Þjóðviljinn - 23.09.1955, Blaðsíða 4

'é) — ÞJÖÐVILJINN — Föstudagur 23. septemöer 1955
—•v.
3’
hstekki n’öldniix csiSnrholdslsis og knú-lð
f rcsm nýja stj érncsrstefnu
Það virðist einfalt mál, að
■ erkamönnum dugi ekki að
saekja einvörðungu fram á því
;viði þjóðlifsins, sem aðalbar-
•átta verkalýðsfélaganna nær
.tii. Það er hægt að sækja þar
tram um skeið. En hvað verð-
/ur sú sókn árangursrík, ef
oáðu megin situr afturhaldið
vel búið í sterkum virkjum,
^itt heitir bæjarstjórn, annað
ríkisstjórn og það þriðja heit-
.ir Alþingi. Því meðan andstæð-
ingar verkamanna, andstæð-
.iagar hins vinnandi fjölda í
landinu, halda þessum virkjum,
,eiga þeir ótal ráð til að ráð-
ast að baki þeim liðssveitum
verkamanna sem fram sækja
j verkalýðsfélögunum, og draga
úr þeim árangri sem náðst
hefur í fórnfrekri baráttu
heirra.
Þegar þetta gerist hefja í-
haldsblöðin upp hróp mikið:
Hvað sögðum við? segja spek-
jngarnir við Morgunblaðið og
Vísi, gott ef þeir bergmála
það ekki líka við Tímann, Al-
þýðublaðið og Frjáþsa þjóð.
Hvað sagði ég? segir Ólafur
Thórs sigri hrósandi, Hvað
mgSi ég? segir eymdarmála-
jáðherra Framsóknar, Eysteinn
Dónsson. Vorum við ekki búnir
sð hóta þvi fyrir verkföllin
j vetur að allt það sem verka-
imenn ynnu í fórnfreku ver.k-
íalli skyldi af þeim tekið?
Og gengur okkur ekki myndar-
jega að láta reita- það af ykk-
•ur? Og ályktunin sem aft-
urhaldið dregur af þessum
íullyrðingum er auðvitað sú,
að verkamenn eigi aldrei að
gera verkföll! Og Benjamínið
vestan úr Bandaríkjunum styn-
ur því upp að íslendingar
hefðu verið ólíkt betur settir
ef hér hefði aldrei risið verka-
lýðshreyfing!
Þarna er hvort tveggja
rangt, fullyrðingarnar og á-
lyktanirnar. Víst er um það,
að hvorki reykvískir verka-
menn, né verkamenn um allt
land sem nutu og eiga eftir
að njóta góðs af árangri verk-
fallanna miklu í vetur, munu
vilja vera án þess vinnings
sem þá vannst. Aðeins eitt
dæmi: í meir en áratug höfðu
sósíalistar innan þings og ut-
an barizt fyrir atvinnuleya-
istryggingum, tryggingum sem
í framkvæmd væru á vegum
verkalýðssamtakanna. Þing eft-
ir þing hefur frumvarp sós-
ialista um þetta mál verið
drepið niður af andstöðu aft-
urhaldains á Alþingi pg
tómlæti. En reykvískir verka
menn knúðu þetta réttlætis-
mál fram í verkföllunum miklu
í vetur, og þó ekkert stæði eft-
ir af árangri þeirra nema sá
sigur, er mikið unnið. En því
fer þó fjarri að afturhald-
inu hafi enn tekizt að ræna
öllum öðrum árangri verkfall-
anna.
Og fyrir verkamenn er það
gagnsæ blekking þegar aftur-
haldið reynir að telja al
menningi trú um að verkföll
séu ekki einungis gagnslaus
vopn í baráttu alþýðunnar fyr-
ir bættum kjörum og aukn-
Hólmf ríður Helgadóttir sextug
í dag er Hólmfríður Helga-
dóttir 60 ára, og þó að mér
ífinnist álíka heimskulegt að
jeyna að skrifa afmælisgrein
eins og að flytja útfárarræður,

jangar mig samt til að senda
henni Friðu okkar nokkrar lín-
ur á þessum tímamótum.
