Þjóðviljinn - 25.01.1958, Side 7

Þjóðviljinn - 25.01.1958, Side 7
Laugardagirr 25;- janúar 1958 — ÞJÓÐVILJINN rý- (T Sigurður Sigmundsson: Það "er mesta f urða hve sjald- an það kemur fyrjr að forustu- lið íhaldsins missi algerlega af sér grímuna, svo oft sem það þarf að fara í gegnum sjálft sig á fjölleikasviði áróðurs og sýndarmennsku til að reyna að sanna og sýna fólkinu >að það Sé flokkur allra stétta, en ekki útvaiin sérhagsmunaklíka og , braskaralýður. En þetta eru líka liprir menn og sannfær- ingarliðugir, sem annan dag- inn eru mestu og beztu mál- svarar smæiingjanna, sjálf- sagðir leiðtogar verkamanna, einu heiðarlegu mennirnir sem fyrir finnast í spilltu fjármála- lífi aldarinnar — en hinn dag- •inn hinireinu sönnu íslendingar, sjálfkjörnlr til að vera í fylk- . ingarbrjósti í baráttunni fyrir póli'tísku, efnahagslegu og mertningarlegu sjálfstæði þjóð- arinnar. En sú barátta er hörð og getúr verið tvísýn, því hér ér við hættulegan djöful að fást: ,.Kommúnismann“. En ,,kommúnismi“ er sem kunn- ugt er hver sú stefna, skoðun, aðferð, tillaga o. s. frv., sem Morgunblaðinu þóknast að nefna því nafni; og þjóðhættu- legur kommúnisti hver sá, sem komið hefur auga á hið rétta andlít fjölleikameistaranna, þá sjaldan þeir missa af sér grím- \ma. Skiptir þá engu máli, hvort um er- að ræða kra'ta, framsóknarmann, þjóðvarnar- mann eða bara saklausan sjálf- stæðismann, hafi honum auðn- ast að sjá andlitið bak við grímuna, að skynja eðli og tilgang sýningarinnar, er hann .„kommúnisti“ í marga daga hefur Morgun- blaðið ekki haft annað betra til málanna að leggja í kosn- ingabaráttunni, — sem þó ætti að.snúast um bæjarmál — en að reyna að sanna að hin hættulega ríkisstjórn sé í þann veginn að steypa þjóðinni í glötun „kommúnismans". Hafi ritstjórinn komizt yfir mikii leyndarskjöl sem sanni þetta, hina ■ svonefndu gulu bók. Þúrfi nú ekki frekar vitna við ■ um hvílík hætta sé á ferðum og eina ráðið gegn henni sé að kjosa íhaldið í bæjarstjórn, því þá muni ríkisstjórninni fallast hendur og ekki þöra að fremja ódæðisverkið. Birtar hafa ver- ið myndir af skjölum þessum og lagafrumvarpi sem hafi að geyma ákvæði um hin grimmdarlegu áform stjórnar- innar. Fimmdálka forsíðufyrir- sagnir hafa ekki verið sparað- ar dag eftir dag og margir dálkar af letri til að gera fólki ljóst hvílíkur voði sé á ferðum. Eiginhandarundirskrift höf- undanna ljósmynduð og birt til að taka af- allan vafa um sann- leiksgíidi stáðhæfinganna. Hafa menn ekki í annan tíma séð önhur eins viðbrögð af hálfu' ritstjórans né hinum rök- ræna s’tíl beitt af þvílíkri snilld. Enda liggur mikið við að gera hamslausa þá sem Ækrifin eru sérstaklega miðuð við, braskarana, sem sjá hver ógn er hér á ferðum, húsa- braskið í hættu, ef til vill endalok okurleigu og fyrir- framgreiðslna. Það þarf að koma hita í kosningarnar og hinn almenna húseiganda þarf líka að hræða með þessum „kommúnisma“ til fylgis við hina einu sönnu og heiðarlegu, enda er það gert