Þjóðviljinn - 02.04.1957, Page 3

Löggjöf um hellsugædu í skólum
-------- Þriðjudagur 2. apríl 1957 — ÞJÓÐVILJINN — (3k <
Ný bók: íslenzk jólamerki {
Út er komin bók, sem nefnist „íslenzk jólamerki14. Eff
hún ætluð' þeim áhugamönnum, sem vilja safna íslenzk-
um jólamerkjum í eina bók, en áhugi fyrir þeim hefuff
farið vaxandi bæði hér á landi og víða í öðrum löndum. j
Framhald af 1. síðu.
4. grein. Við alla skóla lands-
ins skwlu vera starfandi skóla-
læknar. Skólalækningar eru
■aukastarf læknis, nema sérstak-
lega sé um annað samið.
5. grein. Þar sem völ er á og
þegar til þess hefur verið veitt
fé, skal heimilt að ráða að skóla
rskólahjúkrunarkonu og skóla-
tannlækni til að gegna hvort
heldur sem er fullu starfi eða
hluta af starfi.
6. grein. Þar sem starfandi eru
heilsuverndarstöðvar, annast
þær, 'imdir umsjón skólayfir-
læknis, heiísugæzlu í skólum,
sbr. heilsuverndarlög, nr.44 18.
maí 1955.
Þar sem ekki eru starfandi
heilsuverndarstöðvar, gegna hér-
aðslæknar, undir umsjón skóla-
yfirlæknis, skólalæknisstörfum
við alla skóla í héraði sínu. Þó
er heiibrigðisstjórn heimilt að
veita undanþágu frá þessu á-
kvæði þar, sem nemandafjöldi
er að mati hennar meiri en svo,
að héraðslækni teljist kleift að
annast allt eftirlitið.
7. grein. Heilsugæzla skal
nemendum og forráðamönnum
þeirra að kostnaðarlausu í öll-
um skólum, sem reknir eru af
ríki eða sveitarfélögum eða
styrks njóta af almanna fé.
Kostnaður við hana . telst hluti
Malíundur Álengís-
vamarnefndar kvenna:
Viktoiía Bjarna-
dóttir lætiir af
formennsku
Áfengisvarnanefnd kvenna í
Reykjavík og Hafnarfirði hélt
aðalfnnd sinn 27. marz sl.
Formaður nefndarinnar, Vikt-
óría Bjarnadóttir, baðst undan
endurkosningu. Hafði hún gegnt
formennsku í 8 ár og hefur
nefndin á þeim tíma unnið mik-
ið og árangursríkt starf að
bindindismálum, t.d. hafa tóm-
stundakvöld kvenna verið starf-
rækt í 6 ár um vetrarmánuðina.
Þá hefur nefndin nú undanfar-
in ár haft opna skrifstofu í
Veltusundi 3 tvo daga vikunnar,
þar sem fram hefur farið leið-
beiningar- og hjálparstarfsemi.
Stjórn áfengisvarnarnefndar-
innar skipa nú þessar konur:
Formaður Guðlaug Narfadóttir,
varaformaður Fríður Guð-
mundsdóttir, gjaldkeri Sesselja
Konráðsdóttir, ritari Sigríður
iB jörnsdóttir, meðstjórnendur:
, Aðalbjörg Sigurðardóttir, Þór-
&nna Símonardóttir og Jakob-
Sna Mathiesen. I varastjórn eru
Guðríin Sigurðardóttir, Jóhanna
Egilsdóttir og Ragnhildur Þor-
varðardóttir.
Á aðalfundinum ríkti mikill
einingarhugur um baráttuna
gegn áfengisbölinu og í fundar-
lok stóðu konur upp og þökk-
uðu fráfarandi foi-manni ágætt
.starf.
af rekstrarkostnaði hvers skóla
og skiptist milli greiðsluaðila í
skólum, sem reknir eru sam-
eiginlega af ríki og sveitarfélög-
um, eftir reglum, er fræðslu-
málastjóri setur hverju sinni,
sbr. lög um greiðslu kostnaðar
við skóla, sem reknir eru sam-
eiginlega af ríki og sveitarfélög-
um, nr. 41 17. maí 1955.
