Þjóðviljinn - 30.12.1961, Page 7

Þó að sýningunni megi finna
og hlutverkaskipun sé ekki haf-
in yfir gagnrýni á Klemenz
Jónsson heiður skilið fyrir
mikla vandvirkni, stjórnlagni
og margvíslega hugkvæmni,
hann hefur efcki hvikað frá
settu marki; og ágæt samvinna
leikstjóra, málara, hljómsveitar-
stjóra og tónskálds er til fyr-
irmyndar. Sviðmyndir Gunnars
Bjarnasonar, sex að tölu, eru
falleg verk og lofa meistarann,
gerð af ærnum hagleik og
næmu auga fyrir fornum hí-
býlum og öræfum Islands; bún-
ingar hans vitna líka u.m mikla
smekkvísi og sögulega gerhygli.
Carl Billich stjórnar hljómsveit-
inni af myndugleik og þrótti;
kórinn er. vel æfður og fram-
koma geðfelld og látlaus. Sigríð-
u.r Ármann samdi og æfði dans
púkanna, það er fimm Jéttstígra
smámeyja; þar gera allir. skyldu
sína. Sízt verður hlutur tón-
skáldsins of hátt metinn, Kar’s
O. Runólfssonar, en hann hefur
samið. tíu 'ný. lög við leikinn
au.k forleicks og nokkurraa laga
frá fvrri árum, falleg tónverk
og í öllu sam.boðin efni og anda
„Skugga-Svei.ns“; én hversvegna
fenön.m vi.ð ekki að hylla tón-
skáldi.ð að leikslokum?
Jón Sigurbjörnsson virðist
sjálíkjörinn Skugga-Sveio.n og
bregzt tsepast margra vonum,
•mikiMðlegur cg ygglibrýndur.
en röádin er dimm og afli
þrungin; eldur brennur- úr aug-
um hans. Það er bæði til.komu-
mikið ,og dálítið • broslegt' er
hálftrcll þc-tfa. óg afarmenni
syngur um út.legð sína ög III-
virki úndir ísætu róma.ntísku
lagí, og þann fræga 'brag fljdur
Jón með miklum ágætuín. En
Skuggi gamli hefur líka þann
ósið að tala við sjálfan- sig 1
tíma og ótíma og hvort sem
faann er einn á sviðinu eða
ekki, og get ég ekki láð leikar-
anum þótt honum tækist ekki
að gera þær leiðigjörnu ræður
vorulega h.ugtækar eða lifandi.
Árni Tryg.twason leikur Ketil
skræk, skýrt og skemmtilega
með afbrigðu.m og hlífir sér
hvergi, gervi, limaburður, mál-
róm.ur og eldsnöggar hreyfingar
eins og ég helzt myndi kjósa
— sannkaRaðu.r hundur í
mannsmynd.; þannig getur ekki
samvaldari né ólíkari fél.aga.
Þá er Rúrik Haraldsson svi.n-
mikíl.l og skörulegur ögmu.nd-
ur, ógæfumaðu.r og göfugme.oni
í s.ión og raun; einlæg og lát-
laus túl’kun.
Rúr;k lék HaráM '”:ð 195? og
Guðb jör.g Þofbi arnardóti i r
heimasætuna í Dal og fóru svo
vel með þau vinsælu biui'/erk
að hinn óvænti og söo-iiepj
fun.dur þei.rra á .srasaf.ia.iliou
vorð hu.gbehkast atriði beírrar
syningnr. Að þessu sinni kveð-
ur sýnu. minna að ástnrævintýri
þeirra Haralds c.% Ástu, enda
eru hlutverkin fp.I'n viðvaoiog-
um og nýliðum. VaJdlmar örn-
clrssym <y° Sn.pC,biör<?u
þjarnard.óttur. Bteði eru skýr-
mse.l.t og igervileg o.g hafa'all-
gó'a söngrödd, og mvndu sóma
sór vel f hónf áhugamanna, cn
eiga ekk' heima á bessum sthð;
bó er Snæbiörg öru.ag í fratn-
komu o.s leikur snoturlega í sið-
aota þæ+ti.
