Þjóðviljinn - 07.03.1958, Blaðsíða 3

Pöstudagur 7. marz 1958 — ÞJÓÐVILJINN —
<3
Úthlutun styrkja til námsmanna
er komið og umsækjandi hefur
sýnt festu við námið og sýnt
Framhald af 12. síðu. andi umsækjendur geta þó átt . Þykir, að hann muni ljúka því.
Námsstyrkirn r eru yfirleitt von á styrk síðar, ef nám.ð sæk- Þess ©r Þó ekki kostur, að
borgaðir út erlendis af sendiráð- ist vel. I breyta þannig til nema að
um íslands og í gjaldeyri dval-j 5. Styrkir og lán eru mishá.'n'okkru leyti á einu ári, sakir
arlands styrkþega. lítborgun
styrkja til námsmanna í Austur-
ríki, á Spáni o. fl. löndum, þar
sem ekki eru íslenzk sendiráð,
fer þó ekk.' fram erlendis, held-
ur hjá ríkisféhirði.
Reglur þær, sem Menntamála-
ráð hefur fylgt í ár við úthlut-
un námsstyrkja o« námslána,
eru þessar:
1. Styrkir eru fyrst og fremst
veittir til þess náms erlendis,
sem ekki er hægt að stunda á
ísland'. Þó er vikið frá þeirri
meginreglu þegar sérstaklega
s'tendur á, einkum ef um úr-
valsnemendur er að ræða.
2. Það námsfólk, sém ekki hef-
ur byrjað nám erlendis, þegar
styrkúthlutunin fer fram, fær
ekki styrk eða lán.
3. Námsmenn; sfem uppfylla
sett skilyrði, fá yfirle'tt styrk
þegar á fyrsta námsári erlend-
is. Telji menntamálaráð undir-
búningsmenntun umsækjenda
ekki svara t.l þess náms, sem
hann hyggst leggja stund á, er
styrkúr þó ekki veittur fyrr en
viðkomandi hefur sýnt hæfni
í námi.
4. Námsmenn, sem íengiS hafa
styrk einu s:nni áður, fá fullan
styrk öðru , sinni, nema um stutt
nám sé að ræða. Þeim, sem hlot-
ið hafa styrk tvisvar, er í þriðja
sinn ætlaður hálfur styrkur og
hálft lán. Þeir, sem þr.svar hafa
hlotið styrk, fá lán. Þeir sem
hlotið' hafa styrki eða lán fjór-
um sinnum, fá framhaldslán, ef
um mjög langt nám er að ræða.
Enginri fær þó styrki eða lán
oftar en sex sinnum samtals.
Þe.'r, sem eru aðeins þrjú ár við
nám, fá samtals Vk styrk pg 1%
lán. Nám, sem tekur tvö ár eða
skemmri tíma, er yfirleitt ekki
styrkt. Þá, er sérstakar ástæður
þykja til, veitir menntamálaráð
lán í upphafi náms, en viðkom-
eftir dvalarlöndum og er þá tek-
ið tillit tii námskostnaðar. Náms-
menn í Ameríku og Sviss fá kr.
8.000,00 á ári, í Frakkland.. kr.
7.000,00, í Bretlandi, ítalíu og
Svíþjóð kr. 6.000,00 og í Dan-
mörku, Noregi, Austurríki og
Þýzkalandi kr. 5.000,00.
6. Ekki eru veittir styrkir til
þe'rra námsmanna, sem njóta
sambærilegs styrks frá öðrum
opinberum aðilum.
7. Um verkfræðistúdenta gilda
þessar reglur: Þeir, sem lokið
hafa fyrrihlutaprófi við háskól-
ann hér, fá styrk í tvö ár og
hálft Ián þr.ðja árið. Verk-
fræðistúdentar, sem stunda nám
erlendis í námsgreinum, sem
hægt hefði verið að ljúka í fyrri-
hlutaprófi v,ð verkfræðideildina
hér, fá því aðeins styrk strax,
að þeir hafi hlotið I. einkun í
stærðfræðigreinum við stúdents-
próf. Aðrir stúdentar fá ekkj
styrk, fyrr en þeir hafa með
tveggja til þriggja ára námi sýnt
getu síria við námið, þ.e. tekið
próf, sem er hliðstætt við fyrri-
hlutapróf verkfræðideildarinnar
hér.
