Þjóðviljinn - 26.04.1958, Blaðsíða 6

0 —• 'ÁVU.hJT/CíÖI,<i — gflpr v,~,r. ao ,
Gyx ,rí(ln vrgBtnestisd -
ígur 26.
‘«v .íaiurbaul W-, jÍOTttifa ---------
ÞlÓÐVlLIINN
Útseíandl: aamelnlngarflofckur alÞÝðu - Sóslallstaflokkunnn. - Rltstjórax
Magnús Kjartan8son, Slgurður Ouðmundsson taD.;. - Fréttarltstjórl: Jón
BJarnason. - Blaðamenn: Ásmundur Sigurjónsson, Guðmundur Vlgfússon,
fvar H. Jónsson, Magnús Torfi Ólafsson, Sigurjón Jóhannsso^ - Auglýs-
ingastjórl: Quðgeir Magnússon. — Ritstjórn, afgreiðsla. auglýslngar. prent-
omiöja: Skólavörðustlg 19. - Síml: 17-500 (5 línur). - Áskriftarverð kr. 25 á
"n&n. i Reykjavík og nágrenni; kr. 22 annarsst. - Lausasöluverð kr. 1.50
P-entsmlðja ÞJóðvilJans
Sanngirni og málamiðlun
E’ kkert er hlálegra en þegár
heimsvaldasinnar gerast
sanngjarnir og auðmjúkir og
reyna að leika á strengi mann-
úðarinnar. Hér eru um þessar
mundir staddir tveir brezkir
þingmenn, og í fyrradag hefur
Morgunblaðið eftir þeim svo-
hljóðandi ummæli: „Þegar
þingmennirnir voru snurðir um
landhelgisrhál. kváðust þeir
ekki geta látið uppi neina op-
inbera skoðum en hins vegar
væru þeir vissir um, að finna
mætti friðsamlega lausn á
deilumálum Brela og íslend-
inga. Hér verður að gera mála-
miðlun, sagði Edwards (þing-
maður Verkamannaflokksins),
og þið verðið að hafa hugfast,
að hér er um lífsafkomu fjöl-
margra brezkra fiskimanna að
tefia. Fiskimiðin eru þeim ekki
siður mikilvæg en ykkur, og
lausnin fæst aðeins með því að
báðir slái eitthvað af kröfum
sínum og finni samkomulags-
grundvöll“.
TT'ískimiðin umhverfis ísland
eru hluti af auðlindum ís-
lendinga, og veiðar erlendra
skipa á þeim slóðum eru einn
angi nýlendustefnunnar, sem
heimilaði hinum sterkari að
ræna þann sem veikari er. Ný-
lendustefnu er aðeins hægt að
rökstyðja með ofbeldi; mann-
legar röksemdir fyrir henni
verða hlægilegar og auvirðileg-
ar. Málflutningur þingmanns-
ins er líkastur því, ef ræningi
segði við fórnardýr sem neit-
aði að láta stela frá sér: Við
verðum að gera málamiðlun,
eigur þínar eru mér ekki síður
mikilvægar en þér, hér er um
lífsafkomu mína að tefla; eig-
um við ekki að semja um það
að ég fái að stela frá þér eitt-
hvað minna en ég er vanur?!
Wað er skýr og skiljanleg af
* staða að hóta því að senda
brezka flotainn gegn íslending-
um. En með samningi og mála-
tniðlun komast menn þegar í
þrot; það er aðeins til sú sann-
girni að hver þjöð ráði ein yf-
ir auðlindum sínum og nýti
þær og sú ein málamiðlun að
ofbeldismenn láti af ránsskap
sínum.
Við vitum ekki neitt!
að hefur að vonum vakið
alþjóðarathygli að Sjálf-
stæðisflokkurinn hefur enga
stefnu í efnahagsmálum. Síð-
an hann komst í stjórnar-
andstöðu hefur hann ekki bor-
ið fram neinar tillögur um
þau vandamál sem við hefur
verið að etja, hann hefur
haldið að sér höndum úrræða-
laus og stefnulaus með öllu.
Og á þriðjudaginn var skýrði
Bjarni aðalritstjóri svo frá í
blaði sínu að flokkurinn gæti
hreinlega ekki haft neina
stefnu; hann sagði:
„TVTú hefur S.iálfstæðisflokk-
i f’ urinn engan aðgang að
rannsókn eða skýrslu sérfræð-
inganna. Það efni hefur allt
verið til athugunar og ráð-
stöfunar fyrir stjómarflokk-
ana og ríkisstjórnina eina.
Ríkisstjómin hefur með þessu
skapað sér einkaaðstöðu til
þess að bera fram sundurlið-
aðar tillögur um málið, og er
’ því vitaskuld fráleitt að krefj-
affe þess af öðrum, sem enga
slíka aðstöðu hafa, að þeir
gangi fram fyrir skjöldu um
lillögur“.
