Þjóðviljinn - 14.01.1956, Side 6

WKIUIIY' -

M

6) — ÞJÓÐVTLJINN — ‘|iaugarda|fur 14. janúar 1956
Otgefandi:
Sameiningarflokkur alþýðu
— Sósíalistaflokkurinn —
V_-------------------------
Gestir í landi sínu
Blað utanríkisráðherrans,
Tíminn, hefur þessi ummæli eft-
ír ráðlierra sínum um hafnar-
gerð þá sem rikisstjórnin hefur
nú heimilað Bandaríkjamönn-
um í Njarðvík:
„íslendingar hafa rétt og
möguleika á að koma upp
bryggjum í höfninni til af-
nota fyrir útgerð. Ennfrem-
ur fá íslenzk skip afnot af
aðalhafnargarðinum, sem
um leið verður bryggja fyrir
stór skip.“
Og Morgunblaðið bætir þessu
við:
„islendingar mega nota
mannvirki hafnarinnar, m.
a. hafa not af aðalliafnar-
bakkanum.“
Þetta eru ákaflega lærdóms-
rík ummæli. Það er verið að
tala um höfn á íslandi, höfn
sean gert er ráð fyrir i lands-
hafnarlögum frá Alþingi og átti
að efla mjög sjávarútveg á suð-
urnesium. Og nú hafa íslending-
ar „rétt á“ að koma unp bryggj-
um, og þeir „fá afnot“ af hafn-
argarðinum, og þeir „mega
nota“ mannvirki hafnarinnar.
Þetta er nákvæmlega það orða-
lag sem notað myndi um menn
sem fá að athafna sig í landi
eriendrar þjóðar, hér eru það
íslendingar sem orðnir eru gest-
ír og aðskotadýr í landi sínu.
Ef til vill er það ömurlegast
af öllu að íslenzkur utanríkis-
ráðherra skuli geta komizt
þannig að orði — og liefur hann
eflaust borið orðavalið undir
samráðherra sina og þá sér-
fræðinga sem um málið f jölluðu.
Það hefur ekkert stungið þessa
herra að tala um að íslendingar
„hafi rétt á“ og „fái“ og
„megi“ gera sjálfsögðustu hluti
í landi sínu. Þessir menn eru
hættir að hugsa og finna til
eíns og frjálsbornir íslending-
ar, þýlyndið er orðið samgróið
þeim, þeir hafa hreiðrað um sig
í skugga herveldisins og sjá
ekki út fyrir hann.
Eu það er fleira sem utan-
rikisráðherra og ríkisstjóm
hafa gleymt: réttindum þeim
sem Alþingi íslendinga hefur.
Samningurinn um Njarðvík hef-
ur ekki verið borinn undir Al-
þingi og þingheimi er ekki einu
sinni sagt frá honum f>Tr en
hann er gerður. Utanríkisráð-
herra virðist imynda sér að
hann geti gert hverja þá samn-
inga um landaafsal sem honum
sýnist við Bandaríkjamenn;
mcð íslendingseðlinu virðist
hann hafa glatað þekkingu sinni
4 lögum og stjórnarskrá lands-
manna.
Ráðherran mun bera það fyr-
ir sig að með hernámssamn-
ingnum hafi islenzk stjómar-
völd tekið að sér að afhenda
Bandaríkjamönnum land til
starfsemi sinnar. En hver slík
ráðstöfun er auðvitað eftir sem
áðui1 háð samþykki Alþingis; —
eða ímyndar ráðherrann sér t.d.
að hann geti afhent Reykja-
víkurhöfn upp á sitt eindæmi?!
Slík vanþekking á lögum og
stjómarskrá er skiljanleg hjá
erlendum mönnum en ekki hjá
ráðherra sem enn á að heita að
þ.ykist vera íslenzkur.
Gunnar M. Magnúss:
ABENDING
til yíirmanns herþrælanna á Islandi.
