Þjóðviljinn - 14.08.1956, Side 4

1}' —- ÞJÓÐVILJINN — Þriðjudagur 14. ágúst 1956

Þriðjudagur 14. ágúst 1956 — ÞJÓÐVILJINN (5
ÞIÓÐVILIINN
Útgejandi:
Bameiningarflokkur álpýöu — Sósialistaflokkurinn
Rannsókn á efnahagsástandinu
Það var eitt af atriðum stefnu-
yí'irlýsingar ríkisstjómar-
iEnnar að framkvæmd yrði sér-
fræðileg rannsókn á efnahags-
'ástandinu í landinu í náinni
'Samvinnu við stéttarsamtök
jTinnandi fólks. Með þeirri rann-
Sókn hyggst ríkisstjórnin afla
Sér og þjóðinni nauðsynlegra
ÍPg óvéfengjanlegra upplýsinga
S>g gagna um raunverulegt á-
Stand í efnahags- og fjármála-
pfi þjóðarinnar og leggja grund-
Völl5 að þeim úrræðum sem ó-
lljákvæmileg kunna að reynast
ill viðreisnar í dýrtíðar- og efna-
Jjhagsmáium. Framkvæmd þessa
atriðis stjómaryfirlýsingarinnai
.©r nú hafin með sérfræðilegri
JWnnu og skipun nefndar af
llálfu ríkisstjómarinnar þar sem
(Suk fulltrúa hennar eiga sæti
(Srúnaðannenn frá stærstu stétta-
jSamtökum alþýðunnar í landinu,
Jyerkalýðsins og bændanna.
forgunblaðið hefur brugðizt
illa við þessu framtaki rík-
ísstjórnarinnar og kveður skip-
an nefndarinnar „fáránlega“ í
.forsiðugrein í fyrradag. Á yfir-
borðinu er reynt að láta líta svo
'út sem það sé umhygg.ian fyrir
sjávarútvegi og iðnaði sem valdi
óánægju íhaldsins. Það sem
Morgunblaðið á við er að betur
hefði á því farið að menn eins
Og Kjartan Thors og Tómas í
Ölgerðinni hefðu stjórnað rann-
sókninni en fulltrúar verka-
manna og bænda. Sú afstaða
kemur ekki á óvart en hún á
ekkert skylt við umhyggju fyrir
íslenzkum sjávarútvegi og iðn-
aði enda er það annað sem vak-
ir fyrir Morgunblaðsmönnum.
Fulltrúar stóratvinnurekenda
eru; manna ólíklegastir til að
hafa áhuga fyrir því að leiða
sannleikann í ljós um ástand
efnahagslífsins og sízt þeir sem
jafnhliða og í enn ríkara mæli
taka gróða sinn á imilliliða-
Starfsemi og í krafti einokunar-
aðstöðu. Þetta þarf Morgun-
blaðið að reyna að skilja og
gera jafnframt tilraun til að
Stilla geðvonzku sinni í nokk-
yrt hóf.
,jóðin mun heldur ekki harma
það þótt enginn flokksmað-
ur íhaldsins eigi sæti í þeirri
nefnd sem á að hafa stjórn
rannsóknarinnar með höndum.
Þar er komið að hjarta Morg-
Unblaðsins þótt reynt sé að leiða
athyglina að öðru. íhaldið hefði
gjarnan viljað eiga þess kost
að tefja rannsóknina og trufla
Sem mest þau störf nefndarinn-
ar og sérfræðinganna sem verða
grundvöllur hennar. Þennan
möguleika harmar íhaldið og
þess vegna er Morgunblaðið úr-
íilt og hefur allt á hornum sér.
SEn íhaldið verður iað reyna að
Sætta sig við þá breytingu sem
brðin er. Fiokkur þess hefur
isjálfur einangrað sig og dæmt
Big ósamstarfshæfan með því að
gerast ósjálfstætt og starblint
verkfæri erlendra hernaðarafla
gegn íslenzkum málStað og hags-
munum og með því að ganga
svo fram fyrir skjöldu í þjón-
ustunni við einkahagsmuni fá-
mennrar sérréttindaklíku og
einokunarafla að hann stend-
ur nú afhjúpaður frammi fyrir
þjóðinni og kallar yfir sig
þungan áfellisdóm alþjóðar.
