Þjóðviljinn - 15.05.1957, Blaðsíða 5

Áhwrt shittd í shóiaheitnsóhtt
I síðustxi viku afgreiddi þing Suður-Afríku seni lög stjörnarfrumvarp,
sem að dómi bre/.ka blaðains NEW STATESMAN AND NATION
„gerir Suður-Afrlku að fasistisku ríki.“ Lögin heimila ráðherra þeim,
sem fer með mál manna af öðruin ættum en evrópskum, að Wutast
til um einkalíf borgaranna eins og honum býður við að horfa. Báð-
herraun getur bannað hverskonar sanmeyti hvítra manna og þel-
dökkra, meðal annars baiinaS þeiin að sækja Wrkjur. Tetta ákvæði
wm íhlutun stjórnarvaldanna um kirkjusókn hefur bakað stjórnar-
völdimiun reiði allra kirkjudeUda nema Kalvínstrúarkirkju Búa.
Tfirbiskupar kaþólskra manna og biskupakirkjimnar hafa iýst yfir,
að trúarfélög þeirra muni virða allar fyrirskipanir yfirvaldanna
um ldrkjumál aö vettugi. Einn af þeim síðustu, sem orðið hafa
íyrir barðinu á kynþáttalöggjöf Suður-Afrikustjörnar, er frægasti rit-
höfundur landsins, Alan Taton. Haim hefur verið ákærður fyrir
að sækja samkoinu Afríkumauna án leyfis frá borgarstjóranum
í Durban, þar sem samkoman vár haldin. Paton hefur Iengi verið
eihn skeleggasti málsvari kyiiþáttajafnréttis i Suður-Afríku. Mjmd-
in er tekin af honum þegar hann var í heimsókn i skóla fyrir
börn af Zúlúættflokknum.
Glerþrálur haiiur í
eldfraustcixi fatnað
í Karls Marx verksmi'öjunni i Leníngrad hefui' verið
sett upp sérstök glerspunasamstæöa, og framleiðir hún
þráö úr glerperlum.
----- Miðvikuda.gur 15. maí 1957 — hJÓÐVILJINN — (5
Mfll jónir manna
eru van-vinnandi
Alþjéðaráðstefssa vinnumálahagfræðinga
um erfitt vandamáí
Milljónir manna um allan heim eru „van-vinnandi‘%
eö'a meö' öði'um orðum sagt, hafa ekki atvinnu, sem veitir
þeim þær tekjur, sem þeim ber vegna hæfni þeirra eöa
annarra aöstæöna.
I allflestum löndum eru nú | striti sínu, sem vænta mættl
orðið nokkurnvegin ábyggilegar
Hann er fagurgljáandi, sveigj-
anlegur og þanþolinn og Hkist
einna mest silkiþræði. Samstæð-
an fyllir sjg glerperlum sjálf-
krafa, en þær bráðna við hita-
stigið 1400° á C. Glerbráðinu er
veitt gegnum afarsmáger nálar-
göt, og myndast þá úr því örfín-
3r þræðir, Þráðurinn er því
næst látinn verða fyrir áhrifum
sérstakrar eínablöndu og að lok-
um undinri í hnotir.
Þráður þessi er til margra
hluta nytsamlegur. Úr glerdúk
má sauma skyrtur, treyjur og
annan fatnað. fFöt úr þessu
efni eru mjög endingargóð og
þægileg bæði í heitu veðri og
köldu. Það er mikill kostur á
Ástralskir þing-
menn tii Kína
Pjifeurra manna nefnd frá
þing-fiokki Verkamannaflokks
Astralíu mun fara til Kina í
næsta mánuði.
Dr. Herbert Evatt, foringi
flokksins, skýrði frá þessu í
síðustu viku. Hann kvað flokk-
inn hafa þegið með þökkum
boð frá Kínastjóm. Sjálfur
kvaðst hann harma að geta
ekki verið fyrir nefndinni, þar
sem hann yrði að láta þátttöku
) ráðstefnu Verkamannaflokka
brezka samveldisins í London
sitja fyrir.
Dr. Evatt lagði áherzlu á,
að Verkamannaflokkurinn vildi
að Ástralíumenn kappkostuðu
að kynna sér hinar miklu
breytingar, sem væru að ger-
ast í Kína.
vefnaði úr glerþræði, að eldur
bítur ekki á hami, og er hann
því tilvalinn í klæðnað handa
slökkviliðsmönnum. Einnig má
búa til úr honum leiksviðsi-
tjöld.
Reisa verksmiðju
fyrir litdverja
Bi'ezkir og sovézkir áðilar
munu í sameiningu reisa vél-
smiðju, sem verða mun ein
stærsta framkvæmdin á tíma-
bili annarrar fimm ára áætlun-
arinnar í Indlandi. Tilkynnt
hefur verið í Dehli ,að búið sé
að ganga frá sovézkri lánveit-
ingu til verksmiðjubyggingar
innar og viðræður um þátttök
Breta í verkinu standa yfir í
London.
