Þjóðviljinn - 28.08.1962, Qupperneq 12

Ásgrfmssýníng opnuð og þláÐVIUINII
ÆlTREYRI, frá frétta-^
Þjóðviljans — Sl.
sunnudag hófust á Ak-
ifreyri hátíðahöld í til-
efni af 100 ára afmæli
kaupstaðarins. Kl. 14 var
opnuð sýning á málverk-
um eftir Ásgrím Jónsson
í Oddeyrarbarnaskólan-
um og' kl. 14 fór fram
vígsla íþróttabyggingar-
innar, en að benni lok-
inni kepptu Akureyring-
ár og Reykvíkingar í
knattspyrnu og unnu
heimamenn leikinn með
3 morkum gegn engu.
Á Akureyri hefur að undan-
fðrnu verið unnið dag og nótt
•við undirbúning hátíðahaldanna
og fegrun bæjarins fyrir afmæl-
ið og er hvorutveggja nú að
mestu lokið. þótt enn sé eftir að
ganga frá ýmsu sem ljúka skal
fyrir aðalhátíðisdaginn.
Hátíðahöldin hófust sl. sunnu-
dag með opnun Ásgrímssýningar
í Oddeyrarskólanum kl. 14. For-
seti bæíarstiómar. Jón Sólnes.
setti sýnnvnvna með stuttu á-
varpi. p-1 sí;!'a" var gestum t|oð-
ið að skoða. hana.
Á sýningunni eru alls 54
mvndir. har af 18 vatnsli(amynd-
ír. 22 olíumálverk og 14 þjóð-
sagnateikningar. Eru mörg af
fegurstu og frægustu verkum
Ásgríms á svningunni og Akur-
éyringum mikill fengur að henni
morður. Var aðsókn að sýning-
vinni góð. Sýningin verður opin
dágana 26. ágúst til 2 sept-
ember kl. 13—22 daglega.
KÍ. 16 hófust hátíðahöld á
. iþróttavellinum með því að
iLúðrasveit Akureyrar lék nokk-
ur lög undir stjórn Jakobs
Tryggvasonar. Því næst flutti
Ármann Dalmannsson, formaður
íþróttabandalags Akureyrar á-
varp. lýsti íþróttavallarbygging-
tbna tekna í notkun og bauð
Tteykvíkinga velkomna til bæjar-
"keppninnar í knattspyrnu, en
frá kappleiknum er nánar sagt
á íþróttasíðu.
Að leiknum loknum var gest-
mm boðið upp á veitingar i
mýju íþróttavaiiarbyggingunni.
Magnús E. Guðjónsson bæjar-
stjóri bauð gestina veikomna
með stuttri ræðu, Ármann Dal-
mannsson talaði um bygginguna
og Gísii Haildói’sson formaður
IBR talaði fyrir hönd gestanna
að sunnan. þakkaði móttökur og
óskaði heimamönnum til ham-
ingju með s’gurinn í drengileg-
um leik. Tilkynnti hann jafn-
framt að ÍBR ætiaði að gefa
1BA grip til minningar um leik-
inn.
Komnir af
síldveiðum
fyrir norðan
AKRANESl 2* X — Fjórir bátar
liéðan af Akranesi eru nú komn-
ir he’m af síldveiðunum fyrir
arorðan. Eru það Reynir, Keilir,
I’ursæll og Sveinn Guðmundsson.
Þriðjúdaguf' 28; ágúst 1962 — 27. árgangur — 19f. töiublað.
Venusarfar USA
Komst ekki á
rétta braut
CANAVERALHÖFÐA 27/8 — Bandrískt geimfar, Marin-
er II, er nú á leið til Venusar, en mun sennilega fara
fram hjá reikistjörnunni í nær milljón km fjarlægð,
af því að það komst ekki á rétta braut.
Vilhjjálmiir Stefánsson
látinn í Bandaríkj unum
Vesturíslenzki landkönnuðurinn og rithöfundurinn Vilhjálmur
Stefánsson andaðist í fyrradag í Bandaríkjunum á 83. aldursári.
