Þjóðviljinn - 06.03.1956, Page 7

!
j Sósialistafélag Ifafnar-
! fjaróar hefur venjulega gef-
! ið út kosningablöð nokkurt
! tímabil fyrir hverjar kosn-
!' ingar, en þar sem sóíalistar
hafa átt beina aðild að
stjórn Hafnarfjarðarkaup-
staðar um tveggja ára skeið,
finnur félagið betur en fyrr
tíl vöntunarinnar á mál-
gagni innanbæjar.
Sósíalistafélaginu er fjár-
hagslega um megn að gefa
að staðaldri út eigið blað,
og hefur stjórn félagsins
j því ákveðið að gera tilraun
j tíl að helga bæjarmálum
I’ Hafnfirðinga eina síðu í
Þjóðviljanum hálfsmánaðar-
lega. Ritstjóru síðunnar
mun Hjörtur Gunnarsson
stud mag. annast, og skal
þeim, er óska að koma ein-
hverju á framfæri á síðunni.
bent á, að skrifstofa Sósíal-
istafélags Hafnarfjarðar að
Strandgötu 41 uppi er opin
á miðvikudögum ki. 6—7 sd.
Stjórn Sósíalistafélags
Hafnarfjarðar.

Þriðjudagur 6. marz 1956 — ÞJÓÐVILJINN — (7
reistu nokkur smá frystihús,
en í bæjarstjórn var aldrei á
það minnzt, að bæjarútgerð-
in eignaðist frystihús.
Á öndverðu ári lí>46 var fúll-
trúi sósíalista, Kristján And-
résson, kosinn í bæjarstjórn í
fyrsta sinn. Hann flutti strax
tillögu um, að bæjarútgerðin
kæmi sér upp nýtízku frysti-
húsi, og var það í fyrsta skipti,
sem það mál var flutt í bæj-
arstjórn. Sósíalistar áttu ekki
fulltrúa í útgerðarráði, sem
fékk tillöguna til afgreiðslu, og
var því ekki aðstaða til að
fylgja henni þar betur eftir.
sögðu að fá lánsfé, en nú sat
íhaldsstjóm að völdum og erf-
iðara um útvegun lánsfjár en á
tímum nýsköpunarstjómarinn-
ar, er tillaga Kristjáns Andrés-
sonar var fyrst svæfð í útgerð-
arráði. Leitað var til Fram-
kvæmdabankans um fyrir-
greiðslu en þar fengust einung-
is neikvæð svör. Kunnugt var,
að Gísli Sigurbjömsson forstj.
hafði útvegað fyTÍrtækjum
lánsfé í Þýzkalandi, og varð að
ráði, að hann reyndi að afla
lánsfjár þar í landi fyrir bæjar-
útgerðina. Árangur varð sá.
setningu frystivéla og annarra
tækja. ;
Næsta vetur mun hafnfirzkur
verkalýður hafa eignast stærsta
frystihús landsins, búið beztu
tækni nútímans til að vinna úr
aflanum, er sjómennirnir færa
á land af hinum auðugu fiski-
miðum okkar íslendinga.
Barátta Sjálístæðis
ílokksins gegn
írystihúsinu
Því hærra sem frystihúsið rís
af grunni verður háværara tal
ings þessn nauðsynjamáli (þ. e.
að bæjarútgerðin reisti frysti-
hús) að því er vitað var er
einnig kunnugt., að aðrir aðilar,
Lýsi og Mjöl ásamt nokkrum
stórútgerðarmönnum hér í bæ
og annarsstaðar, hafa þegar
haft uppi ráðagerðir um sam-
eiginlegar aðgerðir og jafn-
framt boðið Bæjarútgerð Ilafn-
arfjarðar samstarf í þessu máli
sem hluthafi í væntanlegu
hlutafélagi í þessu skyni . ...
tel ég að vinna beri að því,
að iántaka sú, er tillaga út-
gerðarráðs fjallar um svo og
fyrirgreiðsla Framkvæmda-
bankans renni til væntanlegs
hlutafélags." Meginatriði þess-
arar greinargerðar er hrein.n
uppspuni Sjálfstæðismanna.
Bæjarútgerðin hafði rækilega
undirbúið byggingu frystihúss-
ins og m. a. reynt til hiítar
knýja ráðherra íhaldsins tji
fylgis við málið. Er greinar-
gerð Sjálfstæðismanna kom
fram, hafði verið unnið að út-
vegun lánsfjár í nálega liá
mánuði, innan lands og utan.
og árangur birtur á þessum
fundi bæjarstjórnar.
