Þjóðviljinn - 15.10.1959, Blaðsíða 6

6) — ÞJÓÐVILJINN — Fimmtudagur 15. október 1959

ÞlÓÐVIUINN
ÚtBefandi: SameintnKarflokkur alþýðu — Sósialistaflokkurinn. — Ritstiðran
Maenús Kiartansson (áb.), Sigurður Quðmundsson. — Fréttaritstiórl: Jón
BJarnason. — Blaðamenn: Ásmundur Sigurjónsson, Eysteinn Þorvaldsson,
Quðmundur Vlgfússon,, ívar H. Jónsson, Magnús Torfl Ólafsson, Sigurður
V. Friðbjófsson. — Auglýslngastjóri: Quðgelr Magnússon. — Bitstjórn, af-
grelðsla, auglýsingar. prentsmiðja: Skólavörðustíg 19. — Siml 17-500 (•
línur). — Áskriftarverð kr. 30 á mánuði. — Lausasöluverö kr. 3.
PrentsmlðJa ÞjóSvilJuns.
.7,;;:. ...i .."I
Lýðræðinu hætta búin
Vill þjóðin gefa hálfnazistísk-
um lýðskrumsflokki eins og
Sjálfstæðisflokknum svokallaða
yöld í landinu næstu fjögur ár?
Vill það kalla yflr sig þá
hættu að á þeim fjórum ár-
um búi þessi hálfnazistíski lýð-
skrumsflokkur svo um hnútana
að íslendingar þurfi ekki um
iangt skeið að hafa áhyggjur
af kosningum, heldur hangi í-
haldið í völdum í trássi við
stjórnarskrá íslands og lög?
Þeim spurningum verða kjós-
endur að svara með atkvæði
eínu nú eftir rúma viku.
'ffT'ólk sem hefur látið sefjast af
lýðskrumsáróðri íhaldsins
finnst ef til vill slíkar spurn-
ingar fjarstæðukenndar. En
hitt er staðreynd, að nazista-
deild Sjálfstæðisflokksins eflist
nú mjög að áhrifum innan
flokksins, og hefur Bjarni Bene-
diktsson (sá sami sem læri-
íeðurnir í Þýzkalandi buðu að
horfa á aftökuna) unnið að því
érum saman að raða yfirlýstum
nazistum til trúnaðarstarfa,
ekki einungis fyrir flokkinn
heldur hefur hann notað vald
Sjálfstæðisflokksins til að troða
mönnum eins og Sigurjóni Sig-
urðssyni, Guttormi Erlendssyni,
Birgi Kjaran, Davíð Olafssyni
og öðrum yfirlýstum nazistum í
trúnaðarstöður ríkis og bæjar-
íélaga. Nú er augsýnilega ætl-
un Bjarna að troða nazistan-
um Birgi Kjaran inn á Alþingi
og nazistinn Davíð ólafsson er
í næsta sæti við Birgi á lista
Sjálfstæðisflokksins. Þannig á
sð reyna að gegnsýra þingflokk
Sjálfstæðisflokksins af nazista-
stefnu, og nú þegar heyrast
samfara frekjukröfum um vald
handa flokknum einum, hótan-
irnar í garð verkalýðshreyfing-
arinnar, hótanir sem verða
framkvæmdar ef íslenzkt fólk
k' ■ í andvaraleysi yfir sig
fickk þar sem heittrúaðir læri-
sv'inar Hitlers og Göbbels á.
ís'-'ndi eru í þann veginn að
ná undirtökunum.