Með þessum yfirlýsingum
dæmir stærsti flokkur
þjóðarinnar sig hreinlega úr
leik i íslenzkum stjómmálum.
Hami kveðst enga vitneskju
hafa um þau vandamál sem
við er að etja, þar með ekki
hafa neinar forsendur til þess
' að bera fram nokkrar tillög-
ur eða marka ákveðna stefnu;
’ það sé í alla staði „fráleitt“
að ætlast til þess að Sjálf-
stæðisflokkurinn geti tekið af-
stöðu! Af þessu leiðir svo aft-
ur að flokkurinn getur á eng-
an hátt metið þær tillögur
sem fram kunna að vera
bomar af hálfu ríkisstjómar-
innar, hann skortir alla vitn-
eskju til þess að kveða upp
dóm yfir þeim — hvað veit
hann í algerri fáfræði sinni
nema það séu beztu tillögur
sem hægt er að hugsa sér!!
Vilji Sjálfstæðisflokkurinn
ekki taka ríkisstjórnina trú-
anlega getur hann í bezta falli
setið hjá. ef eittnvert mark á
að taka á yfirlýsingu aðalrit-
stjórans frá því á þriðjudag-.
inn var.
að er ekki að furða þótt
kjósendur Sjálfstæðis-
flokksins spyrji: til hvers er
að halda uppi stjórnmála-
flokki sem ekki hefur nein.,.
stefnu, sem ekki hefur neina
skoðun á þeini vandamálum
sem varða afkomu hvers
nanns, sem ekkert þykist
vita þótt hann hafi heilan
herskara af hagfræði’igum og
prófessorum og bankastjóram
og efnahagsfræðingum á sín-
um snærum? Verkefni stjóm
málaflokka á einmitt að
vera það að leggja fram til-
lögur til lausnar á vandamál-
um þjóðarinnar og láta svo
kjósendur dæma um stefnuna.
En sumir flokkar hafa svo
slæma stefnu að þeir þora.
ekki að opinbera hana og
kjósa heldur að gera sig að
athlægi með þ-d að féla oig
bak við erím” algerrar fá-
fræði og úrræðaleysis.
Brezk verkcdýðshreyfíng krefst
hlutlcsuss beltis í Mið-Evrópu
Gaitskell og Bevan saka Vesturveldin um
oð spilla fyrir fundi œðstu manna
TVTýafstaðnar amtsráðskosning-
ar í Englandi hafa rennt
nýjum stoðum undir þá skoð-
un, að Verkamannaflokkurinn
sigli hraðbyri til valda í Bret-
landi. Hann tapaði ekki meiri-
hluta í einu einasta amtsráði
en felldi íhaldsmenn frá meiri-
hluta í fjórum, Lancashire,
Middlesex, Essex og Carm-
arthenshire. Þrjú hin fyrst-
nefndu eru meðal fjölmenn-
ustu amta í Bretlandi. Sigrar
Verkamannaflokksins í Middle-
sex og Essex þykja sönnun
um að Verkamannaflokkurinn
hafi aftur náð sér á strik með-
•al millistéttafólksins í úthverf-
um stórborganna, en fráhvarf
frá Verkamannaflokknum í út-
borgakjördæmunum færði í-
haldsflokknum sigur í tvennum
undanförnum kosningum.
¥haldsstjórn Macmjllans er
•*• staðráðin í að sitja út kjör-
tímabilið, sem lýkur ekki fyrr
Selwyn Lloyd
en 1960, en við hvem sigur
Verkamannaflokksins í auka-
kosningum og kosningum yfir-
valda á einstökum stöðum
versnar aðstaða hennar til að
stjóma landinu í óþökk mik-
ils meirihluta þjóðarinnar. For-
usta Verkamannaflokksins hef-
ur kostað kapps um að' sýna
að hún sé við því búin að taka
við stjórn lands.ins, með því að
gefa út stefnuyfirlýsingar í ein-
stökum málum. Síðast á mið-
vikudaginn birtu miðstjórn
Verkamannaflokksins og stjórn
Alþýðusambands Bretlands yf-
irlýsingu um afstöðu sína til
hugmyndarinnar um takmark-
aða afvopnun og hlutlaust belti
í Evrópu. Til skamms tíma
mátti vart á milli sjá utanrík-
isstefnu Verkamannaflokksins
og íhaldsmanna í flestum grein-
um. Nú hefur þetta breytzt, síð-
an Aneurin Bevan komst til á-
hrifa í flokksstjórninni hefur
Verkamannaflokkurinn gengið
í berhögg við ýmis atriði í sam-
eiginlegri stefnu Vesturveld-
anna í alþjóðamálum, eins og
hún kemur fram hjá A-banda-
laginu.
