Þjóðviljinn - 23.03.1955, Síða 5

Miðvikudagur 23. marz 1955 — ÞJÓÐVILJINN — (5l.
Brezka þingið
rælr geislunar-
hættu
Brezka þingið ræddi í gær til-
lögu kvenna sem $itja á þingi
fyrir Verkamannafiokkinn að
ríkstjórnin beiti sér fyrir rann-
sókn á þeirri hættu sem samfara
er vaxandi geislaverkun í and-
rúmsioftinu af völdum tilrauna
með- kjarnorkuvopn. Dr. Edith
Summerskill; fyrrverandi heil-
brigðismálaráðherra kvað það
.sannað að geislaverkun gæti
gert. fólk ófrjótt og valdið úr-
kynjun kynstofnsins.
Heilbrigðismálaráðherra í
stjórn ihaldsmanna hafnaði til-
lögunni um sérstaka rannsókn
visindamanna frá sem flestum
löndum en kvað ríkisstjórninni
vera ljós'a'‘h'Éét'tUn'a sem geisla-
verkun væri samfara. Hún teldi
þó enga yfirvofandi hættu stafa
af sprengingum þeim sem þegar
hefðu verið gerðar.
Dr. Summerskill kvað 65
kjarnorkusprengjur hafa verið
sprengdar til þessa. Bandaríkja-
menn hefðu sprengt 50, Rússar
12 og Bretar þrjár. í gær var
enn einn tilraunasprenging gerð
á æfingasvæði Bandaríkjahers
í Nevadaeyðimörkinni.
Aneurin Bevan
66 farast
í flugslysi
Bandarísk flotaflugvél með
66 manns innanborðs fórst í
gær á Sandvíkureyjum. Var
vélin á leið frá Hawaii til Kali-
forníu en varð að snúa við
vegna bilunar. Þegar hún átti
50 km ófarna til Hawaii aftur
rakst hún á fjallstind á smá-
eyju og splundraðist. Allir sem
í vélinni voru fórust samstund-
is.
Ófús til stór-
veldofundar
Knowland, foringi republi-
kana í öídungadeild Bandaríkja-
þings, sagði í gær eftir að hafa
rætt við Eisenhover að forset-
inn væri enn sem fyrr andvígur
því að reynt yrði að efna til
fundar æðstu manna stórveld-
anna sem stendur.
Fréttamenn í Washington
höfðu haldið því fram i fyrra-
dag að forsetinn væri á sama
máli og George, formaður ut-
anríkismálanefndar öldunga-
deildarinnar, sem hafði lagt til
að stórveldafundur yrði hald-
inn áður en þetta ár er úti.
Vesturveldin ræða
Viet Nam
Enda pótt vesturþýzka pingið hafi nú fullgilt Parísarsamningana um endurhervæð-
ingu Vestur-Þýzkalands og aðild pess að hernaðarbandalögum Vesturveldanna, hafa
andstœðingar hervœðingarinnar í landinu ekki gefizt upp. Myndin sýnir konur í Ham-
borg í kröfugöngu gegn Parísarsamningunum.
Síbatnandi lífskjör alþýðu
manna f ríkjum A-ivrépu
- segir i nýútkominni skýrslu Efna- !
hagsnefndar SÞ i Evrópu
Framhald af 1. síðu.
mennirnir hafa mikinn meiri-
hluta í miðstjórninni.
Hörð andstaða
í gær var talið að farnar
væru að renna tvær grímur á
að minnsta kosti suma af hægri-
mönnunum og ber margt til.
í fyrsta lagi kom það á dag-
inn að þeir fengu ekki hreinan
meirihluta þingflokksins til að
greiða atkvæði með brottvikn-
ingunni.
í öðru lagi hefir það sýnt sig
að stuðningur flokksdeildanna í
kjördæmunum við Bevan og
stefnu hans er eindregnari en
nokkru sinni fyrr.
