Þjóðviljinn - 23.08.1956, Side 4

•IJ ÞJÓÐVIL.TINN — Fimmtudagur 23. ágúst 1956
Þióoviliinn
ÚtgefandL’
í Wameiningarflokkur alpýOu — SósíaMstaflokkurlnn
I—-------------------------z>
Hugsjónir
[ K’FTIR að b.vggingar íbúðar-
I ^ húsnæðis voru gorðar ó-
' háðar leyfum hafa ýmsir mátt-
! arstólpar þjóðfélagsins orðið
/ gagntekiiir af áhuga á því að
I ötrýma húsnæðisskorti í
I Reykjavík. Hafa þeir ráðizt I
[ mikil stórhýsi undir íbúðir og
f íýmsir ekki horft í að velja
f þehn stað þar sem lóðir eru
f dýrastar í Reykajvík og ein-
f Sætt var talið að upp myndu
f sisa verzlunarhallir og gróða-
f ínannaskrifstofur. Af þessum
f íórnfúsu hugsjónamönnum
[ Sná t.d. nefna Sigurð Jónasson,
[ Sorstjóra Tóbakseinkasölu rík-
I Isins, sem á tvö þess háttar
f Ibúðarstórhýsi í smíðum, Ás-
f fbjörn Ólafsson heildsala og
[ jýmsa fleiri. Mikilvirkasti og
í Ikunnasti þátttakandinn j
f þessum þjóðþiifastörfum er
f þó fjármálamannafélagið Ár-
f Vakur, sem á Morgunblaðið.
f |»að hefur sem kunnugt er
f ráðizt í mesta og hæsta stór-
f Ihýsi bæjarins, og eru allar efri
■ hæðir hússins teiknaðar og
byggðar sem ibúðarhúsnæði.
Hefur Árvakur fengið í lið með
sér ýmsa merka aðila til þess
að unnt væri að gera mikið
'átak í baráttunni gegn hús-
íiæðisbölinu; má þar t.d. nefna
SlF sem seldi heila niðursuðu-
verksmiðju og hætti við að
Ikaupa fiskflutningaskip til
þess eins að auka húsakost
Reykvíkinga, og einnig hefur
Sölumiðstöð hraðfrystihús-
anna lagt sitt af mörkum.
Sýnir iþetta bezt. hvilík þjóð-
þrifafyrirtæki þau samtök eru
og hversu annt þau Iáta sér
um afkomu óbreyttra borgara
í landinu. Eni þessi vinnu-
brögð sannarlega ánægjuleg
og mjög til fyrirmyndar, og
tilhlökkunarefni er það þegar
Morgunblaðshöllin verður full-<
gerð og opnuð upp á gátt
fyrir fjölskyldur sem orðið
hafa að hírast í óhæfum
foröggum allt of lengi. Þá mun
sannast í verki í hversu nán-
um tengslum Morgunblaðið
stendur við fólkið í bænum.
í
| ■JW'ú er þess ek’d að dyljast að
A ’ ýmsir illkvittnir menn hafa
haldið þvi fram að það væri
ekki göfug hugsjón sem vekti
! fyrir hinum árvöku eigendum
Morgunblaðsins og öðrum
slíkum, heldur væru þeir að
fara í kringum lög og fremja
’ svik. Enda þótt þeir þættust
vera að byggja íbúðir, til þess
að hagnýta sér frjálsræði til
slíkra bygginga, ætluðu þeir
sannarlega ekki að hleypa
neinum húsnæðisleysingja inn
til sín, heldur nota íbúðirnar
undir verzlunarhúsnæði og
skrifstofusali gróðamanna.
Þarna væri sem sé verið að
ræna þjóðina byggingarefni og
fjármunum á fölskum for-
, sendum; það væri ekki verið
að draga úr húsnæðisskortin-
um heldur auka hann. Enda
þótt Morgunblaðið byggði eina
1 ihæðina af annarri úr bygging-
arefni sem ætlað væri til í-
staðfestar
búða myndi enginn braggabúi
fá þar skjól yfir höfuðið.
