Þjóðviljinn - 03.07.1954, Side 6

€) — ÞJÓÐVILJINN — Laugardagur 3. júlí 1954
þJÓOVIUINN
Sfígeíandl: Sameinlngarfloklrur alþýSu — Sósíalistáflokkurim*.
Fréttastjóri: Jón BJarnason.
Rttstjórar: Magnús Kjartansson (ó.b.), Sigurður Guðmundsson.
Slaöamenn: Ásmundur Sigurjónssor.. Sjarni Benediktsson, GutJ-
mundur Vlgfússon, Magnús Torfi Ólafsson.
AUglýsingastjóri: Jónsteinn Haraldsson.
Iftitstjóm, afgreiðsla, auglýsingar, prentemlðja: Skólavörðustig
19. — Sími 7500 (3 línur).
Áskriftarverð kr. 20 á múnuðl í Reykjavik og n&grennl: kr. lt
annara staðar & landinu. — Lausasöluverð 1 kr. eintakið.
Prentsmiðja ÞJóðviljans h.f.
í Slvar er „verndin“?
Morgunblaðið birtir í gær grein eftir frægan austur-
rískan eðlisfræðing, Hans Thirring prófessor, og hefur
oft verið vitnað til ummæla hans um kjarnorkuvopn hér
í blaðinu. í þessari grein bendir hann á að það eru ekki
aðeins kjarnorkusprengjur, vetnissprengjur og kóbolt-
sprengjur sem ógna tilveru alls mannkyns, heldur ekki
síður helryk það sem m.a. má fá úr úrgangsefnum
kjarnorkuveranna og hægt er aö dreifa með eldflaugum
þeim sem nú er verið að fuilkomna. Prófessorinn segir að
það sé mikið glapræði að halda sér við ,,úreltar hernaðar-
hugmyndir frá tímum fyrir kjarnaöldina“ og kemst m.a.
svo að orði í ályktunum sínum:
„Nutíma tœkniþróun hefur kollvarpað þeirri sígildu
kenningu hernaðarvísindanna, sem menn trúðu fyrir
kjarnaöldina, að öruggt vœri að varnarvopn fyndust gegn
hverju nýju árásarvopni. Engin vörn er hugsanleg gegn
flaug, sem þýtur áfram i meira en 160 km hœð og steyp-
ist niður með nieiri hraða en hljóðið, áður en hún spring-
ur og dreifir lífshœttulegu ryki sínu um loftfn. Jafnvel
að öilum kjarnorku og vetnissprengjum útrýmdum
mundu iðnaðarþjóðir, búnar kjarnorkuverum og flaugar-
stöövum, veröa þess umkomnar, einhvern tíma um 1960
til 1970, að beina hernaöaraögerðum gegn hvaða árásar-
ótini sem er, með því að eitra borgir hans. Gamalkunna
aðferðin, að verða fyrri til að slá, og láta kné fylgja kviði,
mun ekki varna hélsærðum árásarþolanum að hleypa af
flaugum, hlöðnum nægilegu magni geislavirks ryks, til
að þurrka út borgir óvinarins.“
Og prófessorinn heldur áfram:
..Það er happ að sívaxandi ótti við kjarnorkuhernað
rýrir að sa,ma skapi líkur fyrir því að hann brjótist út.
Slagorö kommúnista um ,,árásar- og heimsvaldastefnu
auövaldsríkjanna“ er fjarstœða. Jafnfráleit er sú almenna
skoðun að drottnararnir í Kreml muni hefja styrjöld, þeg-
ar þeir álíta sig hafa betur í hervœðingarkapphlaupinu.
Því þegar báðir aðilar hafa í fórum sínum flaugar og
„frumeindaösku“ myndu jafnvel ekki yfirburðir í hlutfall-
inu 10 á móti 1 geta forðað eigin landi og þjóð frá tor-
timingu.“
Ummæli prófessorsins um stefnu auðvaldsríkjanna eru
ekki rökstudd, enda skiljanlegt. Það er staöreynd aö þau
ríki hafa háð árásarstríð látlaust síðan heimsstyrjöldinni.
lauk. Bandarískir, brezkir og franskir herir hafa sífellt
barizt í fjarlægustu löndum í Asíu og Afríku og beitt allri
tækni nútímahernaðar — nema kjarnorkuvopnum. Oft
heíur verið að því komið að kjarnorkuvopnum væri beitt
og kröfur bandarískra valdamanna um kjarnorkustríö
hafa verið margar og háværar, en vaxandi barátta alþýöu
manna fyrir friði hefur komið í veg fyrir þá cgn — enn.
