Þjóðviljinn - 03.01.1959, Blaðsíða 6

Þjóðviljinn - 03.01.1959, Blaðsíða 6
6) — ÞJÓÐVILJINN — Laugardagnr 3. ianúar 1959 þlÓÐVILJINN ÚtKefandi: Rameinlngarflokkur alþýðu — Sóslailstaflokkurlnn. - Rltstjórar: Magnús KJartansson, Sigurður Guðmundsson (áb.). — Fréttaritstjóri: Jón BJarnason. — Blaðamenn: Ásmundur SigurJónsson, Guðmundur Vigfússon. ívar H Jónsson. Magnús Torfi Ólafsson. Sigurjón Jóhannsson, Slgurður V. Frlðbiófsson. — AuglýsingastJóri: Guðgeir Magnússon. — Ritstjórn. af- greiðsla. auglýsingar. prentsmiðJa: Skólavörðustíg 19. — Sími: 17-500 (ð Unur'. — Áskriftarverð kr. 30 á mán. í Reykjavík og nágrennl; kr. 27 ann- arsstaðar. — Lausasöluverð kr. 2.00. - PrentsmiðJa Þjóðviljane. Ohagstæður samanburður < \/f una íslendingar enn skýrt þá tíma þegar forsætis- ráðherra og sjávarútvegsmála- • ráðherra landsins hét Ólafur • Thors? Sá maður er nýlega • búinn að biita grein, og telur ■ sig gera þar ýmis konar sam- ■ anburð á fyrri ríkisstjórnum ■ og þeirri sem stjórnað hefur undan.farið. I þessari grein, • sem að öðru leyti skal ekki - gerð að umta’sefni þessu sinni ■ segir þessi fyrrverandi for- ■ sætis. og sjávarútvegsmála-' > ráðherra Ólafur Thors: „I ' okka,r eigin málefnum hefur ■ sigið jafnt og þétt á ógæfu- ■ hliðina allt frá því vinstri • stjórnin tók við og allt fram • til síðustu daga . .. . “ M®3 þessum orðum og fleiri < álika virðist Ólafur enn • á ný vera að leggja sig undir ■ þann samanburð, sem mest • hefur angrað hann undanfar- • andi ár, og hvað eftir annað • orðið honum nærgöngull langt ■ inn í Sjálfstæðisflokknum. En ■ það er samanburður á ástandi sjávarútvegsmálan^a í siávar- útvegsráðherrat'ð Ó'afs Thors, og viðganeur þeirra mála eft- ir að Lúðvík .Trsepsson varð 1 sjávarútvegsráðherra. 1 hvert sinn sem Ólafur Thors rekur sig á að verið er að gera þann • samanburð, er eins og komið ■ sé við kviku, enda vel skiljan- - legt að fátt komi honum ver. > f áramótagrein sinni um sjávarútveginn 1958, þar sem hvert atriði er stutt rök- um staðrevndanna, sýndi Lúð.. ■ vík Jósepsson einkar skýrt • fram á, að árin 1950-1955 — ■ einmitt þegar Ólafur Thors ■ réð mest.u um þessi mál — • hafj verið fvlgt stefnu í siáv- ■ arútvegsmálum sem beinlínis- ■ var stórhættuleg afnahags- • legu sjálfstæði þióðarinnar. ■ Sjávarútvegurinn bjó við sí- • felldan ta"rekstur, fram- Jeiðslustöðvanir voru algeng- ar, fiskiskipaflotinn gekk úr • sér og unnið var afrekið sem • Ólafs Thors mun einna lengst / minnzt fyrir: svo var búið að sjómönnum á íslenzka fiski- flotanum að á annað þúsund ' þeirra tóku pokann sinn, 1 gengu á land og hættu sjó-' mennsku þar til öðru vísi var ■ skipað málum. Jafnframt > tók Ólafur Thors, og stjómir • þær sem hann sat í að treysta á erlent gjafafé og ■ gjaldeyri af hernaðarvinnunni, er komst hvorttveggja upp í það að vera helmingur (53%) ■ á við útfiutningsverðmæti ís- ■ lenzkra afurða. Aþessu stjórnarfari Ólafs Thors varð gagnger breyting undanfarin tvö ár • eftir að Lúðvík Jósepsson tók ■ við embætti sjávarútvegs- ■ análaráðherra, og hefur þar í *rerið unnið, mikið starf og Sigur uppreisnarmonncK á Kúbu eftir tveggja ára baráttu gott á skömmum tíma. Á þessum árum var lagður grundvöllur að stórfelldri endurnýjun fiskibátaflotans, og skilyrði voru auk þess fengin til að íslendingar gætu eignazt 15 nýja togara, enda þótt stjórnmálaofstæki for- ystumanna Alþýðuflokksins og Framsóknar kæmi í veg fyrir að lán væri tekið til smíðanna þar sem það var fá- anlegt með hinum beztu kjör- um. Gengið var að samning- um ríkisvaldsins við útveginn og aðrar greinar útflutnings- framleiðslunnar af dugnaði og festu, með þeim árangri að engin grein sjávarútvegsins hefur þurft að stöðvast