Þjóðviljinn - 28.11.1957, Qupperneq 6

6) — ÞJÓÐVILJINN — Fimmtudagur 28. nóvember 1957 ——
{UÓÐVILJINN
Úteefandl: Sametningarfiokkur alþýðu — Sósíallstaflokkuriim. — Ritstjórar
Masnus Kjartansson (áb.i. Sigurður Ouðmundsson. - Fréttaritstjórl: Jón
Bjarnason. - Blaðamenn: Ásmundur Sigurjónsson, Guðmundur Vlgfússon.
ívar H. Jónsson, Magnús Torfl Ólafsson, Slgurjón Jóhannsson. — Auglýs-
; ingastjórl: Guðgeir Magnússon. - Rltstjórn, afgrelðsla. auglýsingar. prent-
smlðia: Skólaviirðustíg 19. - Sími: lí-500 (5 linur). — Askrlftarverð kr. 25 &
máu. t Reykjavík og nágrenni: kr. 22 annarsst. — Lausasbluverð kr. 1.50.
Prentsmlðja ÞJóðvlijans.
Ofætlun
Við afgreiðslu á tillögum um
húsnæðismál á síðasta
fundi bæjarstjórnar Reykja-
vikur kom m.a. til álita og
ákvörðunar með hvaða kjör-
um bæjaríbúðirnar við Gnoð-
airvog skyldu af hendi látnar
við væntanlega kaupendur.
Varð þar ct'aná, fyrir atbeina
Sjálfstæðisflokksins og Magn-
úsar Ástmarssonar, að ein-
ungis skyldi gert ráð fyrir
100 þúsund króna láni frá bæ
og riki og væntanlegum A og
B lánum byggingarsjóðs rik-
isins. Geta þau lán naumast
orðið hærri en 70 þúsund
krónur á íbúð, þannig að
föstu lánin gætu í bezta falli
numió 170 þúsund krónum
samtals, og má þó búast við
að nokkur dráttur verði á að
þau komi að fullu í hendur
lántakenda.
í^ess er svo að gæta, að
* þriggja herbergja íbúð í
þessum bæjarbyggingum kost-
ar vart undir 280 þúsund
krónum þegar hún er fullbúin.
Hér er því ætlazt til að vænt-
anlegir kaupendur geti sjálf-
ir lagt fram 110 þús. lcrónur.
Nú er þess að gæta, að sam-
kvæmt samþykktum bæjar-
stjórnar og gildandi lögum
um ríkisframlag til slíkra í-
búðabygginga á vegum bæjar-
félaga, eiga viðkomandi íbúð-
ir að koma í hlut fólks, sem
býr við erfiðastar aðstæður
um húsakost. Það er til þess
ætlazt að þessar íbúðir komi
í stað hérskála, skúra og ann-
arra heilsuspillandi íbúða sem
R.eýkjavík er býsna auðug af
brátt ífýrir miklar íbúðabygg-
íngar síðustu árin. Mun flest-
um sýnast ósennilegt að fjöl-
mennar barnafjölskyldur, sem
hafa orðið að sæta slíkum af-
arkostum um ibúðarhúsnæði
séu svo aflögufærar í fjár-
hagslegum efnum, sem ætla
mætti af hugsanagangi íhalds-
ins og fulltrúa Alþýðuflokks-
iiis í bæjárstjórn.
■\y|éð þetta sjónarmið í huga
greiddu allir aðrir bæj-
arfulltrúar minnihlutaflokk-
anna í bæjarstjórn atkvæði
rneð þeirri breytingartillögu
Guðmundar Vigfússonar að
gerf skvlöi ráð ifyrir sérstöku
!áni frá bæjarsjóði er næmi
70—30 þús. kr. á íbúð. Er
augljóst að einungis með
slíku viðbótarláni frá bænum
var unnt að tryggja að í-
búðirhár kæmu þeim að gangi
sem brýnasta hafa þörfina
og þter eru óumdeilanlega
ætlaðar samkvæmt samþykkt-
um ög lögum. En gegn þessu
s.nerist ekki aðeins íhaldið í
bæjarstjórninni heldur og
fulltrúi Alþýðuflokksins. Til-
lagan var því felld og við
málið skilizt þannig, að það
er í algerri óvissu hvort þeir
s«m réttinn eiga til íbúðanna
geta notið hans vegna fjár-
skorts og ófullnægjandi lán-
veitinga.