T/’KKI er að efa að hinum
fjársterku hugsjónamönn-
um hafa gramizt þessar get-
sakir mjög og einatt haft yfir
það spakmæli að laun heims-
ins séu vanþakklæti. Þeir
munu þvi hafa orðið fyrstir
manna til að fagna. því að
Hannibal Valdimarason fé-
lagsmálaráðherra hefur nú
kveðið þessa tortrj'ggni niður
I eitt skipti fyrir öll. Hefur
hann með séretökum bráða-
birgðalögum staðfest frum-
kvæði Árvakurs h.f. og ann-
arra slíkra; verk þeirra skulu
standa óhögguð; íbúðirnar
sem þeir sáu fyrir sér og létu
teikna á pappír skulu verða
að veruleika og fyllast af á-
nægðum fjölskyldum. Er
sannarlega mjög til fyrir-
myndar þegar ný lög eru í
svo algeru samræmi við óskir
og þarfir. allra aðila sem þau
ihafa snertingu við.
HAFI einhver verið í vaf a
um að eigendur Morgun-
blaðshallarinnar myndu fagna
því að hugsjónir þeirra hafa
fengið svo eftirminnilega stað-
festingu, vitraðist honum all-
ur sannleikurinn í gær. Þá
birti Morgunblaðið — mál-
gagn hinnar hörðu stjórnar-
andstöðu — fréttatilkynning-
una. athugasemdalaust. Að
sjálfsögðu samræmist það ekki
hinni landskunnu hörku Sig-
urðar Bjarnasonar að lýsa á-
nægju yfir gerðum andstæð-
inganna, en sú staðreynd að
haim finnur ekkert athugavert
við þær sýnir bezt að ósvikið
þakklæti fyllir hvern afkima
sálarinnar.
> 1 11 1 " ""
Eini íslenzki þátt-
takandinn í nor-
rænu unglinga-
móti
Hinn 25. og 26. þ.m. fer fram
í Hilieröd í Danmörku Unglinga-
sundmeistaramót Norðurlanda.
Eini þáttakandinn á þessu móti
frá íslandi verður Ágústa Þor-
steinsdóttir í sunddeild Ái-manns.
Einnig fer á mótið Emst F.
Backmann sundþjálfari hjá Ár-
manni.
Fararstjóri verður Erlingur
Pálsson formaður SSÍ. Ætlar
hann að sitja sundþing Norð-
urlanda sem háð verður í Kaup-
mannahöfn 24. þ.m. og verður
þar m.a. gengið frá keppnis-
reglum fyrir hæstu samnorrænu
sundkeppni sem ákveðið er að
fari fram sumariö 1957.
Stjórnarkreppan í Hollandi,
sem staðið hefur síðan kosning-
ar fóru þar fram í sumar, er enn
óleyst, f gær gafst van de Kieft
fyrrverandi fjármálaráðherra
upp á stjómarmyndun.
Hinningarorð um Hallstein Sigurðsson
Hallsteinn Sígurðsson er
fæddur í Brúnavík í Borgar-
firði eystra 7. nóv. 1887. For-
eldrar hans voru Guðríður
Jónsdóttir frá Breiðuvík í
Borgarfirði og Sigurður
Steinsson, Sigurðssonar Jóns-
sonar prests Brynjólfssonar á
Eiðum, sem hin yngri Njarð-
vikur-ætt er talin frá.
Þegar Sigurður og Guðríð-
ur byrjuðu búskap í Brúna-
vik var fjórbýli þar. Oft mun
hafa verið þröngt til húsa og
skortur á nauðsynjum þar
sem 20 börn léku á gólfi.
Þar fæddust 10 börn þeirra
Sigurðar og Guðríðar og var
Hallsteinn næst eltzur, en alls
áttu þau 13 börn.
Þegar Hallsteinn var 14 ára
fluttu foreldrar hans að
Þrándarstöðum í Borgarfirði
og mátti þá segja að hann
tæki við búsfoi’ráðum við alla
útivinnu, því faðir hans stund-
aði sjó á sumrum. Hópurinn
var stór og hann þurfti að
miðla hjálp sinni á báðar
hendur. Heyskapur var erfið-
ur, reytingur tvist og bast í
fjöllum uppi. Mörgum stærri
og sterkari var það dul
hvað heyskapurinn gekk vel
hjá hinum unga manni og ekki
hávaxnari.
