Þjóðviljinn - 01.07.1955, Blaðsíða 8

Friðrik Ólcifssoii verðnr crt-
vinnuskákmaður í 5 ár a.m.k.
SfudentaráB hefur haft forgöngu í málinu
og beitir sér fyrir almennri fjársöfnun
Stúdentaráð Háskóla íslands hefur haft forgöngu um að fé
verði safnað meðal landsmanna til þess að styrkja Friðrik Ölafs-
son skákmeistara, þannig að hann geti helgað sig skáklistinni og
tekið þátt í sem flestum meiriháttar skákmótum erlendis. Hef-
ur Stúdentaráð skuldbundið sig til að sjá um kostnað við skák-
iðkanir Friðriks næstu 5 árin, frá deginum í dag að telja.
Fyrsta mótíð sem Friðrik Ólafsson tekur þátt í sem atvinnu-
skákmaður er Norðurlandameistaramótíð, en það verður háð í
Osló um miðjan ágúst n.k.
l>að var á sl. vetri sem Stúd-
entaráð leitaði til Friðriks Ól-
afssonar og spurðist fyrir um
hvort hann vildi gerast at-
vinnuskákmaður ef ráðið ann-
aðist fjárhagslegu hlið máls-
íns. Friðrik kvaðst fús til þessa
og var þá kjörin nefnd, sem
hefur unnið að undirbúningi
málsins síðan í samráði við
Friðrik sjálfan og Skáksam-
band íslands. Nefndin hefur
leitað til fjölmargra fyrirtækja
hér í Reykjavík og víðar um
land og farið þess á leit að
þau legðu fram 500 krónur
árlega næstu 5 árin. Undir-
tektir hafa yfirleitt verið góð-
ar en þó hafa ýms fyrirtæki
enn ekki svarað og væntir und-
irbúningsnefndin þess að þau
geri það hið fyrsta. Eins geta
einstaklingar. að sjálfsögðu
lagt fram sinn skerf og þá
annaðhvort snúið sér beint til
Stúdentaráðs eða dagblaðanna,
sem veita munu fjárframlögum
viðtöku.
Frægðarorð íslenzkra
skákmanna.
1 bréfi því sem undirbúnings-
nefndin skrifaði fyrirtækjun-
um segir m.a.:
„Skák hefur lengið verið
vinsæl og mikils metin hér á
landi og hafa íslendingar oft
getið sér frægðar á sviði skák-
listarinnar. Öllum er minnis-
stætt, er íslenzka sveitin sigr-
aði í sínum flokki á Olympíu-
Breytingará
stjórn Noregs
Nokkrar breytingar voru
gerðar á norsku stjórninni í
gær. Skipaðir voru nýir ráð-
herrar til að veita forstöðu
tveim nýjum ráðuneytum:
Verðlags- og launamálaráðu-
neyti og fjölskyldu- og neyt-
endaráðuneyti. Nýr ráðherra
var skipaður í stað Rakelar
Severin, sem látið hefur af
embætti.
Loftleiðir flytja
„dýrmætustu
fætur“ Dana
f dag flytja Loftleiðir ,,dýr-
ustu fætur Danmerkur“ hingað
til lands.
Með flugvél Loftleiða í dag
kotma tveir hópar Dana, sam-
tals 30—iO manns og er fólki
'þessu það sameiginlegt að eiga
óvenju dýrmæta fætur. Annar
hópurinn er danski ballettflokk-
urinn, sem sýnir hér á laugar-
dag og sunnudag, en hinn hóp-. Þingholtsstræti
urinn er knattspymuflokkurinn þriðjudag og
sem hér keppir. i 9 — 10.
Friðrik Ólafsson
skákmótinu í Buenos Ayres
1939 og kom heim með hinn
glæsilega forsetabikar. Síðar
hafa íslenzkir skákmenn getið
sér góðan orðstír á erlendum
vettvangi víða, t. d. í Hast-
ings, og s.I. 7 ár hafa íslend-
ingarnir Baldur Möller og Frið-
rik Ölafsson verið Norðurlanda-
meistarar í skák.
