Þjóðviljinn - 13.09.1957, Page 6

0) — ÞJÓÐVILJINN — Föstudagur 13. september 1957 -
----------------------------------------------
iMÓÐyiUINN
Útgefandl: Samelningarflokfcur alÞýBu — Sósíallstaflokkurlnn. — Bitstlórar:
Magnús Kiartansson (áb). Slgurður Quðmundsson. — Préttaritstjóri: Jón
BJarnason. - Blaðamenn: Ásmundur Sigurjónsson, Quðmundur Vigfússon,
Ivar H. Jónsson, Magnús Torfi Ólafsson. Sigurjón Jóhannsson. — Auglýs-
lngastjóri: Guðgeir Magnússon. — Ritstjórn, afgrelðsla, aúglýsingar, prent-
amiðja: Skólavörðustíg 19. - Simi 17-500 (5 linur). - Askriftarverð kr. 25 6.
mán. 1 Reykjavik og nágrennl: kr. 22 annarsstaðar. — Lausasöluverð kr. 1.60.
Prentsmlðja ÞJóðvilJans.
e,—------------------—_____________/
brauðverðið
Bjarni oj
Hvers eiga hósmætk í vestanverða
Smáibúðahveríi að gjalia?
Aþví er enginn efi að vinnu-
stöðvunin í brauðgerðarhús-
unum stóð svo lengi sem raun
bar vitni vegna þess að bak-
arameistarar höfðu mikinn
hug á að nota vinnustöðvun-
ina til að knýja fram hækkun
á brauðverðinu. Undir þessa
kröfu um hækkun brauðverðs-
ins var tekið öfluglega í
Morgunblaðinu. Dag eftir dag
krafðist aðalritstjórinn þess
að „ríkisstjórnin leysti bak-
aradeiluna". Verkfallið var
„sök ríkisstjórnarinnar“ að
sögn Bjama Benediktssonar.
' Það stóð ekki á neinu cðru
en að ríkisstjórnin gengi inn
á kröfur atvinnurekendanna
um hærra verð' Og sú krafa
var ekki aðeins um að fá
uppborið í verðinu hækkunina
til bakarasveina heldur einnig
verulega viðbótarhækkun
vegna aukins tilkostnaðar á
öðrum sviðum að sögn meist-
aranna.
Vel lýsa þessi vinnubrögð
viðhorfi Bjarna Benedikts-
sonar og samherja hans. Rík-
isstjórnin á að leysa allan á-
greining milli atvinnurekenda
og launþega með því að leyfa
takmarkalausar verðhækkan-
ir. Slíkur er áhuginn fyrir
að halda verðlagi í skefjum
þegar baráttan við dýrtíð og
verðbólgu er eitt nauðsynleg-
asta viðfangsefni þjóðfélags-
ins. Ekkert mega atvinnurek-
endur láta af hendi við laun-
þega nema fá það endurgreitt
frá almenningi. Nákvæmlega
þetta sama viðhorf kom fram
hjá Bjarna Benediktssyni í
farmannadeilunni. Hann húð-
skammaði ríkisstjórnina fyrir
að leysa ekki deiluna strax.
En í hópi atvinnurekenda var
hann óbilgjarnastur allra óg
taidi engar kjarabætur mögu-
legar nema Eimskipafélagið
fengi stórkostlega hækkun í
farmgjöldunum.
Isambandi við bakaradeil-
una beið Bjarni Benedikts-
son þess í m:klu ofvæni að
geta skýrt frá því að brauð-
verðið hefði liækkað og þá
væntanlega að tilhlutan ríkis-
stjórnarinnar! Hann fékk at-
vinnurekendur til að setja það
skilyrði fyrir samþykkt miðl-
unartillögu frá sáttasemjara
að gengið yrði að kröfum
þeirra um hækkun brauð-
verðsins. Á þessu átti að
standa og kenna ríkisstjórn-
inni um á hvorn veginn sem
færi. Féllist hún ekki á kröf-
urnar um að leyfa tafarlausa
verðhækkun átti framhald
verkfallsins að vera hennar
sök. Léti ríkisstjórnin hins
vegar undan var hún að auka
<?•' tíðina og hafa forgöngu
í «m verðhækkanir!
Fn áætlun Bjarna Benedikts-
sonar fór út um þúfur.