Stjórn Lýsis og Mjöls hafð:
aldrei rætt byggingu frystihúss
og því að sjálfsögðu ekki boðið
bæjarútgerðinni samstarf v:.n
stofnun hlutafélags „í þessu
íslendingar eiga ein auðug-
tiistu fiskimið veraldar. Þjóð
sem á slík auðæfi hlýtur að
getá búið við efnahagslegt ör-
yggi og góða afkomu, enda hef-
ar sjávarútvegur ávallt verið
óbrigðul undirstaða þjóðarbú-
ins, þótt einstakir þættir hans
ihafi brugðizt.
I stríðslok áttu fslendingar
rnn 500 millj. kr. í bönkum er-
lendis. Þá höfðum við rofið
síðustu tengsl við danska kon-
ungsvaldið og væntum þess að
bua einir í landi okkar og lifa
af gæðum lands og sjávar. ís-
lenzk alþýða krafðist þess, að
stríðsgróðanum yrði varið til að
tryggja efnahagslegt öryggi
þjóðarinnar með því að bæta
aðsíöðu okkar í því lífsstarfi,
sem allar aðrar framkvæmdir
hvíla á, að afla fisks og flytja
hann fullunna vöru á heims-
markaðinn. Og vegna vaxandi
fylgis sósíalista með þjóðinni
var nýsköpunarstjórnin mynduð.
Hún gerði stórfelldar áætlanir
um nýsköpun atvinnulífsins
tim land allt og tryggði fram-
gang þeirra með myndun stofn-
lánasjóðs, er lánaði fé til langs
tírna með lágum vöxtum.
Hafnfirðingar hugðu gott til
að bæjarútgerðin tæki þátt í
toinni almennu nýsköpun og
notfærði sér hin hagkvæmu
kjör, er buðust, til að fjölga
togurunum og eignast loks
frystihús eftir 14 ára tilveru.
Einstaklingar í Hafnarfirði
Fór svo fram í átta ár, að
Kristján Andrésson rak sífellt
eftir afgreiðslu tillögu sinnar,
en án árangurs. Árið 1951 flutti
hann sömu tillögu aftur í bæj-
arstjórn, en enn fór á sömu
lund, tillagan komst til útgerð-
arráðs og lengra ekki. Útgerð-
arráð var skipað býsna at-
hafnasömum útgerðarmönnum,
en tillaga Sósíalista um að bæj
arútgerðin kæmi sér upp frysti-
húsi varð þeim til þeirrar at-
hafnar einnar að skrá í bæk-
ur útgerðarráðs „engin ákvörð-
un tekin“.
Þessi hluti frystihússins
hefur verið steyptur upp í
vetur og er senn kotainn
undir þak. Hann er 925m’ á
þrem hæðum. Á neðstu hæð
er vélasalur, kæligeymsla,
beltu- og bjóðageymsla og af-
greiðslusalur. Á annarri liæð
er Itæligeymsla, ísgeymsia,
frystitækjasalur o. fl. Á efstu
hæð er ísvélasalur, umbúðasal-
ur, skrifst. bæjarútgerðarinn-
ar, matsalur og samkomusal-
ur. Vestur úr aðaibýgging-
unni mun ganga álma á tveim
liæðum 42X15 m. Verður
húsið því allt nál. 1550 m" Á
neðri hæð verður móttökusal-
ur, sem rúmar um 200 tonn af
fiski. Á efri hæðinni verður
flökunar- og pökkunarsalur.
Ilreinlætistæki verða á hverri
hæð liússins. Húsið verður hú-
ið öllum ný.justu fiskvinnslu-
tækjum, og verður hægt að
viuna úr 100 tonnum af fisld
að samningar tókust við fyrir-
tækið Habag um 6 millj. kr.
lán, en Framkvæmdabankinn
fékkst til að framlengja lánið.
Þegar séð var, að þýzka lánið
fengist, ákvað Landsbankinn
að lána sjálfur féð. Fjármagn
til að koma frystihúsinu upp
mun því fást þannig: Lands-
bankinn lánar 3% millj. kr., en
Framkvæmdabankinn fram-
lengir lánið. Samvinnutrygging-
ar lána 1 millj. kr. Það sem
vantar til að Ijúka verkinu,
verður greitt úr framkvæmda-
sjóði bæjarins eða með frekari
lántökum, ef unnt er.
Er undirbúningi öllum var
lokið, var þegar byrjað á fram-
kvæmdum. og í ágúst s.l. var
farið að grafa fyrir veggjum
hússins. Byggingarfélagið Þór
sér um smíði hússins, og Gísli
Guðjónsson húsasmíðameistari
stjórnar verkinu. Vélsmiðjan
Héðinn annast útvegun ‘»op-
Sjáirstæðismanna um að þeir
hafi ávallt barizt fyrir því, að
það yrði reist. Staðreyndir tala
allt öðru máli.
