Þjóðviljinn - 03.04.1957, Page 7

Miðvikudagur 3. apríl 1957 — ÞJÓÐVILJINN — (T
Það mun hafa verið um
miðjan ágústmánuð sl. sum-
ar, að Kristinn E. And-
résson hringdi til mín og
tjáði mér, að nú lægi fyrir
bóð um að senda 5 manna
bændasendinefnd til Sovétríkj-
anna, á vegum MÍR. Bauð
hahn mér að vera einn þátt-
takandinn, sagði einnig að
Búnaðarfélagi íslands mund
verða boðið að velja tvo menn
sem mér fannst æskilegt. Hin
ir tveir væru ekki valdir enr
■þá. Auðvitað tók ég boðinu
með mestu þökkum. Síðar
réðist mannavalið þannig, að
frá Búnaðarfélaginu varð
Þorsteinn Sigurðsson bóndi é
Vatnsleysu, formaður þess, op
Haraldur Árnason verkfæra
ráðunautur, en hinir urðu aut
mín Kristófer Grímsson ráðu-
nautur Búnaðarsambands
Kjalarnesþings og Þórarinn
Haraldsson bóndi í Laufási í
Kelduhverfi. Allt voru þetta
hinir ágætustu félagar, og
mun mér verða ógleymanlegt
þetta ferðalag með þeim
foæði vegna þeirrar gestrisni,
er við nutum og góðrar fyrir-
greiðslu við að kynna okkur
það sem við oskuðum helzt,
af því sem tíminn leyfði og
fcök voru á, og einnig vegna
samverunnar með þessum
! ferðafélögum, er ég hafði lítið
eða ekkert kynnzt áður, en
1 «rðum þegar í stað allir eins
I og um gamlan kunningjahóp
' væri að ræða.
Eftir nokkurra daga venju-
legan undirbúning lögðum við
af stað sunnudaginn 2. sept-
ember með flugvél til Hafn-
ar. Flugum í glaða sólskini
fyrir ofan öll ský. Komið við
S Osló og stanzað klukkutíma
á Fornebyflugvelli, en ekki
tími til að fara inn í borg-
ina. Síðan var haldið beint
til Hafnar, komið þangað í
rökkrinu. Fengum við strax
ágæt hótelherbergi, en lítill
tími var til að skoða þá fal-
legu borg, því næsta dag um
hádegi var aftur lagt af stað
til Helsinki í Finnlandi, er
vera skyldi næsti næturstaður.
Ekki var heldur mikill tími
til að skoða höfuðborg Finn-
lands, því enn skyldi lagt af
stað um hádegi næsta dag og
þá með járnbrautarlest áleið-
is til Moskvu. Þó gengum við
út bæði um kvöldið og morg-
uninn til að skoða borgina
eftir því sem tími vannst til,
en það varð að nægja, þótt
lítið væri.
Flótti — Matur —
Amerískur jass
Gosbrunnur á torgi samyrkjubúanna á landbúnaðarsýningunni í Moskva. Bakatil sjást
sýningarhallir Úrals, Austursíberíu og Úsbekistan.
ákváðum við að fá okkur mið-
degisverð á járnbrautarhótel-
inu meðan lestin stæði við.
Við okkur blasti allstór bygg-
ing og fórum við Haraldur
að leita að matsal. Brátt hitt-
um við á sal einn allmikinn
þar, sem dúkuð voru borð,
með drifhvítum dúkum, upp-
standandi „serviéttum" og
þremur eða fjórum vínglösum
við hvern disk. Á leiðinni
höfðum við fengið að vita, að
í lestinni með okkur væri hinn
rússneski íþróttaflokkur, sem
var að koma frá London, og
nokkuð var umtalaður á þess-
um tíma. Við Haraldur álykt-
uðum í snatri að þarna hlyti
þessu fólki að vera búin mót-
tökuveizla og við værum að
gera veizluspj'U og yrðum
að hypja okkur hið skjótasta
burtu. Það gerðum við lika,
fundum hina og sögðum okk-
ar farir ekki sléttar. En
Vatnsleysubóndinn var ekkert
á því að gefast upp. Hann
lagði af stað, náði fljótlega í
einn boldangskvenmann og
tókst að gera henni skiljan-
legt að hann væri svangur.