Yngsti skákmeistari
Norðurlanda
Að öðrum íslenzkum skák-
mönnum ólöstuðum er þó einn,
sem að allra dómi er tvimæla-
laust þeirrá fremstur, — Frið-
rik Ölafsson. Hann er aðeins
tvítugur að aldri, en hefur náð
undraverðum árangri. Skák-
ferill hans er í stuttu máli sem
hér segir: 11 ára að aldri tók
hann fyrst þátt í skákmóti og
13 ára gamall öðlaðist hann
þátttökuréttindi í meistara-'
flokki. Er Friðrik eini Islend-
ingurinn, sem náð hefur þess-
um árangri innan fermingar-
aldurs. 15 ára keppti hann í
meistarafl. á Skákþingi Norð-
urlanda hér í Reykjavík, varð
efstur og hlaut titilinn „Nor-
rænn meistari 1950“. Með þeim
sigri vann sér þátttökurétt í
Landsliðskeppni Islendinga
1951. Þar náði hann 2. sæti, en
varð íslandsmeistari í skák
1952 og 53. í heimsmeistara-
keppni unglinga í Kaupm.höfn
í júlí 1953 varð Friðrik 3.—4.
ásamt fyrrverandi heimsmeist-
ara, Júgóslavanum Ivkov. Mán-
uði síðar varð hann skákmeist-
ari Norðurlanda 1953. Er hann
yngstur þeirra, sem hlotið
hafa þann titil.
Mótið í Tékkóslóvakíu
í fyrra
Árið 1954 tók Friðrik ekki
þátt í skákmótum hér heima
en náði frábærum árangri á er-
lendum vettvangi. Öllum er í
fersku minni árangur hans í
Prag og Marianske Lazne s.l.
sumar. Þar hlaut Friðrik eld-
skí'rn sína á alþjóðlegn stór-
móti og varð 6. í röðinni af 20
þátttakendum. Vakti sú
frammistaða mikla athygli. Til
samanburðar má geta þess, að
fulltrúi Dana hafnaði í 15.
sæti, en fulltrúi Finna varð 17.
i röðinni. Norðmenn áttu þarna
engan fulltrúa, en sænsku stór-
meistararnir Stáhlberg og
Framhald á 4. síðu.
HJ6ÐVIUINN
Föstudagur 1, júlí 1955 — 20. árgangur — 144. tölublað
Linguaphone-kennslu-
þættir í íslenzku konrnir út
f gær afhenti Miss K. M. Murphy, aðalframkvæmda-
stjóri Linguaphone Institute í London, forseta íslands að
gjöf fyrsta eintakið af Linguaphone-kennsluþætti 1 ís-
lenzku. í dag og næstu daga munu þessir íslenzku þættir
koma á markað í þeim 80 löndum, sem Linguaphone-
fyrirtækið hefui' umboðsmenn.
Aðalhvatamaður þess að verk
þetta var unnið var Björn
Björnsson, kaupmaður í Lond-
on, og hefur hann einnig bor-
ið verulegan hluta af kostnað-
inum. B.vrjað var á verkinu ár-
ið 194f> og talað inn á plöturn-
ar 1948.
íslenzka Linguaphon-nám-
skeiðið er samið af Dr.
Stefáni Einarssyni prófess-
or í Baltemore, skrifaði hann
æfingarnar, orðasöfnin, sem
fylgja þeim, og skýringar I nám-
NehniíBelgrad
Nehru, forsætisráðherra Ind-
lands, kom í gær til Belgrad í
opinbera heimsókn sem mun
standa í viku. Nehru kom
flugleiðis frá Vínarborg. Mikill
mannfjöldi fagnaði honum þeg-
ar hann ók um götur borgar-
innar. Hann mun ferðast um
Júgóslavíu og er búizt við að
Tító forseti muni fylgja hon-
um.
21
dagar
Varsjárfarar þurfa að hafa
skilað vegabréfum sínum
Valur Gíslason í hlutverki sinu í ,,Fædd í gær“, ásamt
Benedtkt Árnasyni.
Valur Gíslason hlaut Silfurlampann
Verðlaun Félags íslenzkra leikdémara
Silfurlampinn, verðlaun. Félags ísl. leikdómara fyrir
bezta leik ársins, voru veitt í annað sinn í gærkvöldi að
undangenginni atkvæöagreiðslu félagsmanna.
Langflest stig, eða 475 alls, og þann góða hug sem að baki
túlkun sína á hlutverki Harry
Brocks í Fædd ’ í gær og 75
fyrir Lauga í Silfurtunglinu.
Næstir að stigatölu urðu
Rúrik Haraldsson (Ed Dewry
fyr-, í Fædd í gær), og Baldvin
ir 8. júlí í skrifstofu undirbún-; Halldórsson (Beckmann í Lok-
I , .
hlaut Valur Gíslason, 400 fvrir | verðlaununum fælist og lysti
því á mjög skemmtilegan og
fróðlegan hátt hvernig rusla-
salinn Harry Brock varð til,
hvernig hlutverkið mótaðist frá
upphafi í huga hans og starfi.