Slíkum flokki , er alls ekki
treystandi til að vinna af heið-
arleik og festu að þeim málum
sem almenning varða mestu
og eiga að leggja grundvöll að
heilbrigðri uppbyggingu úr
rústunum sem óstjóm íhaldsins
skilur eftir sig.
Sú rannsókn sem nú ; er efnt
til að frumkvæði ríkis-
stjórnarinnar mun taka til allra
þátta íslenzkra efnahagsmála,
einnig sjávarútvegs og iðnaðar
og er ekki sízt i þágu þessara
atvinnuvega. Sjávarútvegurinn
hefur t.d. verið og er enn svo
hart leikinn af nánustu vildar-
mönnum Sjálfstæðisflokksins í
stétt milliliða og braskara, að
ekki er vanþörf á að leiða
sannleikann undandráttarlaust í
dagsljósið. Það er heldur ekki
að ófyrirsynju að það sé rann-
sakað til hlítar hvert gróða-
myndunin í þjóðfélaginu raun-
verulega rennur. Má íara nærri
um hvern áhuga íhaldið hefur
fyrir þvi að slík rannsókn fari
fram án hlífðar og undandrátt-
ar. Hagsmunir íhaldsforkólf-
anna eru þvert á móti að dylja
fyrir almenningi og þjóðinni þá
iðju auðfélaganna og millilið-
anna sem að því miðar að gera
ránsfeng þeirra sem stærstan á
kostnað alþýðunnar og fram-
leiðsluatvinnuveganna. Að því
hefur íhaldið unnið ósleiti-
lega á undanfömum árum og
hvergi dregið af sér í érind-
rekstri fyrir afætulýðinn.
¥^að er ætlun ríkisstjórnarinn-
“ ar að á niðurstöðum þeirr-
ar rannsóktiar sem nú er hafin
verði þær ráðstafanir reistar
sem talið verður nauðsynlegt
að gera til þess að treysta
grundvöll efnahagslífsins. Því
var yfirlýst í stefnuyfirlýsingu
ríkisstjórnárinnar að um und-
irbúning og framkvæmdir yrði
haft sem nánast samstarf við
samtök vinnustéttanna. Við það
hefur verið staðið með skipun
fulltrúa Alþýðusambands íst
lands og Stéttarsambands
bænda í nefndina sem nú er
að taka til starfa og á að
stjórna úttekt á „arfinum" sem
íhaldið lætur eftir sig. Þátt-
^taka þeirra og forusta á að
tryggja hvorttveggja: að rétti-
lega sé að verki staðið og að
hagsmuna alþýðustéttanna
verði fullkomlega gætt þegar
til þess kemur að taka ákvarð-
anir um leiðir út úr því öng-
þveiti sem valdaaðstaða í-
haldsins og varðstaða þess um
hagsmuni auðfélaga og milli-
liða hefur leitt yfir þjóðina og
efnahagslíf hennar.
Þyriti betri
verkírædínga
Þegar ekið er hina fjölförnu
vegi í nágrenni höfuðstaðarins,
er erfitt að verjast þeirri hugs-
un, hvort opinberir vegaverk-
fræðíngar hér á landi hafi lagt
fram skilríki fyrir því að þeir
hafi nokkurntíma séð vegi áð-
ur en þeir tóku við embætti,
Mér -er sagt að verkfræðíngar
okkar- hafi lært í Danmörku.
