Þjóðviljinn - 22.03.1957, Page 6

— ÞJÓÐVILJINN — Föstudagur 22. marz 1957
Útgefanái:
Sameiningarflokkur alpýðu — Sósíalistaflokkurinn
Önnur og ný vinnubrögð

forgunblaðið hefur orð á því
foru'stugrein í gær að
Játt hafi enn verið efnt af fyr-
drheitum stjórnarflokkanna.
:Sízt skal þetta blað draga úr
því að æskilegt hefði verið að
lausn þeirra stóru mála sem
ríkisstjórnin tók að sér að
hrinda í framkvæmd hefði
gengið með meiri hraða. Á
þetta ekki sízt við kaup nýju
togaranna, húsnæðismálin, end-
urskipan bankamálánna og út-
færzlu landhelginnar. En hins
er rétt að geta að öll eru
þessi mál í undirbúningi og
þegar aðilar með að ýmsu leyti
úlikar skoðanir og viðhorf
þurfa að samræma sjónarmið
sín og ná samkomulagi um
endanlega lausn er í sjálfu sér
ekkert undrunarefni þótt nokk-
tirn tima taki að hrinda mál-
tinum áleiðis
®7n jafnrétt er að gleðja
Morgunblaðið með því að
án alls efa fer sá tími að
styttast sem það þarf að bíða
■eftir lausn á stórmálum rikis-
stjórnarinnar. Og væntanlega
kann þá Morgunblaðið og sá
ilokkur sem það er málgagn
fyrir að meta lausnina og veitir
íienni fullan stuðning. Á því
œtti ekkj að þurfa að standa
íSvo óþreyjufullt sem þetta að-
almálgagn stjórnarandstöðunn-
ar segist vera eftir framkvæmd
.stjómarsáttmálans. Hitt er svo
auðvitað alrangt hjá Morgun-
blaðinu 'að núverandi ríki.s-
átjórn hafðj ekkert aðhafzt síð-
an hún tók við völdum. Og eitt-
hvað annað hefur stundum
virzt á skrifum íhaldsblaðanna,
þ>au hafa ekki svo sjaldan
þót'zt hafa tilefni til að senda
ríkisstjórninni tóninn.
Íorgupblaðið má ekki gleyma
pví að núverandi ríkis-
stjórn tók beinlínis við allri
-frarnleiðslunni í óreiðu og
etrandi af Ólafi Thors og sam-
jberj um hans. Það var ærið
ki'erkefni að finna lausn á því
-vandamáli. Og niðurstaðan
-Varð sú að ríkisstjórn vinstri
flokkanna tókst að leysa vand-
ann. Þrátt fyrir alla van-
:skilavíxla íhaldsins og allt öng-
þveitið sem það skildi eftir sig
fókst núverandi ríkisstjórn að
halda allri framleiðslunni í
fullum gangi og tryggja ó-
hindraðan rekstur sjávarút-
vegsins við síðustu áramót í al-
..gerri mótsögn við það sem áð- ■
iUr hafði verið. Nú varð engin
rstöðvun hjá bátaflotanum og
fekkert framleiðslutjón af þeim
rsökum eins og var fastur fylgi-
"fiskur þess stjómartímabils á
: sjávarútvegsmálunum sem
sérstaklega er kennt við Ólaf
‘iThors.
*
i-JVetta mikilsverða verkefni
* tókst að leysa af því að
• a’íkisstjórnin hefur traust og
i| ritrúnað stéttarsamtakanna og
jþá ekki sízt verkalýðsfélag-
£nna, og hafði frá upphafj lof-
að að leysa málin á grundvelli
samkomulags við þau en ekki
yfirlýstrar styrjaldar eins og
var í tíð íhaldsstjórnarinnar.