Ríkisstjórnin tók þá sjálf-
sögðu afstöðu að lausn deil-
unnar væri mál aðilanna
sjálfra. Hún gekk aldrei inn
á að leysa deiluna með því
að lofa hækkun á brauðverð-
inu. Hún kvað framleiðslu
brauðgerðarhúsanna verða að
sæta sömu reglum og aðra
sambærilega framieiðslu.
Sjálfir yrðu atvinnurekendur
að semja við starfsmenn sína
og sækja síðan mál sitt undir
verðlagsyfirvöldin með eðli-
legum hætti án nokkurra fyr-
irfram skuldbindinga um að
kröfum þeirra yrði fullnægt.
Endirinn varð sá að aðilar
sömdu sjálfir með eðlilegum
og venjulegum hætti án nokk-
urra afskipta eða yfirlýsinga
af hálfu stjórnarvaldanna.
¥¥ér varð aðalritstjóri Morg-
-* •* unblaðsins og hjálparkokk-
ur hans við Vísi fyrir miklum
vonbrigðum. I hernaðaráætl-
uninni var gert ráð fyrir að
brauðið hækkaði um leið og
vinnudeilan leystist og átti
þá að gera mikið hróp að
i-íkisstjórninni. í stað þess að
þetta færi eftir helzt brauð-
verðið óbreytt. Þetta á Bjarni
Benediktsson erfitt með að
þola og þessvegna er búin til
skröksaga um „leynisamning-
inn“ sem ríkisstjórnin á að'
hafa gert við bakarameistara
og Morgunblaðið og Vísir
hafa verið að fræða lesendur
sína um síðustu daga. Sem
sagt: Enda þótt staðreyndirn-
ar segi að brauðverðið sé ó-
breytt skal það samt hækka.
Og úr því það vill ekki hækka
strax skal það samt hækka
síðar samkvæmt „leynisamn-
ingi“ sem aðeins er til í heila-
búi aðalritstjóra Morgunblaðs
ins.
Ovort sem íhaldinu líkar
betur eða ver vcrður það
að una því að enginn munur
var á lausn bakaradeilunnar
og fjölmargra annarra vinnu-
deilna. Aðilarnir sömdu sjálf-
ir um lausnina án nokkurra
afskipta stjórnarvaldanna
Það er sannleikurian í málinu
þrátt fyrir þau vonbrigði sem
hann kann að valda Bjarna
Benediktssyni og samherjum
hans. En er það ekki aumkv-
unarverð og furðuleg stjórn-
arandstaða sem kvartar og
kveinar undan því að fá ekki
hækkað verðlag á nauðsynj-
um almennings þegar stöðvun
verðhækkana og viðspyma
gegn dýrtíð er eitt brýnasta
vandamál almennings og alls
þjóðfélagsins ? Er slík stjórn-
arandstaða ekki á svo hættu-
legum villugötum að ástæða
sé til þess að hún endurskoði
afstöðu sína og baráttuað-
ferðir?
Flestir munu sammála um
að nauðsynlegt sé og æskilegt
allra hluta vegna að sem bezt
samvinna og gagnkvæmur
sk lningur ríki milli neytenda
og íramleiðslufélaga eða sölu-
stofnana landbúnaðarins.
En til þess að svo megi verða
þurfa aðilar á hverjum tíma
að taka nauðsynlegt tillit hvor
til annars hagsmuna. Sé það
ekki gert er varla von að vel
fari. Alveg sérstaklega þurfa
þeir aðilar sem sjá um sölu
og c’Tnifngu á söluvörum
bænda að gæta þess í starfi
sínu að neytendur njóti sem
beztrar þjónustu.
Okkur íbúum í vestanverðu
Smáíbúðarhverfi hefur að und-
anfömu þótt allmjög á það
skorta að Mjólkursamsalan
ræki þá sjálfsögðu skyldu sína
að sjá okkur fyrir sómasam-
legri aðstöðu til kaupa á mjólk
til heimilanna.
Það hefur lengi staðð til
að Mjólkursamsalan fullgerði
og opnaði mjólkurbúð í verzl-
unarhúsi hverfisins við Grens-
ásveg. Enda þótt allar aðrar
verzlanir í þessari verzlunar-
byggingu séu teknar til starfa
bólar ekki enn á því að unnið
sé að því að fullgera mjólkur-
búðna, hvað þá að afgreiðsla
á mjólk sé hafin þar.
