Þjóðviljinn - 07.05.1954, Blaðsíða 6

fi) ■<— ÞJÓÐVILJINN — röstudagrir 7. maí 1054
þióeviuiNN
Sajnelnír.garflokkur alþýSu — Sósíalist&flokkurtnn.
Ritatjórar: Magatis Kjartansson (4fc ), Slgurður Guffmundsson.
FTéttastJóri: Jón Bjamason.
BlaOamenn: Áscaundur Sigur/ónsson, BJarni Benedikteson, Gu5-
- wundur VigfÓBBon, Magnús 'Torfi ólafsson.
A.ug1ýringattjóri: Jónsteínn HaraJdsson.
EitstJóm, afgrelðsJa, augiýsingar, prentsmlðja: Skólavórðusti*
ttt — Sími T600 (8 línur).
ÁakriftftrverC kr. 20 á mánuði S ReykjavHc og oígrenni; kr. 17
*nnars staðar 6 isudinu. — Lausas^uverð 1 kr. eintakið.
PrentsmiSJa í>jóðvilíans h.f.
SamstiHt átak
Vi6 þann mlkla missi sem hið skyndilega fráfall Sig-
íúsar Sigurhjartarsonar 15. marz 1952 var fyrir íslenzka
álþýöu og flokk honnar Sósíalistaflokkinn var mjög um
það rastt meðal vina hans og samherja aö gert yrði stórt
og varanlegt átak í minningu hins ástsæla alþýðuleið-
toga. Urðu menn á eitt sáttir um að minningu Sigfúsar,
liugsjónum hans og lífsstarfi yrði á engan. hátt bctur
sómi sýndur en að stofnaður yrði minningarsjóöur er
bæxi nafn Sigfúsar og hefði það hlutverk að reisa íslenzkri
alþýðu veglega byggingu er oröið gæti starfs- og menn-
ingarmiðstöð hennar.
í þessu skyni var Minningarsjóður íslenzkrar alþýðu um
Sigfús Sigurhjartarson stofnaður og ákvörðun um það
foirt í Þjóðviljanum 7. maí 1952. Er komizt m.a. svo að
orði í tilkynningu miðstjórnar Sósíalistaflokksins um
sjóðsstofnunina;
„Miöstjórn Sósíalistaflokksins er sannfærð um að þessi
-ókvörðun mundi hafa verið mjög að skapi Sigfúsar Sigur-
fojartai*sonar. Hann var af þeirri gerð manna sem þrá að
sjá í framkvæmd og verki árangur af starfi sínu. Hann
var framtaksmaður af lifi og sál og ein af þeim óskum er
liann oft ræddi um var að komið yröi upp myndarlegri
byggingu fyrir starfsemi Sósíalisíaflokksins og verkalýðs-
hreyfingarinnar. Enginn mundi af rneiri eldmóði og
dugnaði hafa beitt sér fyrir framkvæmd þessarar hug-
myndar en Sigfús sjálfur, ef hann hefði lifað.
Með' byggingu þessari er um að ræöa hina nauðsynleg-
nstu framkvæmd er skapa hlýtur ný skilyrði fyrir alla
starfsemi sósíalismans á fslandi. Hér er um að ræöa að
skapa stórum bætta aöstöðu þeirri starfsemi er Sigfús
rifði fyrir og halda við framvegis glóð þeirra hugsjóna sem
hann átti fegurstar og bar svo heitt fyrir brjóstl. Hér er
þvi verið að vinna að framkvæmd á verki sem er sannar-
Jega í anda Sigfúsar Sigurhjartarsonar.“ .
Fyrstu skrefin á þeirri braut sem fara verður til þess
að gera hugsjónina um þessa menningar- og starfsmið-
stöð íslenzkrar alþýðu að veruleika voru stigin í fyrradag. I
Stjóm Sigfúsarsjóösins festi þá kaup á stórri lóð og hús-
eign við Tjarnargötu 20, einum glæsilegasta stað bæjar-
:ns. Með þeini ráóstöfun er þvi stórhýsi sem reist verður
’ rtiinningu um Sigfús Sigurhjartarson tr\rggður örugg-
ur framtíðarstaöur í hjarta Reykjavíkur. Grundvöllur-
inn er Iagður að því stórvirki sem íslenzk alþýða er ráðin
í að inna af hendi í minningu um ástsælan foringja og til
þess að skapa baráttu sinni og starfi öllu önnur og hag-
stæðari skilyrði en nú eru fyrir hendi.
En til þess að hrinda þessu mikla verkefni í fram-
kvæmd þarf samstillt átak fjöldans, þúsundanna sem
unna hugsjón sósía.lismans og gengi íslenzkrar verka-
lýðshrej’fingar. Ákveðið hefur verið að hefja aimenna
l'jársöfnun svo unnt verði að reisa sem allra fyrst mynd-
ariegt og alhliða félagsheimili á eigninni. Hafa stjómir
fíigfúsarsjóðsins og Sósíalistaflokksins ákveðið að setja
sér það mark að safna eigi Iægri upphæð en einni milljón
kxóná í þessu skyni fyrir 17. júní n.k. — á 10 ára afmæli
lýöveldisstofnunarinnar. Er það vissulega mikið átak en
þó áreiöanlega ekki ofvaxið þeim þúsundum sem hér
vilja leggja hönd á plóginn.