Mestu máli mun þó skipta að
stjórnir ýmissa af.stærri verka-
lýðssamböndunum hafa tekið af-
stöðu gegn brottrekstri Bevans.
í gær gerðu til dæmis stjórnir
þriggja sambanda samþykktir
þar sem lagzt er gegn brottvikn-
ingu. Stjórn vélsmiðasamb. sem
telur yfir 600.000 félagsmenn
lætur þá skoðun í Ijós að brott-
vikning Bevans yrði Verka-
mannaflokknum til ills eins.
Stjórn sambands járnbrautar-
verkamanna, en í því eru yfir
300.000 menn, krefst þess að
Bevan verði þegar í stað tekinn
aftur inn í þingflokkinn og
mótmælir tilraunum til að fá
liann rekinn úr flokknum.
Stjórn sambands námumanna
gerði svipaða samþykkt.
Njósnarar dæmdir
í Póllandi
Tveir menn hafa verið dæmd-
ir til dauða í Póllandi, og þrir
aðrir í 5—15 ára fangelsi fyrir
hjósnir í þágu Bandaríkjanna.
Fregnir frá Saigon, höfuð-
borg suðurhluta Viet Nam,
herma að Ngo Dinh Diem for-
sætisráðherra hafi ákveðið að
leggja heldur niður völd en
verða við kröfum sértrúar-
flokka og bófaflokka um að
þeir fái að ráða skipun ráðu-
neytisins og stjómarstefnunni.
Flokkar þessir hafa 45.000
menn undir vonnum í einkaherj-
um, sem Frakkar vopnuðu á
sínum tíma gegn sjálfstæðis-
hreyfingu landsmanna.
Skýrt hefur verið frá því í
París að aðstoðarutanriiksráð-
herrar Bandaríkjanna, Bret-
lands og Frakklands muni koma
saman á næstunni til að ræða
ástandið í Viet Nam.
í nýútkominni skýrslu Efnahagsnefndar SÞ í Evrópu,
sem áSur hefur verið drepið á hér í blaðinu, er lýst stór-
jfeUdum framförtun í heilbrigðismálum, almannafræöslu
1 og lífskjörum í alþýðuríkjum Austur-Evrópu á undan-
fömum árum.
„Árangurinn af viðleitni
stjórnanna í Austur-Evrópu til
að koma upp og auka heilsu-
vernd og almannafræðslu hef-
ur verið verulegur", segir í
skýrslunni.
„Stjórnarvöldunum hefur tek-
izt að koma hlutfallinu milli
fjölda lækna og íbúafjöldans ná-
lægt meðalhlutfallinu fyrir alla
Evrópu með því að leggja
megináherzlu á aukningu lækna-
deilda við háskóla og þetta
hefur jafnvel tekizt í löndum,
18 ára konsúlsdóttir straukmeð
• *1 ' h r k* 1 • X* •
sjeik í buðir hirðmgja
Átján ára stúlka að nafni Nicole Terese Poche, dóttir
hollenzka konsúlsins í Aleppo í Sýrlandi, strauk í síðustu
viku út í eyðimörk með unnusta sínum. Elskendurnir
dvelja nú í tjaldbúðum hirðingja.
Faðir stúlkunnar hafði harð-
bannað henni að ganga að eiga
Rida Jamsjika, sem er 23 ára
gamall. Þau giftu sig þá á laun
og héldu rakleitt til búða bedú-
ína.
Lögreglan ráðþrota
Poche gamli bað lögregluna
að hafa hendur í hári dóttur
sinnar strax þegar hann varð
þess var að hún var horfin.
Lögreglan leitaði í tvo daga, því
að í Sýrlandi er hjónaband ekki
löglegt nema faðir brúðarinnar
hafi gefið samþykki sitt.
En ungu hjónin eru örugg
meðan þau dvelja hjá bedúín-
um. Lögreglan má ekki koma
inn á umráðasvæði þeirra hvað
þá heldur skipta sér neitt af
þeim.