Það var þetta sem gerði
gæfumuninn. En traust ríkis-
stjórnarinnar var ekki aðeins
takmarkað við stéttarsamtök
vinnandj fólks. Henni tókst
einnig að ná samkomulagi við
allar greinar sjávarútvegsins
og fer það ekki milli mála að
þeir aðilar telja sig ekki síður
hafa mætt skilningi á vanda-
málum sínum sem ekki var
fyrir að fara meðan íhaldið
hélt um stjórnartaumana. Rík-
isstjómin, og þá ekki sízt nú-
verandi sjávarútvegsmálaráð-
herra, hefur og haldið með nýj-
um og giftusamlegum hætti á
afurðasölumálunum. í stað
öngþveitisins sem ríkti í tíð
Ólafs Thors, þegar mikið af
framleiðslunni lá óselt í árslok
og mörg frystihús yfirfull
mánuðum saman hefur Lúðvík
Jósepsson -gengið svo rösklega
til verks að tryggð er sala fyr1
irfram á jafnvel meira magni
en ársframleiðslan hefur num-
ið hingað til. Þjóðin býr nú við
öryggi í afurðasölumálunum
sem ekki liefur þekkzt áður.
í»ennan árangur kann þjóðin
-*• áreiðanlega að meta þótt
flokki og blöðum braskaranna
og milliliðanna þyki lítt til
hans koma. En ríkisstjórnin
hefur haft fleiri jám í eldin-
um. í fyrsta skipti hafa auð-
félög landsins og milliliðastétt-
in verið látin taka á sig veru-
legan hluta byrðanna sém þjóð-
in þarf gð bera vegna hallans
á framleiðslunni. í þessu skyni
hefur olíuverðinu verið haldið
niðri og olíufélögin loks orðið
að sætta sig við verðlagningu
sem er 30 millj. kr. lægri mið-
að við árssölu en kröfur þeirra
hljóðuðu upp á. Ekkert slíkt
átti sér stað í stjórnartíð í-
haldsins. Þá var orðið við
hverri kröfu' þessara voldúgu
auðfélaga umyrðalaust. Þessi
nýja stefna hefur sparað al-
menningi og framleiðslunni
umtalsverðar fjárupphæðir,
17'n það eru fleiri en olíufélög-
in sem fengið hafa að kynn-
ast breyttri stefnu og nýjum
viðhorfum. Álagning á innflutt-
ar vörur er ekki lengur alger-
lega á valdi milliliðanna eins
og íhaldið ákvað þegar það
eyðilagði verðlagseftirlitið.
Hannibal Valdimarssoh hefur
haft forgöngu um lækkun á-
lagningar og eflingu verðlags-
eftirlitsins á nýjan leik. Með
þessu er byrðum dreift réttlát-
legar en ella. liefði verið. Milli-
liðirnir verða að taka á sig
verulegan hluta hinna sameig-
inlegu byrða og hafa vissulega
bökin til að bera þær. Þessu
hefur íhaldið tekið af slíkri
fólsku og illgirni að enginn
þarf lengur að efast um hverra
hagsmuna það telur sér skyld-
ast að gæta í þjóðfélaginu.
Eru ekki viðræðuhæfir
Bandamennirnir í íhalds-
flokknum og hægri klíku Al-
þýðuflokksins tala nú mikið
um fjárreiður Iðju, félags verk-
smiðjuíólks. Ekki hafa þeir þó
treyst sér til að halda því fram
að félagsmenn hafi ekki tök á
öllu fé sinu, en þeir telja að
féð hafi verið vaxtað á þann
hátt að um það megi hafa hin
hörðustu orð. Bera þeir eink-
um fram að féð hafi verið á-
vaxtað í innlánsdeild KRON.j.
að keypt hafi verið skuldabréf
án affalla og að nokkur upp-
hæð hafi verið lánuð. Um tvö
fyrri atriðin er það að segja
að þau verða ekki gagnrýnd
með nokkrum rétti; það er
sjálfsagt að verkalýðsfélög-
in ávaxti fé sitt eftir því
sem þau telja sér henta
í sparisjóði samvinnuhreyf-
ingarinnar í Reykjavík og
fái með því hærri vexti en í al-
mennum lánastofnunum; einn-
ig mun sú skoðun hafa lítið
fylgi að verklýðsfélögin eigi að
fara að ástunda okurstarfsemi.
Hitt er sjálfsagt umræðuefni
innan verklýðshreyfingarinnar,
hvort lána eigi einstaklingum
fé úr sjóðum félaganna, og sé
það gert, hvernig því skuli þá
fyrirkomið og hverjum reglum
eigi að fylgja. Verður þetta
vandamál án efa rætt nánar
innan alþýðusamtakanna og
fyrrverandi stjórnarmenn Iðju
munu vafalaust gera nánari
grein fyrir sjónarmiðum sín-
um.