Iíún hefur starfað í félagi
akkar, A. S. B. nú í 22 ár,
fretið á þingum Alþýðusam-
'bapds fslands, átt sæti í
Mæðrastyrksnefnd og nú síð-
ustu 12 árin verið varafor-
ítnaður félagsins.
Þessi margþættu félagsstörf
hennar verða ekki rakin hér,
en allir, sem leggja fram krafta
sína í þágu verkalýðshreyfing-
arinnar vita, að störfin eru ó-
þrjótandi, að aldrei má neinn
hlekkur bila. Það hefur heldur
ekki verið hættan á því hjá
Fríðu, alveg sama, hvað það
var, sem gera þurfti, ef það
miðaði að heill hins snauða
manns í hagsmunabaráttu hans,
eða störf í Mæðrastyrksnefnd
við merkjasölu — fleiri seld
merki þýþa einni móður í við-
bót dálitla hvíld frá striti
hversdagsins — og síðan eitt
sólskinsbros í glöðum hópi og
þá er Fríðu bezt launuð önn
hennar i félagsmálunum.
Það er mikið lán fyrir okkur,
sem með henni höfum unnið,
að hafa notið svo lengi henn-
ar ágætu hæfileika, miklu ó-
eigingirni og fórnarlundar, sem
hún er gædd í svo ríkum mæli.
Um leið og ég óska þér allr-
ar hamingju á þessum merku
tímamótum, Fríða mín, og
þakka þér alla einlægni og
vináttu, vænti ég, að við meg-
um lengi enn njóta þinna á-
gætu krafta. Þannig hygg ég,
að þér vegni bezt.
Guðrúu Finnsdóttir.
um réttindum, heldur bein-
línis hættuleg. Verkamenn
vita betur. Sextíu ára saga
verkalýðshreyfingarinnar á ís-
landi sannar hvers virði ein-
mitt verkfallsvopnið hefur ver-
ið íslenzkri alþýðu í sókn
hennar til bættra, kjara og si-
aukinna mannréttinda.
Það sem afturhaldið reyn-
ir alltaf að lauma inn með á-
róðri sínum er að ríkjandi
ástand muni haldast um aila
framtíð, að afturhaldið hljóti
einnig í framtiðinni að hafa
svipaða aðstöðu til arðráns og
gróða og nú. Að það sé nátt-
úrulögmáli að allar gróðahít-
ir og svindlarar á íslandi
græði og raki saman illa
fengnu fé í sömu hlutföllum
og nú. í þessa átt er sá
áróður, að í hvert skipti sem
verkamenn knýja fram launa-
hækkun, verði allt annað í
þjóðfélaginu að liækka, álagn-
ing braskaranna hljóti að
hækka, jafnvel svo miklu
meira nemi en kauphækkun-
in!
Sennilega verður afturhald-
ið á íslandi að fara að venja
sig við þá tilhugsun að það
er ekki náttúrulögmál að því
verði um ótakmarkaða framtið
fengnir möguleikar til að raka
saman gróða af vinnu heið-
arlegra vinnandi manna á ís-
landi. Afturhaldið á íslandi
mun verða .að læra þá erf-
iðu lexíu, að með vaxandi
styrk verkalýðshreyfingarinn-
ar fer hlutur hinnar vinnandi
alþýðu í tekjum þjóðarinnar
sístækkandi. Og afturhaldið á
fslandi mun einnig þurfa að
læra þá lexíu, að það eigi
ekki alltaf virkin bæjarstjóm
Reykjavíkur, meirihluta Al-
þingis og ríkisstjórn til að
hlaupa í, það mun ekki um
langa framtíð geta hefnt þess
á Alþingi og í ríkisstjórn sem
það tapar í beinni baráttu
við verkalýðssamtökin.
Einmitt nú mun verkamönn-
um þetta atriði skiljanlegra
en oft áður. Opinskáar hót-
anir og ráðstafanlr valdhaf-
anna gegn hagsmunum verka-
manna hafa opnað augu al-
þýðumanna fyrir nauðsyn þess
að hefj.a sókn á stjórnmála-
sviðinu, í bæjarstjórn og á
Alþingi. Verkamenn hafa séð
hve mikið hefur áunnizt með
samstilltum átökum ,í verk*-
föllunum undanfarin ár. Þeir
hafa rétt hver öðrum bróð-
urhönd um land allt og bundið
það fastmælum að þurrka út
áhrif afturhaldsins á stjórn
heildarsamtaka verkalýðsins,
Alþýðusambands íslands.
