Þjóðviljinn - 08.07.1960, Page 6

6) — ÞJÖÐVILJINN — Föstudagur 8. júlí 1960

pJðÐVILJINN
TTtt
(22
1
H3;
íua-
:=a
g
rca.
ai
5ÍI
K*4!
I
ixy
t\»ií
fíi
rus
iS;
m:
Jí!í
ks;
i!!i
nn
3!i?
t
M
m
i
m
íP
hix
s&
iir
«Ui
KT
Útgefandl: Samelningarflokkur alþýBu - Sósiallstaflokkurinn. —
RltstJii'ar: Magnús Kjartansson (áb.), Magnús Torfl Olaísson, Blg-
urður Quðmundsson. - Préttaritstiðrar: ívar H. Jónsson, Jón
BJarnason. — Auglýsingastióri: Guðgeir Magnússon. — Ritstiórn,
afgreiðsla auglýslngar, prentsmiðja: Skólavörðustig 19. — Síml
17-500 (5 linur). - Áskrlftarverð kr. 45 á mán. - Lausasöluv. kr. 3.00.
PrentsmlðJa ÞJóðvllJana.
Vilja menn kauphækkun?
!T!vö aðalblöð ríkisstjórnarinnar játa það í gær, að
verkfallsbannið sé ekki hugsað sem ráðstöfun gegn
flugmönnunum einum, heldur sé með því verið að
framkvæma þá stefnu ríkisstjórnarinnar, að engar
kauphækkkanir megi verða í landinu. Með slíkum
játningum gerir ríkisstjórnin rækilega að engu þau
fyrirheit að hún ætlaði sér að láta vinnudeilur og
verkföll með öilu afskiptalausar, um slík deilumál yrðu
atvinnurekendur og launþegar að semja án íhlutunar
ríkisvaldsins. Einmitt þegar svo gæti virzt að slíkt
samkomulag væri að nálgast, eins og nú í ílugmanna-
deilunni, þá grípur stjórnarklíka yinnuveitendasam-
bandsins inn í málið og sigar ríkisstjórninni af stað
til að afstýra samningum um kauphækkun.
tti
T skrifum stjómarblaðanna felst sú hótun að ríkis-
stjórnin hyggist endurtaka ofbeldisverkið með
gerðardómslögin hvenær sem líkindi eru til að ein-
hver hópur launþega eða stéttarfélög sé í þann veg-
inn að ná kauphækkunum eftir hinni venjulegu
shmningsleið. Fer þá að verða lítið úr verkíallsrétt-
inum og frjálsræði verkalýðsfélaganna, það er að segja
í fyrirætlunum og framkvæmd rikisstjórnarinnar. Hitt
er annað mál sem minnt var á hér í gær, að í nær-
fellt tuttugu ár hefur engri ríkisstjórn á íslandi tekizt
að viðhalda til lengdar kúgunarlögum gegn verka-
lýðshreyfingunni og réttindum hennar. Engin á-
stæða er til að ætla að núverandi afturhalds-
stjórn takist það fremur en fyrirrennurum hennar,
sem reynt hafa að berja verkalýðshreyfinguna niður
með þvi að misnota ríkisvaldið í því skyni. Mótmæl-
in sem rignir yfir vegna ofbeldisverks r.'kisstjórnar-
innar sýna að verkalýðshreyíingin gerir sér ljóst hvað
í húfi er.
tt3t
Utt
IT'inkennilegt er að sjá í leiðara Alþýðublaðsins að
■*-* höfundur hans virðist ekki hafa hugmynd um það
sem gerzt heíur á íslandi undafarna mánuði. Vilja
menn kauphækkun? spyr leiðararitari Alþýðublaðsins.
Vita menn ekki að verði kauphækkanir, skella á verð-
hækkanir og efnahagsráðstafanir ríkisstjórnarinnar
fara í rúst Hvaðan af fiöllum kemur þessi mað-
ur? Allir eða flestir aðrir landsmenn vita, að skollin
er á óðaverðbólga fyrir tilverknað ríkisstjórnarinnar,
dýrtíð slík að alþýðuheimilin fá vart undir risið, og
sykst hún þó .jafnt og þétt. Og ríkisstjórnin lét afnema
vísitöluuppbæturnar um leið og dýrtíðarflóðinu var
hleypt yfir heimilin. Og svo koma ábyrgðarmenn þessa
ástands, og spyrja stórhneykslaðir: Vilja menn kaup-
hækkun, vilja menn að það eina hækki sem ríkisstjórn
Sjálfstæðisflokksins og Alþýðuflokksins heimtar að
standi í stað, laun fólksins. Gáfulega er spurt.