Erfðavenjur hirðingjanna
— Erfðavenjur hirðingjanna
leggja mér þá skyldu á herðar
að vernda og verja þau meðan
nokkur blóðdropi er eftir í æð-
um mínum, sagði bedúínahöfð-
inginn Fajkal Ennúaf Hadien
sjeik, þegar fréttaritari United
Press kom í heimsókn.
Hann hitti ungu hjónin í
stóru bedúínatjaldi, þar sem
gólfið var þakið dýrlegum, pers-
neskum teppum.
— Hér er okkur óhætt, erfða-
venjur hirðingjanna bjóða þeim
að liðsinna okkur, sagði Nicole.
Við vonum að föður mínum
snúist bráðum hugur.
þar sem heilsuvemd var áður
á mjög lágu stigi“.
Verkamönnum til hagsbóta
„í Tékkóslóvakíu er hlutfalls-
talan nú nærri því eins há og
í háþróuðustu löndum Vestur-
Evrópu, og aðeins í Póllandi er
hún enn algerlega óviðunandi,
og ástæðan til þess er einkum
vandkvæðin við að bæta á fáum
árum úr hinu mikla mannfalli
meðal pólskra lækna á stríðsár-
unum.
Fjöldi rúma á sjúkrahúsum
hefur aukizt að sama skapi.
Þessar framfarir í félags-
málum hafa fyrst og fremst
verið verkamönnum til hags-
bóta. í Tékkóslóvakíu og
Austur-Þýzkalandi eru þó fé-
lagar í samyrkjubúum nú
einnig tryggðir gegn veikind-
um“.
Framfarir í menningarmálum
„Háskólar hafa verið opnaðir
upp á gátt fyrir þá sem náms-
hæfileika hafa.
Bækur hafa verið gefnar út í
stórum upplögum og seldar við
óvenju vægu verði, styrkur
veittur til hljómleika og leik-
húsa, íþróttavöllum fjölgað og
öll skilyrði til iðkunar íþrótta
bætt stórum.“
Bætt skilyrði til tæknináms
„Hin stórbættu skilyrði til
tæknináms eru ef til vill at-
hyglisverðasta atriðið í þróun
fræðslumála.
Nemendur í iðnskólum Tékkó-
slóvakíu og Rúmeníu eru nú
helmingi fleiri en fyrir stríð
og sex sinnum fleiri í Póllandi
og Búlgaríu.
í Ungverjalandi hafði verka-
mönnum sem notið höfðu tækni-
þjálfunar fjölgað úr aðeins
11.000 árið 1938 í 143.000 árið
1952.“
Staðfest með tölum
Birtar eru ítarlegar talna-
skýrslur sem sýna hvernig þess-
ar framfarir í heilbrigðis- og
fræðslumálum hafa bætt lífs-
skilyrði almennings í Austur-
Evrópu.
Embættisnenn í
Finnlandi vilja
líka kauphækkun 1
Samband embættismanna í
Finnlandi hefur tilkynnt, að
það muni ekki sætta sig við
óbreytt kjör, ef opinberir
starfsmenn sem nú eru í verk-
falli fá kjarabætur. I samband-
inu eru aðeins æðri embættis-
menn og það er ekki í finnska
alþýðusambandinu.
Embættismennirnir hóta að-
gerðum til að knýja fram
launahækkanir, ef stjórnin hef-
ur ekki bætt kjör þeirra innau
hálfsmánaðar.
Vetrarsíld meiri,
vorsíld mimii
Aflinn á síldarvertíðinni í
Noregi í vetur var heldur minni
en í fyrra, en þá veiddist líka
meira en nokkru sinni áður,
eða 11,7 millj. hektólítrar á
móti 10 millj. hl. í vetur.
Aflinn á vorvertíðinni, sem
er nú að ljúka, verður hins veg-
ar meiri en í fyrra og var í
jfyrradag orðinn 2 millj. hl, að
iverðmæti 33 millj. n. kr.