Hún hafði engar vöflur á því,
heldur tók bara trausta
taki í hans hægri handlegg og
aðir að gera matnum skil, var
allt í einu opnað útvarpstæki
og yfir okkur flæddi sá
glymjandi hávaði af amerísk-
um jass, að við urðum bók-
staflega að kalla hver í ann-
ars eyru ef nokkurt orð átti
arlega vel við alla jasshljóm-
list. En hin ágæta unga frú,
sem síðar varð túlkur okkar
sagði okkur að stutt væri síð-
an jassinn hefði haldið þangað
innreið sína, en vinsældir hans
væru vaxandi hjá unga fólk-
Ásmunaur Sigurðsson:
Bændaíör til
Sovétríkjanna
að heyrast
sögðum. Þó
steinn vinur
„ja, ef ég á
an ófögnuð,
þann tíma,
að vera hér
af því sem við
heyrði ég að Þor-
minn stundi upp
að hlusta á þenn-
við hverja máltíð
sem við eigum
í Sovétríkjunum,
Járnbrautarferð er fremur
tilbreytingarlítið ferðalag, og
svo fannst okkur hér, öllum
eins að ég held. Þó sáum við
nokkuð af hinum miklu skóg-
nm Finnlands og nokkrar
ræktaðar akurspildur, þar sem
bændabýli stóðu eða rjóður
með smá þorpum. Það sem
einna helzt vakti eftirtekt
mína, þar sem landið er fram-
ræst, voru hinar örmjóu skák-
ir milli skurðanna, og litlir
skui'ðir. Sennilega er eðli jarð-
vegsins ástæðan til þessa, a.
m. k. virtist okkur sem heppi-
legra væri að hafa skurðina
dýpri og spildux-nar breiðari
en Finnar gera.
I' Þegar til Viborgar kom,
sem var fyrsta aðaljámbraut-
ai'stöðin austan landamæranna
Gosbrunnur sá sem nefndur
uppljómaður
teymdi hann með sér að hin-
um sömu dyi’um, sem við
Haraldur höfðum flúið frá,
og lét hann skilja að væri
hann svangur, þá ætti hann
að fara þar inn. Þar með var
málið upplýst. Matinn fengum
við en létum ógert að panta
í glösin.
En þegar við vorum ný'byrj-
er „vinátta sovétpjóðanna“,
að kvöldlagi.
þá verð ég vitlaus.“ Og sjálf-
ur verð ég að viðurkenna að
ég hugsaði a. m. k. mjög hið
sama, þótt ég segði það ekki.
En sem betur fór þá slupp-
um við báðir við þau ömur-
legu öi’lög, að verða vitlausir
af amerískum jassi þai’na aust-
ur í Sovétríkjunum, því eft-
ir þetta sluppum við blessun-
inu. En þetta var nú útúr-
dúr.
#
Koman til Moskvu
Var þá haldið áfram til
Leningrad og þar farið í næt-
urlest áfram til Moskvu. Eftir
nokkurra klukkustunda svefn
vöknuðum við í glaðasólskini
komnir Iangt inn á hinar víð-
lendu rússnesku sléttur. Ekið
var um skóga með nokknim
rjóðnim og mannabústöðum
sumstaðar fram með braut-
inni. Hvort þar bjuggu ein-
hverskonar eftirlitsmenn braut
arinnar skal ekki fullyrt, en
þykir þö sennileg.
Þegar kom austur á hinar
skóglausu sléttur jókst byggð-
in. Og Mukkan eitt renndi
lestin inn á aðaljárnbrautar-
stöðina í Moskvu. Þar voru
fyrir tveír fulltrúar frá land-
búnaðarráðuneytinu, en í þess
boði vorum við þarna komnir.