En þetta skiptir ekki meginmáli; hitt er athyglisvert
að Morgunblaöið birtir grein sem varpar skýru ljósi á þá
staðreynd að allar röksemdirnar fyrir hernámi íslands
eru þvaðriö einbert. Hvert það orð sem fram hefur veriö
borið um „vernd“ og „öryggi“ ber eingöngu vott um „úr-
eltar hernaðarhugmyndir frá tímum fyrir kjarnaöldina"
eins og prófessor Thirring kemst að orði. Það er ekki til
nein vörn í nútímastyrjöld og erindi bandarísku her-
mannanna hingað er allt annað. ísland er hugsað sem
bækistöð fyrir bandarískar árásir, m.a. eldflaugar þær sem
prófessorinn talar um, og þarf þá ekki að ræða frekar
þau örlög sem þjóðarinnar bíða ef til átaka kemur.
Og þótt fallist sé á þá skoðun prófessorsins að styrjald-
arhættan verði nú sífellt fjarlægari er hún ekki síður
i öksemd fyrir því að hernáminu verði tafarlaust aflétt
— þá er meira að segja failin burt forsendan fyrir þeim
„úreltu hernaðarhugmyndum“ sem hernámið hefur verið
rökstutt með.
Forsprakkar Sjálfstæöisflokksins munu áxeiðanlega
ekki þakka Morgunblaðinu fyrir að birta þessa grein.
Stefna þeirra þolir ekki að nokkurstaðar sé vikið að stað-
jeyndum, hver aukin vitneskja er nýtt áfall fyrir her-
námsstefnuna.
Hvenærerárás ekki árás?
Þegar Bandarikjast}órn skipar hlýSir
ÖryggisráSiS, hverjir sem málavexfir eru
A llen Dulles, yfirmaður Cen-
tral Intelligence Agency
(leyniþjónustu Bandaríkja-
stjórnar) .... hefur lengi
haft nánar gætur á Guateniaia
.... Hér í borg geta menn
sér til að uppreisnin gegn
kommúnistunum muni heppn-
ast ef her Guatemala er eins
klofinn og C.I.A. álítur að
hann sé“. Þannig fórust Jam-
es Reston, aðalfréttaritara
New York Tiines í Washing-
ton, orð í blaði sínu sunnudag-
inn eftir að innrásin í Guate-
mala hófst. Starfsoræður
! Restons í höfuðborg Banda-
ríkjanna segja í gamni að
er.gu sé líkara en að hann a!i
aldur sinn undir gólftep -un-
um í skrifstofum forsetans,
ráðherranná og annarra
æðstu manna og enn eirru
sinni hefur hann sahnáð vit-
neskju sína um leyndustu
fyrirætlanir Bandaríkjastjófn-
ar.
að var einmitt herstjórnin
sem brást Arbenz forseta
í Guatemaia þegar á reyndi.
Sú herforingjaklíka sem
hrakti hann frá völdum varð
þó brátt að víkja fyrir ann-
arri, sem meira var að skapi
John Peurifoy, sendiherra
Bandaríkjanna í Guatemala-
borg. Oddviti þeirrar klíku,
Monzon ofursti, hefur nú fyrir
atbeina Peurifoy tekið innrás-
arforingjann Armas og einn
aðstoðarforingja hans í stjórn
sína. En svo treglega gengu
i samningarnir að Peurifoy
nægði eicki lengur að stjórna
leikbrúðum sínum en vera
sjálfur að tjaldabaki. Hann
varð að koma fram í dagsljcs-
ið og fljúga gagngert til San
Saiyador, höfuðborgarinnar í
nágrannaríkinu El Salvador,
til þess _aA lægja rostann í
Armas, sem vildi fá að skálma
inn í Guatemalaborg í broddi
fylkingar hersveita sinna eins
og rómverskur sigurvegari.
En bandaríska utanríkisráðu-
nevtið sá enga þörf á að full-
nægja hégómagirnd verkfæris
síns, löglega kjörin stjórn
hafði verið hrakin frá völdum,
þingið leyst upp og Verkalýðs-
flokkus Guatemala bannaður.
Þai' með var marki Banda-
ríkjastjórnar og auðfélagsins
United Fruit náð og Armas
verður að sætta sig við það
að vera undirmaður Monzon,
fyrsta hálfa mánuðinn að
minnsta kosti.
Allir aðilar að innrásinni í
Guatemala hafa haft verð-
uga skömm af tiltæki sinu.