/\g þá ekki síður um „viðreisn" ríkisstjórnarinnar.
^ Allir eða flestir landsmenn vita nú þegar hvernig
komið er viðreisninni og blekkingunum um hana. Hafa
ekki samtök útgerðarmanna, sem kjósa þó tóma ihalds-
menn og krata í stjórnir sinar með illa fengnum at-
kvæðum þorskanna sem þeir komast yfir, samþykkt
að þeir hefji aldrei framar vetrarvertíð upp á „við-
reisn“ flokka sinna? Og hefur ekki ráðstefna Alþýðusam-
bandsins, líka mennirnir í verkalýðsfélögunum sem
fylgja stjórnarflokkunum, sagt það skýrt og skorinort
að alþýðan hljóti að svara kjaraskerðingarherferð
ríkisstjórnarinar með kjarabaráttu? „Viðreisn“ aftur-
haldsins er þegar orðin að viðundri, en Alþýðublaðið
veit það ekki, spyr bara í sakleysistón: Vilja menn
kauphækkun. Vilja menn viðreisnina feiga? Blaðið
gæti t.d. byrjað að spyrja forystumenn Alþýðufloks-
ins í verkalýðsfélögunum, en fáist ekki skýr svör þar,
verður sjálfsagt ekki langt þangað til íólkið sjálft í
verkalýðsfélögunum svarar. — s.
tct;
cr
ÍTTW
tmv
rrc?

Á þinginu í vetur íluttum við,
tveir þingmenn Alþýðubanda-
lagsins, þingsályktunartillögu
um landsútsvör fyrirtækja, sem
ynnu fyrir landið allt. í grein-
argerð bentum við á, að or-
sakirnar til þess að útsvars-
stigar sveitarfélaganna eru mis-
munandi séu einkum tvær:
Annars vegar eðlilegar orsak-
ir, vegna þess að þarfir sveit-
arfélaganna eru misjafnar og
t.d. aðstaða dreifbýlisins öll
önnur en þéttbýlisins til þess
að veita þá þjónustu sem um
getur verið að ræða i kaup-
stöðum. Þess vegna er eðlilegt
að útsvarsstigar geti verið
hærri í þeim sveitarfélögum,
sem jafnframt geta veitt meiri
þjónustu. Hins vegar er svo
sú orsök til misræmis útsvars-
stiganna sem þingsályktunartil-
lögunni var ætlað að ráða bót
á, þ.e. hið hróplega misrétti,
sem kemur fram í því að eitt
sveitarfélag sérstaklega nýtur
þeirrar sérstöðu að fá stórkost-
legar útsvarstekjur frá fyrir-
tækjum, sem taka tekjur sínar
frá öllum landsmönnum, fyrir-
tækjum, sem þetta eina sveit-
arfélag fær allar tekjur frá en
íbúar allra sveitarfélaga greiða
til.
Reyk javíkurpokinn
— og hinir
breyta útsvarslögunum á þing-
inu í vetur, hefði fyrst og
fremst átt að bæta úr þessu
misrétti. Það var ekki gert,
heldur var beinlínis fellt að
bæta úr þessum rangindum,
sem landsbúar utan Reykjavík-
ur eru beittir, en mis.réttið
staðfest með því að lögbjóða
þrjá mismunandi útsvarsstiga,
lægstan fyrir Reykvíkinga en
hærri fyrir aðra landsmenn.
