Þjóðviljinn - 14.05.1958, Síða 3

Miðvikudagur 14. maí.1958 — ÞJÓÐVILJINN — (3
Frumvarpið um lífeyris-
arasjómanna
Eins og getið er á forsíðu
blaðsins í dag. var stjórnar-
frumvarp um stofnun lífeyr-
issjóðs togarasjómanna lagt
fram á Alþingi í gær. Frum-
varpið er samið af nefnd,
sem Lúðvík Jósepsson sjávar-
útvegsmálaráðherra skipaði
10. maí 1957, og flutt með
nokkrum breytingum sem
ríkisstjórnin gerði á því.
Hér fara á eftir helztu atriði
frumvarpsins:
„1. gr. Stofna skal sérstak-
an sjóð til þess að tryggja
togarasjómöimum, ekkjum
þeirra og börnum lífeyri eftir
þeim reglum, sem settar eru í
lögum þessum. Sjóðurinn nefn-
ist lífeyrissjóður togarasjó-
manna. Heimili han's og varn-
arþing er í Reykjavík.
Rikissjóður leggur sjóðnum
til sem stofnfé hálfa milljón
króna árið 1958 og hálfa millj-
ón króna árið 1959.
’ 2. gr. Sjóðfélagar eru þeir
nefndir í lögúm þessum, er
skylt er áð greiða iðgjöld r
sjóðinn og rétt eiga á. lífeyr'
úr honum.
3. gr. Sjóðfélagar eru allir
þeir, sem lögskráðir eru á ís-
lenzka, togara.
4. gr. Réttindi þau, er tog-
arasjómenn rðlast með lögum
þe$sum, skulu í engu rýra rétt
þeirra til -elli-, örorku- eða
ba.rnalífeyris, slysa- eða dán-
arbóta samkvæmt lögum nr.
24/1956, um almannatrygging-
ar, sbr. 23. gr. þeirra laga. '
5. gr. Stiórn sjóðsirís skal
skipuð þiremur mönnum. Skal
einn þeirra tilnefndur af hæsta-
rétti, og er hann formaður
stjórnarinnar. Annar skal til-
nefndur af Alþýðusambandi fs-
lands, en hinn þriðji af Félagi
íslenzkra botnvörpuskipaeig-
enda.
Skipunar- og kjörtími stjórn-
armanna er brjú ár“.
í næstu greinum eru ákvæði
um reikningshald sjóðsins, á-
vöxtun hans o.fl., en síðan segir:
„9. gr. Sióðfélagar greiði 4%
af heilarárslaunum sínum í ið-
gjöld ■ til sjóðsins. Launa greið-
anda ber að halda iðgjHdum
eftir af launum sióðfélaga og
greiða þau til sióðsins innan
tveggja vikna frá útborgun
launanna.
Sjóðfélagar bera eigi ábvrgð
á 'áfulðfeirídingum. sjóðsins
nema með iðgiöldum sínum.
Lauugreiðendur greiði 6% af
heildarárslaunum þeim, er sjóð-
félagi tekur hjá þeim, í ið-
gjöld tif, sióðsins.
Þegar sióðfé'agi hefur greitt
iðgjöld til sióðsius í 35 ár,
falla iðgjaldagreiðslur hans
tiiður '.svo og iðgjaldagreiðslur
launagreiðanda lians vegna.
ÍÖV gr. ’Sióðnrinn greiðir s.jóð-
félögum elliliJevri og örorku-
lifeýri . pg;: bftirlát.num , maka
þeirra'. og börnum lífeyri sam-
'kvaunt ákvæðum þeim,*sem hér
fara á eftir.
11. gr. Hver s.jóðfélagi, er
greitt hefur iðgjxld til sjóðs-
in.s í 10 ár eða lengur og er
orðinn fullra 65 ára að aldri,
á rétt á árlegum ellilífeyri úr hæfni sjóðfélaga til að gegna skemmri tíma en 10 ár, og
sjóðnum. þvi starfi er liann hefur gegnt skal þá endurgreiða með vöxt-
Upphæð ellilífeyrisins er að undanförnu. um til eftirlifandi maka hans
hundraðshluti af meðallaunum Ef re'kja má aðalorsök örork- iðgjöld þau, er hann hefur
hlutaðeigandi sjóðfélaga si.ð- unnar til starfs þess, sem ör- greitt til sjóðsins.