Þrátt fyrir fátækt og sjálf-
sagt vöntun á þeim mörgu
vitamínum sem nú til dags
eru gleypt úr glösum og túb-
um, gekk Hallsteinn alltaf
glaður og reifur til starfs með
systkin sín að liðveiziu.
Slcapið var hert af sigur-
vissu og kappi, örðugleikamir
aldrei skoðaðir 1 smásjá, held-
ur skoraðir á hólm með hug
og hönd að vopni.
Þessir eiginleikar gengu
eins og rauður þráður gegn-
um allt hans lif. Til hinzte
dags var hann alltaf að færa
í haginn fyrir aðra ,hvað
sem hag hans sjálfs leið.
Á Borgarfirði, Fáskrúðs-
firði og síðan í Reykjavík
stundaði hann allskonar störf,
við landbúnað, verzlun, bygg-
ingarvinnu og fiskvinnu.
Að hverju sem hann vann,
var hann sjálfkjörinn í fyrstu
víglínu; hver sem húsbónd-
inn var, kom hann fljótt auga
á dugnað hans og starfshæfni
og setti hann verkstjóra, um-
sjónar- eða eftirlitsmann, en
hann stakk ekki höndum í
vasana fyrir því. Allir trúðu
Hallsteini, jafnt þeir sem settu
hann yfir og hinir, sem hann
var settur yfir.
Sumum þótti hann alltof
kappsamur við vinnu. Eg
heyrði eitt sinn einn vinnufé-
laga hans segja við hann: „Þú
ert undarlegur maður, Hallí,
þú hatar kúgun og auðsöfnun
og alla þá spillingu, sem þessu
fylgir, en samt vinnur þú í
einum spretti fyrir atvinnu-
rekandann, svo hann geti sem
mest grætt á þér.“
Það geri ég fyrir mig, kunn-
ingi, sagði Hallsteinn, maður
á alltaf að vinna vel, fyrir
hvern sem maður vinnur.
skilir þú lélegu verki, svíkur
þú sjálfan þig meira en þann
sem þú vinnur fyrir.
Hallsteinn var gleðimaður,
skemmtinn og félagslyndur
svo af bar, greindur vel og
bókamaður, Menntun hlaut
hann ekki utan barna- og
unglingaskóla, en það nám
varð hann að stunda með bú-
skapnum og stóð þó ekki öðr-
um að baki.
Frá bamsesku til síðustu
ára, sem hann hafði heilsu,
var hann allstaðar með í gleð-
skap og félagssamtökum og
jafnt tmgir sem gamlir úr
vina- og frændliðinu, spurðu
ef hann var ekki mættur:
„Kemur ekki Halli.“
Strax og Hallsteinn kynnt-
ist sósíalisma gekk hann hon-
um á hönd af lífi og sál. Hann
hafði séð nóg af skorti og um-
komuleysi og hann vildi leysa
það af hólmi svo hver fengi að
HaHsteiim Siguðrsson
njóta arðsins af vinnu sinni.
Alltaf \'ar hann boðinn og bú-
inn að starfa fyrir þetta mál-
efni innan flokksins og utan.
Sami áhuginn ríkti í málefn-
um félags hans, Dagsbrúnar,
sem hann vann mikið að eftir
að hann fluttist hingað suður.
Eg tel mér það mikla per-
sónulega. hamingju að liafa
þekkt Hallstein alla ævi og
fylgzt með störfum hans.
Sumir gætu haldið að þetta
væri aðeins lof um dáinn
mann, en þeir sem til þekkja
vita að svo er ekki, Hallsteinn
var einstakur maður, einn af
þeim fáu sem maður kynnist á
langri ævi, sem lýsandi
mennsku.
En hversvegna komst hann
þá ekki hærra? mundi einhver
spyrja, en þeirrí spurningu
verður að svara með annarri,
við hvað er miðað?
