosningar.
Slika kjörgripi, og aðeins slíka
kjörgripi úr verkalýðsstétt, hef-
ur ihaldið til þess að flíka. Og
mætti það með ólíkindum telj-
‘iast, ef nokkur greindur og
hugsandi maður úr verkalýðs-
stétt veitir andstæðingum sín-
um brautargengi við kosningar,
enda þótt flugumerm kornist til
nokkurs stundargengis. Þeir,,
sem glepjast l&ta, eru áreiðan-
lega af hinni tegundinni. Og er
þá auðsætt hversvegna íhaldið
kýs að halda alþýðurmi í hvers-
konar fáfræði og ómenningu.
II.
Ég hef áður sagt frá hvílikar
hrakfarir íhaldið hlaut d har-
áttu siniú gegn umbótum og
framförum í uppeldismálunum.
Nú er hér bent á, hvemig hið
hugsjónasnauða íhald reynir að
læðast inn i samtök verkalýðs-
ins og jnn í hverskonar menn-
ingarsamtök alþýðu, til þess
að spilla þeim. Það telst naum-
ast til hugsjóna áð efla ein-
staka menn til forxétjinda og
j-firráða til þéss að gína vfir
, ávöxtum að starfi hirinar vinn-
andi a’þýðu.
íhaldið skynjar hrömun sína
og tómleika á sama hátt og
nátttröilið í þjóðsögunni skynj-
aði komu dagsins og feigðar-
innar í senn. Sósíalisminn er
hinn vpprennandi dagur, sem
íhaldió óttast. Þcssvegn- hefur
íhaldið í Reykjavik á hlálegan
og hlæ-gi’egan hátt elt sósíalism-
ann ög öil hans vinnubrögð sér
til iærdóms í því skyni að
blekkja alþýðu manna til fylgis
við sig.
Hinr. sv.onefndi „Sjálfstæðis-
flokkur“ hefur 6tolið fyrir-
myndum frá sósíalismanum,
jafnvel bj'ggt skipulag sitt ó
honum og starfsháttu alla, og
með áróðri eignað sér hin miklu
menningarmál fólksins, þegar.
ekki var iengur stætt að standa
gcgn þeim. Þegar verkalýðsfé-
lögin tóku að mynda hér té-
lagakerfi, gerði Sjálfstæðis-
fioklíurinn vslíkt hið sarna, —
þegar vcrkálýðsfélögin komu
sér upp skemmtbtað í Rauð-
hólum, 'þutu íhaldsmenn til og
komu sér upp skemmtistaðnum
.að Eiði við Crufúnes, — þegar
dofna ■ tók yfir í Rajiðhólum,
fjaraði líf íhaldsins út' að Eiði.
Þegar 1. máí var orðixm viður-
kenndur og vinsæll hátiðisdag-
ur verkamanna, tóku íhalds-
xnenn að hafa sérhátíð við
Kalkofnsveg fyrir sinn lýð. Að
lokum stofnuðu þeir félagið
Óðin fyrir flugumenn sína og
þa verkameim, sem ekki, ]>óuu
nógu fúsir til þess að ganga
upp til mannvirðinga' í íhalds-
íélaginu Verði. Og sjá, íhaldið
sendir flugumerm sína til þess
að hrósa því fyrir fraxngang
mála, sem það hefur spornað
móti, jafnvel fyrir forustu í
vei'kalýð.smálmn! En hver með-
algreindur maður mun heyra
igegnum tal þeirra í áróðursvél-
inni, sem grefur undan öilum
máttan-iðum alþýðu- og verka-
lýðsmenningar. Veitið Því at-
•hygli, að í þvi nær hverju
menningar- og framfaramáli
hefur íhaldið beðið ósigur fyrir
framsókn alþýðunnar. En þeir
koma og boða gagnstæða hluti.’
Og í baráttu sinni til þess að
hindra framþróunina gerast
furðulegir atburðir.
Og hafið þetta til merkis um
■sigurstefnu ykkar, verkálýðs-
merminguna: Þegar borgarstjóri
Ihaldsins í Reykjavtk , og rií-
stjóri Morguhþlaðsins, sii’friíí
raðir ykkár á götúnni 1. mai' í
eameinaðri fagnaðargöngu
verkalýðsins, —- sjá, þá er dag-
ur sósíalismans hátt á loftí og
ríkið er ykkar, heiðruðu al-
þýðumenn Þessa megið þið
minnast, konur og karlar. &em
berið þjóðtéLagið á herðum ykk-
•ar.
En þangað til þetta verður
skuluð þér varast þeirra gjálfur
og flugumanna þeirra!
G. M. M.
nú
og pressað
íöt yðar
með síutiimi
íyrirvara.
Áherzla lögð
á vandaða
vinnu.