með svc siðlausum blekkingum að jafn- vel óbreyttum flokksmönnum íhaldsins blöskrar, þeim sem til þekkja og betur vita. En það er líka mikið í húfi — völdin í bæjarstjóminni og öll sú aðstaða sem þeim íylgir auk okuraðstöðunnar og hver veit nema verðbólgan stöðvist! Það veitir því ekki af að láta Vísi endurprenta allt moldviðrið, enda þarf einhverju að þyrla upp þegar ekki er lengur hægt að verja óreiðuna og sukkið i stjórn bæjarins, sleifarlagið á því sem verið er að basla við og svikin á því sem lofað var í þeirri bláu -954. Þá er sjálfsagt að fara með allan vaðalinn í út- varpið, þylja hann þar aftur og aftur og heldur bæta við en hitt (þetta reyndist vel hjá Göbbels sáluga) enda biðja nú sómakærir íhaldskjósendur fyrir sér, en gleðjast ®ð sjálf- sögðu yfir því að upp komst um glæpinn í tíma svo hægt var að nata „hneyksíið- í kosningabaráttunni. En hvað er þá þessi „gula bók“? Eins og félagsmálaráð- herra hefur upplýst í viðtali við Þjóðviljann (s.l. þriðju- dag) er hér um að ræða nefnd- arálit, rúmlega ársgamalt, þar sem leitast er við að svara 4^ spumingum, sem ráðherrann lagði fyrir: 1. Hvaða aðgerðir séu tiltæk- ar til að koma í veg fyrir óeðlilega háa húsaleigu. 2. Hvaða ráðstafanir myndu hagkvæmar til þess að koma í veg fyrir óeðlilega hátt söluverð íbúðarhúsnæð- is. 3. Hvaða ráðstafanir af liálfu hins opinbera séu hentugast- ar til ,að unnt verði að að byggja og selja íbúðarhús- næði við sanngjörnu verði. 4. Hversu mikill skortur sé á íbúðarhúsnæði í Reykjavík. Mér þykir rétt, eins og á stendur, að lofa mönnum að kynnast þessu „furðulega leyniplaggi11 svolítið nánar og tilgreina þá nokkuð af því, sem Morgunblaðinu þótti ekki ástæða til að .birta af skiljan- legum ástæðum. „Alhniklar upplýsingar hafa Lorizt nefndinni, og hafa þær staðfest það sem mönniim var þegar vitanlegt, að ótrúlegt leiguokur er á húsnæði í Reykjavík. Sérstaklega er leigan á léíegustu íbúðum f jarri öllu lagi. Hér skulu að- eins nefnd nokkur dæmi: a. Gamalt „forskallað“ timb- urhús, án baðs og þvotta- húss; Ibúðin, 2 herb. og eldhús, alls 30 ferm. Mán- aðarieiga kr. 1500.00. Greitt fyrirfram fyrir V2 ár. Mán- aðarleigan verður því kr. 50.00 pr. ferm. Ef rúmmál þessarar íbúðar væri talið 86 rúmm. og kostnaðar- verð kr. 70.09 pr. rúmm., en það var hæsta kostnað- arverð íbúða 1939, þá er ársleigan nú þrefalt kostn- aðarverð íbúðarinnar. b. Gamaít hús: Ibúð á liæð, 2 herb. og eldluis. Ibúðin er alls 25 ferm. aðga.ng- ur að baði og W.C. Mán- aðarleiga kr. 1500.00 með Ijósi og hita. Lelga á fer- metra svipuð oe; á íbúð a. Allt greitt fyrirfram. c. Risíbúð: 1 herb. með að- gang að e’dhúsi. Mánaðar- leiga kr. 750.00. fæigusamn- ingur sýnir kr. 859.00. Mán- aðarleiga á fermetra kr. 47.00. Ætla má, að ársleiga sé um þreíalt kostnaðar- verð. d. Iíjallaraíbúð: 2 lierbergi og eldliús. Rök og illa við liald- ið. Mánaðarleiga kr. 1300.00 eða lir. 41.00 á ferm. Árs- leigan greidd fyrirfram. Leigusamningur hljóðar upp á kr. 400.00 