Hatur í garð bandarísks yfir-
gangs og arðráns hefur bloss-
að upp um alla rómönsku Am-
eríku ákafar en nokkru sinni
fyrr. Einræðisherrar Hondur-
as og Nicaragua, sem léðu
innrásarhernum lönd sín til
afnota, eru enn fyrirlitnari
en áður af þjóðunum sem þeir
stjórna. Sást þetta bezt þeg-
ar almenningur í Tegucigalpa,
höfuðborg Honduras, fór hóp-
um saman um göturnar og
lýsti j'fir andúð á stuðningn-
um. við innrásina. Slíkt og
þvílíkt hefur ekki gerzt áður
þar í borg. En mest er þó
skömm Öryggisráðs SÞ. Hafi
ekki verið fullsannað áður að
sú stofnun er eins og nú er
háttað málum í heiminum
verkfæri utanríkisráðuneytis
Bandaríkjanna og ekkert ann-
að, þarf nú ekki frekar vitn-
anna við.
■ffnnrásin í Guatemala er svo
rækilega vottfest, að fá-
dæma ósvifni þarf til að neita
því að hún hafi átt s.:r stað,
/■—\---- >
Erlend
tíðindi
V------------------'
en hinn bandaríski meirihluti
í Öryggigráðinu lætur sig ekki
muna uia siíkt. Bandarfekír
fréttaritarar i Honduras sendu
blöðum sínum langar lýsing-
ar á innrásarundirbúhingnum,
liðsflútningunum nieð flugvél-
um frá Tegucigalpa tii ianda-
mæranna, vopnaflutninguhum
og flugherssamdrættinum á
einkaflugvöllum United Fruit
Company. Foringjarnir voru
stóreignamenn frá Guaternala,
sem svöniðu skiptingu nokk-
urs hluta lendna sinna milli
landbúnaðarverkafólks með
því að fara úr iandi og safna
liði til að steypa frá vöMum
ríkisstjórn, sem ógnaði
drottnunaraðstöðu þeirra í
landinu. Öbre\"ttir liðsmenn
voru hinsvegar af ýmsu
sauðahúsi. Margir voru send-
ir Armas frá einræðisherrum
Nicuaragua og San Domingo.
Aðrir voru ævintýramenn, sem
sóttust eftir málanum sem
Armas hét að grelða.
Vopnabúnaður innrásarhers-
ins og hernaðaraðferð tala
einnig sínu skýra máli.
Skömmu áður en innrásin
hófst tóku bandarískar her-
flugvélar að flytja vopn til
Honduras og Nicuaragua. í
Reutersskeyti, sem Morgun-
blaðið birti á fyrstu síðu 1.
júlí, er skýrt frá því að inn-
rásarherinn sé búinn dönsk-
um Madsen-vélbyssum, sem
fluttar voru íit til Bandaríkj-
anna í vor. Ónnur vopn inn-
rásarmanna voru án verk-
smiðjumerkja, ea siík vopn,
sem ekki er hægt að rekja
hvaðan u p em runnin, láta
engir framleiða nema leyni-
þjónustur stórveldanna. Ann-
as innrásarforingi hafði yfir
ao ráða töluverðum fiugher. í
eitt skxpti sondi hann tólf
flugvélar í eiiiu til árásar á
Guatema’ aborg. Þær var ékki
hægt að dulbúa, þar voru
komnár bandarískar heraað-
arflugvélar af gerðinni F-47,
svonefndir Þrumufieygar, eir.-
hverjar fullkomnústu, ber.zín-
knúðu orustufxugvélar, sem
bandaríski fugherinn hefur
látið smiða. Slík drápstæki
vaxa ekki á trjánum í frum-
skógum Honduras, aðeins sá
sem hefur góð sambönd við
æðstu staði í Washington
kemst yfir heila f.ugsveit af
Þrumufleygsvélum. Erxginn
liefur látið sér detta í hug
að halda því fram að þessar
f'ugvélar hafi athafnað sig á
flugvöllum innan enaimurka
Guatemala, þær gerðu árásir
sínar frá bældstöðvum í öðr-
um löndum.
rátt fyrir þetta ne:taði Ör-
yggisráðið að taka kæru
Guatemala um innrás til
greina. Þegar borgarastyrjöld
hófst í Kóreu úrskurðaði ráð-
ið að kröfu bandaríska full-
truans að um innrás væri að
Framhald á 8. síðu.
Bandariski fáninn brenndur á útifundi í Santiago, höfuð-
borg Chiie. Verkamenn og stúdentar efndu þar til hóp-
göngu og fuadar til að mótmæla innrásinni í Guatemala.