Þjóðviljinn - 09.05.1957, Qupperneq 3

Fimmtudagur 9. mai 1957 — ÞJÓÐVILJINN — (3
Jöfn lauri karla og kvenna
Framhald af 1, síðu.
Tylliástæður bornar
fram gegn málinu
Svc- sem heyra má af þessum
lestri ber fyrsta mótbára Vinnu-
veitendasambandsins vott um að
það óttast að fullgilding iafn-
launasamþykktarinnar þýði eða
muni leiða af sér aískipti ríkis-
valdsins um gerð kjarasamninga
og að hefðbundnar venjur verði
brotnar með þeim afskiptum, en
Slíkt má ekki gerast að dómi
sambandsins „nema þjóðarnauð-
syn krefji.“
Nú e-r það svo að ríkisvaldið
hefur haft margvísleg afskipti af
launakjörum og launasamning-
um og raunar í sífellt stærra
mæli á síðari tímum. Stundum
og ekki ósjaldan hafa þessi af-
sk'ipti beinzt að því að rýra
kjör launþega og takmarka rétt
þeirra, jafnvel til samningsbund-
ínna kjara og launa. Á hinn
bóginn hefur löggjafarvadinu
stundum verið beitt til að koma
á eða staðfesta ýmis réttindi sem
ákvarðandi eru um kjör og af-
komu launamanna. Glögg dæmi
um þetta eru t. d. lög um hvíld-
artima togarasjómanna, orlofs-
lögin og lögin um atvinnuleysis-
tryggingar. Öll þessi lög eru um
atriði sem eru hvort tveggja í
senn kjaramál og mannréttinda-
mál, sem barátta verkalýðshreyf-
ingarinnar hefur borið fram til
sígurs, en atvinnurekendur hafa
af skammsýni og vegna stundar-
hagsmuna staðið gegn meðan
stætt var o. m. a. ævinlega beitt
þeirri röksemd sem nú lætur enn
á sér kræla í umsögn Vinnu-
veitendasambandsins: að slík
mál væru löggjafarvaldinu óviéf-
komandi — um þetta ættu vinnu-
veitendur og verkalýðsfélög ein
að semja.
þykktinni með sóma.
Og þá er það hið meinta brot
gegn norrænni samvinnu sem
rætt er um. Eg held að nor-
rænni samvinnu eins og hún er
almennt skilin geti ekki verið
neinn stuðningur að því að ís-
land eða nokkurt annað Norður-
landa haldi að sér höndum um
framgang mannréttindamála
þótt þau af einhverjum ástæðum
geti ekki öll orðið þar sam-
ferða. Er það sómi fslendinga
en engin vansæmd ef þeir verða
fyrstir Norðurlandaþjóða til að
fullgilda þessa samþykkt.
í þeim umræðum sem fram
fóru um þetta mál við fyrri hluta
umræðu virtist koma fram mjög
almennur áhugi hv. þingmanná
fyrir framgangi þess. Hv. stjórá-
arandstæðingar, þingmenn Sjálí-
stæðisfl. létu m. a. helzt í Ijósi
ótta við það að ekki yrði hafð-
ur nægur hraði á um að koma
á fullu launajafnrétti karla og
kvenna og flutti hv. 8. þingm.
Reykjavíkur viðbótartillögu sem
hann taldi að herða mundi á
framkvæmdum.
Brautin rudd til
íramkvæmda
Eftir þeim áhuga sem fram
kom í þessum umræðum hefði
mátt ætla að hann næði langt út
fyrir sali Alþingis og að hans
sæi stað í afstöðu Vinnuveit-
endasambandsins, sem eins og
alkunnugt er lýtur í einu og öllu
forsjár Sjálfstæðisflokksins.
Ef svo hefði • reynzt hefði eftir-
leikurinn verið auðveldur og
allsherjarsamningar milli Vinnu-
veitendasambandsins og Alþýðu-
sambandsins um fullt launa-
jafnrétti orðið rökrétt og sjálf-
sagt framhald sem tryggt hefði
á allra næstu tímum fulla fram-
kvæmd jafnlaunasamþykktarinn-
ar.
Afskipti löggj af arvaldsins af^ Andstaða Vinnuveitendasam-
launamálum verða auðvitað að-
eíns dæmd ut frá því einu hvaða
áhrif þau hafa á réttindi og af-
komu almennings. Beinist þau
afskipti að því að bæta hag
þeirra sem skarðan hlut bera úr
býtum og tryggja almenn mann-
réttindi þeirra er þeim fagnað
af öllum almenningi, hvað sem
þeir segja sem vilja halda að-
stöðu sinni íil að hagnast á
ranglætinu.