John W. White á Ketlainkarflugvelli
M'
lflv
IX.
Ieð Morgun-
blaðsgreininni
birtið þér mynd af þremur
Nissen-bröggum. Og þjónn yð-
ar við blaðið setti þessi lát-
lausu orð undir myndina: — í
þessum lágkúrulegu bröggum
á Keflavikurflugvelli situr her-
stjórnin. —
Eftir þetta þurfa Rússarnir
og þeirra útsendarar svo sem
ekki mikið að hafa fyrir því að
njósna um hinar mikilvægu
herstöðvar. Þarna getið þið
séð, hvar verið er að brugga
launráð „gegn hættunni úr
austri“, eins og þér orðið það.
Ef svo heldur fram sem nú er
stefnt, má gera. í’áð fyrir að
næsta tiltekt yðar verði að
biðja Morgunblaðið að birta
mynd af hernaðarkortum yðar
með hinum nákvæmlega teikn-
uðu strikum, hringum og
punktaiínum, ef þér þá ekki
sendið Rússum þetta í pósti.
Að öðru leyti mun myndin
eiga að hafa tvíþætta merk-
ingu: Hún mun vera sneið frá
Morgunblaðinu og yður í sam-
einingu til þeirra 2500 íslend-
inga, sem liafast við í bröggum
en hafa sumir verið svo ves-
ældaríegir að nöldra við og við
út af íverustaðnum. Lítið til
fuglanna í loftinu, — litið til
herstjómar Bandaríkjamanna
á 'Sslandi, þeir velja sér slika
bragga til ívistar við öll störf
sín í þágu „vemdarinnar" og
þykir heiður að.
Nei, þetta er of barnalegt
og augljós blekking, hr. John
White. Lítillæti yðar í sam-
bandi við íveru yðar í Nissen-
bröggunum snertir ekki með-
aumkvUnarþel íslendinga. Þeir
brosa að þessu. Þetta er yf-
irborðslítillæti, sem hroka-
gikkir bregða yfir sig, en fer
þeim illa.
Þér talið digurbarkalega um
að „skattborgarinn banda-
ríski“ myndi taka í taumana
við óþarfan f járaustur til her-
stöðvarinnar á Keflavíkur-
flugvelli. Sennilega myndu
vopnasalamir í heimalandi yð-
ar, sem jafnframt eru vafa-
laust miklir „skattborgarar“
ekki gera sér miklar rellur út-
af þeirri lúsarögn, sem færi
til þess að byggja svolítið
reisulegri húsakynni yfir áróð-
urshershöfðingjann, svo að
hann gæti flutt úr hálftunnu-
húsinu, — og forðað lionum
þannig frá háði og spéi hinna
umkomulitlu eyjarskeggja á
kríuskerinu. Þetta mættuð þér
hugleiða úr því að myndin og
Morgunblaðsgreinin framköll-
uðu ekki hina umbeðnu með-
aumkvun íslendinga.
W
lagans á „þessari eyju ykkar í
Atlanzhafinu", svo að tekin
séu upp orð, sem Morgunblað-
ið segir að andinn hafi gefið
yður að mæla. I þessu sam-
bandi er rétt að fræða yður á
því, að íslendingar eru næmir
á ýmis hljóðbrigði í náttúr-
unni og skilja því vel tóninn
í þessum orðum yðar til lands
og þjóðar.
Skal þá aftur víkja örlítið
að byggingaframkvæmdum á
Keflavíkurvelli. Fjárausturinn
frá „skattborgurum“ Banda-
ríkjanna fer ekki eingöngu til
þess að byggja flugvélaskýli,
birgðaskemmur, hótel, kvik-
myndahús og skemmtistaði.
íslendingum -er ekki með öllu
ókuxmugt um uppdrátt af stór-
framkvæmdum á Keflavíkur-
velli. Það þarf vitanlega ekki
að fræða yður á því, að þar
er gert ráð fyrir 30 stórhýs-
um, er reist verði í fyrstu lotu.