einn einasta dag um tveggja ára skeið vegna þess að staðið hafi á samningum við rfkis- valdið, en það hefur þýtt stórum betri nýtingu atvinnu- tækianna og aukna þátttöku í fiskveiðunum. I/jör sjómanna og fríðindi hafa verið stórbætt tvö unda.nfarandi ár, og mun bein kauphækkun nema yfir 30%. Hefur þetta snúið við þeim flótta af fiskiflotanum er stjómarhættir Ólafs Thors áttu sölc á, svo sem bezt sést á þeirrí staðreynd að síðari hluta árs 1958 voru engir er- lendir sjómenn á fiskiskipa- flotanum og hefur Fotinn þó sialdrn eða aldrei verið betur að. Atvinnutekjur manna í helztu útgerðarbæium lands- ins munu hafa orðið meiri á síðastliðnu ári en nokkru sinni fyrr. Sjálf afkoma út- flutningsframleiðslunnar hef- ur gerbreyzt. í stað taprekst- urs hafa nú flestar greinar framleiðslunnar nokkurn hagnað. Nýir markaðir hafa opnazt og verð hefur farið hækkandi. Aldrei síðan í stjómartíð Ólafs Thors hef- ur framleiðendum verið bann- að að halda áfram að fram- 'eiða verðmæti, vegna þess að afurðirnar væru „óseljan- Iegar“. Stækkun landhelginn- ar var framkvænid af fullri einurð þrátt fyrir tilhneyging- ar Ólafs Thors og flokks hans að láta það mikla mál reka á inn á samkundur verstu ó- vina ís'enzka málstaðarins, til Atlanzhafsbandalagsins. lkannig em i örstuttu máliv: * aðaldrættir þess saman- burðar sem Ólafur Thors er að 'kalJa á. Það er meira að segja svo auðvelt að sjá þenn- an mun á áramótagreinum þessara tveggja fyrrverandi s j á var ú t.vegsmál a r áðhe ira. Grein Ólafs einkennir bros- legur rembingur, þekkingar- levsið, slagorðin og fátækt hugsunar mannsins. Grein Lúðvíks er rökföst og yfirlæt- islaus, hvert atriðj stutt stað- reyndum og mótað þeirri yf- irgripsmiklu þekkingu á mál- J desember 1956 gengu nokkr- * ir tugir ungra, vopnaðra manna á land á suðurströnd Kúbu austanverðri af smá- skipi. Foringi þeirra, Fiidel Castro, sem hafði safnað liði sínu í Bandaríkjunum og þjálfað það í Mexíkó, lýsti yfir að hann væri kominn til ættlands síns þeirra erinda að steypa af stóli ríkisstjórn Ful- gencio Batista einræðisherra. Uppreisnarflokkur Castros fékk brátt að reyna að Batista var staðráðinn í að láta ekki af hendi völd á Kúbu fyrr en í fulla hnefana. Hann sendi hersveitir sínar á vettvang í skyndi og minnstu munaði að þeim tækist að kæfa uppreisn- ina í fæðingunni. Castro og menn hans lentu í herkví, þorri þeirra var brytjaður nið- ur, en foringinn komst undan við illan leik og slapp til fjalla við tólfta mann. Þau tvö ár sem síðan eru liðin hafa Fidel Castro og menn han-s hafzt við í mahoní og sedrusviðarskógunum er þekja hlíðar fjallgarðsins Sierra Maestra á austurhluta Kúbu. Þar söfnuðu þeir liði og héldu uppi skæruhemaði gegn her- sveitum Batista. Framanaf gekk á ýmsu í þeirri v’ðureign. en undanfarna mánuði hefur skæruhgrínn verið í stöðugri sókn. Nú um áramótin var svo komið að menn Castros höfðu á valdi sínu mestallt héraðið Oriente á austurodda Kúbu, létu meira eða minna til sín taka í þrem öðrum héruðum af fimm og lögðu í fyrsta skipti til atlögu gegn borg, Santa Clara á miðri evnni. Her Bat’sta, sem er vel búinn bandarískum vopn- um, þar á meðal skriðdrekum og orustuþotum, var orðinn honum ótrvggur. Þegar svo var komið sá einræðisherrann sitt óvænna, yfirgaf forseta- höllina í Havana og hé't með skvlduliði sínu og nánustu samstarfsmönnum flus,le;ðis til Ciudad Trujillo í Dómin- ikanska lýðveldinu. Nokkrí’’ Fugvélafarmar af hershöfð ingum, lögregluforingiu.m o" öðmm -embættismönnum Bat ista Jövðu leið sína til Miam' í Florída og báðust hæ'is í Bandaríkjunum sem pólitískir flóttamenn. um sjávarútvegsins og út- flutningsframleiðslunnar, er hefur aflað honum almennra" virðingar og