Hvað hafa þeir lært þar? Það
er auðvelt að sanna, að þeir
hafa a.m.k, ekki lært að búa
til vegi af dönum. Vegir í Dan-
mörku svara í senn kröfu um
notagildi og útlit. Hvað mundu
menn segja í Danmörku ef í
fjölfarna vegi væri borið laust
duft sem ryki við hverja smá-
hræríngu um tún manna og
akra, aldingarða og matjurta-
garða, eða inní húsin hjá fólki
svo ólíft væri í sveitum á góð-
viðrisdögum? Er það kent í
Danmörku að frágángur fjöl-
farinna þjóðvega eigi .að vera
slíkur, að ef vætir í nokkra
klukkutíma, þá myndist 10—
50.000 holur í veginn á liverj-
um brautarkílómetra? Við
hvaða farartæki miða þeir
menn þjóðvegi, sem kent hafa
íslenskum verkfræðíngum? Það
hljóta að vera einhver önnur
farártæki en til eru á ísiandi
eða í Danmörku. Fða mætti
ég spyrja um annað atriði í
sambandi við íslenska vegi, þó
eftilvill meir varðandi almenna
siðmenníngu en nokkurntíma
verkmenníngu. Af hverju eru
brýr á vegum hér í ástandi
einsog geisað hafi styrjöld í
landinu, niðurdrabbaðar og
molnaðar, handrið óviðgerð,
beigluð og rifin eða hreinlega
farin af? Hvar í Danmörku er
svona draslaraháttur kendur?’®*'
Ég hef ekki heldur séð í Dan-
mörku, þar sem þessir menn
segjast hafa lært, að skilið sé
við fagurt' land í flagi á stór-
um svæðum þar sem verið er
að’ gera- vegi eða laga þá. Víða
í Evrópu sýnist mér talsverð-
ur hluti af vegagerð vera fal-
inn í garðyrkju meðfram
brautum. Og hvar á bygðu
bóli þekkist það að láta sig
muna um að setja öryggisrið
af einhverju tagi á háar veg-
brúnir og á beygjur í fjalls-
hlíðum og upphækkaða kafla
kríngum brýr osfrv?
Ef maður ræðir við íslenska
verkfræðínga um hinn þjóð-
fræga draslarahótt í vegagerð
hér á landi, þá hafa þeir á
hraðbergi kenníngar á þá leið
að ekki sé hægt að búa til
vegi sem dugi í íslensku veður-
lagi, úr efnum sem komi til
greina hér á landi; og þeir
reyna að sanna þessar kenn-
íngar sínar í verki. Væri ekki
nær að þessir menn reyndu
að búa til kenníngar um að
hægt ísé að leggja siðaðra
manna vegi hér á fslandi eins-
og í öðrum löndum, og það
meira að segja lángtum fá-
tækari löndum en ísland er,
úr þeim efnum sem koma til
kúrum með því að segja að
hér þurfi að leggja stein-
steyptan þjóðveg milli Heykja-
víkúr og Akureyrar fyrir 400—
500 milíjónir króna. Þetta er
að flýa útí draumaríngl og
útópíu í stað þess að svara.
Það eru yfirleitt ekki hafðir
sementsvegir í Evrópu. Jafn-
vel þó nóg sement væri á ís-
landi væri ekki fremur ástæða
til að steypa sementsveg norð-
urí land heldur en leggja gull-
veg til Akureyrar þó nóg gull
fyndist í Esjunni. Meginleiðin
til Akureyrar ætti ekki einu-
sinni að ver.a vand-amál um há-
sumarið, svo fáfarin er hún
jafnvel þá. Hún er þó sjaldan
þeim til lofs sem eiga að ann-
ast hana. Að halda henni í
lagi er .aðeins örlítið verk-
menníngaratriði, Mér er sagt
að sjaldan séu meira en 5—10
bílar á klt. á meginleiðinni til
Akureyrar, jafnvel þegar mest
er sumarumferð, meðan þrír
50-km-spottar í nágrenni höf-
uðstaðarins, Keflavíkurvegur,
Selfossleið og Þíngvallavegur,
eru hver um sig oft famir af
meira en þúsund bílum á sól-
árhrmg, og ©inn þeirra, Þíng-
vallaveginn, aka iðulega 2—
3000 bílar dag eftir dag um
hásumórið.