— Meðal annarra er tóku til
ingsnefndarinnar í Þingholts-
stræti 27 — II. hæð.
Hver maður þarf að hafa
aðar dyr) og Indriði Waage
(Martin Vanderhof í Er á
meðan er).
alls sex passamyndir þ. e. 2 fyr-
ir vegabréfsútgefanda og 4, sem
undirbúningsnefndin þarf
annarra nota.
Þáttakendur geta ef þeir
viija, látið taka myndir af sér í
27, mánudag,
miðvikudag kl.
Formaður Félags ísl. leik-
dómara, Sigurður Grímsson, af-
til henti Val Gíslasyni Silfurlamp-
ann, ásamt blómvendi og heið-
ursskjali í hófi er félagið hélt
að Nausti í gærkvöldi og þakk-
aði honum mikil afrek í þágu
íslenzkrar leiklistar. Valur
Gíslason þakkaði þann sóma
máls var Ludvig Storr og Jó-
hannes Helgason, en þeir
styrktu Silfurlampann að þessu
sinni ásamt Magnúsi Scheving
Tliorsteinson og frú Sigríði
Kristinsdóttur. Haraldur
Bjömsson leikari, sem hlaut
Silfurlampan fyrstur manna
sem kunnugt er sat einnig
hófið, ásamt stjóra Félags ísl.
leikara. — Silfurlampinn er
sem áður smíðaður af Leifi
Kaldal.
skeiðinu eru lýsingar á ræðum.
og samtölum, og hefur þetta
verið tekið upp á fimmtán plöt-
ur með tali báðum megin.
Textarnir eru á liðugu, eðli-
legu en þó ramm-íslenzku máli.
Hagnýt málfræði er gefin smám
saman í hverri æfingu og lærist
af nemandanum um leið. Bæk-
urnar sem fylgja námskeiðinu,
þar með talin kennslubók í ís-
lenzku, Icelandic, eftir dr. Stefán
gefa ítarlegar skýringar á
málfræðilegum atriðum, talshátt-
um og því um líku. Einnig fylgir
leiðarvísir um notkun bókarinn-
ar í sambandi við plöturnar.
Fimm menn hafa lesið íslenzka
námskeiðið á plötur: Gunnar
Eyjólfsson leikari, Jón Júl. Þor-
steinsson kennari og Regína
Þórðardóttir leikkona. Allir
höfðu þessir menn verið æfðir í
framburði af dr. Birni heitnum
Guðfinnssyni prófessor og not-
uðu allir þann framburð, er
hann mælti með.
Miss Murphy, sem verið hefur
aðalframkvæmdarstjóri Lingua-
phone-fyrirtækisins síðan stofn-
andi þess og fyrsti forstjóri,
Jacques Roston, lézt 1947, skýrði
blaðamönnum frá því í gær að
íslenzkan væri 32. málið, sem
kæmi á Linguaphone-námskeið-
um.
Umboð fyrir Linguaphone-fyr-
irtækið hefur Hljóðfærahúsið
haft s. 1. 25 ár.
5 íslenzk sunánef
seft í gær
Ekkert heimsmet var sett síð-
asta dag norrænu sundkeppninn-
ar í gær eins og menn höfðu
gert sér vonir um, en hinsveg-
ar voru sett fimm íslenzk met.
Þrjú þeirra setti Helgi Sig-
urðsson og öll í sama sundinu.
Það var í 1500 m. skriðsundi,
sem hann synti á móti Svían-
um Per Olav Ericsson, Svíinn
vann á 19,48,8, en Helgi synti á
nýju meti, 19,52,4. í sama sund-
inu setti hann einnig met á
800 m., 9,29,5 (gamla metið var
9,58,6) og á 1000 m., 13,09,8
(gamla metið var 13,37,2).
Helga Haraldsdóttir setti
nýtt met í 100 m baksundi 1.19.8,
(hún átti sjálf gamla metið,
1.20.4) og Sigurður Sigurðsson
setti nýtt drengjamet í 100 m
bringusundi karla, 1.17.4.
Knud Gleie tókst ekki að bæta
heimsmetið á 100 m bringusundi,
tími hans var 1.12.0.
Eden forsætisráðherra skýrði
brezka þinginu frá því í gær,
að stjórn hans hefði boðið
ríkisstjórnum Grikklands og
Tyrklands á ráðstefnu um
stjórnmál og varaarmál á
austanverðu Miðjarðarhafi,