8. Námsmenn sem ekki stunda
nám nokkurn veginn allt árið,
fá að jafnaði há'fan styrk eða
lán. Hið sama gildir um þá, sem
njóta styrks frá öðrum opinber-
um aðilum, en þó ekki svo mik-
ils, að rétt þyki að fella niður
með öllu styrkveitingu til þeirra.
9. Lyfjafræðingar, sem tekið
hafá próf hér, áður en þeir hófu
framhaldsnám erlendis, fá styrk
fyrra árið og hálfan styrk og
hálft lán seinna ár.ð.
10. Þegar hjón sækja og bæði
teljast verðug styrks, fá þau til
samans 1% styrk eða lán.
11. Míenntamálaráð hefur í
hyggjti að taka upp þá tilhög-
un, að veita lán í upphafi náms,
en styrki síðar, þegar lengra
Almenna békcsfélagið efnir
fil bókmennfaverðlauna
Fyrsta mánaðarbók félagsins verður Sjávar-
föll, saga eftir Jón Dan
Almenna bókafélagiö hefur nú ákveöiö að efna eftir-
leiðis til árlegra bókmenntaverðlauna fyrir frumsamin
íslenzk verk. Einnig ætlar félagið á þessu ári að breyta
um.útgáfufyrirkomulag félagsbóka sinna.
Almenna bókafélagið hefur til- bókafélagsins, en í því eiga sæti:
kynnt að það hafi ákveðið að , Gunnar Gunnarsson, Birgir Kjar
efna til bókmenntaverðlauna, að an, Davíð Stefánsson, Guðmund
upphæð kr. 25 000.00, sem veita
má einu sinni á ári fyrir frum-
samið íslenzkt verk, er út kem-
ur á árinu. Heimilt er þó að
hækka verðlaunin upp í allt að
50.000 00 kr., ef um afburðaverk
er áð ræða.
. Til greina við verðlaunaveit-
ingu koma þær bækur, sem fé-
lagið sjálft gefur út eða því eru
sendar til samkeppni um verð-
launin, enda sé þá félaginu gefinn
kostur á að kaupa hluta af upp-
laginu handa félagsmönnum sín-
um.
Verðlaunin eru óháð ritlaun-
um fyrir birtingu verksins. ViS
verðlaunaveitinguna eiga' ungir
rithöfundar, yngri en 35 ára, að
sitja fyrir að öðru jöfnu, einnig
þeir, er senda f rá sér i fyrstu
bók sína.
Veiting verðlaunanna er í
höndum bókmenntaráðs Almenna
ur G. Hagalín, Jóhannes Nor-
dal, Kristján Albertsson, Krist-
mann Guðmundsson, Tómas
Guðmundsson og Þorkell Jóhann-
esson.
Þá hefur félagið einnig til-
kynnt, að það hafi í hyggju að
breyta um fyrirkomulag á útgáfu
félagsbóka sinna, þannig að þær,
verði eftirleiðis einungis valbæk-
ur. Á ein bók að koma út mán-
aðarlega eða a.m.k. 10 bækur alls
á ári. Teljast þeir félagsmenn, er
taka fjórar þeirra minnst. ;;
Hin fyrsta þessara mánaðar-
bóka mun koma út í apríl. Ér
það ný ská^dsaga eftir Jón Dan,
er nefnist Sjávarföll, 150 bls. að
stærð. Næsta bók verður þýdd
saga, Gráklæddi maðurinn, eftir
ameríska rithöfundinn Sloan
Wilson í þýðingu Páls Skúlason-
ar. Kemur hún út í maí.
þ'ess hve mikill hluti fjárins er
bundinn af fyrri styrk- og lán-
veitingum. Við úthlutun í ár
hefur ráðið farið nokkuð inn
á þessa braut, að því er varðar
nýjar umsóknir. Er þar fylgt
þessum reglum:
Þeir sem hefja nám í tungu-
málum og bókmenntum hljóta
hálfan styrk og hálft lán á fyrsta
ári. Námsmenn í öðrum grein-
um, sem ekki verða lærðar hér,
fá því aðeins fullan styrk strax,
,að þeir hafi hlotið I. einkunn
við stúdentspróf, en aðrir hálf-
an styrk og hálft lán. Þeir, sem
eru við t.'Itölulega stutt nám,
fá þó aðeins lán.
Sú regla, sem Menntamála-
ráð tekur upp að nokkru leyti
að þessu sinni, að veita lán í
upphafi náms en styrki síðar
á námstímanum, verður á engan
hátt til að draga úr stuðningi
við þá, sem halda áfram námi.