Ef íslenskir vegaverkfræðíngar
geta ekki lagt vegi við nútíma-
hæfi úr því efni sem kemur til
greina, á þeim 150—200 km ak-
brautar þar sem mest er um~
ferð, þá fæ ég ekki séð að
neinum sé minkunn ger þó til
væru kvaddir útlendir verk-
fræðmgar að gera hér vegi.
H. K. L.
grema,
verki?
Stundum sv.ara þessir menn á-
Makarios fái
heimferðarleyfi
Utanríkismálanefnd alheims-
kirkjuráðsins hefur samþykkt
ályktun þar sem segir að
brezka stjórnin ætti að veita
Kýpurbúum rétt til sjálfs-
ákvörðunar.
Nefndin kom saman um dag-
inn í vesturþýzku borginni
Herrenalb í tilefni af því að 10
ár eru liðin frá stofnun nefnd-
arinnar. Formaður nefndarinn-
ar, dr. Nolde frá New York
hefur látið svo ummælt að
hætta verði þegar I stað við þá
nýlendustefnutilraun sem verið
sé að gera á Kýpur. Tryggja
verði sjálfsákvörðunarrétt eyj-
arbúa og veita Makariosi erki-
biskupi leyfi til að hverfa heim
aftur.
Sovésk börn
í Noregi
Mig ■ langalfir tb'vj&.mÍÍKto
vini mímim, li Sung á Mal-
akkaskaga, orðsehdingu og
láta liann vita, að ég væri
lieill á húfi. Yið höfðum ekki
frétt neitt hvor frá öðrum í
átta ár. Nú leit út fyrir, að
ég mundi geta skrífað homun.
En á síðustu stuadu varð ekki
neitt úr neinu. Viðræðurnar
um íok styrjaldarmnar á
Malakkaskaga, sein frani fóru
milli jóla og nýárs, urðu ár-
angurslausar. Yfirvöldin iiafa
sett 100.000 shillinga til höf-
uðs Li Sung, en hanu berst
áfram I frumskógunum fyrir
frelsi lands síns, , . .
Gamla vöruflutningaskipið
þumlungar sig áfrani gegnum
Malakkasundið. Smátt Og
smátt þrengist sundið, og
brátt sést • til lands báðum
megin. Á vinstri hönd eru
þéttir frumskógar Malakka-
skagans, en til hægri sést
iðjagræn strönd eyjarinnar
Súmötru. Nú korna nokkrar
smáeyjar I Ijós, kínverskar
duggur sigla þar fram og aft-
ur, hratt og örugglega, I
f jarska ber dökkgræna pálma-
lundi við dimmblátt hafið, og
að baki þeim rís milljónaborg-
in, með húsaþyrpingum og
háum turnum: Singapore, ný-
tízkulegasta stórborgin milli
Bombay og Sidney. Borg með
breiðum götum, þar sem
skrautlegir bílar bruna fram
og aftur og lögregluþjónar
með sólhlífar stjórna umferð-
inni. En örstutt þaðan má
sjá hrörlega kofa, þar sem
fátæklingarnir búa, og íbúð-
arbáta handa þeim allra fá-
tækustu, sem enn hafa ekki
getað eignazt samastað á
þurru landi. Opin skolpræsi
eru á götunum, full af rotn-
andi úrgangi og alls konar
óþverra. Þannig er Singapore,
sem einu sinni var sterkasta
vígi brezka heiinsveldisms í
Suðaustur-Asíu.
Burðarkarlar reistu
Singapore
Einu sinni tilhéyrði borgin
hinu volduga Javaríki, sem
náði frá ÁstraUuströnd til
stranda Indlands, frá landa-
mærum Síams tiljútjaðra Fil-
Noröan við Singapore hefst hinn eiginlegi Málakkaskagi meö kókos-, gúm- og banana-
ékrum og miklum málmauölindum. Malajiski bóndinn hér á myndinni er aö brjóta
nýtt land til hrísgrjónarœktar.
