Þjóðviljinn - 21.02.1962, Qupperneq 4

NOKKUR FÁTÆKLEG ORÐ
ar verkamenn
Mig hefur stundum langað til
að segja nokkur orð við þá,
sem daufeygðastir eru á dæmi
þeirrar umhyggju, sem peninga-
fólkið hér í Reykjavík ber fyr-
ir velferð og lífsafkomu okkar
verkamanna. Það væri vissulega
rangt að ímynda sér, að þetta
fólk eigi ekki sínar þungu
stundir út af því, hvernig kjör-
um okkar er háttað og því erí-
iði, sem við þurfum á okkur að
leggja til þess að sjá fjölskyld-
um okkar farborða. Ég fyrir
mitt leyti er viss um að það
á sínar andvökunætur út af
því, að okkur skuli ekki hafa
gengið betur að koma okkur á-
fram í lífinu en raun er á,
t.d. með því að stytta vinnu-
tímann sem við stritum og
hækka dálítið launin, svo við
getu.m veitt okkur ýmislegt af
því, sem efnaða fólkið gleður
sig við.
Svo menn haldi ekki að þetta
sé sagt út í bláinn, skal ég nú
nefna ykkur dæmi um þetta
samúðarfulla hugarfar ríka
fólksins i okkar garð. Ekki svo
að skilja, að þetta séu nein
einsdæmi, síður en svo. En sér-
staklega hefur mér fundizt
anda. hlýju til okkar verka-
manna frá þessu fólki um
kosningar — ekki sízt kosning-
ar i verkalýðsfélögunum, en það
sýhir bezt nærfæmina og það
hvað tilfinningarnar enj fínar,
að þetta fólk, sem stendur svo
langt fyrir utan okkar sam-
tök, skuli láta sig það svo miklu
varða, hvemig okkur tekst til
um val á mönnum til að stjóma
þeim. Enda voru það kosn-
ingarnar í Dagsbrúni sem gáfu
mér tilefnið til þessara orða.
Það er ekki nóg með það, að
margur maðurinn, sem á sjóði
fjár, leggi á sig persónulegt erf-
iði á slfkum stundum, heldur
fórna þeir dýrmætu plássi í
blöðum sínum dag eftir dag, til
þess að ræða málefni okkar.
Hvað sagði ekki Morgunblað-
ið um daginn, þegar verið var
að kjósa í Dagsbrún? Það sagði
orðrétt. að við hefðum haft „síð-
asta árafug minnkandi kaup-
mátt launa, þrátt fyrir sívax-
andi þjóðarframleiðslu".
Það verður ekki hjá því kom-
izt að líta svo á, að þeim sem
þetta skrifar sé það vel ljóst,
hvílíkt óréttlæti við búum við.
Og hver getur efazt um að slík-
ur maður brenni af löngún til
þess að láta okkur sem fyrst
hafa það, sem við eigum inni
hjá atvinnurekendum, vegna
sívaxandi framleiðslu okkar en
minnkandi kaupmáttar launa-
minnkandi kaupmáttur laun-
ánna í heilan' áratug. Énda
sitja við þessi orðin ein, heldur
segir það líka: „Fyrsta skrefið
verði 8 stunda vinnudagur og
mannsæmandi lífskjör, án
minnkandi launa, án aukins
vínnuálags, með vinnuhagræð-
ingu, bættu skipulagi vinnunn-
ar og breyttum Iaunagreiðslu-
formum."
Þetta eru þeirra óþreytt orð,
og það er ekki um að villasti.