Baráttumál verkalýðs-
hieyfingarinnar
Önnur mótbára Vinnuveitenda-
sambandsins gegn þál. um jafn-
launasamþykktina er sú, að nú
þegar hafi miðað verulega í átt
til 'launajafnréttis í ýmsum
kjarasamningum. Þetta er rétt,
en verður auðvitað frekar rök-
semd með fullgildingunni en
gegn henni. Sá árangur sem
verkalýðshreyfingin hefur náð
í þessu efni skapar skiljanlega
beíri grundvöll fyrir því að vér
vegar svo að seint sækist að
þessum leiðum er sú leið alltaf
opin að lögfesta algert launa-
jafnrétti kvenna og karla, svo
sem gert hafa nokkrar menning-
arþjóðir. En eðlilegt er að
samningsleiðir séu fyrst reyndar.
Ákvöröun þingsins
mun fagnað af alþýðu
Krafan um sömu laun fyrir
sömu vinnu er nálega jafn gömul
verkalýðshreyfingunni og henni
hefru- stöðugt aukizt fylgi og
margt hefur áunnizt henni til
framgangs. Með fullgildingu
jafnlaunasamþykktarinnar frá
1951 er að vísu ekki stigið loka-
skrefið íil þess að gera þessa
kröfu verkalýðshreyfingarinnar
og íslenzkra kvennasamtaka að
veruleika, en með henni hefur
þessum samtökum bætzt lið-
veizla ríkisvaldsins til að tryggja
framgang þessará sjálfsögðu
mannréttinda og ættu því ríkar
vonir að standa til þess að full-
ur sigur vinnist innan tíðar.
Þess vegna er þessari tillögu til
þingsályktunar fagnað af verka-
lýðshreyfingunni og af öllum al-
menningi.
Öánægja með páskaferðir
Skipaútgerðar ríkisins
Þjóöviljanum er kunnugt um aö talsverörar óánægju
gætir meðal íbúa kauptúnanna á Vestfjörðum vegna
feröa Skipaútgerðar ríkisins vestur og norður um land
um páskana á þessu ári og í fyrra.
Páskaferðir Skipaútgerðarinn-
ar voru fyrst haínar í fram-
kvæmdastjóratíð Pálma heitins
Loftssonar og urðu þegar í upp-
hafi vinsælar, Ferðirnar þóttu
Vöruhoppdrœtti S.Í.B.S.
Skrá utti vinninga í S. ilokki
bandsins gegn þessu mannrétt-
indamáli er því að sjálfsögðþ
s
nokkur vonbrigði en breytfy
væntanlega engu um afstöðþ
hv. þingmanria.. Enda þótt ætla
megi að heildarsamningar um
launajafnrétti standi nú ekki
opnir af hálfu atvinnurekenda
eins og vænta hefði mátt, koma
ýmsar aðferðir til greina af
hálfu ríkisvaldsins til þess að
stuðla að því að reglunni um
jöfn laun kvenna og karla fyrir
jafn verðmæt störf verði komið
á og að þannig verði uppfylltar
þær skuldbindingar, sem full-
gilding samþykktarinnar leggur
því á herðar. Á nokkrar þeirra
aðferða sem hér koma til greina
er minnzt í greinargerð með til-
lögunni.