Norsk æskulýðssamtök hafa
boðið fimm sovézkum, börnum
á skólaskyldualdri að dveljast
i sumarleyfinu í Noregi, Boðinu
og sanna það i var tekið og komu börnin til
Noregs um daginn í fylgd með
einum fullorðnum,
David Marsháll,
fyrrv. forsætisráðherra
ippseyja. Árið 1365 hrundi
þetta mikla ríki til grunna í
blóðugri styrjöld, og það var
ekki fyrr en 1819, að enski
ævintýramaðurinn Sir Stam-
ford Raffles stofnsetti verzl-
unarstað fyrir Austurind-
verska félagið á því svæði,
þar sem gamla ,,Ljóhabörg“
stóð áður (á sanskrít merkir
sinlia ljón og pura borg),
og Raffles er í hávegum hafð-
ur enn þann dag i dag, láka*
eski hafa verið reist, honum
til dýrðar, og götur og torg,
svo og stærsta gistihús borg-
arinnar, bera nafn hans. Raff-
les breytti þessum litla verzl-
unarstað í nýtízku stórborg,
og lét flytja kínverska burð-
arkarla þangað til að annast
allar byggingaframkvæmdir.
Þess vegna er Singapore nú
kínversk borg, þótt hún sé
ífjarri Kína. 80% íbúanna eru
Kinverjar, skilti verzlananna
bera þess glögg merki, skráð
hinu einkennilega táknletri, í
veitingahúsunum fást alls
konar kínverskir þjóðréttir og
blaðadrengirnir hrópa upp
hinar óskiljanlegu fyrirsagnir
kínversku blaðanna. Þúsundir
manna, sem aldrei hafa Kína
augum litið, eru tengdir ó-
sýnilegum böndum við land
feðra sinna.
Norðan við Singapore hefst
hinn eiginlegi Malakkaskagi,
fagurt og frjósámt land, að
mestu leyti byggt Malöjum.
Þar er gróskumiklir skógar,
með kókos- og bananaekrum
og fríðsæl þorp með bambus-
kofum. Töluverður hluti af
því gúmi, sem framleitt er í
heiminum, er unnið hér, þrír
fjórðu af tinframleiðslu
heimsins, og á 750.000 hekt-
urum lands eru ræktuð hrís-
grjón. Þarna eru margar dýr-
mætar viðartegundir, og kol,
wolfram, gull og járn er graf-
ið úr jörðu. Það er því ekki
að undra, þótt hluthafamir í
London City hafi tekið ást-
fóstri við þennan stað. Gúmið
eitt gefur 2,5 millj. punda ár-
legan arð.
Englendingarnir
þömbuðu whiskj-
1 120 ár áttu ensku heims-
veldissinnarnir ekki í neinum
örðugleikum á Malakkaskaga.
Ibúarnir krepptu hnefana og
bitu á jaxlinn, en þeir veittu
enga . teljandi mótspyrnu.
Stjórnmálafrelsi var ekki til.
Allir flokkar, stéttafélög og
menningar- og æskulýðssam-
tök voru bönnuð. Eftir regl-
unni gömlu: „Deildu og
drottnaðu", tókst nýlendu-
herrumim að etja saman hin-
eftir, ofurselda örlögunum.
Þetta var meira en níðingsleg
framkoma, þetta vom enda-
lokin á einu tímabili sögunn-
ar. Hugmyndirnar um yfir-
burði hvíta mannsins hmndu
í einu vetfangi, enginn bar
lengur virðingu fyrir nýlendu-
herrunum. íbúunum varð það
ljóst, að þeir urðu sjálfir að
taka upp baráttuna fyrir
frelsi lands síns.