8. grein. Öllum nemendum og
starfsliði skóla er skylt að gang-
ast undir bei’klaskoðun, eftir
því sem fyrir er mælt í lögum
og reglum um berklavarnir
hverju sinni, og undir skólaskoð-
un, eftir því sem fyrir er mælt
í reglugerð þar að lútandi.
9. grein. í reglugerð skal á-
kveðið um starfssvið og skyldur
skólayfirlæknis, ráðningu, starfs-
svið og skyldur skólalækna,
skólahjúkrunarkvenna og skóla-
tannlækna, um þátt skólastjóra
og kennara í heilsugæzlustarfi
skóla, um tilhögun á skólaeftir-
liti lieilsuverndarstöðva, um
framkvæmd skólaskoðunar, um
heilsuseðla og önnur eyðúblöð,
um börn, sem byrja skólagöngu
fyrr en lög mæla fyrir, um heil-
brigðisfræðslu í skólum, um
heimild nemenda til að stunda
íþróttir utan skólans og til að
taka þátt í íþróttakeppni, um
Nokkru eftir stofnun Neyt-
endasamtakanna fyrir 3 árum
hófu þau útgáfu málgagns,
Neytendahlaðsins, sem var selt
og sent til kynningar á hlut-
verki slíkra samtaka. Síðar var
hafin útgáfa leiðbeiningabækl-
inga um vöruval o. fl., en út-
gáfu blaðsins hætt í bili. Nú
hefur útgáfa blaðsins hafizt á
ný, og verður það gefið út
ásamt leiðbeiningabæklingnúm
Eigendaskipti að
Nýjum kvöld-
vökum
Nýjar Kvöldvökur, 1. hefti
þessa árgangs, eru nýkomnar
út. Kvöldvökurnar eru eitt af
elztu tímaritum, sem nú eru
gefin út hér á landi; verða
fimmtugar á þessu ári. Á síð-
astliðnu ári urðu eigenda- og
ritstjóraskipti. Þorsteinn M.
Jónsson, sem gefið hafði blað-
ið út í 28 ár, seldi það Kvöld-
vökuútgáfunni á Akureyri, en
ritstjórar eru nú Jónas Rafnar,
fyrrv. yfirlæknir, og Gísli Jóns-
son, menntaskólakennari.
Heftið flytur fjölbreytt efni,
er prýtt nolrkrum myndum og
er {irentað á góðan pappír. Það
er 48 lesmálssiður og kostar
í lausasölu 15 krónur, en verð
árgangsins, sem verður 176
síður, er 50 krónur. Ritið . er
prentað í Prentsmiðju Bjöz’ns
Jónssonar, og er frágangur
hinn smekklegasti.
undanþágu frá námi og um
fjarveruvottorð.
10. grein. Háskóli íslands er
undanþeginn lögum þessum.
11. grein. Lög þessi öðlast
gildi þegar í stað. Með þeim er
úr gildi numinn 11. kafli laga
um fræðslu barna, nr. 34 29. apríl
1946.
Frumvarpinu fylgir ýtarleg og
fróðleg greinargerð, og verður
meginefni hennar birt hér í
blaðinu síðai’.
Stjórnarfrum-
varp um jarð-
hita
lagt íram á Alþingi í gær
Frumvarp til laga um jarð-
Mta, mikill lagabálkuv, I 9 köfl-
um, 66 greinum, var Iagður
fram á Alþingi í gær.
Er það stjórnarfrumvarp,
samið af milliþinganefnd er í
voru Jakob Gíslason raforku-
málastjóri, Ólafur Jóhannesson
prófessor, Gunnar Böðvarsson
yfirverkfræðingu. Með nefnd-
inni starfaði Baldur Líndal
efnafræðingur.