En þegar verkalýðshreyfing-
in ræðir um það hvernig hún
eigi að ávaxta eignir sínar eru
nokkrir menn sem eiga að
steinþegja og skammast sín.
Það eru mennirnir sem á sín-
um tíma stálu eignum verka-
lýðsfélaganna, eignum sem nú
nema að verðmæti mörgum
milljónum króna og verkalýðs-
félögin höfðu komið sér upp
um langt árabil. Það vantaði
ekki að þessir menn þinglýstu
og hefðu í frammi alla laga-
króka, enda fengu þeir dóm-
stóla íhaldsins í lið með sér.
En þeir rændu verkalýðshreyf-
inguna, hvem einasta verka-
mann, ekki aðeins peningum
heldur og því valdi sem eign-
imar tryggðu og þar með styrk
í kjarabaráttunni, Það er alger
lágmarkskrafa að þessir menn
þegi, líti undan og laumist burt
þegar það mál ber á góma
hvernig eigi að ávaxta sem
bezt og tryggilegast fé verk-
lýðshreyfingarinnar. Við þá
verður ekki rætt um fjármál
alþýðusamtakanna; það er í
hæsta lagi hægt að sveia þeim
eins og rökkum.
Fjórar íslenzkar siúlkur
iá stysk til máffls á
dönskum verknámsskóla
í sumar
Fyrir atbeina Norræna fé-
lagsins býður Store Restrup
Husmandsskole fjórum íslenzk-
um stúlkum skólavist fyrir
helming dvalarkostnaðar á
sumarnámskeiði skólans, sem
hefst 3. maí og stendur til 30.
ágúst. Dvalarkostnaður verður
þannig kr. 460,— (danskar)
þessa f jóra mánuði.
Store Restrup er í Himmer-
land á Norður-Jótlandi, um 12
km frá Álaborg, við þjóðveg-
inn Álaborg-Nibe.
Umsóknir ásamt afriti af
prófskírteinum og meðmælum
skólastjóra, kennara eða vinnu-
veitanda skulu sendar Nor-
ræna félaginu í Reykjavík
(Box 912) fyrir 10. apríl n.lc.
(Frétt frá Norræna félaginu)
«>-
iritanlega hefur ríkisstjórnin
’ haft mörg önnur verkefní
með höndum þótt Morgun-
blaðinu þyki lítið koma til
vinnubragðanna þegar það
þarf að reyna að ná sér niðri
á andstæðingunum. Sumt af
þeim viðfangsefnum hefur þeg-
ar verið leyst en önnur eru á
undirbúningsstigi og munu
fljótlega koma fram í dags-
ljósið. Meðan íhaldið hefur allt
á hornum sér er ríkisstjórnin
á réttri leið og verðskuldar ó-
skipt traust vinnustétta og
framfaraafla landsins.
Opið brél fil leigubifreiSð'
stjóra í Reykiavík
Það var siður í mínu ung-
dæmi þegar byrjað var bréf að
óska þess að línurnar hittu við-
takanda „glaðan og hressan“,
og þess vildi ég einnig óslca
ykkur, góðir hálsar. Eg vona að
kosningaskjálftinn sé að mestu
horfinn, þeir glöðu komnir í
jafnvægi og hinir hryggu bún-
ir að ná sér.
Eg var búin að ákveða að
penda ykkur smáorðeendingu
fyrir kosningarnar en við nán-
ari athugun þótti mér ráðlegra
að láta það bíða,' þar til mold-
viðrið lægði í þeirri von að
ofurlítil heilbrigð hugsun kæm-
ist að hjá ykkur.
Það er.að vísu hlægilegt, eða
mér liggur við að segja skamm-
arlegt, að fimm hundruð manna
hópur í sömu atvinnu slculi j
skipa sér af þvílíkum ofstopa
í tvær andstæðar fylkingar, sví-
virðandi hver annan af flokks-
pólitískum sjónarmiðum en
virðast gleyma sameiginlegum
hagsmunamálum og nauðsynj-
um stéttarinnar sem aðeins er
hægt að hrinda í framkvæmd
með samstilltu átaki. Er stétt-
in það vel stödd að hún geti
leyft sér slík innbyrðis átök?