Þrjár gular stjömur
Á gönguferð um skógana
við Johore sýndi Li Sung
mér dálítið rjóður. Þar var
hið nýja Malajaríki sett á
stofn fyrir 12 ámm. Vorið
1944 komu þar saman 124
æskumenn og mynduðu fyrstu
herdeild frelsishersins. Þegar
stríðinu lauk vom í hernum
7 fullbúin herfylki, alls yfir
20.000 manns. Á grænum káp-
um sínum höfðu hermennirn-
ir þrjár gular stj'örnur, eina
fyrir hvert hinna þriggja þjóð-
erna: Malaja, Kínverja og
Indverja. Því að í sameigin-
legri frelsisbaráttu hafði
skapazt eining og vinátta
meðal íbúanna. Áður en nokk-
ur enskur hermaður hafði
um ýmsu þjóðernum, og í
landi, þar sem bjuggu 2,5
millj. Kínverja. og Malaja og
1 milljon Indverja, reyndist
þeim það tiltölulega auðvelt.
Þannig liðu árin, unz síðari
heimsstyrjöldin gerbreytti öll-
um viðhorfum. Aðfaranótt 9.
desember 1941 réðust Japanir
Skammt frá
breiðtun og
glæsilegum göt-
um Singapore
standa lirörlegii
kofar Itínverski:
fáiækiinganna.
Singapore
Lykillinn að auðlindum
Malakkaskaga
eftir austurriska blaðamanninn
HARRY SICHROWSKY
fyrirvaralaust á bandarísku
flotastöðina Pearl Harbour á
Hawaii-eyjum, og japanski
styrjaldarrisinn geystist fram,
ægilegur og óstöðvandi. Indó-
kína og Síam urðu að lúta í
lægra haldi, og þegar í febr-
úarbyrjun 1942 fóru jap-
önslcu herirnir inn yfir norð-
urlandamæri Malakkaskaga og
sóttu fram til Singapore með
geysihraða. íbúarnir urðu
skelfingu lostnír. Fólkið vissi
hvað beið þeirra, vegna hins
kínverska þjóðernis. Æsku-
lýðurinn lieimtaði vopn til að
verja borgina, en nýlenduyf-
irvöldin neituðu harðlega. Þau
voru hræddari við að fá íbú-
unum vopn í hendur en við
Japanina, sem stóðu gráir fyr-
ir járnum við borgarhlið
þeirra.
Þegar ég var í Singapore,
sat ég dag nokkurn á svöl-
unum framan við Raffles-
gistihúsið. Þar sátu Englend-
ingarnir á hættunnar stund
og drukku whiskyið sitt eins
og friðartímar væru og engin
hætta á ferðum, en skammt
frá þeím voru erindrekar Jap-
ana með ljósmerki að gefa
japanska hernum til kynna,
að borgin væri varnarlaus. 15.
febrúar voru Japönum afhent-
Kort yfir Malakkaskaga
og Singapore.
ir borgarlyklarnir við hátíð-
lega ath'öfn. 75000 enskir her-
menn voru teknir höndum, en
hershöfðingjarnir og land-
stjóramir flýðu með flugvél
til London og skildu íbúana
stigið fæti sínum á land á
Malakkaskaga árið 1945, hafði
alþýðuherinn frelsað landið og
fólkið fagnaði honum og
hyllti hann.
Eins og vorið biýtur hlekki
vetrarins, eins höfðu nú Mal-
akkabúar brotið af sér fjötr-
ana, og ég var svö hamingju-
samur að fá að itaka þátt í
gleði þeirra. Landið, sem fimm
árum áður hafði ekki þekkt
neitt til lýðræðis, varð nú lýð-
ræðislegra á öllum sviðum en
hin gömlu, vestrænu „lýð-
ræðisriki“. Stjómmálaflokkar
voru stofnaðir, stéttasamband
með 200.000 meðlimum gerð-
ist félagi í Heimssambandi
stéttarfélaga og nýja lýðræð-
issinnaða æskulýðssambandið
var stofnað; formaður þess
var Li Sung, sem þá var 18
ára. Hann var fulltrúi æsk-
unnar á þingi Singapore. 1
öllum opinbemm stofnunum
átti kommúnistaflokkurinn
fulltrúa, og jafnvel Englend-
ingarnir viðurkenndu, að hann
hefði staðið fremstur í frels-
isbaráttunni, Foringjar al-
þýðuhersins vom sæmdir heið-
ursmerkjum af Mountbdtten
lávarði, er seinna varð vara-
konungur Indlands.