að mönnum. sem svona skrifa
svellur móöur í brjósti, þeim
er hlýtt um hjartaræturnar þeg-
ar þeir hugsa til meðbræðra
S’nna, sem eru verr setti.r í líf-
inu en þeir. Aöeins eitt vilja
þeir benda okkur á, að kjósa
heldur aðra menn til forustu
í félagi. okkar, heldur en þá,
sem verið hafa þar síðústu ár-
in. Þeir séu svo dæmaiuast ó-
ráðþægnir og taki svo lítið til-
lit. til góðra leiðbeininga um
hvað verkamönnum sé fvrir
beztu. Aftur á móti benti blað
rfka fólksins okkur á aðra
menn til forustu, menn sem það
hefu.r reynt að öllu góðu við
hin margvísiegustu störf í þjóð-
félaginu. þar sem þeir efnuðu
höfðu alltaf efnazt meira af
störfu.m þeirra. h\-að sem þeir
voru beðnir um að gera, og
aíltaf höfðu þeir verið trúir
þeirri hcfuðdyggð. að vitia ekki (
fara í verkfall, þegar ekki náð-J
ust samningar um kjörin, því á*
þvf tapaði þjóðfélagið og fyrir-k
tækin svo miklu. B
En ríka fólkið lét ekki sitja
við það eitt að láta blöðin sín
eyða dýi-mætu plássi undir skrif
um okkar kjaramál, heldur
hófst það handa í verki svo um
munaði. Það eyddi til þess
miklu fé að opnaácosningaskrif-
stofu f Breiðfirðingabúð. Auk
þess var mikil athafnasemi á
skrifstofunu.m í Valhöll og í
Sjálfstæðishúsinu með ágætum
veitingum, sem örfuðu menn og
vöktu þeim eldmóð í þessu lýj-
andi hugsjónastarfi. En þar með
var ekki öllu lokið. Allir at-
vinnurekendur, er símtóli gátu
valdið og skildu hvilíkt mann-
úðarvérk var hér að vinna,
eyddu hvíldardeginum við sím-
ann á skrifstofum sínum. Þeir
hringdu og hringdu, töluðu og
töluðu við verkamennina, sem
hjá þeim unnti. eða kölluðu þá
fyrip sig til þess að leiðbeina
þeim í kosningunni og benda
þeim á hvað þeirn væri fyrir
beztu. Eins var það með fjölda
bæjarstarfsmanna, þeir vonj til
taks, ýmist á skrifstofum bæj-
arins, við símann heima hjá
sér eða á hinum ktosningaskrif-
stofum efnafólksins til þess að
inna fórnarstarfið af höndum. ■
Ef einhver skyldi efast um
orð mín, vil ég segja þeim hin-^
um sama, að ég kom i Bi'eið-
firðingabúð á sunnudaginn sem
kosið var, og þá fyrst varð5
mér fyrir alvöi'u Ijóst hve sarrí*
úð ríka fólksins í Reykjavisí
með verkamönnum á sér djúpar
rætur.
Þai-na höfðu sem sagt forust-
una á héndi ínenn, sehi eng-
ihn hefði haldið að leyndu svö
kærleiksríku hugarþeli til
verkamanna, að þeir fómuðis
helginni ábatalaust til starfa’
fyrir þá. Þarna var til dæmiá
með allar spjaldskrárnar fyrir
framan sig Pétur Sigurdsson,
sem kallaöur er þing- og sum-
ar-stýrimaður, þar var einnig
Jón Guðþíartsson heildsali, Ax-
el S.gurgeirss. kauDin. 03 svo
auðvitað hinn mikli athafna-
maður Jóhann Sigurðsson. sem
er eina veran. sem fengizt hefur
við fi-amleiðslu fialla hér á
landi. auk þess sem hann hefui'
fórnað be7tu árum ævi s’nnar í
þá hugsión að verða leiðtogi
verkamanna í Dagsbrún —
auðvitað án þess að vera að
nokkru metinn, — því lauii
heimsins eru vanþakklæti.
En mest i-ann mér til íáfjai
að sjá allan bílakostinn. seni
efnafólkið í bænum hafði fóm-
að til útbreiðslu fagnaðarerind-
isins. Þarna komu þær svo sæt-
ar og búttaðar konur og dætur
heildsala og stóratvinnurekenda*
keyrandi í stórum ameiiskum
bílum, sem ætlaðir voru hvorki
meira né minnaj en okkur
verkaköllunum. Og þegar þær
-stigu út, þá stimdi á loðfeldina
svo hlýja að maður fann það
sti’ax, að þeir mjrndu skýla fal-
legu kroppunum þeirra þótt
hann væri eins og hann er
verstur á norðan hér við höfn-
ina, og þá ekki síður varðveita
innri ylinn, hugsjónaeldinn og
mannúðina.
Að síðustu vil ég aðeins
minna á það, að verkamenn,
sem skilja hvers virði það er
að njóta þessa hugarfars og
leiðsögu eignastéttarinnar,
munu áreiðanlega með dálítil’i
þolinmæði sjá umbun aftur-
Framhald á 10. síðu.