4 mánuöi. Ætla má, að ársleiga þess- arar íbúðar sé a. m. k. þre- falt kostnaðarverð henn- ar“. „Þar, sem tekið hefur verið fram lun greiðslufyrirkomu- lag, er auðsætt, að flestir leigusalamir stíla samninga aðeins á hlúta raunverulegrar leigu, hitt er falið. Nokkrar upplýsingar hafa komið um atvinnuhú: næði og eru lök- ustu leigukjörin á búð einni, en þar var íeigan kr. 80.00 pr. ferm. á mánuði. Er þar um af- gamlan Íimburhjall að ræða. vitað er, að búðarleiga er mun hærri í miðbænum“. „Það má segja, að hinu ís- lenzka þjóðfélagi sé hér nokk- ur vandi á höndum, þar sem verðbólgan hefur fengið að þróast hér eins og raun ber vitni. Byggingarkostnaður er þegar orðinn svo óheyrilega hár, að til vandræða liorfir, og leiguokur í Reykjavík hef- ur blómgazt ótrúlega. Þetta livort tveggja, samhiiða van- trú á verðgtkli peninga hefur skapað alltof hátt söluverð húseigna, og þenslan í bygg- ingarstarfseníinui aukið kostn- aðarverð nýbygginga“. „Það má hverjum manni ljóst vera, að húsaleigan hér í Reykjavík er það há, að með öllu er ógerlegt að vinna bug á verðbólgunni nema hægt sé að draga A erulega úr liúsnæð- iskostnaði. Þegar leiga eftir litla 2—3 herbergja íbúð er algeng 1500- 2000.00 kr. jafnvel til, að hún fari upp í 2500.00 kr. á mán- uði, þá liljóta launþegar að kref jast svo mikils kaups, að það verði framleiðslunni of þungur baggi. Um kostnað af at\innuhúsnæði gegnir sama máli. Almenningur verð- ur að greiða fyrir það hús- næði, sem annað, með því hærra verði á lífsnauðsynjum, sem atvinnurekstur og verzlun hefur dýrara húsnæði fyrir starfsemi sína“. „Þrátt fyrir það, að bygg- ingarkostnaður, a. m. k. í Reykjavík, er orðinn hærri en svo, að almenningur geti undir honum risið, þá eru fokheldar íbúðir og fullgerð liús, hvort sem þau eru ný eða gömul, seld til muna hærra en kostn- aðarverð nýrra húsa er nú. Af viðtölum við mikinn fjölda manna, sem keypt hafa fokheldar íbúðir télja iindir- ritaðir nefndarmenn óliætt að fullyrða, að flestar fokheldar íbúð'.r séu seídar með a. m. k. 30—70 þús. króna álagi um- fram koíúnaðarverð. Ðæmi hafa }>eir fyrir i ví. að tveir inenii, sem byggðu liús með fjórum íbúðum, kjallara, tveim hæðum og risi, seldu kjallarann og rislð folihelt fyrir það verð, sem allí húsið kostaði fokhelt. Annað dæmi er fyrir því að tveir menn, sem byggðu svip- að hús, sem kostaði fullgert 900 þús., seldu báðar hæðirn- ar fyrir 1 milljón l.róna. í hagnað liöfðu þeir fuligerða kjallara- og risíbúð og 100 þús. krónur til viðbótar. Gömhi húsin eru einnig seld á ótrúlegu verði, miðað við byggingarkostnað. Ýmsar á- stæður valda því, að mönn- um tekst að skrúfa verð íbúð- anna óhæfilega hátt. Mestu veldur hin rándýra liúsaleiga síðan allar hömlur voru . af- numdar á leigu, svo og vantrú manna á sparifé, þar sem þró- un efnahagsmálanna hefur verið þannig undanfarin ár, að fasteignir, a. m. k. hér við Faxaflóa, hafa aukizt að verð- mæti, í sömu hlutfölllum og krónan hefur orðið verðminni, og