Hallsteinn vann hörðum
höndum alla ævi og hafði það
sem kallað er til hnífs og
skeiðar. Hvað hefur þá unn-
izt? Það vita þeir einir esm
slcilja, að til þess að blómleg-
ur gróður vaxi, þarf að sá
frækornum og hlúa að þeim.
Margir töldu Hallstein ekki
á réttrí hillu, hann hefði átt
að eiga meira, þræla minna,
geta veitt sér eitthvað af dá-
semdum þessa lífs, sem kallað
er.
Jú vissulega er það talc-
markið að krefjast mikils af
þessu lífi — en lífið krefst
líka mikils af okkur. Eg held
að Hallsteinn hafi verið á
réttri liillu og hafi vitað það
sjálfur.
Hann veitti sér þann mun-
að sem marga skortir, að lifa
eftir sínu eigin eðli og upp-
skera þakklæti og virðingu
samferðamannanna. Eg hefi
áður bent á, að félagslyndi
hans og samhugur náði svo
langt, að honiun fannst sjálf-
sagt að leggja allstaðar höná
að þar sem hann vissi að
hjálp vantaði.
Þetta var óspart notað,
alltaf var hann að hjálpa ein-
hverjum til að byggja; þvf
hann var allra manna þjálf-
aðastur í þeim störfum.
Þessar gjafir hans áttu ekk-
ert skylt við gjafir vopnasal-
ans til örkumla hermanna, á-
fengissala til bindindisstarf-
semi, eðá yfirieitt við þá,
sem sitja ýfir hlut annarra, en
vilja svo sletta. í hungraða
einum skammti til að friða
sína sjálfselsku samvizku.
Hallsteinn hafði- óvenjulega
mannheill þegar tekið er til-
lit til þess, að hann slakaðí
aldrei á sannfæringu siimu.
Skapið var heitt og lundin
ör og í kappræðum var ein-
urðin leiftrandi. Þó vissi ég
aldrei til að slíkt ylli vinslit-
um, því menn þekktu dreng-
lund hans og vissu að maður-
inn stóð á bak við orð sín og
gerðir.
Hallsteinn var ókvæntur
alla ævi, en eignaðist eina
dóttur, Guðríði að nafni. Hjá
Framh. á 2. síðn
grr-
Hallsteinn Sigurðsson
verkamaður Langholtsvegi 35
verður til moldar borinn I dag.
Við fráfall hans á íslenzk
verkalýðshreyfing á bak að
sjá traustum og ágætum liðs-
manni, sem reiðubúinn var til
hvers þess starfs er henni
mátti að gagni verða og hon-
um var fært að inna af hendi.
Þessi glaðværi og skemmti-
legi félagi er okkur, sem eftir
erum, horfinn og eftir er að-
eins minningin um einkar dug-
legan og ósérhlífinn mann.
gæddan ríkum skilningi á
vandamál samtíðar sinnar;
fullan áhuga og umbótavið-
leitni.
Við samstarfsmenn hans á
félagsmálasviðinu þökkum
honum samstarfið og votturo.
syrgjandi ættmennum hans
innilega samúð okkar, og per-
sónulega þakka ég honum vel-
vild hans og greiðasemi við
mig.
Ólafur Ágúst Örnólfsson,
Þú ert genginn gamli vinur;
— garpsfjör einnig dvín. —•
Það verður alltaf gott og gam-
an
| og gagn að minnast þín
Hittist ávallt hress og traust-
ur,
hafðir spaug á vör,
: með heilindi sem hjarl að baki
hvar sem gerðir för,
Ekki þurfti lengri leitir
ef lið til þín var sótt;
brást það ei, þú brást við
kvabbi
' bæði vel og fljótt.
I
i Máist seint úr muna þinna
| minningin um, að
i með alþýðunni upp hlóðst vígl
og þú varðir það.
i
1 Og þig kveðja aldinn þulínn
ætti hugarrökk
öldin sem þú ævistarfið
eftir lætur. Þökk.
Helgi Hósea$so«»
i ,trésm« ,