fctw......-
þarf rœkilegra
Æmææmmær —■111 •miwfc jdmmamaammm
eftirlit með bátunum
Á undanförnum vikum hafa skipaskoðunai'stjóra, þar sem
,tíð sjóslys sýnt að gúmmíbjörg- hann segir að línur bátanna
unarbátarnir eru einhver þau eigi að vei'a nógu sterkar eins
toeztu björgunartæki, sem hafa og þær eru, ef þær verði ekki
þekkzt á skipum fram til þessa. fyi’ir neinu hnjaski eða sargi, og
Ef þeirra hefði ekki notið má má það vel vera rétt. Um kvöld-
telja vafalítið að stórt skarð ið þennan sama dag fylgdist ég
hefði verið höggvið í íslenzku með þegar bv. Elliði var að
sjómannastéttina. Því miður sökkva. Þegar Eljiði sendi út
hafa komið fyrir mistök sem að þeír hefðu misst tvo báta
hafa valdið því að menn hafa frá sér annan með tveim mönn-
misst gúmmíbátana frá nauð- um en hinn mannlausan, þá
stöddum skipum, en sMkt hefði kallaði Reykjavíkurradíóið í Ell-
undantekningariaust getað vald- iða með orðsendingu frá Slysa-
ið stói'slysum, en í flestum til- varnafélaginu um að reysta ekki
fellum eru það fangalínurnar um of á fangalínurnar þær séu
sem hafa slitnað, og þarf að ekki öruggar. Þetta skeður á
taka það mál til rækilegrar at- sama tíma eða rétt á eftir að
hugunar. Hverjar orsakir eru skipaskoðunarstjóri heldur því
fyrir þessu skal ég láta ósagt. fram að línurnar séu nógu
Gúmmíbátur m.b. Auðbjargar sterkar. Að vísu heldur skipa-
RE — var nýkominn úr skoðun skoðunarstjóri því fram að lín-
og slitnaði frá þegar hann var ui'nar geti sai’gazt sundur eða
sjósettur. Ég skoðaði línuendana skorizt af neðra pla-sthylkinu
■úr þeim bát fyrir nokkru, og sem er utan um bátinn, og get-
var línan sem fest var í gúmmí- ur það vel verið rétt. En er
bátinn gömul og virtist mikið eftirlitið með þessurn bátum
trosnuð, en hinn hetaningurinn nógu strangt. Það efast ég stór-
var úr öðru efni miklu sterk- lega um. Ég veit um eitt skip
ari, nýr og virtist hafa verið í Reykjavíkui'flotanum sem er
skipt um helming línunnar við tæp 2Q0 tonn og er með tvo
eíðustu skoðun. gúmmrbátaf Annar báturinn er
Laugardaginn 10. febrúar sl. á þaki, stjórnpalls eins og vera
las ég í iÞjóðvjljaJium umsögn ber en hinn :í einni kojunni
’4) — ÞJÓÐVILJINN — Miðvikudagur 21. febrúar 1962 ' .
frammi í hásetaklefa. Ætli það
yrði auðhlaupið að því að gn'pa
til þes-sa báts ef í nauðirnar
ræki? Þarna var þessi bátur
um áramót þegar skoðun fór
fram á þessu skipi og getur það
ekki verið svona víðar?
Ég hef talsvert fylgzt með
björgunartækjum í minni sjó-
mannstíð sem er milli 20 og
30 ár, og tel ég vafalaust að
gúmmíbjörgunarbátarnir séu
einu björgunartækin sem eigi
rétt á sér af þeim björgunar-
tækjum sem nú er völ á. En
það þarf að halda þeim vel við
og skoða þá oftar en einu sinni
á ári. Með hliðsjón af því vil
ég birta almenningi tillögu sem
borin var upp á síðasta aðal-
fundi Sjómannafélags Reykja-
víkur af einum stuðningsmanna
B-listans við stjórnarkjör í S.R.,
Árna Jóhannssyni:
„Aðalfundur haldinn í Sjó-
mannafélagi Reykjavíkur 21.
janúar 1962 skorar á Alþingi að
setja lög um að hvergi -séu færri
en tveir gúmmíbjörgunarbátar
um borð í bátum sem eru 12
ilestir eða meira og bátarnir séu
skoðaðir og yfirfarriir ekki
sjaldnar en tvisvar á án
hverju.“
fcaiíL; ■ •ISKL*—

Jppblásinn gúnimibátur. Einar Gíslason slcoðunarm. stendur h.já,
Stjómin fékk því framgengt
að tillögunni var rfsað til
stjórnar og trúnaðarmannaráðs,
en það þýðir eftir fenginni
reynslu undanfarinna úra að
tillagan verði söltuð um óákveð-
inn tíma og si'ðan fleygt í í’usla-
köi'funa.
Ég held því írám f>ersónulega
að þessi tiUaga eigi fullan í'étt
á sér og hefði átt að samþykkj-
ast óhikað, því það er mikið
öi-yggi ef bátur lendir í sjáv-
arháska að vera með tvo báta.
Þetta 'hefði að vísu aukinn
kostnað í för með sér fyrir út-
gerðarmenn og gæti það verið
erfitt séfstáklega fýrir smáúl-
vegsmenn. Væri þá ekki rétt að
hið opinbera gengist fyrir því
að veitt yrðu hagkvæm lán til
ikaupanna? Höfum við efni á
því að missa marga menn fyrir
það að ekki eru tid nógu marg-
ir gúmmíbjöi'gunarbátar á skip-
unum?
Að lokum vil ég geta þess,
að skoðunarmaður gúmmíbjörg-
unai'báta í Vestmannaeyjum
setti fyrir síðustu vertíð auka-
íangalínu á gúmrrubjörgunar-
bátana vegna þess að liann
treysti ekki fangalínum bát-
anna, og á hann skilið heiður
fyrir.
Hjáhnar Hclgason.