Þjóðviljinn - 20.03.1955, Blaðsíða 5

Sunaudagnr 20. marz 1950 — ÞJÓÐVILJINN — (5
Fyxir skömmu lögðu nokkrir strætisvagnastjórar í West Bromwich niður vinnu
vegna pess að þeir neituðu að vinna með manni af indverskum œttum. Þessi til-
raun tíl að koma á kynþáttamisrétti mæltist illa fyrir í Bretlandi. Blööin for-
dæmdu framkomu strœtisvagnastjóranna og þeim var hótað brottrekstri úr
verkalýðsfélagi sínu. Atburður þessi má heita eins dœmi í Bretlandi, þar sem
þeldökku fólki fjölgar ört í ýmsum starfsgreinum. Kemur það frá nýlendunum,
því að þar er víðast hvar mikið atvinnuleysi en verkafólksskortur í Bretlandi sem
stendur. Myndin sýnir þeldökkan strœtisvagnastjóra í Liverpool í hópi starfs-
brœðra sinna.
Bcxndcsrískir víslndcnnenn vora
við frekari vetnistilraunum
Seg/o oð þœr stofni allri framtiS mann-
kynsins á iörSinni i hœtfu
Heláar ákam að bÍEla skfSl þmtt fyrir
baim hmzku stjömadimar
Bandaríkjastjórn virðist staðráðin í að þverskallast við
eindregnum tilmælum brezku stjórnarinnar um að birta
ekki skjöl frá ráöstefnu Bandamanna á stríðsárunum.
Brezka utanríkisráðuneytið j Hann sagði, að utanríkisráðu.
skýrði frá því í gær, að það' neytið hefði fyrir ári spurt
hefði af gefnu tilefni tilkynnt! stjórn Sovétríkjanna hvort hún
SÞ eiga að skipa nefnd til að rannsaka hættuna af
kjarnorku- og vetnistilraunum í því skyni að fá samþykkt-
an alþjóðasáttmála um takmörkun þeirra. Samband
bandarískra vísindamanna leggur þetta til í bréfi, sem
það hefur sent utanríkisráðuneyti Bandaríkjanna.
í sambandinu eru ýmsir unarinnar á mannkynið og
af þekktustu vísindamönnum reyna því næst með vandlegri
Bandaríkjanna, þ.á.m. dr. J. íhugun fenginnar reynslu að á-
Robert Opuenheimer, prófessor kveða hættumörkin. Nefndin
Ernest Pollard við Yale-há- gefi allsherjarþingi SÞ síðan
skóla, prófessor Stanley Liv-
ingston við Massaehusetts
Institute of Tehnology (for-
maður sambandsins) og dr.
Hugh Wolfe.
Mannkyninu búin miMl hætta
Vísindamennimir segja, að
annaðhvort verði Bandaríkin að
sannfæra Sovétríkin um að fall-
ast á sáttmála um bann við
frekari tilraunum, eða finnr
verður annan stað fyrir til-
raunir Bandaríkjamanna, eða
reynt verði að sannfæra þjóðir
heims og þó einkum þjóðir Asíu,
að hægt sé að haga tilraunun-
um þannig, að engum stafi
hætta af.
Eitrun andrúmsloftsins
f bréfi sambandsins segir, að
frekari og síauknar tiiraunir
muni geta Ieitt miklar hættur
yfir mannkynið með því að
„eitra“ andrúmsloftið. Ef
mörg ríM, sem eiga bæði kjarn-
orku- og vetnissprengjur, gera
stöðugt tíðari tilraunir, getur
reldð að því, að viðhaldi mann-
kynsins á jörðiimi verði alvarleg
hætta búin.
Það leggnr því til að komið
verði á.fót sérstakri nefnd inn-
an SÞ, sem verði falið að rann-
saka dreifingu geisla.veþkunar
af völdum kjarnorku- og vetnis-
tilrauna, afla sér álits sérfræð-
inga um likleg líffræðileg og
erfðafræðileg áhrif geislaverk-
Búlganín var þá spurður,
hvort hann áliti ekki að tak-
mörkun tilrauna gæti verið
skref í rétta átt og hann svar-
aði þá, að sovétstjórnin væri
ævinlega reiðubúin til að at-
huga sérhverja tillögu, sem sett
væri fram í því skyni að bægja
frá hættunni af múgdrápstækj-
um.
bandaríska utanríkisráðuneyt-
inu, að það áliti óheppilegt að
birta nú skjöl frá ráðstefnu
Bretlands, Bandarikjanna og
Sovétríkjanna í Potsdam vorið
1945. Brezka utanríkisráðu-
neytið reyndi einnig að koma
í veg fyrir að skjöl frá Jalta-
ráðstefnunni væru birt, en það
kom fyrir ekki.
Fara sínu fram.
Enda þótt bandaríska utan-
ríkisráðuneytið hafi fyrir kurt-
eisissakir spurzt fyrir um á-
lit brezku stjórnarinnar á birt-
ingu þessara skjala, virðist svo
sem það ætli að fara sínu
fram og skeyta ekkert um til-
mæli hennar, að skjölunum
verði haldið leyndum a. m. k.
fyrst um sinn.
Foster Dulles, utanríkisráð-
herra Bandaríkjanna, sagði
fréttamönnum m. a. s. í gær,
að sér væri ekki kunnugt um
að brezka stjórnin væri andvíg
birtingu skjalanna frá Potsdam
ráðstefnunni og sagði að þau
yrðu birt bráðlega.