í fyrrasumar og fyrra-
haust var samfylking þeirra
nógu sterk til að geta feng-
ið Alþýðusambandinu einingar-
forystu stéttvísra verkamanna.
í þeirri sameiginlegu bar-
áttu hafa verkamenn margt
lært. En dýrmætasti lærdóm-
urinn mun þó sá, að þeir
hafa kynnzt og fundið hve
auðvelt var að standa sam-
an og vinna saman að sam-
eiginlegum hagsmunamálum.
Sú reynsla mun þegar hafa
orðið til þess, að mörgum
verkamanni hefur skilizt, að
það er dauði og djöfuls nauð
ef verkamönnum tekst ekki
að sameina krafta sína til
Framh. á 10. síðu
«>-
Verður mýraköldu útrýrnt á næsta ári?
Sjúkdómminn
vofir yfir fjórða hluta
mannkynsias
& ársþingi Alþjóða-
heilbrigðismálasíofnun-
arinnar í Mexico City fyr
ir skemmstu ræddi aðal-
ritari stofnunarinnar, dr.
M. G. Candau, um bar-
áttu gegn mýraköldu
„sem hefur ekki aðeins
valdið endalausum þján-
ingum fyrir mannkynið,
heldur einnig haft í för
með sér geysilegt fjár-
hagstjón." Rakti dr. Can-
dau hvernig heilbrigðis-
málastofnunin hefði
Moskító-fluga að sjúga blóð úr viannshandlegg
Moskító-flugur geta einnig
verið bandamenn læknis-
ins. Þrjú glös með 20 mos-
kítóum í hverju eru sett
á fœtur lamaðs sjúklings,
og flugumar fá að stinga
að vild sinni. Síðan er
hann lœknaður við mýra-
köldunni og kemur pá í Ijós
að mjög hefur dregið úr
lömuninni.
reynt frá upphafi að
koma á alþjóðasamstarfi
til baráttu gegn mýra-
köldu og bætti við:
230 milljónir öruggar
— Víða í heimi hefur mik-’
ill árangur náðst í baráttunni
gegn mýraköldu. Oft hafa
heilbrigðisyfirvöld ýmissa
landa fengið hjálp frá Heil-
brigðismálastofnunimii eða
öðrum alþjóðastofnunum, og í
dag hafa meira en 230 millj-
ónir manna ýmist fengið
vernd gegn mýraköldu eða
sjúkdómnum hefur að fullu
verið útrjTnt úr landi þeirra.
En eftir er að tryggja heilsi
270 milljóna manna, sem enn
eiga á hættu að fá sjúkdóm-
inn, og þá verða *menn að
horfast í augu við þá stað-
reynd, að sú moskítóutegmtd
sem smitar menn af mýra-
köldu verður smátt og smátt
ónæm fyrir skordýraeitrinu
sem beitt er gegn henni.
Stöndum á krossgötum
Það er engum efa bundið
að við stöndum nú á kross-
I götum í baráttu okkar gegn
mýraköldu. Ef við liöldum á-
fram á sama hátt og hingað
til, eigum við ekki aðeins á
liættu að skordýrin sem bera
smitið verði ónæm, heldur
verðum við og að reikna með
því að ríkisstjórnir þær sem
lagt hafa fram fé til barátt-
unnar kunni að þreytast á því.
Því ber nú að leggja allt
kapp á að útrýma sjúkdómn-
um að fullu. Það verður nú
eitt brýnasta verkefni Heil-
brigðismálastofnusiarimiar að
sannfæra heilbrigðisyfirvöld
viðkomandi landa um nauðsyn
þess að hef ja lokasólui, og
sjálfir verðum við að leggja
fram svo mikla aðstoð að
hægt verði þegar á næsta ári
að útrýma þessum sjúkdómi
sem að öðrum kosti ógnar
f jórðungi mannkynsins. ,