Þjóðviljinn - 23.09.1960, Page 1

I New York
Föshidagiir 23. septembeif 1960
argangur
Myndin var tekin, er
Itrústjoff, forsætisráðlierra
Sovétríkjanna, sté á land í
New York, ásamt fylgdarliði
o,g forystlumönnum nokkurra
annarra alþýðuríkja Austur-
Evrópu.
í utanríkismdlaneínd
Ufanrlkisráðherra svikur loforS sin
og rikisstjórnin hrýtur landslög
Samningaviöræöur þær sem hefjast 1. október viö
Breta hafa ekki veriö bornar undir utanríkismálanefnd
Alþingls. Þar með hafa verið brotin þau lagaákvæöi aö
£ÍUá samninga um litanríkismál skuli bera undir nefnd-
ina, auk þess sem Guömundur í. Guömundsson utan-
ríkisráðherra hefur enn einu sinni gert sig aö ósann-
indamanni, en hann hét því hátíölega á seinasta uítan-
ríkismálanefndarfundi aö gefa nefndinni skýrslu áöur en
nokkuö frekar yrði aö gert í landhelgismálinu.
Seinasti fundur utanríkis-
málanefndar var haldinn 10.
ágúst, sama daginn og ríkis-
stjórnin tilkynnti opinberlega
að hún hefði ákveðið að hefja
samningamakk við Breta. Ekki
var sú ákvörðun lögð undir
nefndina, aðeins tilkynnt henni
til þess að fullnægja formsatr-
iðum. Þessi vinnubrögð voru
gagnrýr.d harðlega af fulltrúa
Alþýðubandalagsins, Finnboga
Rút Valdimarssyni, og öðrum,
og tók formaður nefndarinn-
ar, Sjálfstæðisflokksmaðurinn
Gísli Jónsson, undir þá gagn-
rýni. Kröfðust nefndarmenn
þess að nefndin yrði kölluð
saman og spurð ráða áður en
nokkuð frekar yrði aðhafzt í
málinu.
Urðu málalok þau að
Guðmundur I. Guðmundsson
utanríkisráðherra lofaði því
hátíðlega að nefndin skyldi
kölluð saman áður en nokkr-
ar frekari ákvarðanir yrðu
teknar um samningaviðræð-
urnar og fyrirkomuíag
þeirra.
að láta þær spyrjast. Hún þor-
ir ekki áð halda fund í utan-
ríkismálanefnd, því þar kæmist
hún ekki undan því að gefa
skýrslu. Hún vill fara með
landlielgismálið eins og manns-
morð — og í þeirri staðreynd
er fólgin mjög Ijós vísbending
um það hvernig ríkisstjórnin
sjálf metur stefnu sína.
0*ol ®o. ®dri §
Sialfkgono i
Þér, Selfossi
Verkalýðsfélagið Þór á Sel-
fossi kaus fulltrúa sinn á Al-
þýðusambandsþing á félagsfundi
í fyrrakvöld. Kosnir voru Skúli
Gunnason, íormaður félagsins,
og Jón Bjarnason. Fulltrúarnir
urðu sjáifkjörnir.
Kennáraskortur
víða um land
Er Þjóðviljinn hafði tal af
fulltrúa hjá Fræðslumálaskrif-i
stofuniii i gær lágu ekki fyrir
neinar t,ölur um fjiilda kennara-
embætta sem enn liefur ekki
verið sótí, um, en búast má við
þeim um mánaðamótin.
Eins og er vantar kennara að
skólum í Vestmannaeyjum,
Grindavík, ísafirði, Ólafsvík og
víðar.
Sjálfkjörið
Fóstru
I 00
Stéttarfélagið
■ ■
Umboðslaus leyniíundur
Eins og áður er sagt hefur
ráðherrann svikið þetta lof-
orð sitt og þar með brotið lög.
Hann hefur ákveðið að hefja
samningaviðræður og tilnefnt
menn í þær án þess að ræða
við utanríkismálanefnd, og
hafði að þessu sinni ekki einu
sinni fyrir því að tilkynna
nefndinni ákvarðanir sinar. í
staðinn voru þingmenn stjórn-
arflokkanna kallaðir saman til
leynifunda í Reykjavík og
látnir taka þar leyniákvarðan-
ir, enda þótt þingmenn hafi
utan þingtíma ekkert meira á-
kvörðunarvald en hverjir aðrir
landsmenn jafnmargir.
Eisenhower biðlar iil Afríku-
ríkfanna á Alisherjarþinginu
Leggur áherzlu á aðstoð við þau og stuðning við Hammarskjöld
Þeir Eisenhower Bandaríkjaforseti og Tito forseti
Jugóslavíu voru meöal ræöumanna á allsherjarþingi
Sameinuöu þjóöanna í gær. Eisenhower lagði höfuðá-
herzlu á nauösyn þess aö styrkja ný Afríkuríki efnahags-
lega og menningarlega. Tito varaöi við viðleitni nýlendu-
veldanna til aö viöhalda ítökum í hinum nýju ríkjum.
