Þjóðviljinn - 05.08.1954, Blaðsíða 6

6) — ÞJÓÐVILJINN — Fimmtudagur 5. ágúst 1954
tlJfÍfilfiMIilH
Jítgefandi: Sameiningarflokkur alþýSu — Bósíallataflokkurinn.
Sitstjórar: Magnús Kjartaneson (á.b.), BlgurBur Guðmundsson,
S'réttaatjóri: Jón Bjarnason.
Bíaöamenn: Asmundur Sigurjónssor.. Sjarni Benediktason, Guff-
rnundur Vlgfússon, Magnús Torfi Ólafsson.
Auglýsinga3tjóri: Jónsteinn Horaldsson.
Sitstjóm, aígreiðsla, auglýsingar, prentsmiBja: BkólavörBuetis
ISS. — Símt 7500 (3 línur).
Aakriftarverð kr. 20 á mánuBi í Reykjavlk og nágrenni; kr. 1?
annars staðar á landinu. — LausasöiuverB 1 kr. eintakiS.
i PrentamiBja Þjóðviljans h.f.
Sférfeætt k|@r togarasjémanRa skiE-
yrði fyrir hömlHlansum rekstri eg
fuliri nýfingu togaraflotans
Tufiugu ár HSln írá merkurn áfanga í
sögu verkalýBshreyfingarinnar
Eijns og kunnugt er sögðu
samtök togarasjómanna upp gild-
Um þes'’— mundir eru liðnir
rétti.- ,/eir áratugir frá
einum merkasta áfanganum í
sögu hinnar alþjóðlegu verka-
lýðshreyfingar. 1 júlímánuði
1934 tókust sarnningar milli
verkalýðsflokkanna í Frakk-
landi um samfylkingu gegn
fasismanum, sem hafði þá fyr-
ir rúmu úri brotizt til valda í
Þýzkalandi og fyrir hálfu ári
reynt að ná völdum í Frakk-
landi með blóöugri uppreisn.
Samningar frönsku verkalýðs-
flokkanna voru undirritaðir 27.
MAURICE THOREZ
júlí 1934 og hófust á þessum
orðum:
„Miðstjórnir Kommúnista-
flokksins og Sósíaldemókrata-
flokksins lýsa yfir vilja sínum
til að berjast hlið við hlið gegn
fasismanum. Það.. er augljóst
að slík barátta verður ekki háð
til sigurs, ef hinn vinnandi
íjöldi tekur ekki höndum sam-
an. Hagsmunir verkalýðsstétt-
arinnar krefjast þess, að Sósí-
aldemókrataflokkurinn og
Kommúnistaflokkurinn skipu-
leggi í sameiningu þessa sam-
eiginlegu baráttu gegn fasism-
anum . . » Flokkarnir g'era sér
því ljóst, að nauðsyn ber til,
að þeir geri með sér samning,
þar sem markmið og aðferðir
baráttunnar eru tekin skvrt
fram“.
'fj'lokkarnir lýstu yfir, að þfeir
mjntíu fylkja verkalýðnum
til baráttu gegn ofbeldisfélög-
um fasista, gegn stríðsundir-
búningnum, gegn hryðjuverk-
um fasista í Þýzkalandi og
Austurríki, þeir lofuðu að
standa vörð um lýðréttindin og
berjast fyrir frelsi þýzku
verkalýðsleiðtoganna, sem naz-
istar höfðu fangelsað. Hinn
stéttvísi verkalýður um allan
heim fagnaði þessum samningi
frönsku verkalýðsflokkanna,
samfylkingarkrafan magnaðist
í öðrum löndum Evrópu og
leiddi víða t.il svipaðra samn-
inga.
Þau tólf ár, sem liðu frá þvi
að fasistar brutust til valda á
Ítalíu þar til samningur verka-
lýðsflokkanna var undirritaður
í júlí 1934» hafði stjórn franska
Kommúnistaflokksins 2G sinn-
um sent miðstjórn Sósíaldemó-
krataflokksins samfylkingartil-
boð. Þeim var ölium hafnað. í
marzmánuði 1933, þegar Hitler
og félagar hans tóku völdin í
Þýzkalandi og ógnaröldin hófst
þar í landi, sendi miðstjórn
Kommúnistaflokksins sósíal-
demókrötum tilboð um sam-
fylkingu. Leiðtogar sósíaldemó-
krata létu ekki einu sinni svo
lítið að svara þessu tilboði. En
samfylkingarkraían magnaðist
með hverjum mánuði sem leið
og náði hámarki í febrúar
1934, þegar fasistar efndu til
götubardaga í París og gerðu
tilraun til að hrifsa til sín
vöidin. I maí sendi miðstjórn
Kommúnistaflokksins sósíal-
demókrötum enn eitt samfylk-
ingartilboð. Því var einnig
hafnað, enda þótt þegar hefði
tekizt öflug samvinna milli
einstakra flokksdeilda sósíal-
demókrata og kommúnista. í
júnímánuði hélt Kommúnista-
flokkurinn flokksþing í einu
úthverfi Parísar og þar lýsti
Maurice Thorez, formaður
flokksins, yfir: „Við viljum
skapa samfylkingu verkalýðs-
flokkanna gegn fasismanum,
hvað sem það kostar“. Stjórn
franska sósialdemókrataflokks-
ins daufheyrðist enn við kröf-
um fjöldans um slíka sam-
fylkingu, jafnvel eftir að fjöl-
mennasta og áhrifamesta deild
flokksins, samband sósíaldemó-
krata í Signuhéraði, hafði lýst
yfir: „Við getum og við eigum
að mynda samfylkingu með
kommúnistunum“.