Stjórnarvöldin í þessu landi
hafa fyrir löngu séð, að hér eru
menn á ferð sem hægt er að
leika grátt sökum sundrungar
þeirra. Engin ríkisstjórn myndi
leyfa sér að beita nokkra stétt
eins harðvítugum aðgerðum og
bílstjórar hafa orðið að þola,
ef hún hefði vitað að innan
vébanda hennar væru sam-
stilltir menn með örugga for-
ustu.
En ríkisstjórnirnar hafa vitað
hvernig leika má þessa menn,
því frá þeim hefur verið fátt
urn svör. Hvað ætla þessir
menn að taka lengi þegjandi
við þeim hnútum sem að þeim
eru réttar. Nokkur orð komu
að vísu í Þjóðviljanum daginn
fyrir kósningar og á kosninga-
daginn um bágborinn hag
stéttarinnar, en þá reyndi
Morgunblaðið að rífa það allt
niður og kórónaði síðan allt
saman með löngum lofrollum
um,:unnin afrek en klingdi út
með því að segja að undir dá-
samlegri handleiðslu Bergsteins
Guðjónssonar væri einna bezt
búið að meðlimum þessa félags
af öllum stéttarfélögum! Eg
mundi í ; Bergsteins sporum
taka þetta sem opinbera móðg-
un og háð af rætnustu tegund.
Eftir áratuga þrotlausa bar-
áttu og samstilltan vilja hafa
flest verkalýðsfélög bætt af-
komu félagsmanna sinna svo
að vinnutíminn miðast við 8
tíma á dag. En hver er svo
vinnutími leigubifreiðarstjóra í
deig? 12—14 tímar á sólarhring
og það mest í kvöld- og nætur-
vinnu. Eg. tel mig ekkert fleip-
ur fara með, því eftir að vera
búin að vera gift leigubifreiðar-
stjóra í einn áratug þykist ég
vera orðin málinu kunnug. Og
þar er ekki einungis átt við
virka daga vikunnar heldur
alla daga, já alla helgidaga líka
og jafnvel jólin og aðra stór-
hátíðisdaga, ekkert sumarfrí,
nema ef til vill einn og einn
dagur, sem svo verður að vinna
upp með lengri vökum næstu
vikur.
Eg veit að þið sem ókunn er-
uð málunum munið spyrja:
þurfa mennirnir að vinna
svona lengi, er þetta ekki ein-
ítóm peningagra?ðgi? Nei, ég
held að fæstir vinni lengur en
þeir þurfa, og sannleikurinn er
sá hð þeir þyrftu íhelzt að
vera a,ð allan sólarhringinn,
svo einhver von væri að af-
koman yrði þolanleg. Það má
vel vera að þeir séu sumir á-
nægðir, og vilji glaðir á sig
leggja slíkar byrðar, ef þeir
halda sig vinna einhverjum
pólitískum flokki eitthvað gagn.
En eru konur ykkar ánægðar,
og finnst þeim heimilunum vel
borgið? Ber það ekki ástandinu
gleggst vitni, að menn í þess-
ari stétt öðrum fremur hafa
freistast til að gerast lögbrjót-
ar og eyðileggja mannorð sitt
og stéttarinnar í heild með ó-
geðslegri fjáröflun leynilegri,
en þó hálf opinberri. Og skyldi
konum þessara manna ekki
hrylla við að fæða og klæða
börn sín með svona illa fengnu
fé? Og þá vaknar að sjálfsögðu
sú spurning hvað sé hægt að
gera til að bæta ástandið.
Þeir, sem hafa Morgunblaðið
fyrir sína biblíu munu eflaust
segja að allt sé búið að gera
sem hægt sé, nú sé allt í lagi,
því nú séu allir leigubílar
merktir með „L“ og harkar-
amir horfnir eins og „dögg fyr-
ir sólu“. En hvert hurfu þá
þessir margumdeildu harkarar?
Þeir fengu bara bókstafinn L
á bílnúmerið sitt, og sitja nú
og sóla sig við prestvígða stöð
Framhald á 10. síðu.