V/'firlýsing flokksstjórnar og
■“• Alþýðusambandsstjórnar
gengur í berhögg við hervæð-
ingarstefnu A-bandalagsins í
Mið-Evrópu. Bent er á að nú-
vex’andi ástaixd sé þaíinig að
„landamæraárekstur gæti hve-
nær sem er valdið allsherjar-
styrjöld“ og lýst yfir að fyr-
irætlanir herstjórnar A-banda-
lagsins um kjarnorkuhervæð-
ingu Vestur-Þýzkalands séu til
þess eins fallnar að magna
háskann. Verkamarmaflokkur-
inn og Alþýðusamband Bret-
lands leegja fram áætlun í
fimm liðum um brottför er-
lendra herja af belti í Mið-
Evrópu, sem síðan yx'ði hlut-
laust. Lagt er til að allar er-
lendar hersveitir verði fluttar
á brott smátt og smátt og und-
ir alþjóðlegu eftirliti úr báð-
um hlutum Þýzkalands, Pól-
landi, Tékkóslóvakíu og Ung-
f-----T'V - —;--->
Erlend
tíðindi
s._________________J
verjalandi. Síðaax verði komið
á alþjóðlegu eftirliti með
vopnabúnaði og herjum hlutað-
eigandi ríkja. Stórveldin komi
sér saman um skilyrði fyrir og
gagnkvæma ábyrgð á samein-
ingu Þýzkalands, en Þjóðverjar
sjálfir verði látnir um að á-
kveða framkvæmdaatriði, þar á
meðal frjálsar kosningar. Loks
geri Bandarikin, Bretland,
Frakkland og Sovétríkin með
sér öryggissáttmála fyrir Ev-
rópu, þar sem þau ábyrgist
landamæri hlutaðeigandi ríkja,
sem gangi síðan úr A-bandalag-
inu og Varsjárbandalaginu. í
greinargerð með tillögunum
segir að brýnast sé að fram-
kvæma tvö fyrstu atriði til-
lagnanna, broltför erlendra
Aneurin Bevan
herja og eftirlit með vopna-
búnaði, til þess að draga sem
skjótast úr viðsjám í hjarta Ev-
rópu.
'ÍTerkamannaflokkurinn og Al-
^ þýðusamband Bretlands
beina því til ríkisstjórnarinnar,
að henni beri að sjá um að
ekkert sé gért til að búa Vest-
ur-Þýzkaland kjarnorkuvopn-
um, fyrr en búið sé að ræða
Harold Macmillan
öryggismál Mið-Evrópu á fundi
æðstu manna, Bent er á ,að erf-
itt eða jafnvel ógerlegt geti
reynzt að semja um ráðstafanir
'til að draga úr viðsjám, eftir
að kjamorkuhervæðing sé haf-
in í klofnu Þýzkalandi. í þessu
máli hefur brezka íhaldsstjórn-
in ekki enn tekið skýra afstöðu.
Ta’ið er að Macmillan forsætis-
ráðherra og nánustu samstarfs-
menn hams séu því hly.nntir
að fyrirætlanir herstjómar A-
bandalagsins um kjarnorkuher-
væðingu Vestur-Þýzkalands nái
fram að ganga, en þeir eiga sér
í þessu máli marga andstæð-
inga í Íhaldsflokknum, bæði
innan þings og utan. Til dæmis
hafa borgarablöð eins og Timr-
es, Economist og Daily Express
varað við afleiðingunum af
fyrirætlunum Bandaríkja-
manna og stjómar Adenauers.
T yfirlýsingu forystumanna
brezku verkalýðshreyfing-
arinnar er einnig skorað á rik-
isstjómina, að beita sér fyrir
því að af fundi æðstu manna
verði. Foringjar Verkamanna-
flokksins hafa undanfarið hald-
ið uppi harðri gagnrýni á fram-
komu stjórna Vesturveldanna í
því máli. Hugh Gaítskell sagðt
nýlega, að hann kenndi vífi-
lengjum af hálfu Vesturveld-
anna um að ekki skyldi enn
hafa náðst samkomulag um að
halda slíkan fund. Á fimmtu-
daginn kom til hvassra orða-
skipta í brezka þinginu milli
Selwyn Lloyds utanríkisráð-
herra og Bevans, utanríkisráð-
herraefnis Verkamannaflokks-
ins. Lloyd kvað Vesturveldin
verða að halda fast við að
sendiherrar beirra í Moskva
ræði allir saman undirbúning
fundar æðstu manna við Grom-
iko utanríkisráðherra. Hann
taldi ekkert nema tímaeyðslu
geta hlotizt af tillögu Gromik-
os um að sendiherrar Póllands
og Tékkóslóvakíu taki þá einn-
ig þátt í viðræðunum. Uppnám
varð í þingsalnum þegar Bev-
Framhald á 11.. siðu.