/
T71 hvernig ættu þeir að
■®-0-v<?oia sér völd léngur en
eitt k\ö”tímabil, gætu menn
spnrf. Er ekki rétt að lofa
þc.n að sýna sig og reyna úr-
ræ"i s;n? segja menn sem hafa
lá".) telia sér trú um að Sjálf-
st- ði'Þokkurinn væri bara
gmnldass íhaldsflokkur sem
vi 't væri að héldi leikreglur
iýTræðisfns. Hvað segir sagan,
hvð ■ r.e°ir íslandssagan um
S.jálístæíi'd'lr'kkinn? Hún segir
að þetta sé flokkur sem einskis
-cv!£st ef hann heldur að hann
kc.nist uun með það. íslands-
sagan segir, að Sjálfstæðis-
flokkurinn með sömu foringjum
og nú, hafi fyrir tæpum tveim-
úr áratugum vikið til hliðar
stjórnarskri íslands og lögum,
og látið þingmenn samþykkja
a3 þeir skyldu halda áfram að
vera þingmenn eftir að fjög-
urra ára umboð þeirra var nið-
ur fallið. Og jafnframt var gert
samsæri við tvo flokka aðra,
Framsóknarflokkinn og Al-
þýðuflokkinn um að það ástand
skyldi haldast frá 1941 til
stríðsloka, sem enginn vissi þá
hvenær yrði. Sjálfstæðisflokkn-
um tókst ekki til allrar ham-
ingju að framkvæma það sam-
særi eins og til stóS. Verka-
lýðshreyfingin sprengdi það
með baráttu sinni og knúði
fram að stjórnarskrá íslands og
lög varðandi kosningar til Al-
þingis komu aftur til fram-
kvæmda árið 1942. En eftir
stendur minnisvarðinn sem
,,lýðræðisflokkarnir“ þrír reistu
sér, eftir stendur sú sögulega
staðreynd, að Sjálfstæðisflokk-
urinn, Framsókn og Alþýðu-
flokkurinn hafa sýnt sig í því
að víkja til hliðar stjórnarskrá
íslands og lögum og framlengja
um ótiltekinn tíma umhoð sitt
og þingmanna sinna, og jafnvel
láta slíkt umboðslaust, ólöglegt
þing taka hinar mikilvægustu
ákvarðanir fyrir hönd þjóðar-
innar. Hroki Sjálfstæðisflokks-
ins nú og hinna nazistísku
framámanna hans er slíkur, að
nái flokkurinn meirihluta á-
samt „liðsauka" sínum Alþýðu-
flokknum, eru þeir flokkar vís-
ir til hvers konar lögleysu og
yfirgangs til að hanga í völd-
unum — nú ekki síður en 1941.
TlM'eginástæðan til þess að
Sjálfstæðisflokkurinn hefur
látið Alþýðuflokkinn sitja í
stjórn til málamynda ér sú, að
íhaldið vildi ekki .fara í ríkis-
stjórn fyrir haustkosningarnar.
Sjálfstæðisflokkurinn lét sér
nægja að hafa traust taumhald
á fjórum leikbrúðum í ráð-
herrastólum, en látast hvergi
nærri koma landsstjórninni.
Afturhaldsklíkurnar og nazist-
arnir, sem nú mega heita að
ráði öllu um stjórn Sjálfstæðis-
flokksins, kusu þann kost að
reyna að læðast að bráðinni og
bráðin á að verða íslenzka
þjóðin, sefjuð af lýðsskrums-
áróðri Morgunblaðsins. Jafn-
framt er hinum yfirlýstu naz-
istum þokað til meiri og meiri
áhrifa í flokknum svo hægara
sé að varpa fyrir borð lýðræð-
isvígorðum ef valdið fengist í
kosningunum. Og raunar hefur
Sjálfstæðisflokkurinn sagt nóg
um fyrirætlanir sínar, stór-
fellda gengislækkun, kaupbind-
ihgu, kúgunarvinnulöggjöf, af-
hending erlends gjaldeyris
þjóðarinnar til braskaranna,
eyðilegging austurviðskiptanna
og þar af leiðandi atvinnuleysi,
— til þess að alþýða manna
gangi ekki að því gruflandi
hvað bíður hennar á næsta
leiti ef íhaldið og „liðsauki"
þess Alþýðuflokkurinn ná
meirihluta á Alþingi nú í haúst.