Plógskeri og moldvarpa eru
þeir hlutar véldreginna plóg ’.
sem siitna mest og verður því oít
að endumýja, og þar eð fram-
leiðsla þessara hluta fer fram
með stóriðjusniði, er nauðsyn-
legt að framleiðslan sí sjálf-
virk að sem mestu leyti.,
Sérstök sjálfvirk deild til
framleiðslu plógskera og mold-
varpa heíur nú verið setf á
stofn í Altai-búvélasmiðjunni í
Sovétríkjunum. Þar er vélasam-
stæða, sem smíðar 600.000 mold-
vörp á ári og tvær, sem búa til
Apar valdli*
að verkfalli
Hleðslumenn á Shannonflug-
velli í írlandi hafa neitað að
vinna við flugvélar írska flug-
félagsins Aer Lingus. Deilan
kom upp þegar hleðslumenn
neituðu að snerta á apabúrum,
sem færa þurfti milli véla.
Fljúga átti með apafarm til
New York, þar sem dýrin eru
notuð við læknisfræðirannsókn-
ir. Daunninn af öpunum er svo
megn, að hleðslumennirnir
fengust ekki til að koma ná-
lægt þeim. Flug-félagið rak
mennina sem í hlut áttu úr
vinnu, en það varð til þess að
allir hleðslumenn neituðu að
vinna handtak við vélar þess.
Þess vegna er na.uðsynlegt að
áherzla sé lögð á barnasjúk-
dómafræði við læknanám, seg-
ir í nýútkominni skýrslu frá
Alþjóða heilbrigðismálastofnun-
inni (WHO). Niðurstaða skýrsl
unnar er studd eftirfarandi
röksemdum:
Bæði dauða- og veikindahlut-
fallið er hátt á fyrstu árum
barnsins. I miklum hluta
heimsins eru barnadauðinn og
ungbarnaveikindin hið mesta
vandamál og jafnvel mesta
heilbrigðisvandamálið.
Barnasjúlcdómanámið er ekki
sérgrein, sem einskorðuð er
við ákveðna læknisaðferð, eða
við einn eða skylda sjúkdóma
Hér er um að ræða lækna,-
vísindi, sem snúast um ákveðið
aldurstímabil í lífi mannsins.
En barnið er ekki bara „lít-
ill maður“. Hjá bömum koma
fyrir sjúkdómar, sem ekki
þekkjast hjá fullorðnu fólki.
Rótina að sjúkdómum full-
orðinsáranna má oft rekja til
bernskuáranna, t.d. er það svo
um gigt, berkla og taugasjúk-
dóma.
Sérfræðingar WHO, sem
hafa rannsakað þetta mál
rækilega, eru sammála um
1.100.000 plógskera á jafnlöng-
um ;íma.
Svona margbrotnar sjálfvikar
vélasamstæður til að búa til
plógskera liafa hvergi verið til
í heiminum áður, og er hér
raunar um stóriðju að ræða,
sem er enn á tilraunastigi.
Reynsla sú, sem þaraa fæst,
mun gera það fært að búa til
ennþá betri sjá(lfvirkar sam!-
stæður til stórframleiðslu á sér-
landbúnaðarvéla og
hagskyrslur um atvinnu og at-
vinnuleysi, en á hinu er erfið-
ara. að átta sig hvort þeir, sem
skráðir eru vinnandi fá raun-
verulega þann afrakstur af
a,ð bai'nasjúkdómamálið krefj-
ist að minnsta kosti 300
kennslustunda. Skýrsla WHO
er samin úr gögnum, sem fram
komu á ráðstefnu 15 sérfræð-
inga, sem haldin var í Stokk-
hólmi í fyrrasumar undir for-
sæti prófessors Robert Debré
frá París.
Ráðstefna n mis
IMÉlffl
Um þessar mundir situr
Deyfilyfjanefnd Sameinuðu
þjóðanna (Commission on
Narcotic Drugs) ráðstefnu í
N'ew York og ræðir aðferðir
til þess að draga úr deyfilyfja-
notkun í heiminum. Er þetta
12. þing nefndarinnar og er
gert ráð fyrir að þingið starfi
til loka þessa mánaðar. — I
nefndínni, sem var stofnuð
1946 og sem er arftaki opíum-
nefndar Þjóðabandalagsins,
eiga 15 fulltrúar sæti.