Það kom að sjálfsögðu ekki
á óvart þótt fulltrúar
Sjálfstæðisflokksins hefðu
takmarkaðan skilning á raun-
verulegri fjárhagsaðstöðu
bamafólks í bröggum og
skúrum. Hitt hefur ýmsum
orðið torskildara að fulltrúi
Alþýðuflokksins skyldi verða
þeim samferða í að fella til-
lögu sem átti að tryggja rétt
og möguleika þessa fólks til
bæjaríbúðanna við Gnoðarvog.
Hvað sem íhaldsfulltrúunum
líður átti fulltrúi Alþýðu-
flokksins að hafa öll skil-
yrði til að vita hið rétta um
fjárhag fátækra bamafjöl-
skyldna í herskálum og heilsu-
spillandi íbúðum. Honum átti
þvi að vera ljóst að það er
alger ofætlun að gera ráð fyr-
ir að íbúar herskálanna og
skúranna geti reitt af hendi
á annað hundrað þúsund
krónur, Það er eins og full-
trúi Alþýðuflokksins hafi í
afstöðu sinni verið undir ill-
um álögum, sem honum liafi
verið um megn að losna við.
Alþýðublaðið liefur reynt að
•*“■ afsaka framkomu fulltrúa
síns með því, að hún liafi ver-
ið í samræmi við afstöðu hús-
næðismálastjórnar og nefnir
þar sérstaklega þá ábendingu
hennar að óhjákvæmilegt sé
að bærinn veitti a.m.k. bráða-
birgðalán til viðbótar föstu
lánunum. Formaður húsnæð-
ismálastjórnar á því að bera
ábyrgð á afstöðu Alþýðu-
flokksmannsins í bæjarstjóm.
Það er naumast að Magnús
Ástmarsson er farinn að taka
tillit til Sigui-ðar Sigmunds-
sonar, samkvæmt kenningu
Alþýðublaðsins. En um þetta
er það að segja, að það á að
vera auðvelt fyrir Alþýðublað-
ið að afla sér upplýsinga um
hvernig svar húsnæðismála-
stjórnar ér til komið. For-
maður stjórnarinnar ræður
ekki öllu um svör hennar og
afstöðu, hún hlýtur þvert á
móti að markast af skoðunum
meirihlutans eða byggjast á
samkomulagi. Formaður hús-<j,
næðismálastjórnar hefur aldr-
ei farið dult með þá skoðun
sína að íbúar liei’skála og ann-
arra heilsuspillandi íbúða
þyrftu aðra og fullkomnari
fyrirgreiðslu en þeim er ætl-
uð af íhaldinu og Magn-
úsi Ástmarssyni, eigi þeir al-
mennt að komast í mamisæm-
andi íbúðarhúsnæði.
Það, sem gerir þó afsök-
un AÍþýðublaðsins mátt-
lausa með öllu, er sú stað-
reynd, að engin samþykkt var
gerð í bæjarstjórainni um
„bráðabirgðalánið" sem full-
trúí Alþýðuflokksins á að
A- bandalagið höfuðlaust
Eisenhower veiktist einmitt þegar traust
á stefnu Bandarikjinna þverrar óSfluga
Olóðtappi eða herpingiir í
** smáæð vinstra meg.m í
heila manns á sjötugsaldri hef-
ur skyndjlega gert feitt strik í
reikning ríkisstjórna og fjár-
málajöfra Vesturveldanna.
Sjúkleiki Eisenhowers Banda-
ríkjaforseta kemur rétt fyrir
fund, þar sem aetlunin var að
reyna að stöðva upplausnartii-
hneiginguna í A-bandalaginu,
og þegar kreppuboðar hrannast
að atvinnulífi auðvaldsland-
anna. Verðhrunið á kauphöll-
um Bandaríkjanna og' fjaðra-
fokið í höfuðborgum Vestur-
veldanna sýna, hversu gjarnt
sjómmálamönnum og fjármála-
mönnum er orðíð að tengja
vonir um lausn á vandamálum
við mannnin í Hvíta húsinu. í
Bandaríkjunum eru áhyggjurn-
ar dýpstar. Þar var sjálfsá-
nægjan orðin svo rótgróin að
spútnikar Sovétríkjanna koll-
vörpuðu heimsmynd manna og
fylltu þá skelfingu. Hrópað var
á Eisenhower, að sjá nú ráð
við vandanum, og einmitt þeg-
ar hann var önnum kafinn að
telja kjar.k í þegna sína leggur
•truflun á starfsemi heilans
hann i rúmið. Þriðja aivarlega
sjúkdómsáfallið, sem Eisenhov/-
er verður fyrir á tveim árum,
hafa valið í stað 70—80 þús.