Eftir að brauðabúð var opn-
uð þama hafði hún um tíma
mjólkina til sölu. Var það að
sjálfsögðu mikið hagræði fyr-
ir fólkið í hverfinu, þótt hús-
rúm búðarinnar leyfði tæpast
þessa viðbótarstarfsemi.
En eftir lokun brauðabúð-
anna um sumarfríatímann kom
í ljós að einhver snurða hafði
hlaupið á þráðinn. Brauðabúð-
in hóf sölu að nýju án þess að
mjólk væri þar á boðstólum.
Húsmæðumar urðu enn sem
fyrr að sætta sig við að sækja
mjó'kina um langan veg, alla
leið inn í Breiðagerði. Höfðu
þó a’lir gert ráð fyrir að slíkt
tæki enda um le ð og brauða-
búðin opnaði að nýju.
Þegar farið var að grennsl-
Hr. ritstjóri.
Vegna frásagnar í Þjóðvilj-
anum í dag undjr fyr'rsögn-
inni: „Sk.pulagsstjóra falið að_
gera uppdrátt að spennistöð á
Lækjartorg:.“, bið c-g yður að
birta eftirfarandi útdrátt úr
gsrðabók samkeppnisnefpdar
A ,í.: , Fundur í samkeppnis-
nefnd A. í. 2. maí, hjá skipu-
lagsstjóra bæjarjns, Gunnari
Ólafssyni. Skipulagsstjóri hafði
óskað eftir fundi vegna sam-
keppni um kiosk á Lækjar-
torgi. Skipulagsstjóri stakk
ut|p á skilafresti tjl 1. júlí.
Samkomulag varð um verð-
launaupphæð'r,
1. verðiaun kr. 6.000,—
2. — — 4.000,—
3. — — 2.500,—
2 innkaup á kr. 1.000,—
Formaður gerir það að til-
lögu sinni að samkvæmt 3. gr.
samkeppnisreglna A. í. sam-
ast eftir orsökunum til þess að
mjólkin fékkst ekki í brauða-
búðinni við Grensásveg kom í
ljós að Mjólkursamsalan hafði
neitað að greiða þeirri búð
nema 10 aura á seldan lítra.
á sama tíma og öðrum brauða-
búðum eru greiddir 17 aurar
fyrir sömu þjónustu
Upp á þessi kjör treysti eig-
andi brauðabúðar'nnar sér ekki
t:l að taka mjólkina. Og nið-
urstaðan varð sú að engin
mjólk er seld í öllum þessum
hluta smáíbúðahverfisins.
íbúar hverfisins eiga erfitt
með að sætta sig við þessi
málalok. í fyrsta lagi hljóta
þeir að gera þá kröfu til
Mjólkursamsölunnar að hraðað
sé vimui við að fullgera hina
Vegna greinar í blaði yðar
í dag, þann 11. sept., undir
fyrirsögninni „ökuihraðinn á
Mosfellssveitarveginum" lang-
ar mig að biðja yður, hr. rit-
stjóri, að birta eftirfarandi at-
hugasemdir:
1. Fyrirtæki þau, sem köll-
uð eru „viss fyrirtæki", en
þar mun vera átt við þau fyr-
irtæki, sem selja sand til bæj-
arins, hafa engan mann í á-
kvæðisvinnu. Aftur á móti aka
oft hjá þeim, í ákvæðisvinnu,
4 sjálfseignarbílstjórar. Hæp-
ið er að kalla þá vanþroska
unglinga. Eru tveir þeirra á
sextugsaldri og tveir um þrí-
tugt og allir þeirra þekktir
að gætni og varúð.
2. Aldur bílstjóranna. Gef-
ið er í skyn, að bílstjórarnir
séu unglingar á gelgjuskeiði,
óðir af ökugleði. Sannleikur-
ínn er sá, að flestir erum við
á aldrinum 24 til 40 ára Einn
okkar er 21, hann hefur und-
anfarin 2 ár ekið bréiðasta
bílnum, sem þarna er í um-
ferð, en aldrei lent í neinu
með hann.
þykki nefnd'n að íélagið veiti
aðstoð við keppnina, og leggi
fyr'r félagið að kjósa 2 dóm-
ara í keppnina.