Vegna þeirra sérstöku hlunn-
inda Reykjavíkur að geta set-
ið ein að útsvörum landsfyrir-
tækja, hefur höfuðborgin getað
státað af lægri útsvarsstiga á
einstaklinga en aðrir kaupstað-
ir, og hefði þó munurinn þess
vegna átt að geta verið enn
meiri en verið hefur. Mismun-
urinn á útsvarsstiga Reykjavík-
ur og annarra kaupstaða hefur
síðan verið notaður af íhaldinu
í Reykjavík, sem með stjórn
borgarinnar hefur farið, svo og
af íhaldsmönnum í þeim kaup-
stöðum, þar sem beir fara ekki
með stjóm, til þess að halda
fram þeirri kenningu að orsaka-
samhengi væ.ri á milli þess að
í Reykjavík væri stjórn Sjálf-
stæðisflokksins og þar væri
lægri útsvarsstigi en annars
staðar. Morgunblaðið hefur
fyrir hverjar bæjarstjórnar-
kosningar birt myndasíður af
misstórum kössurn og pokum,
sem áttu að tákna útsvarsbyrð-
ar manna i hinum einstöku
sveitarfélögum, og kassi eða
skjatti Reykvíkinga verið þar
snöggtum minni en annarra. en
þess vandlega gætt að hvergi
væri á það minnzt að utan-
borgarmenn bæru í sínum bvrð-
um hluta af því, sem Revk-
víkingar ættu með réttu að
bera. Myndamótin voru síðan
send íhaldsmönnum í þeim
kaupstöðum, þar sem þeir voru
GEIR GUNNARSSOIi
ir útsvarslöggjöfina f
Síðari hluti.
í stjórnarandst., til þess að þeir
gætu sýnt samborgurum sínum
fram á, að ekki þyrfti anr.að
en fela þeim stjórnina til þess
að gjaldapoki bæjarbúanna
skryppi saman í Reykjav.kur-
stærð.
íhaldið viðurkennir
aðstöðumuninn
Vegna þessarar sérstöðu
Reykjavíkur um einkarétt til
útsvarsálagningar á landsfyrir-
Hafi verið ástæða til að
iiiiii...................................................................................................................
É f /
«-*• í t •« I sr
í
~tr - Ti
tzv SS \ l

Heimilið er kannske ekki
beinlínis fjáð, en við skulum
samt fá okkur nýja fjöður í
hattinn . . .
Stutt samtal í Teheran, á
leið til Moskvu, við keisara
frans, er mjög fróðlegt. „Keis-
arinn, sem virtist vera mjög
dapur í bragði,“ segir de Gaulle,
leitaði ráða hjá mér: „Þér sjá-
ið“, sagði hann, „hvar við er-
um á vegi staddir. Hvaða af-
stöðu ber að taka að yðar á-
liti?“ Ég svaraði Mohamed
Reza Pahlavi, að hafi íran
nokkru sinni þarfnazt keisara
sem ímyndar fullveldis og ein-
ingar landsins, væri það fremur
nú en á nokkru öðru tímabili“.
Þegar de Gaulle talar um íran,
hugsar hann til Frakklands.
Frakklands, sem yrði stjórn-
leysinu að bráð „ef ég væri
ekki til að þjóna því sem for-
ingi og sameiningarafl“. Til
þessa fólks, sem hann segir
spámannlega að „muni tvístr-
ast að nýju“ þann dag, sem
það hætti ,,að aðhyllast de
Gaulle“. Til þessara manna,
Frakka, ,,sem vegna stórfeng-
legra verkefna, áhrifamagns
orðlanna, snertingarinnar við
de Gaulle“ fundu til „aðdrátt-
arafls hins sameiginlega þjóð-
ernis“.
Húshóndi
hans, elsk-
hugi hans
Til þess að lýsa þessari snert-
ingu beitir hann afar ljóðræn-
um og upphöfnum stíl. Blað-
siðu eftir blaðsíðu rannsakar
hann sleitulaust fyrirbærið, sem
hann finnur umlykja sig, þegar
hann fer um sveitir Frakk-
lands og fólkið getur milliliða-
laust snortið hann. „Um leið
og ég heilsa með handabandi,
legg eyrum við ópunum, leit-
ast ég við að leiða hugsanir
eftir þessum tengslurn. ,,Hér er
ég nú, eins og Guð hefur skap-
að mig“, vildi ég segja við þá,
sem umkringja mig. Gegnum
þessi ösku.r -og augnatillit
skynja ég endurskin sálarinn-
ar. Allur fjöldinn er hrærður,
hrifinn af þessari sýn, upphaf-
inn af návist minni og tjáir sig
ÞriSja grein