ustu 10 starfsár hans og er yrkinn gegndi, er hámark hins Upphæð lífeyris liins eftir-
hundraðsliluti þessi hækkandi árlega örorkulífeyris hans jafn- lifandi maka fer eftir starfs-
eftir því, sem Starfstíminn hátt ellilífeyri þeim, er hann tíma Iríns látna og meðalárs-
verður lengri, svo sem hér seg- hefði öðlazt rétt til, ef hann launum hans síðustu 10 starfs-
ir: hefði gegnt stöðu sinni til 65 ár hans. Ef starfstíminn er
Strfstími Ellilífeyrir: ára aldurs. Endranær miðast 10 ár, er hinn árlegi lífeyrir
10 ár 10.0% hámark örorkulífeyrisins við 20% af meðalárslaunum, en
11 — 11.5— stai-fstíma og meðallaun 10 hækkar síðan fyrir hvert
12 — 13.0— síðustu starfsár öryrkjans með starfsár um 0.6% af meðal-
11 — 11.5— sama hætti og segir í 11. gr. árslaunum, unz hámarkinu 35%
13 — 14.5— Örorkulífeyrir livers einstaks af meðalárslaunum er náð, eft-
14 — 16.0— er sami hundraðshluti af há- ir 35 ára starfstima. Lífeyrir
1 15 — 17.5— marksörorkulífeyri hans sam- eftirlifandi maka má þó aldrei
16 — 19.0— kvæmt 2. mgr. þessarar grein- nema meiru en 50% af meðal-
17 — 20.5— ar sem örorka hans er metin. tekjum manna í sömu starfs-
18 — 22.0— Þrátt fyrir örorku getur eng- grein á hverjum "tíma.
19 — 23.5— inn fengið örorkulífeyri, með- Sé hinn eftirlifandi maki
20 — 25.0— an hann heldur jafnháum yngri en 50 ára og hafi hann
Fluttu lífeyrissióðsmálið fyrst á Alþingi r * ' « / > II 1 _
Einar Olgeirsson
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
26.5—
28.0—
29.5—
31.0—
32.5—
34.0—
35.5—
37.0—
38.5—
40.0—
42.0—
44.0—
46.0—
48.0—
50.0—
Það telst eitt starfsár sam-
' •• t. .
kvæmt grein þessari, hafi sjóð-
félagi tekið laun sem' togara-
sjómaður 9 mánuði eða meira
á sama almanaksáii.
Upphæð ellilífevris má aldrei
nema mgiru en 75%. af meðal-
launum tögarasjómanua á
hver.ium tiriia i -samskonar
starfi og þvi, er sjóðfélaginn
lét. af.
12., gr. Hver sjóðsfélagi, sem
ófær verður tií að gegna því
starfi, sem hann hefur gegnt
þangað til, og eigi á kost á
öðru jafngóðu starfi við hans
hæfi á togara eða missir ein-
hvern hluta af launum sínum
sökum slíkrar örorku, á rétt
á örorkulífeyri, ef. trygginga-
yfirlælknir metur örorkuna
meiri en 35%. Örorkumat þetta
skal aðallega miðað við van-
Sigurður Guðnason
launum og hann áður hafði
lijá aðila, sem tryggir starfs-
menn sina í lífeyrissjóði, sem
stofnaður er með lögum eða
viðurkenndur af fjármálaráðu-
neytinu.
Skylt er öryrkja, sem sækir
um örorkulífeyri úr sjóðnum
eða nýtur hans, að láta stjórn
sjóðsins í té allar þær upplýs-
ingar um heilsufar sitt, sem
nauðsynlegar eni til að dæma
um rétt hans til örorkulífeyris.
Stjórn sjóðsins er heimilt að
lækka eða fella niður örorku-
lífeyri þeirra öryrkja, sem fá
starfsorku sína aftur að
nokkru eða öllu leyti.
Sömuleiðis feer stjórn sjóðs-
ins að hækka örorkulífeyrinn,
ef öroríkan vex til muna og á.n
sjálfskaparvíta frá því, sem
hún var metin við fyrri á-
kvarðanir, enda verði aukn-
ing örorkunnar ekki rakin til
anuarra starfa en á togara.
13. gr. Nú andast sjóðsfá-
lagi, og lætur hann eftir sig
maka á lífi, og á þá hinn eft-
irlifaridi maki rétt til lifeýri
úr sjóðnum, enda hafi hinn
látni greitt iðgjöld til sjóðs-
ins í 10 ár eða lengri tíma og
hjónabandinu hafi eigi verið
slitið að lögum áður en liann
lézt.
Nú andast sjóðfélagi, er greitt
liefur iðgjöld til sjóðsins
Guimar Jóhannsson
verið meira en 10 árum yngri
en liinn látni, lækkar lífeyrir
hans um 1% af meðalárslaun-
um fyrtr hvert ár, sem aldurs-
munurinn nemur umfram 10
ár. Þó skal frádrátturinn ekki
vera cfleiri hurídraðshlutar af
meðalárslaunum en ár þau, er
hinn eftirlifandi maka vantar
á 50 ára aldur.
Nú hefur sjóðfélagi gengið
í hjónaiband, eftir að hann var
orðinn 60 ára, eða á þeim tíma,
er hann naut lífeyris úr sjóðn-
um eða hann var lagstur bana-
leguna, og úrskurðar þá stjórn
sjóðsins, hvort hinn eftirlifandi
maki hans skuli njóta lífeyris
úr sjóðnum eða eigi.