En leiðtogar sósíaldemókrata
gerðu sér nú loksins ljóst, að
samfylkingin varð ekki umflú-
in. Leon Blum, sem harðast
hafði staðið á rrióti allri sam-
fylkingu við kommúnista, við-
urkenndi nú, að ekki yrði kom-
izt hjá samningum verkalýðs-
flokkanna. í miðjum júlí varð
samkomulag milli flokkanna
um sameiginlega kröfugöngu
og útifundi 1. ágúst, en þá
voru liðin 20 ár írá því heims-
styrjöldin hófst. Og 27. júlí
voru, eins og áður segir, und-
irritaðir samningar um sam-
fylkingu verkalýðsflokkanna
gegn fasismanum.
tT'veim árum eftir að þessir
samningar tókust, unnu
verkalýðsflokkarnir frönsku
mikinn sigur í kosningum og
Leon Blurn, leiðtogi sósíal-
demókrata, myndaði þá sljórn
með otuðningi kommúnista,
stjórn Alþýðufylkingarinnar.
Það sannaðist þá, svo að ekki
varð um villzt, að þvl aðeins
geta verkalýðsflokkarnir gert
sér vonir um vaxpndi fylgi, að
þeir beri gæfu til að taka
höndum saman í baráttunni.
fyrir hagsmunum hinna vinn-
andi stétta. Stjórn Alþýðufylk-
ingarinnar sat að völdum í tvö
ár og kom miklu til leiðar.
Fylldngar borgaranna riðluð-
ust, en þeir sáti sér samt færi
á að notfæra sér þá andstöðu
gegn samfylkingunni, sem.
aldrei hafði verið að fullu
brotin á bak aftur í flokki
sósíaldemókrata, og þegar við
það bættist, að stjórn Leons
Blums sveik málstað alþýðunn-
ar á Spáni, sem þá barðist
hetjulegri baráttu gegn íasista-
sveitum Francos, Hitlers og
Mussolinis, þá hlaut að fara
sem fór, að upp úr sarnvinnu
verkalýðsílokkanna slitnaði.
rransk.a álþýðúfyikingin
* sundraðist; við stjórn
Frakklands tóku mennirnir. frá
Múnchen, og.fasistarnir hrundu
af stað annarri heimsstyrjöld-
inni. Á stríðsárunum tókst í
Frakklandi sem i öðrum her-
numdum löndum Evrópu sú
þjóðfylking gegn fasismanum,
sem stefnt var að með samn-
ingum verkalýðsflokkanna
frönsku sumarið 1934. En þeg-
ar styrjöldinni lauk, ’ slitnaði
sú samvinna og frönsku verka-
lýðsflokkarnir hafa nú í tæp-
an áratug staðið á öndverðum
meiði. Það er þó margt sem
bendir til þess,. að frönskúm
sósíaldemókrötum sé nú að
skiljast, að taka vérði upp
þráðinn frá samfylkingarár.un-
um fyrir stríð. Kommúnista-
flokkurinn franski hefur á
undanförnum árúm hvað eítir
annað gert sósíaldemókrötum
LEON BLUM
samvinnutilboð í líkingu' við
þau, sem fóru á undan samn-
ingunum í júlí 1934. Hingað til
heíur þeim öllúm verið hafn-
að, en þess sjást þó ýms mérki,
að áhrifamenn í hópi sósíal-
demókrata geri sér íjóst, að
slík samfylking' verð.ur ekki
umflúin til lengdar. Samvinna
hefur þegar tekizt-. milli' ein-
■' I '
stakra flokksdeilda verkalýðs-
flokkanna, þrátt fyrir strarigt
bann miðstjórnar sósíaldemó-
krataflokksins við. íslíkri sám-
vinnu. Eining ' fra.nska verka-
lýðsins í hinum lapgvinnu og'
víðtæku verkföijum í fýrra-
.sumar kom leiðtogum' sósíal-
demókrata á ovarti Og á* éíð-
ustu mánuðúrn-.'héftrf.:' ahdstað-
an gegn Bandaríkjaþjónustu
meirihluta flokksstjómarinnar
•' farið sívaxandi. Það • •véfSu'r
Framhald á 11. síðu. ' -ú
andi kjarasamningum við togaraeigendur miðað við 1. júní s.l.
