Þjóðviljinn - 22.10.1955, Síða 6

<jy — ÞJÖÐVELJINN — Laugardagar 22.. október 1955

(IIÓÐVIUINN
Útgefandi:
Samelnin garflokkur alþýðu
— Sósíalistaflokkurinn —
643
Gunnar Thoroddsen borgar-
stjóri gaf þær athyglisverðu
upplýsingar um ástandið í hús-
nseðismálunum í Reykjavík á
fuhdi bæjarstjórnar í fyrradag
að 643 fjölskyldur hefðu leitað
aðstoðar bæjarins 1 vandræðum
-sínum um s.l. mánaðamót. Gaf
borgarstjóri þessar upplýsingar
að gefnu tilefni frá Inga R.
Helgasyni, bæjarfulltrúa Sós-
ialistaflokksins, er bar fram
fyrirspum um málið.
Aldrei fyrr hefur svo fjöl-
mennur hópur húsnæðislausra
Reykvikinga leitað ásjár bæj-
arins í sambandi við flutnings-
dag og hefur ástandið þó oft
verið slæmt. En talan er samt
ekki’ tæmandi. Ekki mun of í
lágt að með bömum og öðm
fólki á framfæri þeirra er að-
stöðar hafa leitað sé hér um að
ræða yfir 3000 manns. Til við-
bótar eru svo fjölmargir í hópi
húánæðisléysingja sem telja til-
garigslaust að leita á náðir bæj-
ariris og hafa af því beizka
reýrislu. Þetta fólk reynir í
lengstu lög að bjarga sér sjálft
með einhverjum ráðum og kem-
ur áidrei fram á skýrslum borg-
arstjorans um húsnæðisástand-
ið. ‘
En það eru þvi miður enn
fleiri en þeir sem beinlínis
standa á götunni sem eru fóm-
arlomb húsnæðisskortsins í
Reykjavík. Þúsimdir búá i
braggaræksnum, skúrkumböld-
um, saggakjöllunun og köld-
um hanabjálkaloftum. Þetta
smánarlega ástand hefur skap-
azt fyrir beina tilstuðlun ríkis-
stjóma afturhaldsins og eymd-
arstefmi bæjarstjómaríhaldsins
í þúsnæðismálunum. (Bygginga-
bann inarsjallstefnimnar, skipu-
lögð lánsf járkreppa og algjört
aðgerðaleysi bæjarstjómar-
meirihlutans ámm saman em
orsakimar sem til þess liggja.
Og ofan á allt annað er svo
húsnasðisskorturinn gerður að
féþúfu braskara og gróða-
manna. Okmmm er leyft að
sprengja húsaleigu upp úr öllu
valdi og byggingarefnið afhent
bröskumnum til ráðstöfunar í
gróðaskyni í stað þess að opin-
berir aðilar eins og bær og ríki
standi fyrir vemlegum hluta
nýrra íbúðabygginga.
Húsnæðisskortinum í Reykja-
vík yerður ekki útrýmt nema
breytt sé um stefnu. Til þess
þarf sameiginlegt átak einstak-
linga, byggingarfélaga, bæjar
og ríkis. En það er skylda
bæjarstjómarinnar að hafa
forustuna í stað þess að standa
á móti nauðsynlegum umbótum
og hleypa bröskurum og okr-
■urum á húsnæðisleysingjana
eins og gert er undir stjóm
Sjálfstæðisflokksins. Nýjustu
upplýsingar borgarstjórans um
húsnæðisástandið er þungur á-
fellisdómur um stefnu bæjar-
stjómarmeirihlutans og ríkís-
stjórna afturhaldsflokkanna á
undanfömum árum. Þegar 643
fjölskyldur leita ásjár bæjar-
ins er ástandið svo alvarlegt
að jafnvel þeir sem fastasthafa
eófið ættu að mmska.