Dagskrá þingsins er allum-
fangsmikil að vanda. Meðal
arniars mun nefndin halda á-
fram að samræma alla alþjóða-
löggjöf um deyfilyf í eina al-
þjóðasamþykkt, en það verk
hefur nefndin haft með hönd-
nm í nokkur ár. — Rætt verð-
ur um misnotkun deyfilyfja yf-
irleitt, en Alþjóða heilbrigðis-
stofnunin hefur gert skýrslu
imi það mál, sem lögð verður
fyrir nefndina. Binnig verður
rætt um kókablaðajórtur, sem
tíðkast í nokkrum löndum Suð-
ur-Ameríku. Chile hefur í
hyggju að setja hjá sér löggjöf
sm bannar mönnum að tyggja
kókablöð. Þá er plantan kanna-
bis hið mesta vandamál. Það er
tiltölulega auðvelt að rækta
þessa jurt, en úr henni er m.
a. unnið marihuana-sígarettan.
Þá verður rætt um ýms svefn-
lyf, sem rutt hafa sér til rúms
upp á síðkastið og telja verður
hættuleg deyfi- og eiturlyf.
eftir aðstæðum. Fy.rsta skilyrð-
ið til þess að hægt sé að bæta,
úr slíku ástandi, þar sem þaö
er fyrir, er að tilgengilegar séu-
ábyggilegar heimildir um van-
vinnandi fólk.
Því er spurt: á livern hátfc
er bezt að afla upplýsingn imt
hina van-vinnandi ? Fyrir
skömmu boðaði Alþjóða vinnu-
málaskrifstofan í Genf (ILO)
til ráðstefnu um þessi mál með-
al vinnumálahagfræðinga i'rá,
samtals 30 löndum. Var þet ta:
í níunda. siim, sem ILO gekkst
fyrir alþjóðaráðstefnu vinmi-
málahagfræðinga.
Þrennskona,r stig van-vinmi.
Umræðumar á þessari lníg-
hagfræðingaráðstefnu 11-0
snerust að mestu um skýrslu,
sem Alþjóðavinnumálaskiif-
stofan hafði látið semja, 'en.
þar er lögð áherzla á þrennst-
konar stig van-vinnu. Þau evú
þessi:
Sýnileg van-vinna svarar iil
þeirrar aukavinnu, sem maðu »
inn gæti afkastað þegar vinnu-
tíminn er minni en eðlilegt má
teljast í viðkomandi atvinnu-
grein. Hér er gert ráð fyrir, aö
viðkomandi sækist eft.ir moiri
vinnu, eða sé fús til að vimia
fullan vnnutíma, sem tíökast
í hans starfsgrein.
Dulin van-vinna. Hér er áft
við það, að vinnuhæfileik; r
notist ekki til fulls, en þaö
svarar til þeirrar aukavinnu,,
sem viðkomandi gæti afkastað,
ef honum væri fengið starf sem
svaraði til hæfileika hans og
þjálfunar á ákveðnu sviði. Hér
vinnur viðkomandi fu'lar*
vinnutíma og vinnur verk sitt
vel, en ber ekki úr býtum 1
hlutfalli við getu. Eins og í'yrr
er gert ráð fyrir því, að við-
lcomandi sé fús til að taka aé>
sér vandasamara starf og mairi
ábyrgð, sem er í samræmi við
hæfileika hans.
Hugsanlog van-vinna s‘. ad-
ur í sambandi við afköst við-
komandi fyrirtækis og rr. gu-
leika þess til útþenslu. Ej um
að ræða þá van-vinnu, sem ligg-
ur í því, að framleiðslumögu->
leikar ákveðins fyrirtækis erv$
ekki notaðir til hlítar. Héí
vinnur verkamaðurinn einnig
fullan vinudag og afkastar
þeirri vinnu, sem hann getur,
en framleiðslan og þar með af°
raksturinn gæti verið meiri, eíj.
f ramleiðslumöguleikarnir v :em
nýttir.
ILO leggur áherzlu á í
skýrslu sinni, að hér sé um að
ræða þýðingamikið atriði, ekkí
aðeins fyrir iðnaðarlöndin hcld-
ur og fyrir vanyrktu lön lin,
þar sem van-vinna er mjög al-
geng, einkum í landbúnaðinmu,
Fulltrúar vesturþýzka la cú
varnaráðuneytisins verða við-
staddir tilraunir með kjarn-
orkuvopn í Nevada í boði
Bandaríkjastjórnar.
Sjálfvirk vélsmíðadeild
smíðar plógk nla
Læknar verja þriðjungi tíma
síns til barnalækninga
WH0 vill öð aherzla sé lögð á fræðslu og
rannsóknir barnasjúkdóma við læknanám
HéraÖ's- og heiinsóknarlæknar (praktiserandi) eyða aö
minnsta kosti þriðjungi af vinnutíma sínum til barna-
lækninga.
hlutum
varahlutum í þær.