Með þeim. var ung kona, er
vera skyldi túlkur okkar. Þau
fylgdu okkur þegar á hótel,
og eftir að við höfðum borð-
að var haldið á fund I. full-
trúa í landbúnaðarráðuneyt-
inu. Þar var ráðgast um
hvernig dvöl okkar skyldi
hagað, og vorum við m. a.
spurðir hvers við óskuðum
helzt- Við svöruðum því til
að við vildum kynnast land-
búnaði Sovétríkjanna og öðru
þyí sem mest væri um vert,
í menningar og þjóðlífi þeirra,
eftir því sem tök væru á mið-
að við þann stutta tíma sena
við höfðum til umráða. Mér
var það fyllilega ljóst, og,'
sennilega okkur öllum, að sá
tími var allt of stuttur til
þess að skyggnast nema ör-
skammt iim í þjóðlíf og menn-
ingarlíf, og það mundi reyna
allmjög á heilbrigða dóm-
greind að meta það, sem okk-
ur ynnist tími til að sjá, eink-
um þar sem við vorum komn-
ir inn í þjóðlíf, sem ekki að-
eins byggir á öðru hagkerfir
en við, heldur einnig mjög.
ólíkri þjóðmenningu, siðum
og erfðavenjum, sem rnn alda-
skeið hafa mótazt af þeim
skilyrðum sem iöndin og aðr-
ar aðstæður hafá borið.
Þama var strax ákveðið að
eyða því sem eftir var dags-
ins í bílferð um borgina, og
byrja næsta dag með því að;
skoða landbúnaðarsýninguna
frægu, en jafnframt skyldf
gerð frekari áætlun um ferða-
lagið framvegis. Allir höfum-
við óskað eftir að fara suður
til Kákasus og skyldi áætlun-
in jafnframt miðuð við það«
Landbúnaðarsýningin *
Sýning þessi er, að því er
ég hygg, einstök sinnar teg-
undar þótt víða væri um ver-
öldina leitað. I raun- og vení
má teljast ógei’legt að gefa.
það fullkomna lýsingu með;
orðum að lesandi fái full-
komna hugmynd um það sem.
þar er til staðar. Góðar ljós-
mýndir geta nokkuð bætt úr,,
en fullkomin kvikmynd í lit-
um er þó hið eina sem nægit*
til að gefa skýra hugmynd,
bæði um útlit og fjölbreytnf.
Hún er staðsett á svæði í út-
jaðri Moskvuborgar, og er
svæðið 207 ha. að stærð. JlS
þríðja hundrað byggingar
standa á þessu svæði og erut
að vísu misjafnar að stærS
en flestar stórar á okkar
mælikvarða. I raun og ven*
er þarna sérstaklega skipu.-
lögð lítil borg, að því er mér
virtist mjög vel bæði frá list-
rænu og hagrænu sjónarmiðf
miðað við tilgang sýningarimi-
ar. Auk bygginganna er þar,
fyrirkomið blómareitum, gos-
brunnum, minnismerkjum og
Iíkneskjum, sem allt er látið-
mynda eina samræmda heild.
Þá er sérstakur jurtagarður
með hinum fjölbreyttustu
jurtategundum. Enn fremur
allstór auð svæði eða torg og
tjarnir og smá stöðuvötn meil
fiskum í.
Byrjað hafði verið á bygg-
ingu sýningarinnar 1939.
Þegar Sovétríkin lentu I
styrjöldinni féll byggingar-
starfsemin niður og hófst ekki
aftur fyrr en 1950. FullgerS
var hún svo 1954 og hefur
verið opin síðan, ár hvert frá
1. apríl til 1. nóvember. Þar
sem hér er um að ræða heild-
arsýningu fyrir landbúnaðinn-
í Sovétríkjunum með sínu.fjöl-
breytta landslagi og löftslagf
og náttúruskilyrðum hvera
konar, má nokkuð auðveldlega
gera sér í hugarlund hvorfc
ekki hafi verið æði margt að
skoða. Enda fór svo fyrir okk-
ur að þeir fáu dagar sem vi5
höfðum þar til umráða ent-
ust illa til að skoða allt sem
við vildum.
Framhald á 10. siðu.
■y*