Það skal loks tekið fram,
að auk þeirra reglna, sem að
framan greinir, var jafnan reynt
að taka tillit t.'l undirbúnings
umsækjenda undir það, nám,
er þeir hugðust stunda, svo og
meðmæla, ef fyrir lágu.
Enginn ágreiningur var í
Menntamálaráði um framan-
greinda úthlutun".
Skrá yfir þá námsmenn, sem
hlutu styrki eða lán er birt í
heild á 5. síðu blaðsins í dag.
ÖsvaM MiiuialseM sýnir þrjár
ir i iripoluBioi
Á morgun kl. 3 og sunnudag kl. 1,15 síðdegis verða
þrjár af kvikmyndum þeim, sem Ósvald Knudsen hefur
gert um ýmis íslenzk efni á undanförnum árum, sýndar,
almenningi í Trípólíbíói.
Kvikmyndir þessar eru frá
Hornströndum, Reykjavíkur-
mynd og mynd um Ásgrím
Jónsson listmálara.
Hornstrandamyndin er um
landslag á Hornströndum og
mannlíf þar, áður en byggðir þar
eyddust með öllu og er fjölbreytt
að efni. Sýnt er ýmislegt sér-
kennilegt úr lífi og atvinnuhátt-
um þessarar afskekktu byggðar,
og meðal veigameiri kafla mynd-
arinnar er þáttur um bjargsigið
og þáttur um rekaviðinn á
Ströndum og vinnslu hans, svo
að eitthvað sé nefnt. Margt ber
á góma í þessari mynd, sem nú
er horfið og verður ekki kvik-
myndað héðan í frá.
Reykjavíkurmyndin er um
höfuðstaðinn, söguleg að mörgu
leyti, en þó mest um lifið í
Reykjavík á síðustu árum, fyr-
irtæki bæjarins og margvíslegar
framkvæmdir. Gömul hús og
þekktir borgarar setia sinn svip
á myndina og þá ekki sízt merk-
isviðburðir síðustu ára.
Myndina um Ásgrím Jónsson
rriálara má"béra saman við út-
lendar smámyndir um fræga
Iistamenn, sem mikíð er nú gert
af erlendis. Myndin sýnir hinn
gamla meistara við vinnu sína
heima á
í myndina er fléttað myndum af
mörgum beztu verkum Ásgríms.
Hljómlist er með öllum mynd'
unum og skýringartextar, sem
Kristján Eldjárn hefur samið og
talað inn á þær. Allar myndirn-
ar eru teknar með litum.
SBO.
Framhald af 12. síðu.
lega hafa verið varið jafnhárri
upphæð af fé hiíaveitunnar til
grasræktar á Öskjuhlið.
„Ekki tímabært"
Borgarstjóri vitnaði í umsögn
skipulagsnefndar:" að það væri
ekki tímabært vegna 'þess að
heildarskipulag vantaði fyrir
Öskjuhl. og grennd hennar. Það
væri ekki víst nema Hafharf jarð-
arvegur yrði færður, og vegur
lagður í'r.dir Öskjuhlíðinni og
inn ryrir Fossvog Óráðið væri
enn um framtíð Reykjavikurflug-
vallar. Meðan svo stæði væri ekki
tímabært að . ákveða skipulag
Öskjuhlíðarinnar. Hinsvegar
hefði í nokkur ár verið unnið að
ræktun ÖskjuhTíðar, eftir tillög-
um Einars E. Sæmundsen skóg-
vinnustofu"og útfí nátt-jfvarðar °g, Valtýst Stefánssonar
úrunni, og er fróðlegt að sjá
listaverkið skapast í höndum
hans frá upphafi til enda. Inn
íhaldsþjónusta o^
lánaspjall
íhaldsþjónninn Eggert G.
Þorsteinsson ber sig aumlega
undan því í Alþýðublaðinu í
gær að vakin hefur verið
athygli á sérkennilegum
starfsháttum hans. Kveður
Eggert það „svívirðingar" um
„alla múrarastéttina" að skýrt
hefur verið frá framferði
hans í sambandi við stjórnar-
kjör í félaginu og tilraunum.
hans til að hagnýta íhaldinu
til framdráttar aðstöðuna í
húsnæðismálastjórn. Attm-
ingja Eggert! Nú virðist and-
legt ástand hans vera orðið
með þeim hætti að hann telji
sjálfan sig „alla múrarastétt-
ina". Minna má ekki gagn
gera.