í -Vilhjálmur vac fæddur í Árnésbyggð í Manitobafylki í Kanada
3. nóvember ■ 1879 og voru foreldrar hans Jóhann Steíánsson
og Ingibjörg Jóhannesdóttir, af eyfirzkum og skagfirzkum ætt-
„um.^þeg^r^yilhjálmiu- ,yar á öðru ári, fluttust foreldrar .lpns
’.til' Vi'kíirbýá’gðar í ptórður-Dakota í Bandaríkjunum og þar
ólst Vilhjálmur upp ápamt Jóhanni eldra bróður sínum, þar
til fa^i^ ^ianf dó, js^gar Vilhjálmur var sauiján ára.
Til líií ?áfaP áft|i4 hafði Vilhjálmur. eingöiigu taláð í&lenzku.
s* . k- 4* 5
en þá lærði hann dönsku og síðar ensku. Hann gekk mennta-
veginn og vann fyrirsér jafnframt námi, m.a. við blaðamennsku.
Hann stundaði fyrst nám við háskólann í Norður-Dakota. en
reis upp gegn kennurum sínum og var vikið úr skóla. Innritað-
ist hann þá í háskólann í Iowa og tók þaðan BA-próf 1903.
Einn vetur var hann í guðfræðideild Harvardháskóla, en lagði
síðan stund á mannfræði og lauk prófi frá Harvard 1906.
Hann kom til fslands þegar á námsárum sínum, fyrst árið
1904 og aftur árið eftir, þá á vegum Harvardháskóla. En strax
upp úr því hóf hann könnunarleiðangra sína til heimskauta-
héraða Kanada og eyjanna þar fyrir norðan. Fyrsta leiðangur
sinn fór hann á vegum Harvard- og Toronto-háskóla til
Mackenziefljóts og Alaska 1906—1907. Næstu fjögur ár (1908—
1912) var hann í heimskautaleiðöngrum á vegum bandaríska
náttúrugripasafnsins og jarðfræðistofnunar Kanada og fimm ár-
in þar eftir 1908—1913) stjórnaði hann heimskautarannsóknum
fyrir Kanadastjórn. Ymsa aðra vísinda- og könnunarleiðangra
fór Vilhjálmur, m.a. um óbyggðir Ástralíu 1924, en það sem
Framhald á bls. 2.
Ætlunin var að geimfarið færi
fram hjá Venus í um 16.000 km
fjarlægð 14. desember, en bráða-
birgðaútreikningar á braut
iþess benda tiþað það muni fara
fram hjá henni í um 965.000 km
fjariségð, ef ekki tekst að breyta
stefnunni með radíóboðum frá
jörðu, en npkkur von er enn til
iþess. ‘
1 kvöld skýrðu . vísindamenn í
Pasadena í Kaliforníu frá því
að merki sem boriát hefðu frá
Venusarfarinu bentiý1 til þess að
unnt yrði að breyta stefnunni,
svo að það færi fram hjá plán-
etunni í 16.000 km fjarlægð,
eins og til stóð. Géinifarið hef-
ur meðferðis noklcrar. birgðir
e’.dsneytis sem ættu að nægja
til að leiðrétta stefnuna svo að
syar.i til miili 160.000 og 800.000
,þe^ar geimfarið fer fram hjá
¥■- ¥
Mariner II.. sem er þrír metr-
ar á lengd, var skotið á loft
af AtÍas-Agena-eldflaug. Ekki er
ljóst af fréttum hvort geimfarið
fór fyrst á toraut umhverfis
jörðu og var þaðan sko.tið í átt
til Venusar, eða hvort því var
skotið beint á braut frá jörðu.