En jafnframt ákváðu stjórnir sjómannafélaganna að heimila
íélagsmönnum sínum að láta skrá sig áfram á togarana upp á
óbreytt kjör þar til önnur ákvörðun yrði tekin. Gáfu meðlimir
sjórnannafélaganna stjórnum sínum heimild til/að ákveða síðar
]íann tíma sem valinn yrði til virkra aðgerða af hálfu sjómanna-
samtakanna. En einmitt um þetta leyti stóðu málin þannig að
fíkísstjómin var að stöðva mestallan togaraflotann með að-
gerðaleysi sínu og skilningsskorti á erfiðleikum togaraútgerðar-
innar.
Meginhluti togaraflotans hefur nú legið við landfestar um
tveggja mánaða skeið fyrir aðgerðir ríkisstjórnarinnar sem
hofft hefur sljóum augum á stöðvunina og látið sér fátt um
finnast. Hefur sjaldan komið jafn glöggt í ljós að ráðherrar
núverandi rikisstjómar líta ekki á sig sem fulltrúa framleið-
eildanna heldur sem umboðsmenn milliliða og gróðamanna, sem
hvergi koma nærri lífsbjargaratvinnuvegum þjóðarinnar nema
til að mergsjúga þá og arðræna. Mun láta nærri að það beina
gjaldeyristjón sem stöðvun ríkisstjómarinnar hefur valdið
r.emi um 47 milljónum króna, auk þess sem hún hefur teFit í
tvísýnu möguleikum þjóðarinnar til áð hagnýta þá markaði sem
í boði eru og ekki verða hagnýttir nema állur fiskiskipafloti
lan<Ismanna sé linnulaust að verki.
Þessi framkoma ríkisstjórnarinnar hefur mælzt svo illa fyrir
meðal þjóðarinnar almennt að hún telúr ekki lengur stætt á
því að hafast ekki að. Boða bæði aðalmálgögn ríkisstjórnarinn-
sr, Korgunblaðið og Tíminn, í fréttagreinum í gær að „úrræði
til aðstoðar togaraútgerðinni" séu nú í undirbúningi og hafi
náðst samkomulag um þau innan ríkisstjórnarinnar. Eru allar
frásagnir Morgunblaðsins og Tímans um þetta þó svo loðnar
og óljósar að ekki verður um úrræðin dæmt að svo stöddu en
væntanlega skýrist það allt næstu daga.
En þótt rekstursvandamál togaraflotans yrði leyst í bili a.
m. k. er eftir að tryggja skipunum þann mannafla sem er undir-
£.taða undir útgerð þeirra og stöðúgum rekstri. Þau lélegu kjör
item togarasjómenn búa við hafa hrakið þá úr skipsrúmum sín-
urn hundruðum saman. Tekjumar sem togarasjómennskan hef-
ur fært i aðra hönd hafa á engan liátt staðizt samanburð við
tekjur annarra starfsgreina. Gamlir og reyndir sjómenn, sem
gert höfðu togaravinnu að lífsstarfi, hafa því neyðst til að
yfi-rgefa skipin og leita sér annarrar og betur Iaunaðrar vinnu
í landi. Hefur þetta ýmist leitt til stöðvunar skipanna eða stór-
lega rýrnandi afkasta og versnandi vinnubragða.
Það er lífsskilyrði fyrir þjóðina að dugmiklir og framsæknir
æskumenn veljist til starfa á togaraflotanum. Togararnir eru
mikilvirkustu framleiðslutækin sém íslendingar ráða yfir og
rekstur þeirra verður að tryggja. En full nýting togaranna
og fullkomin afköst verða ekki tryggð nema því aðeins að sú
áhættusama og erfiða vinna sem togaraveiðunum fylgir sé vei
launuð og kjör sjómannanna til fyrirrnyndar í hverri grein. Á
þetta hefur mjög skort og það svo tilfinnanlega að segja má
að íslenzk togaraútgerð sé í mikilli hættu stödd verði ekki
knúnar fram stórfelldar kjarabætur til handa togarasjómönnum.
Þetta skyldu allir sem hlut eiga að máli hafa í huga nú
þegar fulltrúar togarasjómanna sitja á rökstólum við að ræða
um þær kjarabótakröfur sem sjómannasamtökin hyggjast bera
fram fyrir hönd þessara meðlima sinna. Það er ekki nóg að
syngja sjómönnum lof og dýrð við hátíðleg tækifæri og viður-
kenna í orði mikilvægi sjómannsstarfsins fyrir þjóðarheildina.
Það sem máli skiptir er að skapa togarasjómönnum þau kjör
■Og þá aðstöðu sem er í samræmi við þýðingu starfs þeirra,
eíiöði þess og áhættu alla. Þetta munu sjómannasamtökin hafa
í-';huga við komandi samninga, og þau eiga vísan öflugan
Etuðning annarra verklýðssaiAtaka og allra þeirra sem skilja
0g meta það etarf sem togarasjómennirnir inna af hendi fyrir
þjóðarheildina.