Það er að vísu ekki búið að
fullgera nema 12 af þessum
stórhýsum, en í hverju þeirra
eru 70 til 80 herbergi, auk
ýmissa aiuiai'ra salarkynna.
En auk þessara stórhýsa hafa
verið byggð smærri liús, sem
þér munuð telja vel sæmandi
mannabústaði. Samt sem áður
er farið að hugsa. um stór-
framkvæmdir í næstu lotu. En
þér berið fram undirförulslega
kvörtun vegna seinagangsins.
„Það hefði verið æskilegt að
gera fleiri framkvæmdir hér
til þess að stvrkja herfræði-
lítillátir að tilkynna áform
yðar. Hin gersamlega þýðing-
arlausu hervirki, sem þér
streitist við að koma hér upp,
notið þér sem skálkaskjól
meðan þér leitið í hvívetna
færis að eyðileggja viðnáms-
þrótt þjóðarinnar og grafa
undan sjálfstæðisvilja hennar.
Þegar Island hlaut fullveld-
isviðurkenningu eftir alda-
langa og harða sjálfstæðis-
baráttu, greypti þjóðin á
skjöld sinn tvær setningar, sem
skyldu marka stefnu hennar
til heilla um alla framtíð. Það
voru orðin: ævarandi hlutleysil
og vinátta við allar þjóðir.
Þessi orð voru síðan gróður-
sett í hug og hjarta hvers
barns, sem borið var til þéss
að erfa þetta land. En þér
komuð hingað, Bandarikja-
menn, til þess að svívirða og
fótumtroða hinar helgustu
gjafir, sem forfeður vorir gáfu
niðjum sínum. 1 stað vinar-
þels í garð annarra þjóða
krefjist þér að sáð sé hatri í
hugarfar íslenzkra barna, í
stað hlutleysis krefjist þér á-
rásar, í stað friðsamlegra
starfa krefjist þér auðmjúkrar
þjónustu í þágu vopnavalds-
ins. Og hið hryggilega er, að
til liðs við yður hafið þér um
sinn fengið íslenzka valdhafa,
jafnvel nákomna þeim er fyrr-
um mörkuðu hin gullvægu
stefnumið.
En það skuluð þér vita, að
þér eruð hér allir óvelkomn-
| ið fyrir herþrælum vopna-
valdsins, gerðist hann mesti
uppspunamaður sinnar sam-
tíðar hér á landi. Þér her-
námsmenn eigið tryggan
þjón þar sem hann er. En
slíka menn köllum við leppa
hér norðurfrá. Og þótt lepp-
ar séu notalegir og gagnlegir
um sinn, bíða þeirra allra ó-
umflýjanleg og lítt ákjósanleg
örlög.
Með atferli sinu liafa Banda-
ríkjamenn orðið þess valdandi
að stjórnarstefna sú hér á
landi, sem byggist á herset-
unni, hefur leitt þjóðina í
meiri ógöngur en hún hefur
áður komizt í síðau hún fékk
sjálfsforræði. Þér Bandaríkja-
menn hafið sogið vinnuaflið
frá lífrænum atvinnuvegum
þjóðarinnar, svo að nú riðár
allt til falls. Þrátt fyrir millj-
ónir dollara, sem þér sogið að
íslendingar hafi hreppt fyrir
aðstoð við herinn, hefur þjóð-
in aldrei verið skuldugri en nú
út á við. Öll störf bandamanna
yðar hér á landi markast af
fálmi og fumi eftir einhverju
hálmstrái til að fleyta sér á
frá degi til dags: Þér munuð
brosa í kamrinn yfir því,
hvernig yður hefur tekizt að
smeygja fjötrum á þjóðina, en
þó kann sú gleði yðar að verða
skammæ. Það er von allra
þjóðhollra íslendinga, að þeir
dagar nálgist hraðfara, sem
stytti leiðindadvöl yðar og
herþræla yðar hér á landi, svo
að úr íslenzku andrúmslofti
hverfi harmakvein yðar yfir
hinu ógestrisna landi.