Var samþykkt.'1
Síðan hefur ekkert heyrzt af
málinu', fyrr en frásögn blaðs
yíar. Vænti ég að lesendur
blaðs'ins sjái af þessu, að ekki
hefur staðið á aðstoð Arki-
tektafélagsms við undirbuning
þessarar sainkeppni, fremur en
í þau skipt: önnur, sem bærinn
hefur leitað eftir aðstoð félags-
ins.
Persónulega undrar mig þó
ekki þessi framkoma, þar sem
hún er sam.a eðlis og fram-
koma bæjaryfirvaldanna í ráð-
hússamkeppninni.
Reykjavík, 11. september 1957
Virðingarfyilst,
Hann.es Kr. Davíðsson
ritari samkeppnisnefndar A. í.
fyiirhuguðu mjólkurbúð við
Grensásveg þannig að málið sé
leyst til frambúðar. í öðru
lagi að Mjólkursamsalan Jeysl
málið til hráðabirgða með því
að greiða brauðabúðinni söniu
þóknun og öðrum sem m,iólk
selja og tryggi þannig íbúum
hverfisins að geta keypt mjólk-
ina við Grensásveg.
Húsmæðurnar í vesturhluta
smáíbúðahverfis'ns hugsa ekki
til þess með neinum fögnuði
að þurfa að sækja mjólkina í
vetur a’ia leið inn í Breiða-
gerði. Þess munu sem betur
fer fá eða engin dæmi að í-
búum annarra hverfa í bænum
sé boðið upp á slíka ,þjón-
ustu“.
Hér er auðvelt að liðka til
og það ber samsölunni að gera.
Því verður ekki trúað fyrr en
í seinustu lög að við þessum
réttmætu óskum verði þver-
skallast.
Nokkrar húsmæður, sem
hlut eiga að máli.
3. Slysin. Dómur er fallina
um árekstur þann, sem minnzt
er á, þegar 8 tonna „trukkur"
ók á lítinn bíl. í þessu máli
var sök skipt, þó þannig að
trukkurinn var í meiri sök,
en þó ekki allri. Um seinna
slysið er ekki fallinn annar
dómur en sleggjudómur XX.
Við skulum bíða eftir hinum
dómnum, þó að ég viðurkenni
fúslega, að maðurinn, sem
slasaðist átti enga sök á á-
rekstrinum.
4. Það er ekki sami maður,
sem lenti í seinni árekstrinum
og sá er ver með bílinn, sem
valt út af brúnni yfir Leir-
vogsá. Sá síðamefndi hafði
aldrei lent í neinu ökuóhappi
fyrr. Orsölc þess slyss var ein-
göngu su, að framfjöður
brotnaði og var þessvegna
ekki á valdi nokkurg manns
að afstýra því slvsi. Ber
sjónarvottum að slysinu sam-
an um, að hílnum hafi verið
ekið á mjög hóflegri ferð.
Eftirtektarvert er það, að XX
finnst ástæðulaust að lofa guð
eða forsjónina fyrir mann-
björgina þar. Má lesa milli
línanna, að honum sé ekkert
um svona glópalá.n hjá öku-
föntum.
5. Hvað hraðann snortir,
þá þykist ég mega fullyrða,
að XX. hafi iagt á hann vísi-
töluálag. Fæstir bílanna. sem
þarna eru í notkun komast
á 100 km hraða tómir, hvað
þá heldur hlaðnir. Og hefur
XX. mælt hraða bílanna? Ef
ekki, hvernig treystir hann
sér til að fullyrða svona um
hann ?
Öllu tali hans um hemlanir
og neista vil ég svara með
þcssu: Slá þú neista íir steini
með gúmíi, að mér ásjánndi,
og þá skal ég biðja þig opin-
berlega afsökunar á tilveru
minni. En ég vil aðein geta
þess, að Jón heitinn þumlung-
ur sá iðulega neísta, þegar
djöfullinn ásótti hann hvað
mest, svo sem lesa má í Písl-
arsögu hans.
Síðast. í grein sinni skýiur
hann máli sínu til verkalýðs-
hreyfingarinnar. Því ekki til
samvinnuhreyfingarinnar ?
Eða hefðir þú gert það X
Framhald á 10. síðu.
4>-
Ranfffærslur leiðréttar