Sex leike’-’danna h.afa áður
far’ð með hlutverk sin og oum-
i.r oftar én einu' siohi, os verð-
í’.r ekki ánnað sast en ánæsia
sé að kyn.oast þeim að nýf’t
Það er G/t af a11 u nei.n ellí-
mcrk á Si.gurði lögréttumanni í
Dal ’í góðkunnri túlkun Haralds
Bjca’nssonar, mér virðist þessi
miikilsmetni og velbúni stór-
bóndi jafnve.1 enn hressilegri en
forðum. Sýslumanni er sem áð-
ur vel borgið í traustum hönd-
um Ævars Kvaran, söngrnaður
og gleðimaður og glæsimenni;
undarlega flasfengni hans er
leikaranum að vonum ofraun
að skýra.
Hjúin í Dal, sú skoplega
fræga þrenning, cru enn í
höndum sömu ]eikend»a. Bessi
Bjarnason var aðeins ungur og
efnilegur nýliði er hann lék
Gvend smala hið fyrra sinn, en
nú þroskaður og þjóðkunnur
listamaður. Túlkun hans er orð-
in hnitmiðuð. mannleg og sann-
færandi í öllu, við hljótum að
hlæja óspart að þessum bless-
aða hálfvita, en vorkenna hon-
um um leið. Nina Sveinsdóttir
er ekki verulega tilþrifamikil
Grasa-Gudda, en leikurinn yf-
irleitt geðfelldur og notalegur.
Valdimar Helgasyni bregzt ekk:
bogalistin í innlendum alþýðu-
leikjum og sómir sér vel sem
Jón sterki, pattaralegur vind-
be’gur, grobbið lítilmenni.
Lárus Ingólfsson er Hróbjart-
ur eins og fyrrum, hinn
spaugilegasti náungi. Herdís
Þorvaldsdóttir hefur ekki áðnp
farið með hlutverk Marsrétar
os serir mikið úr litlu, það er
bráðskemmtilegt að kynnast
þessari smámæltu. snotru og
einföldu vinnustúlku. Stúdent-
arnir frá Hólum e>-u faldir
sönavurunum Kristni Hal’s-
svni og Krlinai Vigfú««vni og
eru orðsvör beirra og öll fram-
aansa með ósviknum óoerettu-
brag; á sniaTan sörs beirra er
geman að hlýða. Kristinn er
o-ðinn aúvanur sviðinu sem
kunnugt er. og Erlinaur ætti
að Péta rovnzt því sóður liðs-
maður. friálsma^nlegur ni'tur
os mjög geðfe’ldur. Galdra-
Héðní oi hundnkúnstum hans
er oftlega sleppt, enda í miög
1 ansum tengslum við meginefni
leiksins. en svo er um f’eivi j
atr.iði. Valur G;s',arcn er hinn .
ák5ósí>n1egasti Héðinn. refsleg-1
ur á sv’r> o« hó góðmannlesur; .
kotunaana leika beir Baldvin .
Halldórsson og Jóhann Páls-
son. og hefur Baldvin orð fyr-
ir þeim félögum og dreeur upp
skvra og nötuHega mvnd fá-
íróðs oe langsoltins ^mábónda.
Þó að hér sé, allnriöe vikið
af almannaleiðum eru hlutverk-
in yfirleitt túlkuð á hefðbund-
inn hátt. og glæsilegan og lit-
rikan búning leiksins ætti að
vera auðaert að meta að verð-
leikum. Það var á frumsýn-
ingu ,,TJtilegumannanna“ árið
1802 að fyrst var að marki
vsndað til leiksviðsbúnaðar á
Jslandi — að þvi leyti er sýn-
ine þessi í anða Matthíasar
Jochumssonar og Sigurðar mál-
ara. Á. H.