Af kátlegum siðum og
háttum eins frumstæðs
r*pilhugalíf ungrar prinsessu
og miðaldra flugforingja
er sú byrði sem þyngst hvíl-
ir á herðum stjómenda eins
af stórveldum heimsins þessa
dagana. Þjóðhöfðinginn og
forsætisráðherrann sitja löng-
nm á leintali. Ríkiskirkjan
þrumar og hvæsir eins og
gamall og geðillur dreki und-
ir hallarveggniun. Þingmenn
semja lævíslegar spumingar
fyrir ráðherrana til að svara
þegar þingið kemur saman í
næstu viku og ráðherramir
em önnum kafnir að fága
sín hálu svör. Tugir blaða-
manna elta aðalpensónur ásta-
dramans hvert fótmál eins
og glefsandi vargahópur,
myndir af þeim og fregnir af
stefnumótum þeirra þekja for-
síður blaðanna með milljóna-
útbreiðsluna, I -ritstjómar-
greinum alvöragefnustu blaða
jafnt og auðvirðilegustu sorp-
snepla er spumingin mikla
þæfð fram og aftur: Mega
þau éigast?

Wýið lýðveldismenn, sem ekk-
ert höúim að segja af
kóngum,' drottningum né
þeirra slekti, rekum að vonum
upp stór augu þegar ríki sem
vill telja sig í röð hinna sið-
menntuðustu, sýnir greinileg
merki geðtmflunar á háu
stígi. Við fáum ekki séð
hvemig nokkur maður með
réttu ráði getur haft á móti
því að Margrét prinsessa í
Bretlandi og Peter Townsend
unnusti hennar gangi í hjóna-
band eins tíg annað fólk sem
fellir hugi saman. En hinum
vísu landsfeðram í Bretlandi
finnst nú eitthvað annað.
Uppþotið útaf samdrætti
þeirra Margrétar og Towns-
end er síður en svo verk
gróðaþyrstra blaðaeigenda
sem nota sér til hins ýtrasta
hégómaskap fólks sem stend-
ur á lágu - > menningárstigi.
Brezku blaðaútgefendumir
Peter Townsend
hafa ekki gert annað en grípa
tækifæri sem virðulegustu
stofnanir brezka ríkisins,
krúnan, kirkjan og ríkis-
stjórin, lögðu þeim upp í
hendumar.
^WVnvnsend • var stallari hjá
Georg konungi, föður Mar-
grétar þrinsessu. Hann varð
ekki blaðamatur, fyrr en sum-
arið 1953. Þá fór Margrét á-
samt móður sinni í ferðalag
til Afríku og Townsend átti
að vera einn a.f fylgdarliðinu.
En rétt áður en leggja skyldi
af stað var hann sendur tii
Norður-Irlands að boði drottn-
ingar, sem bannaði að hann
færi í Afríkuförina með mæðg-
unum. Meðan þær vom þar
suðurfrá var Townsend skip-
aður flugmálafulltrúi i brezka
sendiráðinu í Bmssel. Þegar
sú fregn barst til Rhodesíu
lagðist Margrét í rúmið. Síðan
þetta sumar hafa elskendum-
ir ekki sézt fyrr en nú í
haust. Blöð í Bretlandi og við-
ar hafa getað greint frá því,
hvemig sumir í fjölskyldu
Margrétar, hirðgæðingar,
biskupar og stjómmálamenn
hafa lagt sig fram til að
stía þeim í sundur fyrir fullt
og allt.
^stæðumar til þess að
Elísabet drottning, Filipus
maður hennar, erkibiskupinn
af Kantaraborg og aðrir há-
klerkar, flest brezku íhalds-
blöðin og fleiri aðilar hafa
lagt sig í framkróka að
hindra ráðahag prinsessunnar
og flugforingjans em tvær.
önnur er sú að Peter Towns-
end er af ótignum ættum.
konungsfjölskyldunnar má
ganga í hjónaband án leyfis
þjóðhöfðingjans nema til komi
lagasetning frá þinginu 1 Lon-
don og þingum samveldisland-
anna. Lög kirkjunnar banna
Elísabetu drottningu að leyfa
systur sinni að eiga Townsend
og sérstök lagasetning um
hjónaband þeirra væri svo
fáránleg að engum dettur í
hug að sú leið verði farin.
Hinsvegar væri gifting þeirra
meinfangalaus að lögum ef
/■—
Erlend
tiðindi
Hefði unnusti prinsessunnar
verið eirihver fáráðlingurinn
sem úrkynjaðar aðalsættir
Bretlands eru svo auðugar af
hefði öðm máli gegnt. Þá
hefði konungsfjölskyldan,
kirkjan og brezka íhaldið ver-
ið harðánægt. Það er nefni^
lega rótgróin sannfæring þess
fólks að svokallaður tiginbor-
inn maður, hversu ómerkileg
persóna sem hann er, sé haf-
inn yfir alla ótigna menn.