Sósíalistaflokkurinn hefur oft fyrr leitað til íslenzki-ar
aiþ\7ðu með fjársöfnun til sinnar margháttuöu starfsemi
og alltaf með ágætum árangri. En rétt er að leggja á það
aiveg sérstaka áherzlu að söínunin sem nú er hafin til
framkvæmda á Tjamargötu 20 er sérstaks eðlis og á sér
enga hliðstæðu í starfi og sögu flokksins. Nú er að því
stefnt öruggum og markvissum skrefum að hin sósíalska
xi’erkalýðshrejrting íslands eignist sitt framtíðarheimili.
að samtök alþýðunnar og sósíalismans öðlist nýja og
cai-anlega aðstöðu til þeirrar margvíslegu félagsmála-
starfseml sem þau hafa og þurfa að hafa með höndum
á komandi tírnum. Þessi vissa á að verða öllum sem hylla
hugsjónir verkalýðshreyfingar og sósíalisma öflug hvatn-
rng til þess að taka á verkefninu meö þeim myndarskap,
Jiöfðingslund og þrótti sem þessu stðrvirki er samboðið.
„Vom rétt til ailifa eins
09 mennH
Þegar þúsundir mennta-
manna koma úr skólunum, er
þeim tryggara að fara suður á
flugvöll og vinna þar yfir sum-
artímann til þess að geta haldið
áfram námi, heldur en að vinna
í íslenzkri framleið6lu, vegna
hins háa kaups, sem borgað er
hjá hemum.
★
íslenzki æskumaður og kona.
Þú sem átt að erfa þetta
land! Nú er það þitt að koma í
veg fyrir frekari óhamingju
Ræða Þórólfs
Daníelssonar,
formanns
"" Iðnnemasambands
Reykvisk aiþýða. Íslanðs, á fundinum
Á hinum alþjóðlega baráttu- á Líekjartorgi
degi verkalýðsins, 1. maí, safn-
ast verkamenn og konur sam- 1. maí
an og krefjast varanlegs frið-
ar og öryggis. Engum blandast
hugur um þau áhrif, sem hin
alþjóðlega verkalýðshreyfing
getur haft á gang málá, ef hún
er einhuga og sterk.
Undanfarin ár hefur alþýða
alls heimsins lifað í ótta og
skelfingu um að þriðja heims-
styrjöldin brytist út. Sá ótti
hefur engan veginn verið á-
stæðulaus. Hin nýlokna styrjöld
i Kóreu, átökin í Indó Kína
og nú síðast hótanir Banda-
ríkjamanna við alþýðulýðveldið
Kína eru nægar sannanir fyr-
ir þvi.
Það er því engin tilviljun, að
krafan um tafarlaust bann við
notkun kjarnorkuvopna sé sú
krafa, sem einna mest mun
bera á um allan heim í dag.
Það er krafan um það, að
æskumenn og konur megi vinna
að friðsamlegum störfum í
þágu þjóðar sinnar í stað þess
að falla í vígvöllum fjarri ætt-
jörð sinni, engum að gagni.
Hin alþjóðlega verkalýðs-
hreyfing er nú óðum að sann-
færast um það, að æðsta hug-
sjón hennar sé sameining allra
friðsamlegra afla í baráttunni
gegn versta óvini sínum, auð-
valdinu.
Að islenzkri menningu steðj-
ar nú sú hætta, að verða ofur-
seld ameriskri ómenningu um
ófyrirsjáanlegan tíma.
Siðspilling af dvöl hins er-
lenda herliðs hér ætti að vera
öllum ljós. Við erum sjónar-
vottar að þvi, hyernig ungar
stúlkur glepjast til fylgilags við
hermannaskríl þann er nú dvel-
ur á Keflavíkurflugvelli. Við
sjáum fyrir okkur háttu barn-
anna á götunni þegar þau leika
uppáhaldskvikmyndaleikarann
sinn. Við sjáum fyrir okkur
daglega hvemig mótstaða æsku-
mannsins gegn .þessum ósóma
minnkar.
En hvaða áhrif hefur dvöl
herliðsins á íslenzka atvinnu-
lífið?
Engum skyldi detta í bug,
að hinir íslenzku erindrekar
amerísks einokunarvalds haíi Stjórn jslendingafélagsins í
ekki notað hið gullna tækifæri Kaupmannahö/n. hefur falið und-
er þeim gafst við hingaðkomu irrituðum umsjón með bókasaíni
herliðsins. Nú vinna á Keflavík-) félagsins, sem stofnað var á
urílugvelli á fjórða þúsund fullveidisdegi íslands þann 1.
manns við allskonar störf fyrír desember 1950.
herinn. j Drengilegri aðstoð íslendinga
íslenzkt vinnuafl er tekið úr heima og þá fyrst og fremst
framleiðslunni og sent suður á bókaútgefenda var það einkum
ÞÓKÓLFUR DANIELSSON
íslenzku þjóðarinnar. Þú mátt
ekki þola það lengur að þjóðar-
verðmæti séu eyðilögð fyrir
augum þinum.