Eisenhower fór fram á það,
að Sameinuðu þjóðirnar veittu
Hammarskjöld meiri stuðning
við aðgerðir hans í Kongó en
þær heíðu gert til þessa. Kvað
hann nú vera brýna nauðsyn að
Fóstra ka„s Eins og mannOr3 "T að'
fulltrúa sína á Alþýðusam-| stoð- Fordæmdi hann harðlega
bandsþing á félagsfuntdi sl. * Augljóst er af hverju þessi | alla þa aðila sem leyfðu sér að
þriðjudagskvöld. Aðalfulltrúi vinnubrögð stafa. Fyrirætlanir gagnrýna aðgerðir Hammar-
var sjálfkjörin Margrét Al- rikisstjórnarinnar í landhelg-, skjölds í Kongómálinu og sagði
hertsdóttir, og til vara Guð- ismálinu eru slíkar að hún : siíka gagnrýni jafngilda árás ö
laug Torfadóttir. þorir ekki fyrir nokkra muni i Sameinuðu þjóðirnar. Lagði for-
setinn síðan fram tillögur í 5
liðum varðandi úrlausn vanda-
mála í Afríku. Þar er gert ráð
íyrir skuldbindingu allra ríkja
um að hlutast ekki til um inn-
anrikismál Afríkuríkja. iagt er
til að reynt verði að hindra
vígbúnaðarkapphlaup i Afríku,
Kongó verði veitt skjót aðstoð,
gerð verði áætlun til langs tima
um þróun í Afriku og gerðar
verði ráðstafanir til að bæta
menntunarástand þar.
icsin enótmæ la sa
Á fundum sínum nndani'arna ályktun
daga haía verkalýðsfélög gert
■einróma ályktanir, þar sem
mótmælt er samningamakki
'um landlielgina við Bréta og
skorað á ríkisstjórnina að
hvika í engu frá núgildandi 12
inílna fiskveiðilögsögu uni-
hverfis allt land.
. Verkalýðs- og sjómannafé-
lag Gerðahrepps gerði á fundi
sínum s!. sunnudag svofel’.da
landhelgismálinu:
„Fiuulur haldinn í Verka-
lýðs- og sjómannafélagi
Gerðahrepp.s sunnudaginn 18.
septémber 1960 mótmælir
harðlega þeirri ákvörðun rík-
isvtjórnarinnar að ætla að
taka upp viðræður við Eng-
lendinga um landhclgisniálið
og skorar eiiulregið á Alj ingi
og' 1'iki‘stjórnina pð víkja
livcrgi i'rá 12 niíina l'i: .hveiði-
Iögsögu Iandsins,“.
Þá var eftirfarandi ályktun
gerð á fundi félags af-
greiðslustúlkna í brauða- og
mjólkursölubúðum sl. mánu-
dagskvöid:
„A.S.B., félag afgreiðslu-
stúlkna í mjólkur- og brr.uð-
sölubúðuin, mótmælir því ein-
dregið að ríldsstjórn islands
skuli hafa álcveðið að taka
upp samninga við Breta um
landhe'gb málið. Lýsir fund-
urirn yiir þeirri skoðun sinni,
að í cng'u megi hvika frá 12
inílna hindhelgi unihverfis
allt landið og engri erlendri
[ ;óð velta neins konar fisk-
veiðiréttindi í íslcn/.kri land-
lielgi“.
Báðar framangreindar á-
lyktanir voru samþykktar
cinróma.
Þá sakaði Eisenhower Sovét-
ríkin um að lítilsvirða freisl
Vestur-Beriínarbúa. og gagn-
rýndi Rússa harðlega fyrir að
skjóta niður RB-47-könnunar-
flugvélina við strönd Sovétríkj-
anna 1. júlí.
Forsetinn lagði ti) að viðræð-
ur um afvopnunarmálin yrðu
hafnar að nýju bráðiega. Hern-
aðartæknin væri nú komin á
það stig, að stórhætta væri á
því að kjarnorkustyrjöld br.vtist
út af misgáningi. Sáralitið mætti
út af bera til þess að ríki gæts
talið að árás vséri yfirvofandL
Tryggja yrði öryg'gi þjóða geg'H
slíkri hættu.
Einnig iagði Eisenhower fram
tillögu um að ekki mætti nota
himingeiminn til hernaðar, öll-
um þjóðum verði bannað að
eigna sér aðra hnetti og' að
sk.jóta* múgmorðsvopnum út f
geiminn.
Ræta Titos
Tito, forseti Júgóslavíu, hélv
ræðu sína næstur á eftir Eis—
enhower. Hann sagði að tækni°
vana og vanþróaðar þjóðir gætti
ekki eingöngu treyst i'orsjá SÞ.
Þeim væri nauðsyn að ai'la séf
hjálpar annarra ríkja, en slíkrl
aðstoð mættu ekki fj'lgja nein
efnahagsleg eða pólitísk skil-*
yrði. Reynzlan sýndi að ný-
lenduveldin reyndu að halda
dauðahaldi í ítök sin hjá fyrr«
Framhald á 2. siðij*