Þjóðviljinn - 23.02.1961, Blaðsíða 7

verður e'kki annað séð en að
hlutföllin séu í flestu mjög
g'óð.
Alltaf hlýtur það að verða
álitamal hve .mikið á að rita
um stjárnmálaþróun hinna
eirístöku landa hvers út af
fyrir sig í sé'rstökum þáttum
eða hvort betra sé að gera
ýtarlegt heildaryfirlit um
stjórnmálaþróunina í heild,
en ræða minna um þróum
hinna einstöku landa. Erf'tt
mun þó vera að komast hjá
því að lýsa all ýtarlega hir>
um pólitísku sérkennum helztu
ríkjanna. Annars væri hætt
við því að eitt heildaryfirlit
■— þótt all-ýtarlegt væri —
yrði of skematískt.
Það er enginn vafi á að
höfundur hefur komizt vel frá
iþví að raða miður efn'nu, sem
aúðvitað er eitthvert mikilvæg-
asta vandamálið við samningu
slíkrar bókar. Raunar er æv-
inlega hægt að finra eitt-
hvað að og spyrja hvers vegna
hann geti e'kki um hitt og
þetta sem færa mætti mikil
rök að að standa ætti í bók-
inni.
Síðustu kaflar ritsins — bls.
288—344 — f jalla um menn-
ingarsögu tímabilskis, um
heimspeki, hagfræði, bók-
menntir myndlist og tónlist..
Satt að segja virðist það vera
vafasamt, hvort setja ætti
slíka kafla í yfirl't, um stjc'rn-
málasögu. Það er afar vanda-
samt að rita litla þætti um
svo umfangsmikið efni svo
að nokkurt gagn sé að t.d.
er kaflinn um tónhst þessarar
miklu tónlistaraldar aðeins 5
bls. og svipaður um myndlist.
Heimspeki eru ætlaðar 8 bls.
hagfræði 4. KafTnn um bók-
menntir er langlengstur, 34
bls., og er ótrúlega góður svo
stultur sem hann er. Um
þessi efni ætti ekki að setja
þætti í svona yfirlit um
stjórnmálasögu. Það er ekki
hægt að gefa þeim það rúm
sem þau ættu skilið. Um þau
þarf að rita sérstakar bækur
ef um þau á að ræða að
nokkru gagni. Margur mun þó
1‘ita svo á þetta mál að þró-
un bóka og bókmennta heim-
speki og hagfræði standi í
svo nánu sambandi við stjórn-
málaþróunina að hvortveggia
verði að fylgjast að. En hið
sama má segja um fjölmarg-
ar aðrar greinar vísinda og
lista, og raunar að enginn
hlutur sé stjcrnmálasögunni
óviðkomandi; og ef ætti að
setja aftan við stiómmála-
söguna sérstakan kafla um
sérhverja grein vísinda og
lista myndi ritið fá geysi
langan hala.
Rit þetta er í alla staði
mjög vandað, til sóma bæði
höfundi og útgefanda. Þekk-
ingu hefur höfundur góða og
gott vald bæði á máli og efni.
Aftast er skrá um tímatal
merkra atburða og uppfinn-
inga, skýrsla um mannfjölda
og skrá um heimildarrit þau,
er höfundur hefur notað; að
síðustu efnisyfirlit.
Bók þssari ber að fagna
af heilum hug og óska höf-
undi til ihamingju með vel
unnið starf og að •bókmennta-
félagið „Mál og mer(ning“
megi bera gæfu til þess að
halda þessu þjóðþrfaverki á-
fram og leysa það jafnvel af
hendi héreftir sem hingað-
til. Skúli Þórðarson.
■
n
■ !
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
9
H
H
H
H
H
H
H
Fimmtudagur 23. febrúar 1961 — ÞJÖÐVILJINN’— (?'-
Við íslendingar höfum
verið fremur hreyknir af
því hve frelsi og jafnrétti
væri mikið í landi hér; þar
með talið jafm’étti kvenna
og karla. Vera má að mið-
að við önnur auðvaldsríki
þurfi íslenzkir karlmenn
ekki að skammast sín neitt
tilfinnanlega mikið í
þessu efni. Launajafnrétti
karla og kvenna hefur þó
verið bannorð í hópi at-
vinnurekenda á landi hér.
Þaö hefur veriö eins og
að koma. við kviku aö
nefna við þá launajafn-
rétti. En það hefur líka
ævinlega verið eins og aö
koma viö kviku hjá at-
vinnurekendum að nefna
viö þá launahækkun karla.
Atvinnurekendum virðast
ósköp þessi ásköpuð, og
þeir munu deyja með þeim.
í hvert sinn og kauphækk-
un hefur verið nefnd hef-
ur auðmannastéttin látiö
Konur við störf í pökkunarsal Vinnslustöðvaxinnar í Vestmannaeyjum. Sést hér yfír pölíkun-
arsalinn.
árangri af slíkri för. Við
töidum ekki aðeins í alla staði
eðlilegra heldur og miklu
vænlegra til árangurs og lík-
legra að leysa þetta mál hér
í janúar, en verkamennírnirg
höfðu sent sínar kröfur réti {
fyrir áramótin.