Talsmaður utanríkisráðuneyt-
isins sagði í Washington í gær,
að ætlunin væri að halda áfram
birtingu leyniskjala frá ráð-
stefnum Bandamanna á stríðs-
árunum, fyrst frá Potsdam, en
síðan kæmi röðin að ráðstefn-
unum í Teheran, Kaíró og
Casablanca.
hefði nokkuð á móti þvi að
birt yrðu þrjú skjöl frá Jalta-
ráðstefnunni varðandi stjórm
Þýzkalands eftir stríðið, og
hefði sovétstjórnin veitt leyfí
til að skjölin yrðu' birt.
W. Chnrchil! að
sig í
Verði Bevan rekinn,
fer Httlee sömu leið
— segir Mew Statesman arJ Natiosi, mál-
gagit brezkra sésíaldemókrata
Faxi svo, aö Aneurin Bevan verði vikið úr Verkamanna-
flokknum, getur þess eklá verið langt að bíða, aö Clement
Attlee verði aö láta af formennsku flokksins.
Reutersfréttastofan skýrði frá
því í gær, að nú sé talið fullvist,
að sir Winston Churchill muni
láta af emb-
ætti forsætis-
ráðherra og
hætta afskipt-
um af stjórn-
málum í næsta
mánuði, eða
áður en fjár-
lagafrumvarpið
verður lagt
f yrir brezka
Churchill
þingið, 19. apríl.
Enginn vafi er talinn á því að
sir Anthony Eden muni taka við
af honum og gegna jafnframí
um sinn embætti utanríkisráð-
herra. Sennilegt þykir, að hann.
muni rjúfa þing og efna tit
kosninga í haust, en bíða me*3
endurskipulagningu stjórnarinnar
þar til eftir kosningar.
Robert Oppenheimer
skýrslu og það taki ákvörðun
um nauðsynlegar varúðarráð-
stafanir.
Bann t ið kjarnorkuvopnum
eina Iausnin
Á það er bent að sovétstjórn-
in hefur hvað eftir annað, nú
síðast í viðtali Búlganíns for-
sætisráðherra við þrjá banda-
ríska blaðamenn 12. febr. s.l.,
látið í 1 jós það. álit, að eina ráð-
ið til að bægja þcssari hættu
frá dyrum sé samkomulag um
algert bann við framleiðslu,
birgðasöfnim og notkun kjarn-
orkuvopna og annarra múg-
drápstækja.
Þetta er niðurstaða brezka
sósíaldemókratablaðsins New
Statesman and Nation í grein
um Bevanmál-
ið, sem birtist í
því í gær. Á
miðyikudaginn
kemur mun
miðstjórn
Verkamanna-
flokksins taka
afstöðu til
þeirrar ákvörð-
unar að víkja
Bevan úr þing-
flokknum. Miðstjórnin gteur gert
eitt af þrennu: 1) Lýst yfir sam-
þykki sínu við þá ákvörðun, en
látið þar við sitja, 2) veitt Bevan
ávinningu og 3) vikið honum úr
flokknum-. Samþykki hún brott
rekstur, getur Bevan skotið máli
sínu fyrir þing flokksins i októ-
ber.
i
New Statesman varar flokks
stjórnina eindregið við þvl. að
Bevan
vikja Bevan úr flokknum og seg-
ir, að ef það verði ofan á, muni
þess ekki langt að bíða, að
flokksmenn knýji fram kröfu um
að Attlee láti af formennsku
flokksins og yngri maður komi í
hans stað.
Edgsii* FnMre á
Umræður um fjárlög hófust
á franska þinginu í gær. Búizt
er við að stjómin muni eiga í
vök að verjast í þessum um-
ræðum og neyddist Faure for-
sætisráðherra til að lofa þing-
inu því í gær að hann muni í
þessari viku leggja fram tillög-
ur um skattaívilnanir. Hefði
hann ekki gefið þetta loforð,
var talið sennilegt að stjórnin
yrði í minnihluta í umræðun-
um, en Faure vill fyrir alla
muni koma í veg fyrir stjórnar-
Skipun Stassens
Framhald af 12. síðu.
urlegi kostnaður við landvarnim-
ar og sú geysilega skattabyrðii
sem af þeim leiði, hinn mikii
eyðileggingarmáttur hinna nýiu
vopna og vaxandi viðsjár i ai-
þjóðamálum, hafi lengi verið séc
mikið áhyggjuefni En hann seg-
ist jafnframt gera sér ljóst hva
hættuleg einhliða 'afvopnun geu
verið.
Grafið undan valdi Dullesar
Eisenhower hefur með því a<3
skipa Stassen í þetta embætti cg
veita honura
ráðherratign
grafið undaií
valdi Dullesar
utr'nríkisráð-
herrr Afvopn-
unarmálin eru
þau mál sem
mest eru rædd
ó alþjóðavett-
vangi nú og
heyra fyrst og
fremst undir
utanríkisráðuneytin. Starfssviói
Dullesar hefur þvi þrengzt við
myndun þessa embættis og þyk-
ir mönnum ekki ólíklegt að húm
sé aðeins fyrsta skrefið i þá átfc
að losa Bandaríkjastjórn við
Dulles, sem gert hefur hvert
glappaskotið öðru verra meðau
hann hefur gegnt embætti.
kreppu meðan efri deild þángs-
ins hefur enn ekki afgreitfc
frumvarpið um fullgilding’jt
Parísarsamninganna.
Dulles