viðurkenninga- fyrir unnið starf. Samanburð ■ ur þessara tveggja ráðherra og starfs þeirra mun halda á- fram að angra Ólaf Thors. hversu mikið sem hann remh- ist og reynir að segja mönn- um að allt hafi sigið á ógæfu- hlið í sjávarútveginum síðan afturhaldsstjóm hans veltist úr völdum fyrir hálfu þriðja ári. ¥>atista, sem er 57 ára gam- ** all, hefur verið va’damesti maður Kúbu lengst af undan- farinn aldarfjórðung. Hann er af alþýðufólki kominn, var á unga aldri settur til náms hjá rakara, skraddara og trésmið en undi hvergi. Loks gekk hann í herinn og var liðþjálfi árið 1931, þegar uppreisn brauzt út gegn einræðisstjórn Machado hershöfðingja. Bat- ista barðist með uppreisnar- mönnum og hækkaði fljótt í tign. Eftir sigur uppreisnar- manna 1933 var hann gerður forseti herráðsins og gengdi því embætti til 1939. Þá gerði hann sig ekki lengur ánægð- an með völd að tjaldabaki, bauð sig fram til forseta og sat að völdum til 1944, þegar hönum var ste’.'nt af stóli. Næstu árin rívaldi hann land- flótta í Bandaríkjunum. Árið 1952 kom Batista aftur fram á sjónansviðið, hrifsaði völd- in með stuðningi hersins og gerðist einvaldur. Hann lét kjósa sig forseta á ný og sat að vö'dum þangað til hann hrökklað'st á náðir Tnijillo einræðisherra í Dóminikanska lýðveldinu á gamlársdag. Batista hefur stjómað á svip- aðan hátt og ýmsir aðrir ein- ræðisherrar úr herforingia- hópi og ævintýramenn í lönd- um rómanskra. Ameríkuþjóða. Valdatæki hans hafa verið herinn, leynilögreglan, og mútufé úr ríkissjóðnum. Bat- Fulgencio Batista ista hefur notið stuðnings bandarískra auðfélaga, sem eiga mikil ítök í sykurrækt, tóbaksrækt og námugreftri á Kúbu. Talið er að bandarískir aðilar hafi fest 250 milljónir. dollara í sykurreyrsekmm og sykurvinnslustöðvum eyjar*,. innar einum saman. Banida- ríkjastjóm hefur séð her og illræmdri leynilögreglu Batista fvrir vonnum og fé. Að ýmsu. levti hefur Batista farið, svip- að að á Kúbu og Perou fyrrr.. verandi einræðisherra í Arg- entínu. revnt að not.a sér hat- ur alþvðu manna á illa þokk- aðri forréttindastétt til að afla sér með lvðskrumi fylgis verka.manna. Eins og snnnrs- staðar bar sem albvðumennt- un er á lágu stigi og stjóm- máIabro®ki eftir því barþetta töluverðan árangur, einkum framanaf síðara valdaskeiði Batista. Hann ofsótt.i jafn- framt. sjálfstæða verkalýðs- hrevfingu. bæðj faglega. og pó'ítíska. Sett voru lög eem Jögðu þungár refsingar við öllu sem einræðisherrarm kaus að telja kommúnistiska. starf- eemi. I7yrst eftir að Fidel Castro brá unpro’snarfánum á loft í P'enra Mnesfra. dreif að horuiTu allmikið 1’ð. Hann birti róttæka stefnuskrá. þar sem heitið var þjóðovtineu he'ztu iðngre’ne og sk’ptipgu stór- jorða. að unnum sigri .vfi.r Batista. f fyrrtn atrennu - tókst h'ó skændiðunum ekki að r.ji'rín hri.nodnn sera stjórii-, a.rh.erínn ha.fði ura fjállavígi heirrn eg í bon<Tnr,lirn rT'rrti levniIöí’T'-'gla Batistá 'hónum saman bá sem létu í 1 jós f’dgi við unnreisnarmeun. Castro, sem v’rð’st æði reikull í stjórnmálaskoðunum. söð'aði bá ura og leitaði éft’r stuðn- ingi görahi yfirstéttarírnar, sem taldi Batista og ra°nn hans illa siðaðan ruslaralýð, sem hvorki ætti skilið að hafa vö'd n° fé milli handa. Fjár- málaraenn og stórjarðaeigend- ur-létu Castro í té töluvert fé og vopn, en fó'k’ð sem . hafði í fyrstu fa.gnað land- göngu hans sneri yið honum bak’. Á öndverðu síðasta ári var það orðin útbre'ríd skoð- un á Kúbu að úti væri um upnreisnarherinn. Þá kom til eyjarinnar Raul Castro, bróð- Framhald á 10. siðu. Fidel Castro og nokkrir rajanna hans í fylgsni, í frumskógiiuun. Uppreisnarforinginn er í miðið með alskegg.

x

Þjóðviljinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.