Viðræður um frið í Alsír geta
hafizt ef de Gaulle er alvara
í hverju hausti, þegar að því
idregur að þing SÞ ræði
stríðið í Alsír, taka stjórnar-
herrarnir í París að ókyrrast.
Þannig var það í fyrra og
þannig er það nú. í október
1958 báuð de Gaulle Serkjum
að senda fulltrúa til Parísar
að ræða um vopnahlé. Það
nefndi hann „frið hinn hug-
rökku“. Útlagastjórn Serkja
var ekki á sama máli. Hún
kvaðst fús til viðræðna við
Frakka, en þær yrðu að fara
fram í hlutlausu landi og
snúast um stjórnskipan í Al-
sír engu síður en vopnahlé.
Við það sat, og ekki munaði
nema einu atkvæði að Alls-
herjarþingið samþykkti með
tilskildum meirihluta vítur á.
Frakka fyrir hernaðinn í Al-
sír. Um mitt sumar í ár var
frönsku stjórninni orðið ljóst,
að hún myndi fá yfir sig
áfellifildóm SÞ á Allsherjar-
þinginu í haust, ef ekkert
væri að gert.
llfl'estu máli skipti fyrir
frönsku stjórnina að
vinna Bandaríkin á sitt band.
Ferhat Abbas
Bandaríski fulltrúinn sat hjá
við atkvæðagreiðsluna í fyrra,
og afstaða fulltrúa margra
annarra ríkja veltur á því
hvaða bendingar þeir fá frá
Bandaríkjamönnum. Alsírmál-
ið var af þessum sökum aðal-
umræðuefni de Gaulle og Eis-
enhowers, þegar þeir hittust
í París um næstsíðustu mán-
aðamót. Franski forsetinn
skýrði þeim bandaríska frá
fyrirætlunum sínum í Alsír og
fékk loforð um stuðning
Bandaríkjanna. de Gaulle birti
evo alþjóð ákvarðanir sínar 1
útvarpsræðu 16. september. I
fyrsta skipti féllst hann á að
veita Alsírbúum sjálfsákvörð-
unarrétt, að vísu bundinn
ýmsum skilyrðum, en viður-
kenndi þó að þeir hefðu rétt
til að velja ejálfstæði. de
Gaulle ítrekaði að útlaga-
stjórn Serkja stæðu til boða
viðræður um vopnahlé, neitaði
enn að ræða v.ið hana pólit-
ísk málefni, en hét því að
„forsprakkar uppreisnarinnar“
skyldu fá sömu aðstöðu og
aðrir Alsírbúar til að ákvarða
framtíð lands síns í þjóðar-
atkvæði ekki síðar en fjórum
árum eftir að friður hefði
komizt á.
Tj1erhat Abbas, forsætisráð-
herra útlagastjórnar Alsír,
svaraði de Gaulle í Túnis 28.
september. Hann kvað stjórn
sína „reiðubúna að hefja við-
ræður við frönsku stjórnina
um pólitísk og hernaðarleg
skilyrði fyrir vopnahléi og
skilyrði og trj'ggingar fyrir_
framkvæmd sjálfsákvörðunar-
réttar“. Abbas tók fram, að
friður gæti komizt á þegar í
stað, þar sem sjálfstæðishreyf-
ing Alsírbúa hefði nú náð því
marki að fá frönsku stjórn-
ina til að viðurkenna sjálfs-
ákvörðunarrétt landsmanna.
Um frjálst val gæti auðvitað
ekki verið að ræða meðan
hálfrar milljónar manna her-
námslið Frakka sæti í Alsír,
en það sem mestu máli skipti
væri að stöðva blóðsúthelling-
arnar, sem á tæpum fimm ár-
um hafa kostað 800.000 til
1.000.000 mannslíf.