Sorgara-
Framhald af 4. .síðu
laust. En nú er svo málum
háttað, að ísland er aðili að
hernaðarbandalagi, og ég hygg
að því verði ekki á móti mælt,
að það bjóði einmitt hættunni
heim í nútímastyrjöld.
Þegar á allt er litið virðist
ekkert hafa komið í ljós er tal-
izt geti sönnun fyrir því að
neinum vörnu.m verði við kom-
ið í kjarnorkustríði. Þvert á
móti virðist allt mæla á móti
slíku. Og víst er um það, að
háttvirt ríkisstjórn gæti haft
miklu þarfara mál en’borgara-
varnir í kjarnorkustyrjöld á
sinni dagskrá. Henni væri nær
að reyna að tryggja það eins
og unnt er að engar kjarnorku-
árásir yrðu gerðar á landið þó
til styr.jaldar kæmi. Það væri
eina hugsaniega vörnin sem að
gagni mætti koma.
Gjarnan mættu stjómarvöld-
in gera nánari grein fyrir því
en hingaö'ti.I heíu.r verið gert,
hvað fyrir þei.m vaki.r með því
að vekja nú máls á því mál-
efni sem hér heíur verið gert
að umtalsefni. E.G.
Framhald af 12. síðu.
án bess að það þrengi um of að
greiðslugetu bankanna erlendis.1
í fréttatilkynningu þessari er
ekki tekið fram hversu miklu
stutt vörukaupalán námu í des-
emberbyr.jun, en þau voru þá
277 milljónir króna samkvæmt
upplýs'.ngum Gylfa Þ. Gí-slasonar
bankamálaráðherra. Hrein gjald-
eyriseign hefur þá aðeins numið
116 mi.lljónum króna, og er það
furðu lág tala svo geysilega sem
erlendar vörur hafa verið hækk-
aðar í verði til þess að takmarka
söl.u beirra innanlands. Hefur
bæði i.nnflutningur á neyzluvör-
um og fjárfestinearvörum dregizt
mjö.g saman af völdu.m viðreisn-
ari.nn.ar, og með slíkri niður-
skurðarstefnu er að siálfeögðu
hægt að „styrkja gjaldeyrisstöð-
una“.
Aukning útflutnin.gsvöruibirgð-
anna stafar af bví að árið í ár
hefur fært landsmönnum óvenju-
Inen mlkinn afla, og er bað að
RiiifsRéíðu engin. verðskuldun
viðreisnar’.nnar: báttur hennar er
rá. c'nn rö húh hefu.r orðið til
K'>o" að af1’nn hefu.r verið hag-
n.ýttur mj.klu verr en skyldi.
Indverska blaðið „Flindustan
Ti.mcs'* skýrir frá því, að
Heusinger, yfirmaður hernaðar-
nefndar Atlanzhafsbandalagsins í
Washington, hafi viljað að
NATO bcitti herafla sínum til að
hiáloa Portúgclum og hindra
að Indvcrjar tækju. Goa.
Blaðið skiifar: ..Heusinj :r
her. höfðip.gi Ingði til í NATO-
ráði.nu, að bhuti af heraOa Atl-
anr.hr. Csban cl r. ’ a gsins í Vcstur-
Þýrknbmdi > rði flu.ttur til Goo,
vegna bcss rð NATO gæti ekki
bolað að eitt aðildarr'ki bandai-
laeslns biði fh'kan hnekki scm
fa1! G :a væri“.
r"e’ð'.ð tc.k ’f síðan undir kröf-
"^yétst.iór^ art-'->qr um að
Heusinger verðr látinn sæta á-
byrgð gerða sinna sem striðs-
glæpamaðu.r í her Hitlers.
Grasa-Gudda (Nína Sveinsdóttir).
- (7j
Laugardagur 30. desember 1961 — ÞJÓÐVILJINN
M8Ui