Hreystileg framganga Town-
send í stríðinu, þar sem liann
skaut niður 11 óvinaflugvélar
og varð loks óvígur af sárum,
fær ekki vegið upp á móti því
að faðir hans var réttur og
sléttur embættismaður.
^gttemi mannsefnis Mar-
grétar prinsessu er þó
ekki eini bletturinn á honum
frá sjónarmiði ensks höfð-
ingjasleikjuháttar og yfir-
drepsskapar. Hann skildi við
konu sem var honum ótrú og
má ekki giftast aftur meðan
hún er á l£fi að lögum ensku
þjóðkirkjunnar. — Elísabet
drottning er höfuð kirkjunn-
ar, „að hálfu leyti kvenprest-
nr og að hálfu leyti kona’1,
svo að notuð séu orð íhalds-
blaðsins Sunday Chjronicla.
Það er kaldhæðni örlaganna
að Hinrik Vill. stofnaði þessa
kirkju til að þurfa ekki að
eiga skilnaði frá drottningum
síntim að sækjá undir páfann
í Róm. Enginn innan brezku
Margríit prtnsessa
Margrét afsalaði sér rétti til
ríkiserfða og þar með lífeyri
af opinbem fé.
TOTáværar raddir hafa heyrzt
í frjálslyndum blöðum í
Bretlandi um að þetta mál
sýni að kominn sé tími til að
nema ákvæðin um giftingu
konungborins fólks úr lögum.
Bent hefur verið á að saga
þeirrar lagasetningar er ekki
sem félegust. Ofríkisseggurinn
Georg m. neyddi þingið til
að setja lögin eftir að bræður
hans, hertogamir af York og
Cumberland, höfðu gifzt kon-
um sem hann hafðí .vanþókn-
un á. En ólíklegt er að fólki
í brezku konungsfjölskyldunni
verði leyft að ráða einkamál-
um sínum án íhlutunar opin-
berra aðila, þótt hægt sé að
sýna fram á að hömlumar
stafa af duttlungum eins
mesta óhappamanns sem setið
hefur á konungsstóli í Bret-
landi. Þar skulu hefðin og
venjumar ganga fyrir öllu,
hve fáránlegar sem þær em.
^Jauragangurinn útaf þeim
Margréti og Townsend
sannar það, hver úrelt kon-
ungdæmið er orðið. Engum
sæmilega upplýstum manni
dettur lengur í hug að trúa
því að konungar séu heilagir
og stjómi af guðs náð. Æðsta
prests tign Elísabetar drottn-
ingar er ekki annað en leifar
bamalegra trúarhugmynda
fmmstæðra manna. Þannig er
tildri og prjáli konungdómsins
öllu farið. Þegar það er skoð-
að niður í kjölinn á raunsæj-
an hátt kemur á daginn að
það byggist allt á hjátrú og
bábiljum, sem enginn sæmi-
lega npplýstur nútímamaður
tekur alvarlega. —• Engu að
síður er það staðreynd að
milljónir manna meðal þjóða
sem vilja teija sig hinar bezt
menntuðu í heimi fylgjast af
lífi og sál með hverju orði og
verki konungborins fólks,
falla £ stafi ef því sést bregða
fyrir og gera einkamál þess,
sem í raun og vem varða
engan nema það sjálft, að op-
inberum málum sem vekja.
meiri hita og dellur en hin
þýðingarmestu þjóðfélage-
vandamál. Þetta sýnir að bil-
íð er furðu skammt milli
f jölda manns meðal svo-
nefndra menntaðra þjóða og
fmmstæðra þjóðflokka sem
em undirorpnir hinum hjá-
kátlegustu eða hryllilegustú
hindurvitnum. — M.TA
rrr rrrff rr rr/r j- j.
Sparið tíma
og fyrirhöfn
með pví aö
leita fyrst
þangað sem
úrvalið
mest.
ÍDAG:
Hvítir amerískir
Verziunin
EROS
Hafnarst. 4
Sími 3350
Æ.F.H
Aðalfundur verður haidinn að
Strandgötu 41 á morgun kl. 13.30
Kontið stundvíslega
Stjómin
: / ;•* 'v r •
«UHUNH