Sjálfstæðismenn liafa átt
fulltrúa í stjórn bæjarút-
gerðarinnar frá stofnun
henrar, en aldrei hafa þeir
minnzt á, að bæjarútgerðin
þyrfti að koma sér upp
frystihúsi. SjáJfstæðismenn
hafa enga tillögu flutt í bæj-
arstjórn um að reist verði
frystihús, en alltaf greitt at-
kvæði gegn slíkum tillögum
bæjarfulltrúa sósíalista.
Hinn 17. des. 1954 var í bæj-
arstjórn rædd ályktun útgerð-
arráðs um að samið yrði um
lán það, er fengizt hafði lof-
orð fyrir t Þýzkalandi og fyrr
er frá sagt. Þá fluttu Sjálfstæð-
ismenn greinargerð, sem í segir
orðrétt: „Með því að Ijóst var
síðla síðastliðins sumars að fátt
hafði verið eert til undirbún-
á dag, þ. e. framleidd verða
25 tonn af flökum, en aukn-
ingarmöguleikar eru ini'r.iii*
vegna mikils húsrýmis. I»c: r
frystihúsið tekur til stari'á
aukast afköst frystíhúsanun í
Hafnarfirði um meira eá
helming. Einnig verðr >*-
framíeiðsla (skelís), 50—00
tonn á sólarhring, og ge>Tns!a
verðúr fyrir 250 tonn af í s
en til þessa hafa HafnFirðing-
ar Iicypt ís frá Garðahreppi.
skyni“. Það tilboð kom ekki •
fyrr en með bréfi dagsettu 10. ,
jan. 1955, nær mánuði síðar
en bæjarfulltrúar Sjálfstæðis-
manna fullyrða áð Lýsi og'
Mjo! hafi „boðið bæjatútgerð-
inni samstarf í þessu máli".
Sjálístæðismenn i Lýsi og
Mjöl ji.vkjast þar með gilda
ósannindi sín i bæjarstjórn 17.
les. 1954.
Síðan ákveðið var að re>sa
frystihúsið, hafa Sjálfstæðis-
menn unnið gegn því leynt
og Ijóst af öllum mætti oq
fvllstu ósvífni. í fyrstu
hugðu þeir, að bæiarútgerð-
inni myndi ekki takast að fá
nægilegt lánsfé til fram-
kvæmda, og gerðu reyndar
allt til að síuðla að því, að
svo færi. Er þeim yerður
Ijóst, að málið muni ná fram
að ganga, taka þeir að berj-
Framhald á 10. síðu.
Eftir bæjarstjórnarkosningar
i jan. 1954 urðu þær breyting-
ar á valdahlutföllum í bæjar-
stjórn, sem öllum eru kunnar.
Samningar sókust með sósíalist-
um og Alþýðuflokksmönnum
um stjórn bæjarins. í þeim
samningur lögðu sósíalistar á-
herzlu á, að höfuðverkefni hins
nýja bæjarstjórnarmeirihluta
væri að reisa frystihús fyrir
bæjarútgerðina, svo að vinna
mætti úr öllum afla, er kæmi á
land í Hafnarfirði. Við það
margfaldast verðmæti aflans
og atvinnuöryggi bæjarbúa er
tryggt. En höfuðeinkenni bæjar,
sem alþýðnn stjórrar, er eign
bæjarins á atvinnutækjunum
og áhrif verkalýðsins á stjórn
þeirra.
Er bygging hússins hafði ver-
ið ákveðin, var einkum þrennt
að athuga, áður en byggingar-
framkvæmdir gætu hafizt, stað-
setning hússins, teikning af
húsinu og fjáröflun. Þrír staðir
komu einkum til greina, er á-
kveða skyldi, hvar húsið ætti
að standa: Svendborgarlóðin,
svæðið milli bryggjanna og lóð
sunnan f jhrðar. Að vandlega
athuguðu máli var ákveðið, að
húsið skyldi reist á svæðinu
milli bryggjanna. Nokkrar til-
löguteikningar komu til álita,
og ákveðið var í samráði við
sérfræðinga að nota eina af
teikningum Axels Kristjánsson-
ar frkvstj. Samkvæmt kostnað-
aráætlun yrði kostnaður um
5,5 millj, kr. Til svo stórfelldra
framkvæmda þurfi að sjálf-
Fyrir áhrif verkalýðsins í bæjarstjóm reisa
Hafnfirðingar stærsta frystihús landsins