Fatapressa
iRO
Hverfisgötu 78, sími 1098 og Borgarholtsbraut 29.
FATAMÓTTAKA á Grettisgötu 3

Illl

„Ömetanlegt sálrænt gildi" — Þegar bærinn íer að
„hlúa að staríi garðeigenda’* — Jón íærist yfir á
Guðmund miðjan og Guðmundur tekur bezta
partinn aí Sigríði
SV. M. hefur sent Bæjarpóstin-
um eftirfarandi: — „Það var
snemma í maí síðast liðnum að
ég fór að huga að kálgarðin-
um minum. Jörðin var óvenju
snemma klakalaus, tíð hin á-
kjósanlegasta, sannkölluð;vör-
blíða. Plæging gat hafizt með
f yrsta móti og allt virtist leika
í lyndi. Maður fór að tygja sig,
leita að páli og reku, kaupa
útlendan áburð, yfirfara spír-
urnar á útsæðinu o.s.frv. Svo
var það einn góðan veðurdag
að hópur .af fólki var kominn
í garðlöndin og farinn að
strengja snúrur, gera götur,
jafnvel að sá útlenda áburð-
inum, menn voru snöggir upp
á lagið, nú sikyldi gengið rösk-
lega að verki. Stöku menn
höfðu verið svo forsjálir að fá
sér kerru af húsdýraáburði
til að bæta jarðveginn í garð-
inum sinum. Það ku nefnilega
borga sig upp á seinni tím-
ann að bera vel í garðinn. Nú
liðu svo tveir sólríkir vordagar
að ekkert bar til tíðinda, en
snemma á þeim þriðja mátti
sjá óboðna gesti stjákla um
garðlöndin með snúrur og stik-
ur. Rejmdust þar komnir mæl-
ingamenn frá bænum til að
„hhia að starfi okkar garð-
eiganda", svo að notuð séu orð
Mbl., 20. jan. síðast liðinn.
Upphófu þeir mælingar á
görðum okkar upp á nýtt með
þeim hvimleiðu afleiðingum, að
enginn garður var á símun
gamla stað á eftir.Garður Jóns
vinar mins hafði færzt yfir á
Guðmund miðjan, og það sem
verra var að Guðmundur hafði
tekið bezta partinn af Sigríði
við hliðina á honum. Þar við
bættist svo, að hún var búin
að sá útlenda áburðin,um ög
Ikartöflum í sitt beð. Einn
\inur minn, járnsmiður, hafði
alveg færzt um garðsbreiddina
sína. Hann var langt ikominn
með sáningu og neitaði ger-
samlega að færa'sig um fet, og
þar við sat með hann.
ERU ÞESSI vinnubrögð ekki
alveg táknræn um skipulags-
gáfu íhaldsins, og skilniaig þess
á þörfum fólksins? Þú ert bú-
inn að fá hér húsdýraábúi’ð í
garðinn þinn, setja í hann út-
lendan áburð, moka götur,
jafnvel sá í hluta af honuro.
Þá koma menn frá bæniun og
segja við þig: Þú átt ekki
þennan garð. Þú átt bann
næsta. En hvað er að fást jun
það. Itæktunarráðunautur
Rc-ykjavíkurbæjar segir í Mbl.
20. jan. síðastliðinn: „Garð-
ræktin hefur .... ómetanlegt
sálrænt gildi“. Það hefur má-
ske sálrænna gildi, að Jón inni
í Langholti hefur garð vestur
í bæ, en Guðm. vestur í bæ
hefur garð inni í Holti.
Við garðleigjendur höfum aft-
ur á móti hugsað oklcur að það
hafi mest „sálrænt gildi“ f>Tir
okkur, að garðurinn liggi sem
næst okkur, og sé helzt alltaf
á sama stað á vorin þegar við
• hefjum sáningu. — SyiM."