Þú krefst þess, að öll atvinnu-
tæki þjóðarinnar verði taíar-
laust tekin í notkun. Þú krefst
þess, að verkamönnum verði
tryggð mannsæmandi kjör við
atvinnuvegi þjóðarinnar.
Síðastliðin tvö ár hefur iðn-
neraura fjölgað meir en dæmi
eru til áður, og ástæðan er ein-
göngu sú, tíð þcir eru ódýrasta
vinnuafLiö sem hægt er að fá.
Við þékkjum dæmi til þess að
nemar hafi verið teknir ein-
göngu í því skyni að senda þá
suður á flugvöll/ Fyrir kemur
að meistaramir nota sér að-
stöðu sína og setja það sem
skilyrði fyrir töku nemans að
hann fari suöur á völl.
Þetta er uppörfunin, sem
æskumenn fá, þegar þeir hafa
valið sér lífsstarfið. Launin, sem
þeir hafa, cru langt fjTÍr neðan
hungurtaknrörkin. Við urðum
vitni að því nú fyrir tveim dög-
um ai iðnnemi varð að hærtta
námi vegna þess að hann getur
ekki Ufað af laununum. Hann
var búinn að eyða tveim árum
í að læra þá iöngrein, sem hann
valdi sér, en varð nú að gefast
upp. Hver vill _ svo með rök-
um sannfæra okkur um, að
engin ástæða sé til að hækka
kaup iðnnema?
Iðnnemar, gerum ekki aðeins
þennan dág að kröíudegi. Höf-
um alla daga jafnt sem kröfu-
úaga, fyrir þeirri sjálfsögðu
• kröfu að hækkaður verði
hundraðshluti okkar af sveina-
kaupi upp í 40% á fyrsta ári,
50% á öðru, 60 % á þriðja og
707» á fjórða ári.
Við krefjumst þess, að öll
gróðasjónarmið víki fyrir rétt-
látri kröfu okkar um mann-
saémandi kjör.
Við berjumst fyrir því, að
geta sjáifir ákvarðað laun okk-
ar og þess vegna heimtum við
verkfallsréttinn í okkar hendur.
Við krefjumst þess, að nú
þegar verði komið á stofn full-
kornnum verknámsskólum.
Við krefjumst þess, að hin
nýja iðnnámslöggjöf verði ekki
eingöngu dautt pappírsplagg,
heldur að hún verði fram-
kvæmd til fullnustu.
Reykvísk æska!
Taktu við hinu svivirta merki
frelsisins og taktu upp barátt-
una fyrir hugsjón friðarins og
bræoralagsins. Vertu minnug
þess, að þú hefur alla alþýðuna
að baki þér.
Víkjum úr vegi öllum and-
stæðingum, sem hefta vilja för
okkar.
Leiðum þjóð okkar aftur inn
á veginn sem visaður var árið
1944.
Það er leiðin til friðar, frels-
is og bræðralags.
Lifi samtök aiheimsæskunn-
ar!
Lifi IÖnnemasamband íslands!
Bréf frá bókasafni
í slendingafélagsins í Iíaupmannahöfn
Keflavikurflugvöli til þess að
þjóna þar erlendum yfirgangs-
seggjum.
Þarrnig er atvinnulífi okkar
háttað í dag.
Æskumaðurinn getur ekki
að þakka, að bókasafnið gat
tekið til starfa og aukið útlán-
in ár frá ári síðf.n.
Þegar athugað er hverjir hafa
cinkum fengið hækur að láni í
safninu kemur i ljós, að það eru
tryggt sér örugga lífsafkomu í íslendingar, sem árum saman
neinni grein atvinnuveganna. j hafa dvalizt í Danmörku og
Hinu mátulega atvinnuleysi í verða að tala dönsku daglega.
íslenzkri framleiðslu er enn j Þetta fólk þarf vitanlega að vera
haldið við til þess að tryggja alveg sérstaklega vel á verði til
Sem bezt gróða braskaranna. j þess að glej-ma ekki móðurmál-
inu og eru bækumar hezta
aðstoðin, sem það á kost á í
varðveizlu „ástkæra ylhýra máls-
ins‘ og eins hvað kynningu ný-
yrða snertir, en þau eru fleiri
en fslendingar sem heima dvelja
gera sér 1 jóst.
Ennþá er fjárhagur safnsins
svo þröngur, að lítil tök eru á
því að afla jaínvel aðeins ís-
lenzkra ún.-al.sbóka, sem út koma
á ári hverju, en safnið verður
því aðeins að fullu gagni að
það fylgist með timanum hvað
bókakost snertir.
Margir góðir íslendingar hafa
látið í ljósi v*ið mig, að þeir
mjTidu fúsir til þess að gefa safn-
inu nokkrar bækur ef ég gæti
aðeins bent á einhvern mann
Framhald 6 8. siðu.