Enginn hefur haldið því
fram að tilburðir Eggerts til
að lofa fólki láni ef það
styðji íhaldið til valda í verka-
lýðsfélögunum hafi borið til-
ætlaðan árangur. En söm er
gerð Eggerts samt og sið-
ferðið á heldur bágu stigi.
—.....
Ráp hans á kosningaskrif-
stofur afturhaldsins og milli
manna í verkalýðsfélögunum
þegar kosningar standa yfir,
með sífelldu umtali um að-
stöðu hans til að greiða fyrir
lánveitingum hefur auðvitað
ákveðinn tilgang. Og jafn-
framt lýsir það áliti mannsins
sjálfs á persónulegu sjálf-
stæði þeirra sem við er rætt.
Og þótt flestir brosi aðeins
að þessum sporgöngumanni
íhaldsins og hjálparkokk er
tilgangurinn auðsær. Álit
Eggerts á múrarastéttinni og
nægilegt sé að gefa viðkom-
andi lánamöguieika í skyn
til þess að tryggja íhaldinu
atkvæði hans við stjórnarkjör
í því félagi sem um er að
ræða. Það er því Eggert sjálf-
fprmanns Skógræktarfélagsins.
Ný snobbhill?
Þórður kvað það ekkert að-
alatriði fyrir sér að efna til sam-
keppni um skipulag hlíðarinnar,
það mætti eins vel fela skipulags-
stjóra bæjarins framkvæmdir.
Hitt væri aðalatriðið að tryggja
það að Öskjuhlíð yrði framveg-
is griða- og skemmtistaður al-
mennings, því uppi væru raddir
meðal betri borgara að gerðar
yrðu byggingarlóðir upp eftir
hMðinni og henni þannig breytt
í nýja snobbhill.
Þessum ummælum snöggreidd-
ist borgarstjóri ákaflega og kvað
þau ástæðulaus, — reiddist hann
ur sem með framferði sínu kannski af því að hann óttast
svívirðir múrarastéttina og ag ekki verði móti slíkri þróun
Framhald á 10. síðu. staðizt?
____ __________„.^_______«_.____-__———™^_—^_—^———— i
Vinningar í Vöraliappdrætti SÍBS
13888 13916 13950 14771 15041
15121 15361 15487 15710 15882
15925 15985 16480 16866 17460
17019 18064 19932 20043 20578
20649 21140 21322 21769 23022
23517 24024 24152 24357 24636
24659 25141 25733 25803 25804
26311 26706 26871 27701 27962
28093 28598 28636 29226 29645
29907 30174 31206 31235 31266
31691 32434 32717 33430 33738
34169 34218 34773 34791 35888
31078 35309 36772 42500 51692 35932 36676 36899 37033 38071
59610 38538 39114 39525 39575 40010
40190 40473 40581 41241 41558
41568 42059 42189 43377' 43998
44208 44575 44694 44701 45877
46049 46135 46373 46484 46495
46566 46629 46757 47283 47318
47425 47804 48637 48643 49099
49114 49538 49617 49826 50060
j50242 50256 50424 50518 50856
51141 51283 51465 51650 51743
435 51793 51801 51842 52264 52.287
1584 52926 53707 54318 5470Ö 54863
2795 54999 55035 55489 55974 55987
4717 56381 56840 56906 57728 58069
5984 58435 58508 58717 58766 58917
8520 58928 58975 50290 59959 60223
100.000.00 kr.
43866
50.000.00 kr.
52900
10.000.00 kr.
16602 19628 23553 24047 27807
63185 63743.
5.000.00 kr.
137 12864 17998 21662 28677
1.000.00 kr.
3019 4397 6587 6734 7412
9249 15215 16652 19531 22411
24716 25551 26718 28534 37352
38910 42762 46655 50539 60988
500 kr.
197 271 288 313
613 660 1016 1170
2085 2236 2293 2529
3617 4455 4515 4552
4926 5259 5328 5816
6086 6436 6758 7035
8667 8900 9145 9224
9266 60420 61008 61338 61448 61730
9422 9844 10023 10052 10811 62186 62299 62316 62829 63012
11108 11286 11319 11333 11683 ,63134 63630 64012 64698 64975
öðrum virðist á þann veg, að 12704 12806 12817 12859 13313 t (Bi-t án ábyrgða.)