kr. fasts láns til 20 ára. Fyrir
atbeina íhaldsins og Alþýðu-
flokksins stendur því málið
þannig að bilið er óbníað og
ekki annað sýnt en fjárhags-
getan ein verði ákvarðandi um
úthlutun íbúðanna. Með slík-
um vinnubrögðum verður
heilsuspiilandi íbúðum í
Reykjavík ekki útrýmt. Til
þess þarf annað viðhorf og
rikari skilnmg á raunveru-
legum kjörum fólksins sem
við þessar aðstæður býr en
fram kemur í afstöðu íhalds-
ins og fulltrúa Alþýðuflokks-
ins.
vekur í hugum Bandaríkja-
manna, sem kunnugir eru sög'u
lands sins, óskemmtilegar
minningar. Þess eru dæmi frá
stjórnarárum Garfields og þó
einkum Wilsons, að Bandarík-
in hafa verið um lengri eða
skemmri tíma stjórnlaust rek-
ald, vegna þess að aðs'tandend-
ur og samverkamenn forseta,
sem í raun og veru voru ó-
færir um að gegna embættis-
störfum, hafa lejTit umheiminn
sannleikanum um heilsufar
þeirra og reynt að hrifsa sem
mest af forsetavaldinu í eigin
hendur.
¥Jundur A-bandalagsráðsjns í
•*• París í vikunni fyrir jólin
verður ekki nema svipur hjá
sjón að Eisenhower fjarver-
andi. Ljóst er að ætlun
Bandaríkjamanna var að nota
vinsældir og álit forsetans í
Vestur-Evrópu til að troða upp
ó ríkisstjórnir og þjóðir A-
bandalagsríkjanna ráðstöfun-
um, sem í orði kveðnu miða að
því að efla samheldni og styrk
bandalagsins, en rnyndu í raun
og veru herða tök bandarískra
embættismanna og hershöfð-
ingja á bandamönnum sínum. f
síðustu viku skýrði Neil Mc-
Elroy, landvarnaráðherra
Bandaríkjanna, fréttamöímum
frá því, að bandaríska her-
stjómin hygðist mæta hætt-
unni, sem borgum og herstöðv-
um í Bandaríkjunum stafaði af
langdrægum eldflaugum Sovét-
ríkjanna, með því að koma upp
stöðvum fyrir skammdrægari
bandarískar eldflaugar í þeim
rikjtim bandamanna sinna, sem
næst liggja SovétrLkjunum.
Ætlunin er að eldflaugunum
fylgi birgðir af kjamorku-
sprengihleðslum, sem banda-
rísk lög leggja blátt bann við
að afhenda öðrum ríkjum. Fyr-
irætlun bandarísku herstjórn-
arinnnar er með öðrum orðum
sú að koma upp röð banda-
rískra kjamorkueldflauga-
stöðva, sem næst landamærum
Sovétrikjanna, í A-bandalags-
ríkjum frá Noregi til Tykrlands,
með það fyrir augum að beina
sovézku eldflaugunum frá
Bandaríkjunum sjálfum að út-
varðstöðvum í Vestur-Ev-
rópu.
Oú var tíðin að sumir stjórn-
málamenn i Vestur-Evrópu
fögnuðu hverri nýrri, bandá-
rískri herstöð í löndum sínum.
Það var í þá daga, þegár for-
ustumenn A-bandalagsríkjanna
Ijfðu í þeirri sælu trú, að for-
sjónln hefði falið Bandaríkja-
mönnum kjarnorkusprengjuna,
svo að þeir ættu hægt með að
jafna um hina guðlausu bolsé-
vika. Fremstur í þessum flokki
var til skamms tíma Konraa
Adenauer, forsætisráðherra
Vestur-Þýzkalands. Ekki er ár
liðjð síðan hanri hreytti ónot-
um í 18 frémstu kjarnorku-
fræðinga lands síns, vegna þess
að þeir gerðust svo djarfir að
vara við hættunni sem stafaði
Bandarísk eidflaug í skot-
stöðu.
af kjamorkuvopnastöðvum ■ í
Þýzkalandi; Síðan hefur það
gerzt að kómið er á daginn
að Sovétríkin ráða á srimtim
Framhk’d á 10: '
Helztu flugstöðvar Bandaríkjanna umliverfls Sovétrflt-
in. Kortið er úr bókinni „Nuclear Weapons and Foreign
Policy“ eftir bandaríska lierfræðinginn Henry A. Kiss-
inger. Eins og sjá má er ísland taiið til lielztu árá>#ar-
stöðvanna.