-— Hverjar eru kröfurnar?
— Þær eru byggðar á
Þœr neituðu
Rætt við Guðmtmdu Gunnars-
dottun formann samninganefnd-
ar Snótar í Vestmamiaeyjumu
Guðnnmda Gumxarsdóttir
sem heimurinn væiri að
farast. Samt hefur heimur-
inn alltaf batnað örlítiö
við hverja kauphækkun.
Það sýnir bezt hve mikiö
mark er takandi á þessari
manntegund. Heimurinn
mun því síöur en svo far-
last þótt konur fái launa-
jafnrétti viö karla heldur
þvert á móti batna.
Við hverja umræðu um
kauphækkanir hefur væll
atvinnurekenda verið mik-
ill, en aldrei eins sár og
hafi verið irætt um launa-
jafnréttí. Við skulum búa
okkur undir að bola skelfi-
legan væl beirra, bví nú
eru konur i sóknarhug.
heima i Veslmannaeyjum.
— Hvenær sögðuð þáð upp
samningum ?
— Það gerðum við haustið
1959, þeir gengu úr gildi í
október 1959. Slðan höfum
við haft lausa samninga.
— Hvenær ákváðuð þið að
láta uppsögnina koma til
framkvæmda?
— Það var einróma sam-
þykkt á fundi í Snót 1. des.
sl. að við yrðum að fá nýja
samninga fyrir næstu verlíð
og jafnframt. var samþykkt
að hafa samstöðu'við Verka-
lýðsfélagið.
•— Hvenær senduð þið at-
vinnurekendum kröfur félags-
ins?
-— Við sendum þeim kröfur
okkar einhvern fyrsía daginn
samþykkt síðasta Alþýðusam-
bandsþings, og hafa nú öll
verkalýðsfélög á landinu sam-
þykkt að stefna að því að ná
fram þeim kjarabótum er
þingið samþykkti.
— Heimtið þið kannski
sömu laun og karlar?
— Ekki heimtum við alveg
sömu laun í þetta sinn, he’.dur
krefjumst við að fá 90% af
karlakaupi og karlmanns-
kaup við alla saltfiskvinnu.
— Eru konur almennt
fylgjandi þessari kröfu?
— Já, þetta er krafa allra
verkakvenna hér. Það hefur
verið mjög mikil óánægja
meðal verkakven.ua hér yfir
að fá ekki karlmannskaup.
Það væri naikill misskilningur
að halda að þetta sé aðeins
krafa okkar í stjórn félags-
ins cg samninganefnd þvi
margar félagskonur hafa látið-
okkur heyra að við hefðum.
átt að vera búnar að fá karl-
mannskaup fyrir löngu.
— Hafið þið ekki karl-
mannskaup fyrir nokkra
vinnu ?
— Jú, árið 1958 sömdum
við um karlmannskaup við
alla fiskflökun, ennfremur
höfum við karlmannskaup
fyrir vinnu við skreið, hrein-
gerningar á bátum og húsum,
en ekki þó fyrir ræstingu á
gó’fum.
— Hvenær rædduð þið við
at vinnurekendur um málið?
— Það mun hafa verið 10.
jan. s.l. að við fórum á funol
með þeim.
— Og fenguð þið ekki karl-
mannleg og drengileg svör?
— Þeir voru með undan-
færslur um að það væri svo
erfitt að semja við einstök
félög úti á landi, Dagsbrún*
væri ekki enn „farin af stað“
og þeir gætu ekki samið við
okkur fyrr.
— Ætluðust, þeir til að
Dagsbrún semdi fyrir ykkur?
— Þetta voru bara vífi-
lengjur. Dagsbrún semur vit-
anlega ekki xim kvennakaup
og getur því ekki samið fyr-
ir okkur, cg það sögðum við
þe:m líka. Auk þess eru allti
aðrar aðstæður hér.
Þegar við ræddum viðt
atvinnurekendur voru hér
raunverulega tvö verlúöll-
í fxxrta lagi verkf'dt út-
gerðnrmanna, þ.e. róðrar-
bantx l’eirra vegna þess s d
þeir sættu s;g ekki við vit-
lausa verðt'lokkun frysti-
húseigendanna — en haðl
Framhald á 9 síðut
í Hólshúsi í Veslmannaeyj-
um hitti ég Guðmundu Gunn-
arsdóftur, formann samninga-
nefndar verkakvennafélagsins
Snótar og jafnframt varafor-
mann fétagsins.
— Þið höfðuð utanstefnu
sáttasemjara að engu, Guð-
munda, hvernig slóð á því?
— Okkur datt ekki í hug
að fara því sáttasemjari liafði
lofað að koraa Mngað. Hann
gerði það ekki, en í þess stað
hringdi hann á síðustu
stundu og skipaði okkur að
koma til Reykjavíkur. Við
töldum ekki horfur á miklum
Bátamir cru bundnir við bryggju j Vestmannaeyjahöfn.