Frumvarpinu fylgir rækileg
og stórfróðleg greinargerð.
Mun skýrt nánar frá frum-
varpi þessu síðar.
og flytur margs konar fróðleik
og upplýsingar fyrir neytendur.
Blaðið er haft í sama broti og
bæklingurinn og sent meðlimun-
um, innifalið í árgjaldinu. Blað-
ið er eklri selt fremur en bæk-
lingurinn, en skrifstofa Neyt-
endasamtakanna Aðalstræti 8
tekur á móti nýjum meðlimum
í síma 82722 til kl. 7 á kvöldin.
Þegar eru komin út tvö tölu-
blöð í hinu nýja broti. I hinu
fyrra er m.a. ítarleg skýrsla um
starfsemi Neytendasamtakanna,
er formaður þeirra, Sveinn Ás-
geirsson, hagfræðingur flutti á
síðasta aðalfundi. I hinu síðara,
sem er nýkomið út, er skýrt
frá starfsemi matsnefndar í
ágreiningsmálum vegna fata-
hreinsunar eða þvotta, en sú
nefnd, sem sett var á fót fyrir
frumkvæði Neytendasamtak-
anna, hefur nú starfað í eitt ár
með góðum árangri. Þá er einn-
ig sagt frá starfsemi hliðstæðra
nefnda í Danmörku og Svíþjóð.
Ýmislegt fleira er í blaðinu, en
ritstjóri þess er Friðfinnur Ól-
afsson. Næsta blað kemur út í
aprílmánuði.
Árið 1904 fékk danskur póst-
meistari, Einar Holböll, hug-
myndina um útgáfu jólamerkja
og það sama ár var fyrsta jóla-
merkið gefið út í Danmörku.
Síðan var hugmyndin tekin upp
víðsvegar um heim og nú eru
jólamerki gefin út í um það bil
50 löndum.
Þessi einfalda hugmynd um
jólamerki hefur orðið til bless-
unar fyrir milljónir manna í
heiminum, því að andvirði
þeirra hefur fyrst og fremst
verið notað til þess að kosta
baráttuna við útbreidda sjúk-
dóma, einkum berklaveikina. I
Finnlandi, Svíþjóð, Danmörku
og Noregi hafa stórvirki verið
unnin í baráttunni við sjúk-
dóma. I Bandaríkjunum var ár-
ið 1946 húið að reisa 800
heilsuhæli með 75.000 rúmum
fyrir andvirði seldra jólamerkja.
Hér á íslandi hófst útgáfa
jólamerkja einnig árið 1904,
Námskeið í
skreytingum
verzlunarglugga
Stjórn „SÖLUTÆKNI" liefur
efnt til ]>riggja vikna nám-
skeiðs í skreytingu verzlana-
glúgga og réði hún norskan
kunnáttumann, Per Skjönberg
að nafni, til þess að veita því
forstöííu.
Samkomulag varð um, að
námskeiðið yrði samræmt mark-
miðum Handíða- og myndlista-
skólans og haldið í húsakynn-
um hans. Eftir að birtar höfðu
verið auglýsingar um námskeið-
ið kom í ljós, að fleiri vildu
sækja en fengu, en takmarka
varð þátttakendafjölda við tölu
þeirra 40, sem fyrstir stað-
festu umsóknir sínar.
Námskeiðið hófst svo fyrir
nokkrum dögum og bauð Sig-
urður Magnússon, formaður
Sölutækni, kennara og nemend-
ur velkomna og gerði grein
fyrir þeirri tilhögun sem ákveð-
in var, en kennslan er bæði
fræðileg og verkleg. Skjönberg
flytur fyrirlestra og sýnir
skuggamyndir daglega og setur
upp nokkra sýningarglugga í
kennslustofunni, en auk þess
heimsækir hann þátttakendur á
vinnustaði þeirra og leiðbeinir
þeim þar.