ÍVTÚ stendur yfir umræða í
11 franska þinginu um tilboð
de Gaulle til Alsírbúa. Eins
og endranær hefur hershöfð-
inginn talað einna líkast vé-
frétt, orð hans eru svo marg-
ræð að menn með hin ólíkustu
sjónarmið hafa getað skýrt
þau að vild sinni. Bourguiba
Túnisforseti telur de Gaulle
reiðubúinn að láta Alsír ná
sjálfstæði, en franskir stríðs-
sinnar í ríkisstjórninni og ut-
an hennar þykjast þess full-
vissir að ekki vaki annað fyr-
ir forsetanum en að snúa al-
menningsálitinu í heiminum
og atkvæðum á Allsherjar-
þinginu sér í vil. Hinir óbil-
gjörnustu í hópi franskra
landnema í Alsír eru æfir yfir
að de Gaulle skuli taka sér í
munn orð eins og sjálfs-
ákvörðunarréttur. Fjörutíu og
þrír af 71 þingmanni Alsir
hafa lýst yfir að þeir muni
ekki sitja þingfundi í París,<
fyrr en fengin sé trygging fyr-
ir að staðið verði við gefin
loforð um algera innlimun
landsins í Frakkland. Samsær-
ismennirnir frá í maí í fyrra:
eru önnum kafnir í Algeirs-.
borg. Philippe Marcais, einn
af þingmönnum Alsír í París,
sagði nýlega við brezka blaða-
menn, sem spurðu hvað ger-
ast myndi ef franska stjórnin
gerði sig líklega til að ganga
til samninga við sjálfstæðjs-
hreyfingu Serkja: „Heima-
landið er púta. Við erum bún-
ir að taka það með' valdi
einu sinni. Við tökum það með
valídi eins oft og þörf gerist“.
rátt fyrir læðupokaskap ide
Gaulle og heitingar stríðs-
sinna í Alsír og Frakklandi,
telja flestir að viðræður um
frið í Alsír séu líklegri nú en
nokkru sinni fyrr síðan í árs-
byrjun 1956, þegar sósíal-
demókrataforinginn Guy Moll-
et gafst upp fyrir tómatahríð
landnema í Algeirsborg. Ut-
lagastjórnin hefur aldrei gert
sér von um að sigra franska
herinn, og fleiri og fleiri
Frakkar gera sér ljóst að
sjálfstæðishreyfing Alsírbúa
verður ekki kæfð í blóði. Eft-
ir er að vita hvort formsatriði
verða því til fyrirstoðu að við-
ræður geti hafizt. de Gaulle
getur ekki ætlazt til að útlaga-
stjórnin fallist skilmálalaust á
vopnahlé, því að það myndi
þýða að her sjálfstæðishreyf-
ingarinnar yrði leystur upp en
Frakkar stæðu eftir í Alsír
gráir fyrir járnum.
M. T. Ó.
Skemmdarverk
Framhald af 3. síðu.
til i skýlinu þar voru kol út
lim allt gólf, spýtur, tcmar
flöskur, uppteknar dósir með
niðursoðnum mat í, brotinn
olíulampi og fleira dót. —
Austur af eldhúsinu er geymsla
og í kassa þar inni er geymd-
ur matur, sem tilheyrir skýl-
inu ásamt fleira dóti. Ein-
hverjir óviðkomandi hafa far-
ið í þennan kassa, því búið var
að opna þar dós með fiski-
hollum í, en ekkert tekið úr
dósinni og var innihald dós-
arinnar orðið úldið og lagði
fýlu mikla upp úr kassanum.
Einnig hafa rnýs komizt i kass-
ann og rótað þar til, Uin eld-
húsið og geymslujia var mjög
illa gengið.
Tekið var til í öllu skýlinu,
rusl fjarlægt, sópað, teppin
brotin saman og fatnaður var
líka brotinn saman og hann
hengdur upp í loft ásamt tepp-
unum. Farið var með dósamat
og fleira og það skilið; eftir
á hillu í eldhúsinu. Gengið var
toetur frá gluggum og neglt
fyrir brotnu rúðuna, einnig at-
hugað þak. Handfang á úti-
dyrahurð, innanvert var brot-
ið. Kl. 17 var komið úr leið-
angri þessum.“ j
de Gaulle og Eisenhower aka Um götur Parísar.