XII.
Skal yður þá
veitt skýr-
greining á því, hversvegna al-

fvfý..-:. ■

.‘.0þsrpi'■''
-

■, :
.,1% arn
•« í
.
■
mam
,í p,essum lágkúrulegu bröggum á Keflavíkurflugvelli situr herstjórnin“.
lega aðstöðu vamarliðsins“,
segið þér. „En hér verður að
sjálfsögðu ekkert gert nema
íslenzka rikisstjómin leggi
samþykki sitt á það.“
XI.
F|ér megið gjam-
* an heyra
X.
finsvegar segið
þér ekki frá
þvi, að þér liafið kirkju yðar
í bragga, en látið búa yður
lystisemdanna íveru í hinum
veglegustu húsakynnum á ís-
landi, eins og þér hafið gum-
að af. I þeim stórfenglegu og
glæsilegu salarkynnum félags-
heimilanna verðið þér að reyna
að bæta yður upp í-aunir út-
það við þetta tækifæri, herra
John W. White, að allur fer-
ill Bandaríkjamanna liér á ís-
landi síðustu 10 árin hefur
markað skuggalegan kapítula
í sögu þjóðarinnar. Þjóðin hef-
ur í einu og öllu verið beitt
ofríki vegna hersetimnar. All-
ar hinar „æskiiegu framkvæmd
• ir“ bandaríska hervaldsins
hafa verið ákveðnar vestur í
Bandaríkjunum án nokkurs
samráðs við islenzka valdhafa.
En það skal viðurkennt, að
þér hafið jafnan niátt treysta
á þjónkun núverandi valdhafa,
þegar þér loks hafið verið svo
ir af þjóðarheildinni. Þér
komuð hingað í fyrstu sem of-
ríkismenn, án nokkurrar laga-
heimildar eða fullgildra samn-
inga þar um. Utanríkisráð-
herra íslands, sá, er undirrit-
aði hernámssamninginn, hafði
ekkert umboð til þess, hvorki
frá þjóðiimi né af hálfu Al-
þingis. Hami setti innsigli sitt
undir samninginn í fullkomnu
heimildarleysi, því að 5. maí
1951, þegar samningurinn var
undirritaður, liafði ekki verið
leitað til Alþingis um sam-
þykkt hans. Þetta er óhagg-
anleg staðreynd í sögunni.
Þessi staðreynd hefur verið
borin fram á Alþmgi að við-
staddri ríkisstjórn, en við-
komandi ráðheiTa sá sér ekki
fært að hreyfa andmælum.
Þögnin á að hylja ódæðin.
En eftir að sá ráðherra
hafði framið slíkt gerræði
gegn þjóð sinni, að opna land-
þýða manna á íslandi kallar
menn yðar 4 Keflavíkurvelli
herþræla og yður, hr. John W.
White, yfirmann herþrælanná.
íslenzkur heimspekingur, dr.
Helgi Pjeturss kemst svo að
orði á einum stað, að her-
mennska sé sú tegund af
þrælahaldi sem menn þekki
lægsta. Nóbelsverðlaunahöf-
undurinn Halldór Kiljan Lax-
ness tekur undir þessa álykt-
un með svofelldum orðum:
„Ég held, að fáar almennar
skilgreiníngar á hlut eða á-
standi séu jafnfullkomlega tal-
aðar út úr hjarta sérhvers
íslendíngs. Oss hrýs hugur við
að heyra um menn, sem verða
fyrir þeim ókynjum að falla í
ánauð og vera seldir mansali
til nauðúngarvinnu, ellegar
þegar konur eru veiddar af
þrælasölum og seldar til ólifn-
aðarhúsa í þeim hluta heims-
Framhald á 9. síðu.