Lúðví^ Guðmundsson skóla-
stjóri bauð kennara og nem-
endur velkomna í híbýli skól-
ans, en að því loknu hóf Per
Skjönberg kennslu sína.
fálkamerkin þrjú, til ágóða fyr’i'
ir harnahæli, og síðan 1913 hef-
ur Thorvaldsensfélagið í Reykja
vík gefið út jólamerki óslitið aði
undanskildu árinu 1917 og unn*
ið með því óeigingjarnt og fag*
urt starf. ■,(
Á Akureyri hefur Kvenfélag~-
ið Framtíðin gefið út jólamerkf
mörg undanfarin ár til styrkt-
ar f jórðungssjúkrahúsinu á Ak1-
ureyri og lagt þar með sim*
ágæta skerf til þessa mannúð-
ar- og nauðsynjamáls.
Árið 1917 voru gefin út tvií
jólamerki í Önundarfirði',,
þriggja og fimm aura, en afl
öðru merkinu var prentað af-
brigði, þannig, að á því stenduff
ÖNFIRÖ í stað ÖNFIRÐ.
Mörg íslenzku jólamerkjanná!
eru sérstaklega fögur, enda
teiknuð af ýmsum færum drátt-
listarmönnum svo sem Tryggvaí
Magnússyni o. fl. Að minnsta:
kosti tvö af Reykjavíkurmerkj-
unum, 1924 og 1955, eru teikn-
uð af Jóhannesi Kjarval. i(
____________________________~J3
Ný frímerki ]
Mánudaginn 1. apríl 1957i
voru gefin út tvö ný frímerkf
með sömu myndum og íþrótta-
merkin frá 1955, en í öðruml
litum og verðgildum. Verðgildl
merkjanna er kr. 1,50 og kr„
1,75, sem eru burðargjöldt
undir einföld bréf innanbæjau
og út á land frá og með 1«
apríl. Hið fyrrnefnda er rautt ái
litinn og hið síðarnefnda blátt*
Frímerkin eru teiknuð afl
Stefáni Jónssyni og prentuð hjá!
firmanu Thomas de la Rue &
Co., Ltd, London. f
_______________________J
Fjölsótt Finn- |
landskvöld ]j
Skemmtiklúbbur Norræna fé-í
lagsins hélt aðra kvöldvöku sínai
í Tjarnarcafé sl. þriðjudag kl«
8,30. Kvöldið var fyrst ogjj
fremst helgað Finnlandi. Þaðí
hófst með ávarpi Sveins Ás-
geirssonar hagfræðings, síðarj
las Magnús Gíslason fram-
kvæmdastjóri Norræna félags-
ins upp úr þýðingu Karls Í3-
feld á Kaievala, þjóðkvæða-
bálki Finna. Var jafnframfl
leikin kantele-músík af stál-
bandi, en kantele er hið frægaí
þjóðlega hljóðfæri Finna. Þái
sýndi Kaj Saamila stud. mag.
litskuggamyndir frá Finnlandi
með skýringum, en að lokums
sýndi hópur Finna og íslend-
inga nokkra finnska þjóðdansa*
sem vöktu hrifningu áhorfenda.
Að loknum þessum skemmtiat-
riðum var stiginn dans til kl. H
eftir miðnætti.
Kvöldvakan var vel sótt, ogf
skemmtu menn sér hið bezta.
Á. samkomum þessum gefsti
námsmönnum frá liinum Norð-
urlöndunum kostur á að kynn-
ast íslenzkum námsmönnum ogj
öðrum þeim íslendingum, sem
áhuga hafa á nánari vináttu-
böndum við Norðurlöndin. I
ráði er að halda enn eina slíka-
kvöldvöku í vor, og verður húa
að líkindum helguð Svíþjóð. /
Kápudeildin
er opnð aftur eftir breytingu á búðinni.
Nýjar vörur í fjölbreyttu úrvali.
Lítið í gluggana.
Klæðaverzlun
Andrésar Andréssonar
VID2 ftmr&mmdfM
NeyteiiclaMaðul í nýjw broti