Krepptur hnefi
Ég var viðstaddur þá at-
höfn, og ég gleymi henni
aldrei. Hún fór fram á tröpp-
unum framan við ráðhús
Singapore-borgar. Hundruð
þúsunda manna höfðu safnazt
saman á torginu. Mountbatt-
en hafði fest fvrsta heiðurs-
merkið á brjóst yfirforingj-
ans og heilsaði að hermanna-
sið. Foringi skæruliðanna
svaraði með hinni gömlu, al-
þjóðlegu kveðju andfasista,
hann lyfti krepptum hnefan-
um, og í sama bili kváðu við
fagnaðaróp fólksins. Allir her-
fylkisforingjarnir, sjö að tölu,
heilsuðu á sama hátt. Lýð-
ræðissamband Malakkaskaga,
hið nýstofnaða einingarbanda-
lag allra sannra föðurlands-
vina, naut þegar óskiptrár
hylli, og markmið þess var
að gera Malakkaskaga sjálf-
stæðan svo fljótt sem auðið
væri.
Englendingarnir höfðust
ekki að. Þegar Verkamanna-
flokkurinn sigraði í Englandi,
fögnuðu Malajarnir ákaft.
Var ekki verkamannastjórn
líklegust til að veita Malakka-
skaga frelsi? Stuttu síðar
gengu brezkar hersveitir þar
á land. Með þeim komu liers-
höfðingjarnir og landstjórarn-
ir, sem svikið höfðu fólkið og
yfirgefið það á örlagastund.
Eigendur tinnámanna og gúm-
ekranna komu líka aftur. Her-
menn úr frelsishernum, sem
fyrir löngu liöfðu lagt niður
vopn, voru handteknir, blöð
gerð upptæk og fundarhöld
bönnuð. Var það vegna þessa,
sem fólkið hafði barizt hetju-
baráttu og bjargað lífi fjöl-
margra brezkra hermanna
með því að leggja sitt eigið líf
í sölurnar? Kommúnistaflokk-
urinn var bannaður, stétta-
félögin leyst upp og nokkrir
foringjanna seldir í hendur
Chiang Kai-shek, þar sem ekk-
ert beið þeirra nema dauðinn.
Að lokum var svo lýst yfir
umsátursástandi. Allt var
þetta framkvæmt af ótta við
að landið yrði sjálfstætt, og
plantekrurnar þjóðnýttar. Þeg-
ar svo sendar voru refsisveit-
ir gegn plantekruverkamönn-
um, sem áttu í verkfalli, var
alþýðuherinn endurvakinn og
allsherjar hervæðing hafin.
Ensku nýlenduherrarnir voru
komnir í blóðuga styrjöld við
ibúana á Malakkaskaga.
Nú taka þátt i þessum
hernaðaraðgerðum 120.000
hermenn frá Bretlandi og ný-
lendunum og 380.000 lögreglu-
menn og „heimavamarlið“.
Styrjöldin kostar enska skatt-
greiðendur um 1400 milljón
krónur árlega. Síðan styrjöld-
in hófst hafa hershöfðingjarn-
ir á hálfs árs fresti lýst því
yfir, að „uppreisnarmenn“
yrðu gjörsigraðir eftir nokkra
mánuði, „jafnvel þótt það
verði að drepa þriðjunginn af
íbúunum“, eins og Templer
hershöfðingi komst að orði.
20.000 manna hafa fallið af
báðum aðilum, hálf milljón
manna er í fangabúðum og
tugir þorpa hafa verið brennd
til ösku og íbúarnir myrtir af
nýlendukersveitunum. Fimnr
Famhald á 7. síðu.