Réttur til lífeyris samkvæmt
þessari gréin fellur niður, ef
hinn eftirlifandi maki gengur ;
lijónaband að nýju, en kemur
aftur í gil.di, sé hinu síðara
hjónabandi slitið, enda veiti
hið síðara hjónafeand eigi
rétt til lífeyris úr sjóðn-
um. Veiti síðara hjónabandið
einnig rétt til lífeyris, má eft-
irlifandi maki velja um, hvort
hann tekur lifeyri eftir fyrri
eða síðari makann.
14. gr. Nú frestar sjóðfélagi
að taka ellilifeyri og gegnir
starfi sínu áfram, eftir að ið-
hætta störfum og fá ellilifeyri,
og hækkar þá réttur hans til
ellilífeyris um 3% af meðal-
árslaunum hans síðustu 10
starfsárin fyrir hvert ár, er
hann frestar að taka, eljilifeyri.
Á tilsvarandi liátt liækkar líf-
eyrisréttur maka hans um
1%% af meðalárslaunum fyrir
hvert ár.
Nú frestar sjóðfélagi að
talca ellilífeyri og tekur jafn-
framt við öðru starfi á togara,
lægra launuðu en því, er hann
gegndi áður, og gilda þá regl-
ur næstu málsgreinar að fram-
an óbreyttar að öðru leyti en
því, að ellilífeyiúr og makalíf-
eyrir skulu reiknaðir af meðal-
launum síðustu 10 ára í starf-
inu, sem hærra var launað,
ef það meðaltal er hærra en
meðaltal launa siðustu 10
starfsárin.
15. gr. iBörn eða kjörbörn,
sem sjóðfélagi lætur eftir sig,
er feann andast, og yngri eru
en 16 ára, skulu fá árlegan líf-
eyri úr sjóðnum, þar til þau
eru fullra 16 ára að aldri,
enda hafi hinn látni séð um
framfærslu þeirra að nokkm
eða öllu layti. Sama gildir um
börn eða kjörbörn, er sá mað-
ur lætur eftir sig, er naut
elli- eða örorkulífeyris úr
sjóðnum, er hann andaðist.
Ef barnið á foreldri eða
kjörforeldri á lífi, er sér um
framfærslu þess, er lífeyrir
þess 50% af meðalmeðlagi því,
er félagsmálaráðherra liefur á-
kveðið með bami á sama aldri
1 í Reykjavík á þeirn tíma, sem
lífeyririnn á að greiðast. Að
öðrum kosti er lifeyririnn með-
almeðlag þetta,
Sama rétt öðlast börn eða
I kjörbörn sjóðfélaga, ér hann
verður öryrki.
Fósturbörn, er sjóðfélagi hef-
ur framfært að mestu eða öllu
leyti, njóta sama réttar, sem
börnum og kjörbörnum er
veittur hér að framan.
16. gr. Nú lætur sjóðfélagi
í lifanda lifi og af öðrum á-
stæðum en elli eða örorku af
stöðu þeirri, er veitti hönum
aðgang að sjóðnum, og á hami
þá rétt á að fá endurgreidd
vaxtalaus iðgjöld þau, er hann
hefur greitt i * sjóðinn. Hafi
hann verið sjóðfélagi í 10 ár,
er hann lætur af stöðunni, get-
ur liann valið um, livort hann
fær iogjöld sin endurgreidd eða
hann lætur þau standa inríi í
sjóðnum. Velji hann síðari
kostinn, fellur niður skylda
hans til að greiða framvegis
iðgjöld til sjóðsins og réttur
hans til örorkulífeyris. Elli-
lífeyrir hans og lífeyrir til eft-
irlátins maka miðast þá við
starfstíma hans og meðallaun
síðustu 10 starfsár hans sam-
kvæmt 11. og 13. gr. Lifeyrir
barna hans skal ákveðinn þann-
'g, að full upphæð samkvæmt
15. gr. skal margfölduð með
hlutfallinu milli þess ellilifeyr-
rs, sem hann liefur öðlazt rétt
t-.il, og þess ellilífeyris, sem
hann hefði öðlazt rétt til, ef
hann hefði gegnt starfinu til
65 ára aldurs.
Aldrei getur sjóðfélagi fengið
endurgreidd iðgjöld sín sam-
kvæmt þessari grein, fyi-r en
níu mánuðir eru liðnir frá
þvi hann var síðast afskráður
af togara, nema hann eigi lög-
heimili erlendis.
17. Nú flyzt starfsmaður, er
gjaldagreiðslu hans er lokið oglverið hefur í lífeyrissjóði tog-
hann hefur öðlazt rétt til að Framhald á 10. síðu.