meira þó“. „Umræður um jafnvægi í byggð landsins eru þýðingar- litlar, meðan ekki eru gerðar ráðstafanir til þess að krónan ávaxtist svipað á fasteignum við sunnanverðan Faxaflóa eins og á öðrum stöðum á landinu. Nú um skeið hefur húsaleiga og fasteignasala verið á þann veg, á Faxaflóa- á 10. síðu Þannig útrýma þeir bröggunum ★ Morgunblaðið birti fyrir nokkrum dögum viðtal við Reykvíking sem hafzt hafði við í bröggum í 14 ár sam- í'eytt, og á þeim tíma höfðu börnin hans búið við sívax- andi heilsuleysi og óvíst að þau beri þess öll bætur. Síðan þakkaði maðurinn fyrir með- ferðina á börnunum sínum með því að skora á menn að kjósa íhaldið. Sjálfur var hann nú loksins kominn í góða íbúð, en viti menn hvað varð um braggann sem iiann flutti úr? Þangað er nú komin önnur fjölskylda, með fjögur ung' börn á framfæri sínu. ★ Þannig fer Sjálfstæðis- fiokkurinn að því að útrýma bröggunum í Reykjavík. Oskynsamleg vinnuharka ★ Á miðnætti s.l. su.nnudag ætlaði Aiþýðuflokkurinn að hafa hestaskiptí, flytja öll kjörgögn sín og allar merking- ar af kosningaskrifstofum. í- haldsins og liefja sókn gegn húsbændum sínupi í eina viku. Því hafði verið spáð að þetta mýndu reynast erfið vinnu- brögð, enda er það nú komið á daginn. Hægri klíkan húkir enn á sama klámum og áður og sami húsbóndinn hottar á hana; Alþýðublaðið er enn sem fyrr fullt af fúkyrðum um Al- þýðubandalagið og birtir fátt annað. ★ Það er óskynsamleg vinnuharka hjá íhaldinu að léyfa þjónum sínum ekki að stunda leikaraskap í eina viku á fjögurra ára fresti. fínu Hroki mannanna ★ Hroki íhaidsins birtist í mörgu. í útvarpsræðu sinni á dögunum sagðist Gunnar Thor- oddsen líta á vinnandi fólk í Reykjavík á sama hátt og Ing- ólfur Amarson leit á þræla sína. Aldrei linnir heldur í Morgunblaðinu árásum á þá Reykvíkinga sem ekki eru bornir og barnfæddir hér, þeir eru nefndir aðskotadýr og þeím er kennt um allt fram- taksleysi íhaldsins, t. d. van- ræksiumar á skólamálum. „Auðvitað cru það aðflutning- arnir í bæiim sem fyrst og fremst valda þcssu“, segir Morgunblaðið seinast í gaer. Þeir bæjarbúar sem yfirstétt- arfólkið ræðst þannig á éru mikill meirihluti bæjarbúa, og þá er skaplyndi íslendinga tekið að breytast ef árásimar verða ekki launaðar að verð- leikum. ★ Auk þess er það stað- reynd að mannfjöigunin í Reykjavík hefur síðustu tvö árin verið minni en meðal- fjölgun á landinu í heild. Og síðustu fjögur árin hefur Reykvíkingum fjölgað um 9% en Kópavogsbúum um 90%. Það er einnig þungur áfellis- dómur yfir íhaldsstjórninni -- en við skulum samt ekki mót- mæla köpuryrðunum með því að yfirgefa bæinn okkar, held- ur hrífa hann úr höndum auð- mannanna. Þekkja hlutverk sitt ★ Alþýðublaðið segir í gær: „Allt veltur á því. að Al- þýðuflokkurimi eflist að sama skapi sem kommúnistar tapa. Þetta er eitt aðalatriðið í þess- um kosningum.“ ★ Auðvitað er það ekkert atriði hvernig fylgi íháldsins verður.

x

Þjóðviljinn

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.