Rétt er og að hafa í huga að
ríkisvaldið hefur, einkum hin
síðari ár, haft margvísleg óbein
afskipti af gerð allra meiriháttar
kjarasamninga og um lausn á
vinnudeilum. VJrðist rökrétt að
við öll slík hugsanleg afskipti
framvegis verði launajafnrétti
getum borið aðild okkar að sam- haft ofarlega í huga. Fari hins-
Kr. 100.000,00:
15263
Kr. 50.000,00:
40765
Kr. 10.000,00:
7202 27524 27815 3137JT 33870
37594 46652 60056
Kr. 5.000,00:
1510 5398 10305 37896 39984
47319 51747 52881 61940 62713
Kr. 1.000,00:
7286 9902 11864 14256 15289
20510 22515 27761 30838 32092
37491 40200 41594 41814 42406
42944 43013 44502 48823 51873
52788 53900 55829 56500 57353
60258 61187 61384 62710 64525
Kr. 500,00:
439 647 879 1560 1794
2467 2534 2721 3133 3193
3221 3470 3694 3813 4109
4252 4618 4978 5059 5082
5083 5505 5684 5720 6120
6175 6404 7380 7530 7735
7919 7924 8489 8505 8523
8588 8757 8872 8906 9234
9751 9754 9831 9849 9868
9943 10132 10311 11014 11319
11857 11883 11908 12193 12667
12708 12746 12761 13029 13086
13154 14278 14654 14906 15697
16757 17080 17320 17494 17533
17677 17980 18051 18619 19123
19198 19487 19587 19835 20164
20186 20227 20937 20996 21245
21425 21492 21576 22300 22589
22594 22746 22907 23551 23676
23910 23961 24046 24086 25031
25068 25101 25217 25391 26126
27440 27542 27711 27878 28083
28092 28359 29371 29634 29688
29762 29815 30097 30150 30160
30526 30870 30956 31575 31797
31880 32165 32406 32495 32702
32980 33154 33244 33438 33519
34004 34014 34661 34682 34897
34942 35133 35364 35381 35484
35734 36068 36202 36394 36722
36738 36991 37291 37993 38314
38448 38503 38692 38812 39423
40098 41463 41636 41654 42277
42411 42718 42730 42761 43410
43454 43802 43992 44293 44540
44571 44816 44838 45341 45724
45925 46654 46655 47344 47576
47780 48131 48189 48319 48369
48721 50237 50663 50858 51182
51460 51563 51881 52338 52380
53257 53280 53312 53415 54402
54490 54642 54757 54924 55366
55612 55940 56300 56742 57291
57301 57343 57869 58125 58327
58512 59013 59196 59663 59764
Framhald á 10. síðu.
mjög þægilegar fyrir fólk, senj
var við nám eða búsett í Reykja-
vík og nærsveitum og heim-
sækja vildi skyldfólk sitt vestra.
Farið var héðan úr bænum ,mið-
vikudaginn fyrir páska og kom-
ið við á helztu höfnum á leið-
inni norður; síðan haldið súður
sömu leið í páskalokin.
í tveim síðustu páskaferðum
Heklu hefur hinsvegar verið
siglt frá Reykjavík beint til ísa-
fjarðar (í ár var reyndar höfð
viðkoma á Patreksfirði)^ beðið
eftir afgreiðslu skipsins þar, en
síðan haldið suður á firði aftur.
Hefur þessi háttur á páskaferð-
um Skipaútgerðarinnar valdið
því, að þeir er vilja heimsækja
aðstandendur sína á sunnan-
verðum Vestfjörðum, geta ekkl
lengur treyst á þær. Hafa menn
kvartað yfir þessu við núver-
andi forstjóra Skipaútgerðar rík-
isins, en án árangurs.
Myndin hér fyrir ofan var
tekin í síðustu páskaferð m.s.
Heklu utan við Patreksfjarðar-
höfn. Verið er að „háfa“ far-
þega úr strandferðaskipinu urffi
borð í lítinn bát, sem síðan
flutti þá í land. (Ljósm. S. J.)~!
94 gagnfræðingar brautskráðir
Gagnfræðaskóla verknáms sliiíð
Gagnfræðaskóla Verknáms
var sagt upp 30. apríl, og
luku 94 nemendur gagnfræða-
prófi. Hæstu einkunnir hlutu
Þórunn Jónsdóttir aðaleinkann
8,90, Margrét Kristjánsdóttir
8,79 og Helga Sveinsdóttir 8,70.
Við þriðjabekkjarpróf var
Hanna Eiríksdóttir hæst með
aðaleinkunn 8,95. Heilsufar
nemenda var gott á liðnum
vetri, og engar sérstakar trufl-
anir hindruðu kennslustarfið.
Við skólann störfuðu 21 kenn-
ari.
í fyrsta sinn síðan skólinn
tók til starfa var engin sjó-
vinnudeild starfrækt við skól-
ann. Nemendur ráða sjálfir
hvaða verklegt nám þeir
stunda. Eins og áður var mest
eftirsótt saumar hjá stúlkum,
og vélvirkjun hjá piltum. Áber-
andi er einnig hve mikill hluti
nemenda, þó einkum stúlkur
lögðu stund á nám til undir-
búnings verzlunar- og skrif-
stofustarfi.
En enginn sótti um sjóvinnu-
nám á síðastliðnu hausti, og
því var sú deild ekki starf-
rækt í vetur.
Að loknu gagnfræðaprófi
fóru gagnfræðingarnir í 4 daga
för til Akureyrar.
I dag er síðasti söludagur í 5. flokki
Happdrœtfi Háskóla Islands.

HBWlMlBBiSBiMlglgaBMBHlMW*