Fyrsta Venusarfarinu, sem
skotið var á loft frá Sovétríkj-
unum 12. febrúar í fyrra, var
skotið frá gervitungli á braut
umhverfis jörðu: Það komst á
rétta braut og allt gekk sam-
kvæmt áætlun fyrsta hálfa mán-
uðinn, en þá tfiæftú-" senditæki
farsins skyndiléga'u að,- gefa frá
sér merki. " " r-Á
Fyrsta tilraun Bandaríkja-
manna til að senda gaimfar til
Venusar var gerð 22. Júlí S;l.,
en burðareidflaugin bjlaði og
var hún ■ sprengd skammt frá
jörðu.
Mariner II. hefur með sér
margs konar rannsóknatæki, en
mönnum leikúr mjög .hugur á
að vita meira um þennan ná-
búa jarðarinnar i geimnum.
Skýjaþykkni hylur jafnan yfir-
borð Venusar ;Pg engin veit
hvað undir iþví er.
Alsír
harðna enn
ALGEIRSBORG 27/8 — Horfur hafa enn versnað á því
aö nokkrar sættir takist aftur milli foringja Serkja, og
þá fyrst og fremst milli stjórnarnefndar Ben Bella og
herforingjanna í Algeirsborg og Kabylíu.
Herforingjarnir í Algeirsborg
gáfu út yfirlýsingu i gær þar
sem þeir ráðast heiftarlega á
stjórnarnefndina Pg krefjast
þess að Þjóðbyltingarráðið verði
kvatt saman til fundar þegar í
stað. Herforingjarnir saka
stjórnarneíndarmenn, aðra en
Boudiaf. sem hefur sagt sig úr
nefndinni, fyrir borgaralegar
tilhneigingar og undanlátssemi
við lénsherra og heimsvalda-
sinna. Herforingjarnir í Kabylíu
stvðja félaga sína í Algeirsborg.
Yfirmaður hersins þar. Si
Hassan. sagði i dag að hann
hefði ekki i hyggju að hætta
Framhald á 10. sfðu.
BÓKASAFN ÞORSTEINS ÁFRAM I EINKAEIGN
Ilvað verður um bókasaln
Þorsteins sýslumanns Þorsteins-
sonar? Þetta er spurning sem
margur hefur velt fyrir sér og
ýmsir vérið tilnefndir scm
kaupendur að safninu. Nú hefur
dánarbúið genglið írá sölu á
hinu mikla og verðmæta safni,
sem líklega er hið stærsía sem
tii hcfur verið í eink^eign hér
á fslandi. Kaupandi er Kári
Borgfjörð Hélgason, kaupmaður
Njálsgötu 49.
I'jóðviljiiiii hafði tal af Kára
í gær og sagðist hann hafa gert
tilboð í safnið þcgar liann
frétlji að ekkert yrði úr að
Stefán Guðjónsson, bóksali,
festi kaup á því og hefðu samn-
ingar verið gerðir sl. laugardag.
Seljendur og kaupandi gerðu
samkomulag um að gefa ekki
upp söluverð á safninu. Kári
sagðiMl ætla sér að ciga safn-
ið áfrain og reyna cftir getu
að fylla upp í |iað. Hunn liefur
safuað hókuin frá því liann
var 25 ára gamall, í 15 ár, og
átti orðið tal&vcrt gott safn
tímarita.
Þorsteinn mun hafa byrjað að
safna hókum á unga aldri og
lagft' í það mikla vinnu. og varð
það hans tómslundastarf alla
ævi. Kona hans var hontim
mjög samhent í þessu og batt
inn mikið al' bókunum, hiin var
mikil hannyrðakonu og átti
sltóran vefstól, en seldi hann og
keypti í staðinn það sein liurfti
til hókhands.
Dánurbiiið lét gcra skrá yfir
safnið. og er það mikil bók, að
því unnu séra Jón Guðnasoii,
Torfi sonur hans og Ragnar
Jónsson, lögfrædingur.
í safninu cr mikið af gömluin
bókum, frá Skálholti. Hótum,
Hrappsey og Viðey. Flestar
bækurnar eru bundnar, en
göinlu hækurnar í sínu gainla
handi. Kári sagði að lokuin að
hann væri mjög ánaigður með
að hafa getað náð í þetta mikla
og vandaða safn.